Ούτε καλύτεροι ούτε χειρότεροι, απλώς διαφορετικοί (SportDay / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

O Χοσέ Μαρία Αράτε, ο μεγαλέμπορος κρασιών που εκλέχθηκε πρόεδρος της Αθλέτικ Μπιλμπάο το 1994, στο βιβλίο για τα 100 χρόνια του συλλόγου έγραψε:

«Η Αθλέτικ Μπιλμπάο είναι κάτι παραπάνω από μια ποδοσφαιρική ομάδα, είναι συναίσθημα -και ειδικά ο τρόπος με τον οποίο διευθύνεται συχνά ξεφεύγει από τον ορθολογικό τρόπο ανάλυσης. Βλέπουμε τους εαυτούς μας ως μοναδικούς στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο και αυτό καθορίζει την ταυτότητά μας. Δεν λέμε ότι είμαστε καλύτεροι ή χειρότεροι από τους άλλους, αλλά διαφορετικοί. Απλώς ευχόμαστε στα παιδιά της ομάδας να εκπροσωπήσουν τον σύλλογό μας και επίσης να σταθούμε προς τα έξω ως μια αθλητική οντότητα και όχι ως μια επιχειρηματική σκέψη. Ευχόμαστε να μετατρέψουμε τους παίκτες μας σε άνδρες, όχι απλώς ποδοσφαιριστές και κάθε φορά που ένας παίκτης από την cantera κάνει το ντεμπούτο του νιώθουμε σαν να έχουμε πραγματοποιήσει τον στόχο μας, που εναρμονίζεται με τις ιδεολογίες των ιδρυτών και των προπατόρων μας».

Συναρπαστικά πράγματα και ένας συναισθηματισμός που μόνο ένα παλιό κλαμπ μπορεί να εκφράσει. Οι Βάσκοι σπάνια αυτοσαρκάζονται, αλλά στο ποδόσφαιρο τολμούν και το κάνουν. «Η Βασκωνία μάς αγαπά και δεν μας αφήνει να πέσουμε», τραγουδάνε οι οπαδοί αναφερόμενοι στην ιστορία, που μιλά μόνη της. Η Αθλέτικ δεν έχει ποτέ υποβιβαστεί από την πρώτη κατηγορία, κάτι που μόνο Μπαρτσελόνα και Ρεάλ Μαδρίτης μπορούν να καυχηθούν ότι έχουν κατορθώσει, και είναι μία από τις ομάδες που πάντα παλεύουν μέχρι το τέλος. Δύσκολο να τη νικήσεις, πεισματάρα, ανθεκτική. Μία πόλη, το Μπιλμπάο, που λατρεύει την μπάλα, ένα γήπεδο, το «Σαν Μαμές», με πιθανότατα την πιο καυτή ατμόσφαιρα που έχω βιώσει. Το υπέροχο γήπεδό της έχει το προσωνύμιο La Catedral, χτίστηκε το 1913 μετά την κατάκτηση του τέταρτου Κυπέλλου Ισπανίας από τον σύλλογο στα πρώτα οκτώ χρόνια της διοργάνωσης. Χρειάστηκαν μόνο επτά μήνες για να χτιστεί, αλλά ήταν σίγουρα ένα φιλόδοξο αρχιτεκτονικό εγχείρημα. Ηταν το πρώτο στο οποίο φυτεύτηκε αγγλικό χορτάρι προς τιμήν της παρουσίας του βασιλιά Αλφόνσο του 13ου και της γυναίκας του για το δεύτερο επίσημο παιχνίδι του συλλόγου απέναντι στην ερασιτεχνική ομάδα του Λονδίνου Shepherd Bush.

Η Αθλέτικ ξεχωρίζει και από μια φιλοσοφία που όμοιά της δεν υπάρχει πουθενά. Και όταν κινδυνεύει οι υπόλοιποι Βάσκοι φροντίζουν να τη βοηθήσουν να σωθεί, όπως έγινε πέρυσι και πρόπερσι. Η ιδιαιτερότητά της οφείλεται στο ότι μόνο παιδιά από τη Χώρα των Βάσκων φοράνε τη φανέλα. Ούτε ξένοι παίκτες, ούτε καν Ανδαλουσιανοί, Καταλανοί ή Καστιγιάνοι. Μοναχικοί καβαλάρηδες σε ένα σύγχρονο κόσμο που γίνεται πολύ δύσκολος για ποδοσφαιρικούς πρίγκιπες. Η Μπιλμπάο με τη διάσημη cantera, τα φυτώρια που αναδεικνύουν συνεχώς παίκτες και τροφοδοτούν την πρώτη ομάδα, αποφάσισε να παρεκκλίνει από τη φιλοσοφία της και να βάλει διαφήμιση στη φανέλα. Η είδηση ακούστηκε περίεργη. Πριν από χρόνια αποφασίστηκε να μπει η λέξη EUSKADI στη φανέλα, αλλά αυτό δεν ήταν διαφήμιση, αλλά απλώς η ονομασία της Χώρας των Βάσκων στη δική τους διάλεκτο. Στη δεκαετία του '90 ο ηγέτης του ακραιφνούς δεξιού κόμματος της περιοχής, PNV, Τσαμπιέρ Αρθαλούθ, υποστήριξε ότι ανθρωπολογικά οι Βάσκοι διαφέρουν από τους άλλους Ισπανούς από τη μορφή του κρανίου τους! Δεν ήταν ο πρώτος που το έγραψε ή το είπε, αλλά σίγουρα η τοποθέτησή του δημιούργησε μεγαλύτερη αίσθηση και απέκτησε μεγαλύτερη δημοσιότητα ο ισχυρισμός. Το να πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα και να αντέχεις να θεωρείσαι διαφορετικός είναι η μεγαλύτερη δύναμη αυτής της ομάδας, που πλέον δεν μπορεί να ελπίζει στις εποχές Μποσμάν να διεκδικεί τίτλους, αλλά να καυχιέται για κάτι που οι υπόλοιποι δεν τολμούν να κάνουν. Στη δεκαετία του '80, με τον Κλεμέντε στον πάγκο, η Αθλέτικ κατέκτησε δύο πρωταθλήματα σερί, τα τελευταία της, το 1983 και το 1984, ενώ ακόμα και το 1998 μπόρεσε να μπει σφήνα πίσω από την Μπαρτσελόνα και να παίξει και στο Τσάμπιονς Λιγκ. Ούτε μία θέση στο ΟΥΕΦΑ πλέον είναι εύκολο να διεκδικήσει, αλλά δεν νομίζω πως απασχολεί τους οπαδούς της αυτό.

Αν βρισκόσουν με δεμένα μάτια μέσα στην πόλη του Μπιλμπάο και μετά ξεσκεπαζόσουν και ρωτούσες να σε ξεναγήσουν, θα καταλάβαινες ότι είναι ένα μέρος στο οποίο η ομάδα των αναπληρωματικών μπορεί να ελκύσει πλήθος γύρω στα 10.000 άτομα ή παραπάνω. Μπορεί να μην υπάρχει κάτι συγκεκριμένο να επιδείξεις ως απόδειξη γι' αυτό το συναίσθημα (εκτός από κάποιους μεσήλικες με μπλούζες που δεν τους... κάνουν καλά καλά), αλλά το καταλαβαίνεις από κάτι που πλανάται στην ατμόσφαιρα, κάτι στον τρόπο με τον οποίο κινούνται οι άνθρωποι και τα αυτοκίνητα, κάτι που σου λέει ότι είναι ανυπόμονοι για να έρθει το Σαββατοκύριακο. Γι' αυτούς η Αθλέτικ (από την αγγλική λέξη, μια και Αγγλοι τη δημιούργησαν, ενώ στα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο έγινε προσπάθεια να επιβληθεί στον σύλλογο να χρησιμοποιεί την ονομασία Ατλέτικο) είναι όλη τους η ζωή! Τα χρώματα που έχει η ομάδα (ερυθρόλευκες φανέλες, μαύρα σορτς) τής τα έδωσαν οι ναύτες και οι εργάτες που την ίδρυσαν από το Σαουθάμπτον και το Σάντερλαντ, βάσει των στολών των αγαπημένων τους κλαμπ. Τα παιδιά των Βάσκων που ανήκαν στην τάξη των μορφωμένων εκείνη την εποχή του 19ου αιώνα ήλπιζαν να πηδήξουν σε ένα καράβι που θα τους μετέφερε στη Βρετανία για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους ως πολιτικοί μηχανικοί και έμποροι, επισκέψεις οι οποίες συνέπεσαν με τις πρώτες δεκαετίες του αγγλικού ποδοσφαίρου. Οταν επέστρεψαν συνέχισαν να παίζουν μπάλα και μετέτρεψαν την Αθλέτικ στην πρώτη δύναμη του ισπανικού ποδοσφαίρου, πολύ πριν από την Μπαρτσελόνα και τη Ρεάλ.

Σήμερα η διαφήμιση στη φανέλα θα αλλάξει οριστικά ένα κεφάλαιο στη ζωή του τόπου, αλλά θα βοηθήσει οικονομικά τη διοίκηση να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες. Και για το ίδιο το ποδόσφαιρο η Αθλέτικ Μπιλμπάο και η φιλοσοφία της με τους ντόπιους παίκτες αποτελούν ανάγκη και οξυγόνο!