Πέντε πράγματα που έμαθα από αυτή την αγωνιστική

Εκείνο που αναλογίζομαι κάθε αγωνιστική είναι πως στον κόσμο του ποδοσφαίρου –και όχι μόνο του ελληνικού– η πλέον αναλώσιμη θέση είναι εκείνη του προπονητή. Ο Παράσχος και ο κάθε Παράσχος σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από τις επιλογές και τις ικανότητές του, ανεξάρτητα από τον σχεδιασμό του, θα είναι ο πρώτος που θα πληρώσει τη δυσαρέσκεια και την ανυπομονησία προέδρων και οπαδών. Μια δυσαρέσκεια που ξεπηδά από τον τρόπο που βλέπουμε πλέον (ευτυχώς όχι όλοι) το ποδόσφαιρο.

Ενα μέσο για να κολακεύσουμε τον εγωισμό μας, για να επιβεβαιώσουμε τις αυταπάτες μας, τη διαφορά μας από τους άλλους –που είναι πάντα χειρότεροι από μας– για να εκτονωθούμε, δυστυχώς, πάνω στους ανθρώπους. Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι και, ως τέτοιο, σκοπό έχει να ψυχαγωγεί.

Αν αυτό που βλέπουμε –και κάποιοι μας εκπαιδεύουν να το βλέπουμε έτσι– ψυχαγωγεί, I rest my case που θα γράψει κι ο Πανούτσος όταν θα έρθει ο Bob Kozonis και του αμολήσει πάνω στο γραφείο του ένα statement της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου, που θα λέει ότι ο Bob δεν ξέρει τι έχει. Φυσικά, ούτε και η τράπεζα.

Το πρώτο πράγμα που κατάλαβα σε αυτή την αγωνιστική είναι ότι ο προπονητής πάντα ξέρει καλύτερα, εκτός αν δεν είναι προπονητής ή είναι από τους προπονητές που αποτελούν το άλλοθι των προέδρων. Και αυτό φάνηκε στο προχθεσινό παιχνίδι του Πανιωνίου, όπου έγινε φανερό ότι έχουμε να κάνουμε με μία ομάδα η οποία έχει ένα σχέδιο και το υπηρετεί. Ενα σχέδιο που κάποιος, ο οποίος λέγεται προπονητής, το έχει διδάξει επειδή αυτή είναι η δουλειά του.

Και ο κάθε πρόεδρος οφείλει, αν έγνοια του είναι η ομάδα και όχι η αρπαχτή, να του δώσει τον χρόνο και τα μέσα για να παρουσιάσει τη δουλειά του και να κριθεί γι' αυτήν. Ο πρόεδρος του Πανιωνίου είχε την τόλμη να το κάνει. Και βλέπουμε τα αποτελέσματα. Ενα δεύτερο πράγμα που κατάλαβα αυτή την αγωνιστική, βλέποντας τον Εργοτέλη να νικά την Καβάλα, είναι ότι όταν ο παράγοντας εμπιστεύεται την επιλογή του και έχει υπομονή, θα δρέψει οπωσδήποτε τους καρπούς της επιλογής του.

Χρειάζεται μόνο και μία μικρή αντίσταση στο κλίμα της εποχής που τα θέλει όλα γρήγορα, όλα έτοιμα, όλα τώρα. Το ποδόσφαιρο είναι ζήτημα καλλιέργειας. Οπως στο χωράφι ο σπόρος που ρίχνεις σήμερα δεν δίνει καρπούς την επομένη, έτσι και η δουλειά που γίνεται σε μία ομάδα θέλει ΧΡΟΝΟ. Ο κ. Παπουτσάκης του Εργοτέλη το γνωρίζει και ξέρει να περιμένει.

Ενα τρίτο πράγμα που κατάλαβα αυτή την αγωνιστική βλέποντας μία ακόμη φορά τον ΠΑΟ, είναι ότι μπορεί η επίθεση ή τα γκολ να δίνουν τις νίκες, αλλά τους τίτλους τους δίνουν οι άμυνες. Και για ένα ακόμη παιχνίδι η άμυνα του Παναθηναϊκού δεν ήταν αξιόπιστη.

Για τα αίτια μπορούμε να κάνουμε διάφορες υποθέσεις, αλλά νομίζω ότι επί της παρούσης εκείνο που χρειάζεται να απαντηθεί είναι αν η εικόνα αυτή διορθώνεται ή όχι. Αν διορθώνεται, ο προπονητής πρέπει να βρεί τη λύση –και είναι περίεργο που δεν την έχει βρει ακόμη–. Αν η κατάσταση δεν διορθώνεται με το υλικό που έχει, δεν θα έπρεπε ήδη να το είχε πει;

Η άμυνα του ΠΑΟ θα είναι ο αδύναμος κρίκος στην προσπάθεια της ομάδας για το πρωτάθλημα. Μπορεί (επικοινωνιακά) να είναι αρνητικό να μιλά ή να γράφει κάποιος γι' αυτό, αλλά δεν εξαλείφεται έτσι το πρόβλημα. Ενα τέταρτο πράγμα που κατάλαβα από αυτή την αγωνιστική ή, για την ακρίβεια, ένα πράγμα για το οποίο επιβεβαιώθηκα βλέποντας τον Πανθρακικό, είναι πως δεν ωφελεί να τα δίνεις όλα για να ανέβεις στη μεγάλη κατηγορία όταν δεν έχεις ούτε τις αντοχές ούτε τα μέσα, ούτε τον σχεδιασμό ούτε τους ανθρώπους που θα σου επιτρέψουν να σταθεροποιηθείς εκεί.

Ισως ακούγεται σκληρό, αλλά η πραγματικότητα δείχνει πως η Σούπερ Λίγκα είναι πολύ μεγάλη για τα μεγέθη ορισμένων ομάδων της περιφέρειας. Το τελευταίο πράγμα που κατάλαβα από αυτή την αγωνιστική είναι ότι αν η ΑΕΚ δεν καταφέρει να λύσει τον γόρδιο δεσμό του ιδιοκτησιακού σε αυτή την αγωνιστική περίοδο, μπαίνει σε ένα μονοπάτι χωρίς επιστροφή.

Ενα παιχνίδι αναλογιών

Οχι πως η σύγκριση αναλογιών βγάζει συμπεράσματα που μπορεί να έχουν ισχύ νόμου, αλλά παρουσιάζει ενδιαφέρον, κυρίως γιατί σου δίνει ιδέες. Και οι ιδέες, ως γνωστόν, γεννούν ερωτήματα. Και τα ερωτήματα έχουν ενδιαφέρον μόνο αν μας νοιάζουν οι απαντήσεις. Στη δεκαετία του '30 η ποδοσφαιρική δύναμη που κυριάρχησε στον κόσμο ήταν η εθνική Ιταλίας του Βιτόριο Πότσο.

Μία ομάδα που είχε πολύ ταλέντο, αλλά υπέταξε αυτό το ταλέντο στο σύστημα του προπονητή της. Δύο παγκόσμια Κύπελλα δεν ήταν τυχαία επίδοση, παρά τις όποιες επιμέρους ειδικές συνθήκες υπήρχαν την εποχή της διεξαγωγής τους. Τώρα πια έχουν γραφτεί αρκετά πράγματα για τα συστήματα της εποχής και τις αδυναμίες ή τα πλεονεκτήματά τους, αλλά σε ό,τι αφορά εκείνη την Ιταλία –που δεν έπαιζε ωραίο ποδόσφαιρο αλλά ήταν αποτελεσματική– ο παλαίμαχος Ιταλός δημοσογράφος Μάριο Ζάπα είχε γράψει: «Αν εξαιρέσει κάποιος την επιθετικότητα και τον κυνισμό, η Ιταλία αναμφισβήτητα ήταν μία ταλαντούχα ομάδα και ξανακέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο το 1938, με μία ομάδα που ο Πότσο θεωρούσε πως ήταν η καλύτερη που είχε ποτέ.

Για μία ακόμη φορά το βάρος έπεσε στην αντοχή της άμυνας. Το μεγάλο μυστικό της ιταλικής ομάδας ήταν η ικανότητά της να επιτίθεται με τον μικρότερο δυνατό αριθμό ποδοσφαιριστών, χωρίς να αποσπά τους μέσους από τα αμυντικά τους καθήκοντα». Στο δικό μου μυαλό δημιουργήθηκε μία αναλογία εκείνης της Ιταλίας με τον Ολυμπιακό των τελευταίων δύο μηνών.

Κάνει ακριβώς το ίδιο, με τη διαφορά ότι δεν το κάνει από επιλογή, αλλά από ανάγκη. Εκείνη η Ιταλία είχε σχεδιαστεί για να παίξει έτσι, ενώ με τον Ολυμπιακό δεν είναι ξεκάθαρο αν υπήρξε καν κάποιο σχέδιο στην αρχή της χρονιάς. Η απουσία επιθετικών και οι τραυματισμοί τον αναγκάζουν να κάνει ένα μοναδικό «παιχνίδι οικονομίας δυνάμεων», που είναι επιλογή λόγω των συνθηκών, αλλά δεν είναι επιλογή μακροπρόθεσμης διάρκειας.

Δεν μπορεί ο Ολυμπιακός να βγάλει τη χρονιά με αυτό τον τρόπο παιχνιδιού κι εννοώ ότι δεν θα του φέρει διακρίσεις αν συνεχίσει έτσι μέχρι τέλους. Πέραν τούτων, η πίεση στην άμυνα εφόσον συνεχιστεί θα έχει κόστος. Και αν αρχίσεις να έχεις ρήγματα στη «δυνατή» σου γραμμή, η κατάρρευση μπορεί να συμβεί σε ένα οποιοδήποτε παιχνίδι.

Η βία ως αυτοσκοπός

Αν όλοι αυτοί οι λεγόμενοι «αντιεξουσιαστές», που την Κυριακή στα Προπύλαια τα έσπασαν και μπαίνοντας μέσα στο πανεπιστήμιο χτύπησαν τον πρύτανη και έκαναν ένα σωρό καταστροφές (που ούτε οργή δείχνουν ούτε διαμαρτυρία συνιστούν, αλλά απλά μία συμπεριφορά πρωτόγονου και απολίτιστου ανθρώπου) είχαν ένα ιδεολογικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο βασίζονται οι ενέργειές τους, θα μπορούσα να συζητήσω.

Είναι, όμως, φανερό ότι τέτοιες ενέργειες δεν έχουν πλάτη καμία ιδεολογία και γίνονται από άτομα ανερμάτιστα σε βαθμό τέτοιο που χρειάζονται ιατρική βοήθεια. Προσωπικώς αρνούμαι οι γιαλαντζί «αντιεξουσιαστές» να μου απαγορεύουν το δικαίωμά μου να διαδηλώσω για εκείνο που θέλω χωρίς να φάω στο κεφάλι πέτρες ή δακρυγόνα.

Οσο με εξοργίζει η κρατική καταστολή, άλλο τόσο με εξοργίζει και αυτό το παραλήρημα βίας, που καταλήγει στο ροκάνισμα της ίδιας της δημοκρατίας. Οι δήθεν «αντιεξουσιαστές» μαθημένοι στη συμπεριφορά της επιβολής είναι τα αδερφάκια των Χρυσαυγιτών και μία οργανωμένη πολιτεία έχει νόμους για τέτοιες περιπτώσεις.

Φυσικά και διαδικασίες που διασφαλίζουν ότι ο νομικός πολιτισμός που έχουμε κατακτήσει διασφαλίζει τα δικαιώματά τους, αλλά μέχρις εκεί. Η αλληλεγγύη είναι σπουδαία αρετή που δεν τη χαραμίζεις σε εκείνους που δεν την αντιλαμβάνονται, δεν τη σέβονται και φυσικά δεν την αξίζουν για τις πράξεις τους.