Η πρώτη νίκη του facebook σηματοδοτεί και την καινούργια εποχή

Nα διευκρινίσω κατ' αρχάς πως δεν είμαι fan του facebook. Θεωρώ πως βοηθάει τους ανθρώπους να έχουν περισσότερες επαφές, αλλά όχι κατ’ ανάγκη καλύτερες. Επίσης έχει δημιουργήσει πολλές παρεξηγήσεις, αλλά δεν μπορώ να μην παραδεχτώ πως αυτό που συνέβη με την καμπάνια για το νούμερο ένα των χριστουγεννιάτικων τσαρτς στη Βρετανία απέδειξε τη δυναμική του.

Παραδοσιακά στην ιστορία των μουσικών τσαρτς από τη δεκαετία του 50 το χριστουγεννιάτικο Νο1 ένα στη Βρετανία σήμαινε πολλά. Οχι από άποψη μουσικού γούστου, αλλά μόνο ως κοινωνιολογικό φαινόμενο. Για παράδειγμα, πιο παλιά επικρατούσε η άποψη ότι έπρεπε να είναι ένα τραγούδι βγαλμένο από το πνεύμα των Χριστουγέννων, όμως και αυτό αν δει κάποιος τη λίστα δεν συνέβαινε πάντα.

Φυσικά, τραγούδια όπως το ιστορικό «Do they know it’s Christmas» με τη συστράτευση όλων των σταρ της εποχής με πρωτοβουλία του Μπομπ Γκέλντορφ το 1984, υπό την ονομασία Band Aid, ή το πολύ… ξεσηκωτικό «Merry Chirstmas everybody» των Slade και «έδεναν» με την εποχή και ήταν καλά τραγούδια, όπως και το all time classic «White Christmas» του Μπινγκ Κρόσμπι, οπότε και η αναρρίχησή τους στην κορυφή των τσαρτς έμοιαζε με κούρσα του Ουσέιν Μπολτ απέναντι σε… υπέρβαρους!

Ομως έφτασαν στην κορυφή κατά καιρούς και κάποια τραγούδια που ήταν η επιτομή της σαχλαμάρας σαν το «Ernie (the fastest milkman in the West)» που ο κωμικός Μπένι Χιλ έβγαλε και εκτοξεύτηκε στην κορυφή το 1971, ή ακόμη χειρότερα το νούμερο 1 του 1993 που λεγόταν «Mr Blobby» από τον… Mr Blobby, έναν τραγικό χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων που εμφανιζόταν σε σαββατιάτικο σόου στην αγγλική τηλεόραση, για να μην αναφέρω και τον Μπομπ τον Μάστορα, που χάρη στα παιδιά έκανε καλές γιορτές το 2000!

Αλλα τραγούδια που υποβάθμιζαν τη νοημοσύνη ήταν το χριστουγεννιάτικο Νο1 του 1980 «There’s no one quite like grandma» από τη σχολική χορωδία του St Winifred’s ή το «Save your love» από ένα δίδυμο που σατίριζε τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, τους Rene and Renato, το 1982. Οπότε το να δαιμονοποιείται ο Σάιμον Κάουελ και το «X factor» για τα πανομοιότυπα νούμερο 1 των τελευταίων χρόνων είναι λίγο κυνήγι μαγισσών, όμως δεν αλλάζει το πόσο τυποποιημένη έγινε η μουσική βιομηχανία με την πάροδο των χρόνων.

Από το 2005 και μετά, όποιος κέρδιζε στο «X factor» λίγο πριν από τα Χριστούγεννα είχε εξασφαλισμένο και το νούμερο 1. Είχε αρχίσει να γίνεται κουραστικό και ενοχλητικό και, κακά τα ψέματα, αυτό το κακόγουστο σόου δεν προάγει τίποτα άλλο παρά τον ίδιο τον Κάουελ, ο οποίος με διαφορετικό περιτύλιγμα και… άλλη φωνή γίνεται νούμερο ένα: είτε μέσα από την καλλίφωνη αλλά κακάσχημη Σούσαν Μπόιλ (από το «Britain’s got talent») είτε μέσω της όμορφης αλλά με περιορισμένη ικανότητα Αλεξάντρα Μπερκ είτε μέσω του μετριότατου Σέιν Γουόρντ, ο Κάουελ θησαύρισε όπως κάποτε το τρίο των παραγωγών Στοκ, Αϊτκεν και Γουότερμαν στη δεκαετία του 80, όπου για κάθε Κάιλι Μινόγκ υπήρχε και ένας Τζέισον Ντόνοβαν για να γεμίζουν τους λογαριασμούς τους με πανομοιότυπα τραγούδια! Μόνη αληθινή εξαίρεση τα τελευταία πέντε χρόνια η Λιόνα Λούις, η οποία το 2007 κατάφερε να ξεπεράσει τα όρια της Ευρώπης και να κατακτήσει και την Αμερική.

Φυσικά, το νούμερο 1 των Χριστουγέννων μάς έδωσε και αριστουργήματα όπως το «Another brick in the wall» από τους Pink Floyd το 1979 ή το αξεπέραστο «Bohemian rhapsody» που έφτασε δύο φορές μάλιστα στην κορυφή (το 1975 και το 1991) με τους Queen και τη χαρισματική φυσιογνωμία του Φρέντι Μέρκιουρι, αλλά συνήθως δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από έναν ψυχολογικό πήχη που κάποτε σήμαινε πολλά, αλλά εδώ και χρόνια δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα στατιστικό στοιχείο.

Υπό όλο αυτό το πρίσμα, η κίνηση που ξεκίνησε ένας 35χρονος dj από το Τσέλμσφορντ για να προτιμηθεί ένα τραγούδι του 1992 των Rage against the machine αντί του νικητή του «X Factor», Τζιμ ΜακΕλντερι, αποτελεί τη πρώτη νίκη του facebook σε έναν κόσμο που παραδοσιακά αλλάζει.

Πόσο μεγάλη σημειολογική διαφορά κάνει αυτό το καταλαβαίνει κανείς από το ότι η περσινή προσπάθεια -πάλι μέσω facebook- να γίνει νούμερο ένα η διασκευή του κλασικού «Hallelujah» του Λέοναρντ Κοέν από τον αδικοχαμένο Τζεφ Μπάκλεϊ και όχι από την Αλεξάνδρα Μπερκ, νικήτρια του τηλεοπτικού σόου, δεν έπιασε τόπο!

Φέτος, όμως, η επιλογή ενός πολύ σκληρού ροκ κομματιού που έχει την ατάκα «Fuck you, I won’t do what you tell me», είναι ενδεικτικό της επιλογής. Ως κομμάτι είναι καλό και το «Rolling Stone» το έχει αναδείξει στην πρώτη 25άδα των κορυφαίων guitar songs όλων των εποχών, αλλά η επιλογή του έγινε ακριβώς γιατί περιείχε όλα τα στοιχεία που δεν χαρακτηρίζουν τον γλυκανάλατο καθωσπρεπισμό του «X factor».

Είναι μάλιστα το πρώτο τραγούδι στην ιστορία της μουσικής που ανεβαίνει στην κορυφή μόνο από downloads, κάτι που οι «TIMES» επισημαίνουν πως αυτόματα το χαρακτηρίζει απόστολο μιας άλλης εποχής! Οπως και να έχει, αυτή η μάχη έδωσε ενδιαφέρον στην κόντρα για το νούμερο 1 των Χριστουγέννων που είχε ατονήσει τα τελευταία χρόνια και σηματοδοτεί το καινούργιο ξεκίνημα για μία δισκογραφική αγορά που αλληγορικά καλείται ακόμη έτσι, αλλά εδώ και χρόνια προσπαθεί να συμβιβαστεί με την καινούργια πραγματικότητα του Ιντερνετ.