Για πρώτη φορά

Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, με την παρέλαση κατά αλφαβητική σειρά των αποστολών και την είσοδο της Ελληνικής ομάδας πρώτης στο στάδιο, η ανάκρουση του Ολυμπιακού Ύμνου, η λαμπαδηδρομία ή το τελετουργικό της απονομής των μεταλλίων στους Ολυμπιονίκες, είναι στιγμές που θεωρούνται δεδομένες σε όλους μας.

Όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Το www.sport-fm.gr σας παρουσιάζει πότε συνέβη το κάθε γεγονός για πρώτη φορά.

Αθήνα, 1896

* Ακούστηκε ο Ύμνος των Ολυμπιακών αγώνων, σε στίχους Κωστή Παλαμά και μουσική Σπύρου Σαμαρά.
* Τυπώθηκαν γραμματόσημα για τους Ολυμπιακούς αγώνες.
* Τυπώθηκε πρόγραμμα αγώνων.
* Λειτούργησε το πρώτο Κέντρο Τύπου, έστω και με στοιχειώδη μορφή.
* Χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφικές μηχανές για να απαθανατίσουν τις μεγάλες στιγμές των αγώνων.

Παρίσι, 1900

* Μπήκαν στο πρόγραμμα ομαδικά αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο και η υδατοσφαίριση.
* Κατακτά μετάλλιο γυναίκα. Ήταν η Charlotte Cooper που κατέκτησε μετάλλιο στο τένις.

Σεν Λούις, 1904

* Αποφασίστηκε να παίρνει μετάλλιο και ο τρίτος Ολυμπιονίκης.

Λονδίνο, 1908

* Η τελετή έναρξης αποκτά επίσημο χαρακτήρα, με την παρουσία του Βασιλιά Εδουάρδου.
* Καθιερώνεται η παρέλαση των χωρών με τη σημαία τους, κατά την τελετή έναρξης.
* Καταρρίπτεται το φράγμα των 1.000 αθλητών.
* Αποφασίστηκε να δίνεται χρυσό μετάλλιο στον πρώτο, ασημένιο στον δεύτερο και χάλκινο μετάλλιο στον τρίτο Ολυμπιονίκη.
* Ακούστηκε η φράση «το σημαντικότερο δεν είναι η νίκη, αλλά η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς αγώνες».

Στοκχόλμη, 1912

* Υπήρξε εκπροσώπηση και από τις πέντε Ηπείρους.
* Εμφανίζονται γυναίκες στην κολύμβηση.

Αμβέρσα, 1920

* Έγινε έπαρση της Ολυμπιακής Σημαίας.
* Εκφωνήθηκε ο όρκος των αθλητών.

Παρίσι, 1924

* Αποφασίστηκε να ανακρούεται ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας κατά την τελετή έναρξης, ως φόρος τιμής στη χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς αγώνες.
* Υιοθετήθηκε το σύνθημα των Ολυμπιακών αγώνων «Citius, Altius, Fortius».
* Λειτούργησε Ολυμπιακό χωριό.
* Έγινε ζωντανή ραδιοφωνική μετάδοση.
* Δημιουργήθηκε έμβλημα των αγώνων.
* Εμφανίστηκε Ελληνίδα αθλήτρια σε Ολυμπιακούς αγώνες. Ήταν η Λένα Βαλαωρίτη – Σκαραμαγκά, που αγωνίστηκε στο τένις.

Άμστερνταμ, 1928

* Αποφασίστηκε να μπαίνει πρώτη η Ελληνική Σημαία κατά την τελετή έναρξης των αγώνων.
* Άναψε ο βωμός στο στάδιο με την Ολυμπιακή φλόγα.
* Εμφανίστηκαν γυναίκες στο στίβο.
* Εμφανίστηκαν γυναίκες στη γυμναστική, αλλά μόνο στο ομαδικό.
* Παρατηρείται η πρώτη πράξη εμπορευματοποίησης των αγώνων, αφού οι Ολλανδοί δίνουν στην Kodak τα αποκλειστικά δικαιώματα φωτογράφησης.
* Κάνει την εμφάνισή της η Coca-Cola, μιας και οι Αμερικανοί φέρνουν μαζί τους πάνω από 1.000 κιβώτια του γνωστού αναψυκτικού.

Λος Άντζελες, 1932

* Γίνεται χρήση του βάθρου των νικητών για την απονομή των μεταλλίων.
* Καθιερώνεται η ανάκρουση του εθνικού ύμνου της χώρας του νικητή.
* Χρησιμοποιούνται κάμερες στη γραμμή τερματισμού, που καταγράφουν τις επιδόσεις.
* Χρησιμοποιείται εκφωνητής στο στίβο, ο οποίος ενημερώνει τον κόσμο για τις επιδόσεις και τα ρεκόρ.
* Δημιουργείται το πρώτο πλήρως εξοπλισμένο και οργανωμένο Ολυμπιακό χωριό.

Βερολίνο, 1936

* Τελέστηκε η Αφή της Ολυμπιακής φλόγας στην Ολυμπία. Πρώτη Πρωθιέρεια ήταν η Κούλα Πράτσικα.
* Έγινε η πρώτη λαμπαδηδρομία. Πρώτος λαμπαδηδρόμος ήταν ο Κωνσταντίνος Κονδύλης.
* Κατασκευάστηκε Ολυμπιακή δάδα.
* Συμμετέχει Ελληνίδα αθλήτρια στους αγώνες στίβου. Ήταν η Κυπριακής καταγωγής Δομνίτσα Λανίτου – Καβουνίδου.
* Υπήρξε τηλεοπτική μετάδοση μέσω κλειστού κυκλώματος.

Λονδίνο, 1948

* Χρησιμοποιήθηκε το φώτο φίνις.
* Καλύφτηκαν τηλεοπτικά οι αγώνες. Το BBC κατέβαλε 3.000 δολάρια για να αποκτήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα.

Ελσίνκι, 1952

* Πρώτη εμφάνιση της Σοβιετικής Ένωσης σε Ολυμπιακούς αγώνες.
* Δημιουργείται η παράδοση να κόβονται αναμνηστικά νομίσματα για τους αγώνες. Τα νομίσματα αυτά αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη αξία.
* Οι Τσεχοσλοβάκοι Emil Zatopek και Dana Zatopekova γίνονται το πρώτο ζευγάρι που κατακτά χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο και μάλιστα την ίδια μέρα (24/7). Ο πρώτος νίκησε στην κούρσα των 5.000μ. και η δεύτερη στον ακοντισμό.

Μελβούρνη, 1956

* Οι αγώνες γίνονται στο νότιο ημισφαίριο.
* Πρώτη εμφάνιση μποϋκοτάζ για πολιτικούς λόγους. Απέχουν η Αίγυπτος, ο Λίβανος και το Ιράκ, λόγω των γεγονότων του Σουέζ. Η Ολλανδία, η Ισπανία και η Ελβετία, λόγω της εισβολής των Σοβιετικών στην Ουγγαρία. Η Κίνα λόγω της συμμετοχής της Ταϊβάν στην Ολυμπιάδα.
* Χρησιμοποιείται στην κολύμβηση το ημιαυτόματο σύστημα χρονομέτρησης.
* Στην τελετή λήξης οι αθλητές μπήκαν όλοι μαζί, πιασμένοι χέρι-χέρι σε ένδειξη φιλίας.

Ρώμη, 1960

* Οριστικοποιείται η ανάκρουση του Ολυμπιακού Ύμνου κατά την τελετή έναρξης και λήξης των αγώνων.
* Υπήρξε πλήρης τηλεοπτική κάλυψη και μετάδοση.
* Χρησιμοποιήθηκαν υπολογιστές για την επεξεργασία των αποτελεσμάτων.

Τόκυο, 1964

* Καθιερώνεται από τη ΔΟΕ το έπαθλο «Fair Play». Πρώτοι που το πήραν ήταν δύο Σουηδοί κωπηλάτες, τα αδέλφια Lars Gunnar Kall και Stig Lennard Kall, οι οποίοι σταμάτησαν την προσπάθειά τους για να βοηθήσουν δύο συναθλητές τους που βρέθηκαν στο νερό, όταν ανατράπηκε η βάρκα τους.
* Χρησιμοποιήθηκε κλειστό κύκλωμα έγχρωμης τηλεόρασης για τους δημοσιογράφους.
* Πρώτη γυναικεία παρουσία σε ομαδικό άθλημα. Ήταν το βόλεϊ.

Μεξικό, 1968

* Η Μεξικανή αθλήτρια Norma Basilio γίνεται η πρώτη γυναίκα που ανάβει το βωμό.
* Οι χώρες που έλαβαν μέρος ξεπέρασαν το φράγμα των 100.
* Πρώτη έγχρωμη μετάδοση των αγώνων.
* Χρήση της αργής μετάδοσης (slow motion).
* Χρησιμοποιείται ελαστικός τάπητας στο στίβο, το γνωστό tartan.
* Εφαρμόζεται ο έλεγχος ντόπινγκ.
* Πιάνεται ο πρώτος αθλητής που είχε κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών.

Μόναχο, 1972

* Καθιερώνεται ο όρκος και για τους κριτές.
* Δημιουργείται η πρώτη μασκότ των Ολυμπιακών αγώνων.

Μόντρεαλ, 1976

* Η Ολυμπιακή φλόγα μεταφέρεται με ακτίνες λέιζερ.
* Ανιχνεύεται η πρώτη ντοπαρισμένη αθλήτρια. Είναι η Πολωνή σφαιροβόλος Danuta Rosani.

Μόσχα, 1980

* Η τελετή λήξης αποκτά τόση αίγλη και σημασία, αντάξια εκείνης της έναρξης των αγώνων. Αυτό οφείλεται, ίσως και στον δακρυσμένο Misha που συγκίνησε εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο.

Λος Άντζελες, 1984

* Οι γυναίκες παίρνουν μέρος στο Μαραθώνιο.
* Η Nawal El Moutawakel γίνεται η πρώτη γυναίκα από Ισλαμική χώρα που κατακτά χρυσό μετάλλιο.
* Η Νεοζηλανδή τοξοβόλος Neroli Fairhall γίνεται η πρώτη αθλήτρια με ειδικές ανάγκες – ήταν παραπληγική – που αγωνίζεται σε Ολυμπιακούς αγώνες.

Σεούλ, 1988

* Μπορούν να λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες επαγγελματίες αθλητές. Η ΔΟΕ ήρε την απαγόρευση το 1986.
* Ξεσπάει το πρώτο μεγάλο σκάνδαλο ντόπινγκ. Ο Καναδός Ben Johnson πιάνεται ντοπαρισμένος και του αφαιρείται το χρυσό μετάλλιο που είχε κατακτήσει στα 100μ. στο στίβο.
* Εμφανίζεται ο φόβος τρομοκρατικού χτυπήματος. Για το λόγο αυτό η Νότιος Κορέα επιστράτευσε 100.000 άντρες ασφαλείας.
* Η Ανατολικογερμανίδα Christa Luding – Rothenburger γίνεται η πρώτη αθλήτρια που κατέκτησε Ολυμπιακά μετάλλια σε Χειμερινούς και Θερινούς Ολυμπιακούς αγώνες την ίδια χρονιά. Είχε κατακτήσει στο Κάλγκαρι ένα χρυσό και ένα ασημένιο στο πατινάζ ταχύτητας και στη Σεούλ πήρε ασημένιο μετάλλιο στην ποδηλασία.
* Η Σουηδή αθλήτρια της τοξοβολίας Kerstin Palm γίνεται η πρώτη που συμμετέχει σε επτά Ολυμπιάδες.
* Οι εκπρόσωποι του τύπου έσπασαν το φράγμα των 10.000.

Βαρκελώνη, 1992

* Όλες οι χώρες – μέλη της ΔΟΕ έστειλαν τουλάχιστον έναν αθλητή.
* Κάνουν την εμφάνισή τους οι αστέρες του ΝΒΑ.
* Η Βούλα Πατουλίδου γίνεται η πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια στην ιστορία που στέφεται Ολυμπιονίκης. Το ημερολόγιο έδειχνε 6 Αυγούστου.
* Εμφανίστηκε η πρώτη απαγόρευση του καπνίσματος στους αγώνες.

Ατλάντα, 1996

* Οι συμμετοχές αθλητών ξεπέρασαν το φράγμα των 10.000.
* Το διαδίκτυο μπαίνει στη ζωή των αγώνων. Η ενημέρωση των φιλάθλων σε όλο τον κόσμο γίνεται χωρίς καθυστερήσεις και ταυτόχρονα σε κάθε γωνιά της Γης.

Σίδνεϊ, 2000

* Πρώτη φορά Παραολυμπιονίκης συμμετέχει σε Ολυμπιακούς αγώνες. Ήταν η περιορισμένης όρασης Αμερικανή Marla Ranian η οποία έφτασε μέχρι τον τελικό των 1.500μ. όπου κατετάγη 8η. Στους Παραολυμπιακούς του 1992 και του 1996 είχε κατακτήσει 5 χρυσά μετάλλια.

Κώστας Κουκάρας