ΘΕΜΑ: Η πολιτική στο ποδόσφαιρο

Το ποδόσφαιρο ως άθλημα είναι μακράν το πιο «δημοκρατικό». Όλοι μπορούν να παίξουν μπάλα. Δεν έχει σημασία αν είσαι ψηλός ή κοντός, αδύνατος ή χοντρός, όλοι έχουν δικαίωμα να κλοτσήσουν το τόπι! Και δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει μπάλα για να γίνει αυτό. Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας μπορεί να στηθεί στην στιγμή, με ένα νεράτζι, ένα κουτάκι από αναψυκτικό ή ένα κουκουνάρι!

Από τον Δημήτρη Λιαργκόβα

Ο κόσμος, στην πλειοψηφία του, λατρεύει το ποδόσφαιρο και το παρακολουθεί με πάθος, γι'αυτό και η δύναμη των θεατών είναι τεράστια. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός πως το ποδόσφαιρο είναι ίσως το μοναδικό άθλημα που η εξέδρα απέβαλε διαιτητή(!) επειδή έδειξε κόκκινη κάρτα σε παίκτη! Ο παίκτης ξαναμπήκε στο γήπεδο και ο αγώνας συνεχίστηκε με άλλο διαιτητή. Συνέβη στην Κολομβία. Ο ποδοσφαιριστής ήταν ο Πελέ…

Η παρουσία του κόσμου στα γήπεδα δίνει μία άλλη νότα σε αυτά. Όπως είπε και ο Γκαλεάνο άλλωστε «ένας αγώνας χωρίς οπαδούς είναι σαν να χορεύεις χωρίς μουσική».

Δυστυχώς ζούμε σε μία εποχή που τα πάντα στον χώρο του ποδοσφαίρου ελέγχονται και κατευθύνονται από το μάρκετινκ. Η «μόλυνση» που έχει επιφέρει η εξάπλωση του καπιταλισμού στο ποδόσφαιρο είναι ανεπανόρθωτη και γυρισμός δεν υπάρχει. Αυτό που αναγκαζόμαστε να κάνουμε είναι να προσαρμοζόμαστε και να ακολουθούμε. Τι συμβαίνει όμως όταν οι οπαδοί οδηγούνται από πολιτικά κίνητρα; Όταν η πολιτική παρεισφρέει στο ποδόσφαιρο;

Τρανό παράδειγμα τα επεισόδια που σημειώθηκαν στον αγώνα Σερβία-Αλβανία λόγω της σημαίας που «πέταξε» πάνω από το γήπεδο. Η σημαία της μεγάλης Αλβανίας έκανε την εμφάνισή της με τηλεκατευθυνόμενο και ακολούθησε ο «κακός χαμός». Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που οι σχέσεις μεταξύ δύο χωρών δυναμιτίζονται από έναν αγώνα ποδοσφαίρου.

Η Ελληνοτουρκική «σύγκρουση»

Τον Μάιο του 1949 διεξήχθη στην Αθήνα το «κύπελλο της φιλίας», μία διοργάνωση στην οποία έπαιρναν μέρος οι εθνικές Ιταλίας, Τουρκίας, Ελλάδας και Αιγύπτου και στόχευε στην σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των λαών. Στους ημιτελικούς η Ιταλία κέρδισε την Ελλάδα και η Τουρκία την Αίγυπτο. Στις 20 Μαΐου Ιταλία και Τουρκία αναμετρήθηκαν σε έναν επεισοδιακό τελικό καθώς οι Ιταλοί διαμαρτύρονταν διαρκώς για τα σκληρά μαρκαρίσματα των αντιπάλων τους. Οι Ιταλοί επικράτησαν με 3-2 ωστόσο οι Τούρκοι μετά το τρίτο γκολ αποχώρησαν, διαμαρτυρόμενοι για τις αποφάσεις του Έλληνα διαιτητή. Οι φίλαθλοι αποδοκίμασαν, παρ'όλα αυτά ο αγώνας ολοκληρώθηκε χωρίς περαιτέρω επεισόδια.



Οι Τούρκοι έδωσαν τεράστια βαρύτητα στο όλο θέμα υποστηρίζοντας πως η αποστολή της Τουρκικής ομάδας δέχτηκε επίθεση! Οι εφημερίδες παρήγαγαν ένα πολεμικό κλίμα αναφέροντας πως η Ελληνοτουρκική φιλία δεν υφίσταται πλέον, ζητούσαν αλλαγή των Ελληνοτουρκικών συνόρων αλλά και να σταματήσουν οι εξαγωγές τροφίμων στην Ελλάδα, προκειμένου οι Έλληνες να πεινάσουν!

Οι συζητήσεις και οι χαρακτηρισμοί εναντίον της Ελλάδας στην Τουρκική βουλή ήταν το λιγότερο προσβλητικές και το κλίμα μύριζε μπαρούτι. Αρχικά η ελληνική κυβέρνηση δεν αντέδρασε (η χώρα μόλις είχε βγει από τον εμφύλιο), βλέποντας όμως την απαράδεκτη στάση των Τούρκων που συνεχιζόταν με απειλές για το τι θα συμβεί στην ελληνική αποστολή στους επόμενους αγώνες που θα διεξάγονταν στην Πόλη, πέρασε στην αντεπίθεση.



Εκτενή άρθρα στις εφημερίδες θύμιζαν την στάση των Τούρκων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου και οι διαμαρτυρίες σε πολιτικό επίπεδο ήταν εντονότατες. Ήταν μία πολιτική σύγκρουση που δημιουργήθηκε από το πουθενά και όπως ξεκίνησε έτσι τερματίστηκε.

Η αρχή του πολέμου

Πολλοί θεώρησαν πως όσα συνέβησαν στο ντέρμπι του μίσους μεταξύ Ντιναμό Ζάγκρεμπ και Ερυθρού Αστέρα στις 13 Μαΐου του 1990 προμήνυαν τον πόλεμο που θα ακολουθούσε στην πρώην ενωμένη Γιουγκοσλαβία.



Οι οργανωμένοι οπαδοί των δύο ομάδων (οι οπαδοί της Ντιναμό μάχονταν για την ανεξαρτησία της Κροατίας, ενώ οι οπαδοί του Αστέρα για την «εθνοκάθαρση» στη Σερβία) συνεπλάκησαν και το παιχνίδι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Οι οπαδοί του Αστέρα επιτέθηκαν σε αυτούς της Ντιναμό με μαχαίρια και όχι μόνο, φωνάζοντας συνθήματα όπως «το Ζάγκρεμπ είναι Σέρβικο» και «θα σκοτώσουμε τον Τούτζμαν» (ηγέτης των Κροατών τον οποίο υποστήριζαν οι οπαδοί της Ντιναμό).



Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατούσε είναι πως η αποστολή του Αστέρα φυγαδεύτηκε με αεροπλάνο.

Η τραγωδία της Αιγύπτου

Εβδομήντα εννιά άτομα έχασαν την ζωή τους την 1η Φεβρουαρίου του 2012 μετά τη λήξη του ποδοσφαιρικού αγώνα μεταξύ Αλ Μασρί και Αλ Αχλί για το πρωτάθλημα της Αιγύπτου. Οι οπαδοί της γηπεδούχου ομάδας επιτέθηκαν σε αυτούς της φιλοξενούμενης με τα «κίνητρά» τους να είναι πολιτικά!



Οι οπαδοί της Αλ Αχλί, στην πλειοψηφία τους, ανήκαν στην «Μουσουλμανική αδελφότητα» που είχε κερδίσει τις εκλογές, ενώ οι οπαδοί της Αλ Μασρί ήταν υποστηρικτές του απερχόμενου ηγέτη Χόσνι Μουμπάρακ.

«ΕΛ ΚΛΑΣΙΚΟ»

Το μεγαλύτερο παιχνίδι του Ισπανικού πρωταθλήματος και ένα από τα σημαντικότερα της Ευρώπης με δύο εκ των λαοφιλέστερων ομάδων παγκοσμίως. Καταλανοί εναντίον Καστιγιάνων.



Οι οπαδοί της «Μπάρτσα» ήταν ανέκαθεν αριστεροί, ενώ εκείνοι της βασίλισσας φιλοδεξιοί. Ωστόσο, η κόντρα μεταξύ των δύο ομάδων «φούντωσε» για τα καλά όταν ο δικτάτορας Φράνκο όρισε ως κέντρο εξουσίας του την Μαδρίτη και απαγόρευσε σε Καταλανούς και Βάσκους να χρησιμοποιούν τις τοπικές διαλέκτους και να τιμούν τα ήθη και τις παραδόσεις τους.

Όταν ο στρατός δολοφόνησε τον πρόεδρο της Μπαρτσελόνα και ηγέτη του αριστερού κόμματος της Καταλωνίας Γιοζέπ Σουνιόλ το 1936, οι Καταλανοί μίσησαν τον Φράνκο και μαζί την Ρεάλ, η οποία ήταν η αγαπημένη του ομάδα και της οποίας τις επιτυχίες ο δικτάτορας χρησιμοποιούσε για την προπαγάνδα του.



Το γήπεδο της Μπαρτσελόνα (Καμπ Νου) έγινε τόπος διαμαρτυρίας εναντίον του φασιστικού καθεστώτος μιας και ποτέ κανείς από τους ανθρώπους του Φράνκο δεν τόλμησε να πατήσει το πόδι του εκεί.

Ερυθρός Αστέρας- Παρτίζαν

Η πολιτική διαμάχη ανάμεσα στους οπαδούς των δύο ομάδων γεννήθηκε το 1945 στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία και συνεχίζεται αμείωτη μέχρι σήμερα σε Σερβικό έδαφος.

Ο Ερυθρός Αστέρας ιδρύθηκε από τον κομμουνιστικό συνασπισμό της εποχής για να ακολουθήσει λίγο αργότερα η ίδρυση της Παρτίζαν από τον στρατό της Γιουγκοσλαβίας. Με τον καιρό οι «μάχες» μεταξύ τους εξελίχθηκαν σε «μάχες» μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης.



Στην κόντρα των δύο ομάδων υπάρχει και ελληνικό χρώμα, καθώς οι οπαδοί του Αστέρα είναι αδελφοποιημένοι με τους οπαδούς του Ολυμπιακού ενώ οι οπαδοί της Παρτίζαν με αυτούς του Π.Α.Ο.Κ.

Το ντέρμπι της «Αιώνιας πόλης»

Το «derby della capitale» (ντέρμπι της πρωτεύουσας) είναι το ντέρμπι με την μεγαλύτερη ένταση στη γείτονα χώρα. Η κόντρα μεταξύ τους ξεκίνησε όταν ο δικτάτορας Μουσολίνι, θέλοντας να δημιουργήσει μία δυνατή ομάδα που θα ανταγωνιζόταν τις μεγάλες ομάδες του Βορρά, προχώρησε στην συγχώνευση των ομάδων της Ρώμης Ρόμαν, Άλμπα Αουντάτσε και Φορτιντούτο.



Από την τριπλή αυτή συγχώνευση δημιουργήθηκε η Ρόμα. Η Λάτσιο, η οποία υπήρχε ήδη σαν ομάδα, δεν δέχτηκε να συμμετάσχει στην συγχώνευση (κατάφερε να την «σώσε»' ο φασίστας στρατηγός Τζιόρτζιο Βακάρο) και συνέχισε μόνη της. Από εκείνο το σημείο και μετά γεννήθηκε η αντιπαλότητα ανάμεσα στους οπαδούς των δύο ομάδων.



Σήμερα, ο «πυρήνας» των οπαδών των «τζαλορόσι» είναι του αριστερού ή του κεντρώου χώρου, ενώ οι «γαλάζιοι» tifosi είναι δεξιοί ή ακροδεξιοί, με περιστατικά ρατσιστικής συμπεριφοράς να σημειώνονται κατά καιρούς.

Τo «superclasico»

Το μίσος που υπάρχει ανάμεσα στους οπαδούς των δύο ομάδων της πόλης του Μπουένος Άιρες είναι ίσως το μεγαλύτερο οπαδικό μίσος παγκοσμίως.

Οι ρίζες του έχουν να κάνουν με ταξικές διαφορές. Παρ'όλο που και ο δύο ομάδες γεννήθηκαν στην φτωχογειτονιά της Μπόκα, η μετακόμιση της Ρίβερ το 1925 στην πλούσια συνοικία Νιούνιες (γι'αυτό και το παρατσούκλι της Ρίβερ είναι εκατομμυριούχοι) δημιούργησε το αγεφύρωτο χάσμα.



Έτσι κάθε φορά που αναμετρούνταν οι δύο ομάδες, έρχονταν αντιμέτωπες η εργατική με την ανώτερη κοινωνικά τάξη. Οι οπαδοί της Μπόκα χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους τους κοτόπουλα πειράζοντάς τους για το θάρρος τους, ενώ οι αυτοί της Ρίβερ αποκαλούν τους «εχθρούς» τους γουρούνια, αφού λένε πως η περιοχή στο Μπομπονέρα μυρίζει πολύ άσχημα.

Το «Οld Firm»

Έτσι ονομάζεται το ντέρμπι μίσους της Σκωτίας μεταξύ Σέλτικ και Ρέιντζερς, λόγω της μακροχρόνιας αντιπαλότητας των δύο ομάδων της Γλασκώβης.

Η ποδοσφαιρική τους κόντρα ξεκίνησε από τον 20ο αιώνα αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί συνέχεια της θρησκευτική διαμάχης μεταξύ Προτεσταντών (Ρέιντζερς) και Καθολικών (Σέλτικ).



Επίσης, κατά βάση, οι μεν είναι Ρεπουμπλικανοί οι δε Ενωτικοί, από τη μία Σοσιαλιστές, από την άλλη Συντηρητικοί. Ένα τεράστιο χάσμα χωρίζει τις δύο ομάδες. Οι «μπλέ» είναι κυρίως εθνικόφρονες (ιθαγενείς Σκωτσέζοι). ενώ οι «πράσινοι» Ιρλανδοσκωτσέζοι (γι'αυτό και στο γήπεδό τους κυματίζουν σημαίες της Ιρλανδίας και όχι της Σκωτίας).

Οι «πολιτικοποιημένες» ομάδες

Ιταλία

Στην κερκίδα των οπαδών της Λιβόρνο θα δεις πάντα σημαίες με σφυροδρέπανα καθώς και τη μορφή του Τσε Γκεβάρα. Οι ίδιοι μάλιστα αυτοχαρακτηρίζονται ως ακροαριστεροί. Στον χώρο της αριστεράς ανήκουν και οι οπαδοί της Ρόμα οι οποίοι, και λόγω της κόντρας τους με τους οπαδούς της Λάτσιο, δηλώνουν περισσότερο αντιφασίστες.



Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται οι οπαδοί της Λάτσιο και της Ελλάς Βερόνα, οι οποίοι συνδέονται με νεοναζιστικές οργανώσεις και χαιρετούν ναζιστικά.

Γερμανία

Οι μικροί οπαδικοί πυρήνες «Εθνική Αντίσταση της Ντόρτμουντ» και «Μέτωπο της Μπορούσια» έχουν δώσει ένα ακροδεξιό στίγμα στις κερκίδες των οπαδών της Ντόρτμουντ.

Αντιθέτως οι οπαδοί της Ζενκτ Πάουλι στο Αμβούργο χαρακτηρίζονται ως αντιρατσιστές, αντιφασίστες, αντισεξιστές, ροκάδες και κάθε αγώνας της ομάδας τους είναι γιορτή ανεξαρτήτως αποτελέσματος.



Κύπρος

Η μεγάλη κόντρα στην μεγαλόνησο είναι μεταξύ ΑΠΟΕΛ και Ομόνοιας. Από τη μία οι δεξιοί και ακροδεξιοί «κυανοκίτρινοι» και από την άλλη οι αριστεροί και ακροαριστεροί «πράσινοι».



Πριν από τους παγκύπριους αγώνες στίβου στην Κύπρο το 1948, ζητήθηκε από τις ομάδες να υπογράψουν την υποστήριξή τους στην δεξιά παράταξη στον ελληνικό εμφύλιο και να καταδικάσουν την δράση των αριστερών. Το σωματείο του ΑΠΟΕΛ απέστειλε χαιρετισμό στην ελληνική κυβέρνηση ευχόμενη να τερματισθεί η «εθνοκτόνος ανταρσία».

Μερίδα των αθλητών του ΑΠΟΕΛ αντέδρασε, αποσχίστηκε και ίδρυσε το σωματείο της Ομόνοιας. Με τον καιρό η Ομόνοια γιγαντώθηκε σαν ομάδα και έγινε η λαοφιλέστερη της Κύπρου εκφράζοντας κυρίως την εργατική τάξη.