Από τα χαμηλά και πάλι ψηλά

Μία πλούσια συναισθημάτων δεκαετία μάς πρόσφερε η Εθνική ομάδα μπάσκετ. Από την απογοήτευση και τον προβληματισμό στο ξεκίνημα του 2000, μέχρι την ανείπωτη χαρά και περηφάνια από την επιστροφή στην κορυφή της Ευρώπης το 2005 ή τον άθλο απέναντι στις ΗΠΑ ένα χρόνο μετά, το συγκρότημα αυτό δικαιολόγησε το χαρακτηρισμό της επίσημης αγαπημένης.

Του Χρήστου Ρομπόλη

2001-Οι «απαντήσεις» έμειναν στο συρτάρι

Πληγωμένη από τη 16η θέση στο Ευρωμπάσκετ του 1999 της Γαλλίας και αποφασισμένη να αποκαταστήσει την τιμή της ήταν η Εθνική ομάδα στις αρχές της δεκαετίας. Η ομοσπονδία ανανέωσε την εμπιστοσύνη της στον Κώστα Πετρόπουλο και η προσπάθεια άρχισε από τα προκριματικά, όπου το ελληνικό συγκρότημα δεν είχε πρόβλημα να εξασφαλίσει το εισιτήριο για τα τελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος της Τουρκίας το 2001. Οι εμφανίσεις στα φιλικά προετοιμασίας γέννησαν προσδοκίες και το ξεκίνημα στη διοργάνωση ήταν ονειρεμένο με τη νίκη χάρη σε τρίποντο του Αλβέρτη στην εκπνοή κόντρα στην Ιταλία (83-82). Η βαριά ήττα από τη Ρωσία (106-81) έφερε προβληματισμό, αλλά η πρόκριση επιτεύχθηκε με το 101-77 επί της Βοσνίας. Αντίπαλος της Ελλάδας στη φάση των «16» ήταν η Γερμανία και το +17 στις αρχές του δευτέρου ημιχρόνου έδειχνε πως η πρόκριση στην οκτάδα ήταν προ των πυλών. Όμως ο Ντιρκ Νοβίτσκι είχε διαφορετική άποψη και εκμεταλλευόμενος την καθίζηση της Εθνικής οδήγησε την ομάδα του σε μία επική ανατροπή και πρόκριση με 80-75. Η Ελλάδα τερμάτιζε στην ένατη θέση σκορπίζοντας την απογοήτευση σε όλους. Η κρίση συνεχιζόταν...



2003-Μεγάλες, αλλά ανεκπλήρωτες προσδοκίες

Η Ελλάδα απουσίαζε ήδη αρκετά χρόνια από την ελίτ και είχε έρθει η ώρα για γενναίες αποφάσεις. Η ομοσπονδία εμπιστεύτηκε την Εθνική στα χέρια του Γιάννη Ιωαννίδη αμέσως μετά την αποτυχία στην Αττάλεια και ο «ξανθός» επέστρεφε έπειτα από 20 χρόνια στον πάγκο του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος, έχοντας αυτή τη φορά τα παράσημα από τα σπουδαία επιτεύγματά του σε Άρη, Ολυμπιακό και ΑΕΚ. Οι δύο προηγούμενες κακές παρουσίες υποχρέωναν την Εθνική να περάσει και πάλι από την αγγαρεία των προκριματικών εξασφαλίζοντας την πρόκριση για το Ευρωμπάσκετ της Σουηδίας με χαρακτηριστική άνεση, ξεπερνώντας τα εμπόδια της Ισπανίας και του Ισραήλ. Στα γήπεδα του Μπόρας η Εθνική πέτυχε τρεις νίκες απέναντι σε Κροατία (77-76 με καλάθι του Χρήστου Χαρίση στην εκπνοή), Τουρκία (75-70) και Ουκρανία (79-73). Όμως στον αγώνα που χώριζε την επιτυχία από την αποτυχία, τα προημιτελικά, η Ιταλία έκανε την έκπληξη (62-59) και η Ελλάδα περιορίστηκε στην πέμπτη θέση νικώντας σε αγώνες κατάταξης Ισραήλ και Σερβία/Μαυροβούνιο. Για τον Παπαλουκά, τον Διαμαντίδη, τον Φώτση, τον Κακιούζη, τον Ντικούδη και τον Χατζηβρέττα, αυτή θα ήταν η τελευταία απογοήτευση...

2004-Μία ανάσα από τη διάκριση

Η εκλογή του Γιάννη Ιωαννίδη στο ελληνικό Κοινοβούλιο κατέστησε αναγκαία μία ακόμη αλλαγή στην τεχνική ηγεσία, λόγω του ασυμβίβαστου. Ο «ξανθός» περιορίστηκε στον άτυπο ρόλο του τεχνικού συμβούλου και σε θέση head coach επέστρεψε ο Παναγιώτης Γιαννάκης μετά την τριετία 1996-1998. Έχοντας ως προίκα την τέταρτη θέση στο Ευρωμπάσκετ του 1997 και το Μουντομπάσκετ του 1998, αλλά πλέον πλουσιότερος σε εμπειρίες έχοντας εργαστεί σε Πανιώνιο και Μαρούσι (όπου παρέμεινε και μετά την ανάληψη των... εθνικών υποχρεώσεων) ο «δράκος» προχώρησε σε μερική ανανέωση της Εθνικής. Οι εμφανίσεις της ελληνικής ομάδας ήταν ενθαρρυντικές, ωστόσο για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια την κρίσιμη στιγμή δεν κατάφερε να κάνει την υπέρβαση. Παρότι προηγήθηκε και με +13 της Αργεντινής, γνώρισε την ήττα με 69-64 από τους μετέπειτα χρυσούς ολυμπιονίκες.

2005-Επιστροφή στο θρόνο

«Στόχος μας είναι μόνο το χρυσό». Η δήλωση αυτή του Μιχάλη Κακιούζη κατά την αναχώρηση της Εθνικής για τη Σερβία και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2001 προκάλεσε πολλά ειρωνικά σχόλια, αλλά αποδείχτηκε προφητική. Η ελληνική ομάδα δεν ενθουσίασε με τις εμφανίσεις της στον πρώτο γύρο της διοργάνωσης νικώντας Γαλλία (64-50), Βοσνία (67-50) και Ισραήλ (67-61), αλλά χάνοντας από τη Σλοβενία (56-68). Όμως αυτή τη φορά στάθηκε στο ύψος της περίστασης του νοκ άουτ αγώνα αποκλείοντας τη Ρωσία (66-61). Στον ημιτελικό οι «τρικολόρ» αποδείχτηκαν πολύ υψηλότερο εμπόδιο από ό,τι φάνταζαν μετά την άνετη νίκη της πρεμιέρας. Απέμεναν 47’’ για το τέλος, όταν ο Μπορίς Ντιαό με κάρφωμα έφερνε την ομάδα του στο 62-55. «Το παλικάρι έχει καημό», ήταν το τραγούδι που έπαιζε στη διάρκεια του τάιμ άουτ που ακολούθησε κι όλοι πίστεψαν πως ο ημιτελικός είχε κριθεί. Εκτός από την ελληνική ψυχή. Με επική ανατροπή, η οποία ολοκληρώθηκε με τρίποντο του Δημήτρη Διαμαντίδη 3’’ πριν τη λήξη, η Εθνική έφτασε στη νίκη (67-66) και την πρόκριση στον μεγάλο τελικό.



Με την ψυχολογία στα ύψη, ο τελικός κόντρα στη Γερμανία αποδείχτηκε παράσταση για ένα ρόλο (78-62). Η Ελλάδα επέστρεφε στον ευρωπαϊκό της θρόνο μετά το 1987. Ο άνθρωπος που το 1987 είχε σηκώσει το τρόπαιο ήταν αυτή τη φορά στον πάγκο και ο... τρελός αρχηγός Μιχάλης Κακιούζης δικαιωνόταν για την τολμηρή δήλωσή του.



2006-Το παιχνίδι της ζωής μας

Η κατάκτηση της ευρωπαϊκής κορυφής εξαργυρώθηκε και με την απευθείας πρόκριση σε τελική φάση Μουντομπάσκετ μετά από οκτώ χρόνια. Με σχεδόν ίδιο ρόστερ (μοναδική αλλαγή ο Σχορτσανίτης αντί του Μπουρούση) η Εθνική ταξίδεψε στην Ιαπωνία με μεγάλες φιλοδοξίες και απέδειξε πως το επίτευγμα του περασμένου Σεπτεμβρίου δεν ήταν «πυροτέχνημα», αλλά η απαρχή μίας νέας χρυσής εποχής. Ούτε ο τραυματισμός του Νίκου Ζήση, που μία μέρα νωρίτερα είχε χαρίσει τη νίκη επί της Αυστραλίας με τρίποντο στην εκπνοή, στο ματς με τη Βραζιλία από τη δολοφονική αγκωνιά του Βαρεζάο πτόησε την επίσημη αγαπημένη. Η Κίνα (95-64) και η Γαλλία (73-56) αποδείχτηκαν εύκολη λεία για τους Έλληνες διεθνείς, αλλά φτάνοντας στα ημιτελικά το ραντεβού με τη Dream Team ήταν αναπόφευκτο. Όλοι πίστευαν το ίδιο και για την ήττα, αφού οι Αμερικανοί ήταν πεισμωμένοι μετά τα στραπάτσα στο Μουντομπάσκετ του 2002 στο σπίτι τους και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας δύο χρόνια μετά. Κι όμως, η Εθνική απέδειξε πως τίποτα δεν είναι απίθανο. Με μία εμφάνιση που δικαίως έχει χαρακτηριστεί η καλύτερη στην ιστορία της κατατρόπωσε τους υπερόπτες ΝΒΑερ και τους νίκησε στο δικό τους παιχνίδι ξεπερνώντας τους 100 πόντους (101-95).



Εξαντλημένη ψυχολογικά και σωματικά από τον ανεπανάληπτο αυτό άθλο, η Εθνική δεν τα κατάφερε στον τελικό. Η Ισπανία νίκησε άνετα με 70-47, αλλά ποιος μπορούσε να έχει παράπονο; Στα μάτια όλων των Ελλήνων παγκόσμια πρωταθλήτρια ήταν η Εθνική.

2007-Η ανατροπή του αιώνα

Η Εθνική κλήθηκε το Σεπτέμβριο του 2007 να υπερασπιστεί τον τίτλο που κατέκτησε στο Βελιγράδι δύο χρόνια πριν. Ο τραυματισμός του Αντώνη Φώτση και η απουσία του από την τελική φάση αποτέλεσε πλήγμα, ενώ η ήττα από τη Ρωσία (53-61) και η συντριβή από τη διοργανώτρια Ισπανία (58-76) δεν εμπόδισαν την Εθνική να φτάσει στα προημιτελικά. Αντίπαλός της η Σλοβενία κι όλα έδειχναν πως ο εφιάλτης των αποκλεισμών σε νοκ άουτ αγώνα είχε επιστρέψει. Λιγότερο από έξι λεπτά πριν το τέλος το ταμπλό έδειχνε 42-58 και η πρόκριση στα ημιτελικά φάνταζε αδύνατη. Κι όμως, τα παιδιά του Παναγιώτη Γιαννάκη το κατάφεραν κι αυτό. Κάνοντας το τέλειο παιχνίδι στο τελευταίο πεντάλεπτο διέγραψαν από τη μνήμη όλων την κάκιστη εμφάνιση των προηγούμενων 35 λεπτών. Με λέι απ του Παπαλουκά γράφτηκε το 63-62, που δεν μπόρεσε να «σβήσει» το air-ball του Λάκοβιτς στην τελευταία επίθεση.



Παρά την κόπωση, η Εθνική απέδωσε εξαιρετικά στον ημιτελικό κόντρα στην Ισπανία κι έδειχνε ικανή να πάρει τη ρεβάνς από τους Ίβηρες για την ήττα στον τελικό του Μουντομπάσκετ. Όμως πέρα από μία σπουδαία ομάδα, οι Έλληνες διεθνείς είχαν να αντιμετωπίσουν και τη διαιτησία, που με καθοριστικά σφυρίγματα έγειρε την πλάστιγγα στην πλευρά της οικοδέσποινας (82-77). Η κατάρα των μικρών τελικών συνεχίστηκε, καθώς η Εθνική για έκτη φορά σε ισάριθμες προσπάθειες στη σύγχρονη ιστορία της δεν κατάφερε να βρει παρηγοριά στο χάλκινο μετάλλιο χάνοντας από τη Λιθουανία (69-78).

2008-Παρούσα στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Η επόμενη μεγάλη πρόκληση που είχε μπροστά της η Εθνική ήταν η πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες για τέταρτη φορά στην ιστορία της. Η διοργάνωση του Προολυμπιακού Τουρνουά ανατέθηκε στην Ελλάδα, προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο των διεθνών, οι οποίοι είχαν μόλις δύο εβδομάδες ξεκούρασης από τη λήξη των συλλογικών υποχρεώσεών τους μέχρι και την έναρξη της προετοιμασίας. Λάζαρος Παπαδόπουλος και Δήμος Ντικούδης έθεσαν εαυτούς εκτός Εθνικής εν μέσω διαμάχης του ΠΣΑΚ, στον οποίο είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο αμφότεροι, με την ΕΟΚ. Παρά την δεδομένη κούραση, η ελληνική ομάδα απέδωσε εξαιρετικό μπάσκετ και γέμισε το ΟΑΚΑ τον Ιούλιο εξασφαλίζοντας δια περιπάτου, με τέσσερις νίκες σε ισάριθμα ματς, το εισιτήριο για το Πεκίνο.



Στο Πεκίνο η Εθνική ομάδα επικράτησε της Γερμανίας (87-64) και των οικοδεσποτών (91-77), αλλά γνώρισε βαριές ήττες από Ισπανούς (66-81) και Αμερικανούς (69-92), με αποτέλεσμα να βρεθεί και πάλι, όπως το 2004 στην Αθήνα, αντιμέτωπη με την Αργεντινή στα προημιτελικά. Μετά από ένα συγκλονιστικό ματς, η ιστορία επαναλήφθηκε και η Αργεντινή επικράτησε 80-78 με τον Βασίλη Σπανούλη να αστοχεί σε τρίποντο με την εκπνοή. Η πέμπτη θέση, όπως το 1996 στην Ατλάντα και το 2004 στην Αθήνα, θεωρήθηκε από κάποιους επιτυχία και από άλλους όχι αρκετή.

2009-Ανανεωμένη, αλλά δυνατή

Το γυαλί στη σχέση του Παναγιώτη Γιαννάκη με την ομοσπονδία φαινόταν να έχει ραγίσει από τη στιγμή που ο «δράκος» ανέλαβε την τεχνική ηγεσία του Ολυμπιακού το Φεβρουάριο του 2008. Ήταν πλέον σαφές πως ο κύκλος του στον πάγκο της Εθνικής είχε κλείσει και το διαζύγιο επισημοποιήθηκε το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου. Η ηγεσία της ΕΟΚ επέλεξε ως αντικαταστάτη του έναν ξένο, τον Γιόνας Καζλάουσκας. Ο Λιθουανός προπονητής βρέθηκε αντιμέτωπος με πολλές αντιξοότητες εν όψει του Ευρωμπάσκετ του 2009. Διαμαντίδης, Παπαλουκάς, Βασιλόπουλος και Τσαρτσαρής δεν ήταν διαθέσιμοι για διαφορετικούς λόγους. Η ριζική ανανέωση στο ρόστερ δεν ήταν πλέον αποκλειστικά επιλογή, αλλά και ανάγκη. Κουφός, Καλάθης, Καλαμπόκης, Καϊμακόγλου και Περπέρογλου ήταν τα νέα πρόσωπα, δίπλα στους «παλιούς» Ζήση, Σπανούλη, Φώτση, Μπουρούση, Σχορτσανίτη, Πρίντεζη και Γλυνιαδάκη.

Στα γήπεδα της Πολωνίας το ξεκίνημα ήταν εντυπωσιακό, με νίκες απέναντι σε ΠΓΔΜ (86-54), Κροατία (76-68) και Ισραήλ (106-80), ενώ οι ήττες από Ρωσία (65-68) και Γαλλία (69-71) στη συνέχεια απλώς συγκράτησαν τις προσδοκίες, που είχαν αρχίσει να αυξάνονται... επικίνδυνα. Όλοι γνώριζαν πως η πορεία θα κρινόταν επιτυχής ή αποτυχημένη ανάλογα με το αποτέλεσμα του προημιτελικού κόντρα στην Τουρκία. Η νίκη στην παράταση με 76-74 και η πρόκριση στην τετράδα αποτελούσε από μόνη της υπέρβαση.



Η διψασμένη για εξιλέωση μετά την αποτυχία στο «σπίτι» της δύο χρόνια πριν Ισπανία αποδείχτηκε πολύ δυνατή για τα δόντια της Εθνικής και επικράτησε εύκολα στον ημιτελικό με 82-64. Όμως η αποστολή για την ελληνική ομάδα δεν είχε τελειώσει και ο μικρός τελικός απέναντι στη Σλοβενία ήταν το επόμενο μεγάλο στοίχημα. Με ηγέτη τον Σοφοκλή Σχορτσανίτη, που έκανε το καλύτερο παιχνίδι του με το εθνόσημο, η Ελλάδα πήρε τη νίκη με 57-56 και το χάλκινο μετάλλιο στο στήθος των παικτών αποτελούσε την καλύτερη απόδειξη για τη δυναμική της ομάδας αυτής, κόντρα στις αντιξοότητες που αντιμετώπισε στο δρόμο της.