Το Κόπα Αφρικα παραμένει τουρνουά του ποδοσφαιριστή και όχι του προπονητή

Είναι η διοργάνωση που εξοργίζει τους Ευρωπαίους. Κυρίως διότι στερεί σημαντικά στελέχη των συλλόγων από κρίσιμα παιχνίδια. Ομως δεν παύει να είναι ένα Κύπελλο πιο παλιό από το αντίστοιχο Euro της ηπείρου μας και φυσικά αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση για κάθε παίκτη να εκπροσωπήσει τη χώρα του. Το Κόπα Αφρικα, με την… ενοχλητική συχνότητα στη διοργάνωσή του –γίνεται κάθε δύο χρόνια–, είναι και πάλι εδώ. Λιγότερο σημαντικό, βέβαια, από εκείνο που θα γίνει το 2010, όταν το Μουντιάλ θα είναι μήνες μακριά, αλλά πάντως ένα εξαιρετικό δείγμα γραφής για το τι μέλλει γενέσθαι και αν πραγματικά μια αφρικανική ομάδα μπορεί να κάνει το «μπαμ» σε δύο χρόνια.

Οταν ο Πελέ στα τέλη της δεκαετίας του '80 έλεγε πως μέχρι την αυγή του 21ου αιώνα μια ομάδα από τη μαύρη ήπειρο θα κατακτήσει το Μουντιάλ, έπεφτε έξω –ως συνήθως– στις προβλέψεις του, αλλά είχε υπογραμμίσει κάτι που τελικά παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Μιλούσε τότε για την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών προκειμένου οι μικροί Αφρικανοί να μαθαίνουν στον τόπο τους και όχι εκπατριζόμενοι τα μυστικά της μπάλας.

Αυτό έγινε και σιγά σιγά ακαδημίες ποδοσφαίρου όπως αυτή στο Αμπιτζάν έβγαλαν πολλούς από τους σημερινούς σταρ. Ο Κόλο και ο Γιάγια Τουρέ, ο Ντιντιέ Ζοκορά, ο Εμανουέλ Εμπούε και ο Σάλομον Καλού πέρασαν από αυτή τη σχολή, που άνοιξε το 1994 υπό τις οδηγίες του παλιού Γάλλου διεθνούς Ζαν Μαρκ Γκιγιού και δημιούργησε τις βάσεις ουσιαστικά για την εθνική ομάδα της Ακτής Ελεφαντοστού, που διέπρεψε το 2006 στο Μουντιάλ και είναι το φαβορί και στο φετινό Κόπα Αφρικα. Οι αντιδράσεις διάφορων ανθρωπιστικών οργανώσεων σχετικά με το μοντέρνο σκλαβοπάζαρο που δημιουργούν τέτοιες ακαδημίες (όπως και στην Γκάνα και το Μάλι) βρίσκουν σφόδρα αντίθετους αυτούς που μπόρεσαν να κάνουν καριέρα.

Ο Ζοκορά, που βρήκε τον δρόμο του μέσω της ακαδημίας στη Γαλλία και τώρα, μετά τη Σεντ Ετιέν, έχει ένα πλουσιοπάροχο συμβόλαιο στην Τότεναμ, τονίζει πως αν δεν πήγαινε σε ηλικία 11 ετών στη σχολή του Γκιγιού, σήμερα μπορεί να μη ζούσε. «Ολη μου η οικογένεια –και μιλάμε για πολλά άτομα– ζει επειδή έχω ταλέντο στην μπάλα. Χωρίς την ακαδημία, στην οποία πέρασα επτά υπέροχα χρόνια και μορφώθηκα, κανείς δεν θα με πρόσεχε και η ζωή μπορεί να ήταν πολύ σκληρή για μένα», λέει. Ο Ντιντιέ Ντρογκμπά, που προτίμησε τον ακόμα πιο δύσκολο δρόμο της μετανάστευσης από όταν ήταν παιδί για να ξεχωρίσει στη Γαλλία, έχει προσφέρει μεγάλα χρηματικά ποσά για να μπορέσουν μικρά παιδιά από το Αμπιτζάν να παρακολουθήσουν μαθήματα ποδοσφαίρου στην ακαδημία και να κυνηγήσουν το όνειρό τους. Ο Γκιγιού, βοηθός και καλός φίλος του Βενγκέρ στο παρελθόν, άνοιξε τις πόρτες της ακαδημίας του για τον παλιό του μέντορα και από εκεί η Αρσεναλ «ξετρύπωσε» τεράστιες ευκαιρίες!

Η δουλειά που κάνουν οι ακαδημίες αυτές στην Αφρική ουσιαστικά δημιουργεί το αύριο του ποδοσφαίρου στην ήπειρο που θεωρείται πως το 2010 έχει την ευκαιρία να σπάσει το κατεστημένο Ευρώπης και Λατινικής Αμερικής στα Παγκόσμια Κύπελλα. Κατά καιρούς μια αφρικανική ομάδα έμπαινε σφήνα στις μεγάλες διοργανώσεις, όπως η Αλγερία με τη νίκη επί των Δυτικογερμανών το 1982, το Μαρόκο το 1986 με την ισοπαλία με την Αγγλία και την επικράτηση εις βάρος των Πορτογάλων και το Καμερούν με την εκπληκτική πορεία το 1990 έως τα προημιτελικά. Το 2002 ήταν η Σενεγάλη, το 2006 η Ακτή Ελεφαντοστού, αλλά αυτή τη φορά έχει ενδιαφέρον να εκτιμηθεί εν όψει 2010 αν είναι παραπάνω από μία οι ομάδες που μπορούν να κάνουν τη ζημιά.

Το φετινό τουρνουά στην Γκάνα θα δώσει ενδιαφέρουσες απαντήσεις στο ζήτημα και θα επιβεβαιώσει αν σε πραγματικά μεγέθη η μαύρη ήπειρος μπορεί να θεωρεί πως σε δύο χρόνια στο Ντέρμπαν μια εκπρόσωπός της έχει πιθανότητες να είναι παρούσα. Η ψυχρή εκτίμηση είναι πως η ΦΙΦΑ θα… σπρώξει τότε, όπως έκανε με τη Νότιο Κορέα το 2002, μία ομάδα (κατά προτίμηση τη Νότιο Αφρική) μέχρι την τετράδα, αλλά το μετέωρο βήμα μέχρι τον τελικό είναι τεράστιο. Για όποιους παρακολουθήσουν (στοιχηματικά είναι βέβαιο πως θα το κάνουν αρκετοί) τη διοργάνωση, μια υπενθύμιση.

Οι ομάδες που φιλοξενούν το Κύπελλο φτάνουν αρκετά συχνά στον τελικό (έχει συμβεί σε 14 περιπτώσεις από τις 25), αλλά μόνο οι 11 από αυτές το κατέκτησαν κιόλας. Η Γκάνα είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό, αν και διοργανώτρια, η Ακτή Ελεφαντοστού διαθέτει τα καλύτερα στελέχη, η Νιγηρία είναι μαζί της στο ίδιο γκρουπ και συναντιούνται στην πρεμιέρα, κάτι πολύ ασυνήθιστο για τέτοια τουρνουά. Η Αίγυπτος, νικήτρια το 2006, έχει προβλήματα και παίζει στους ομίλους μαζί με το ανανεωμένο Καμερούν, η Σενεγάλη είναι μαζί με τη Νότιο Αφρική και μαζί τους είναι και η Τυνησία στον επονομαζόμενο (κλισέ σε κάθε διοργάνωση) «όμιλο του θανάτου».

Να έχετε, πάντως, στο μυαλό σας πως αυτή είναι η τελευταία διοργάνωση στην οποία κανείς παρατηρεί και αθλητές και ποδοσφαιριστές. Δηλαδή καλοδουλεμένα κορμιά που όμως ξέρουν και μπάλα, την ώρα που η τακτική, χωρίς να είναι πλέον αμελητέα, όπως πριν από 15-20 χρόνια, δεν αποτελεί το βασικό στοιχείο των ομάδων. Παραμένει το τουρνουά του ποδοσφαιριστή και όχι του προπονητή! Και αυτό βοηθά για να δεις καλύτερη μπάλα, έστω και πιο άναρχη!