Η ποδοσφαιρική δικαίωση ενός περήφανου λαού (Sportday / Χρήστος Σωτηρακόπουλος)

Οι Σέρβοι ήταν πάντα μαέστροι σε όποιο άθλημα έχει μπάλα, όμως στο ποδόσφαιρο δεν κατάφεραν να εκπληρώσουν τις προσδοκίες

Καλοκαίρι του 1974. Παγκόσμιο Κύπελλο στη Γερμανία. Η ενωμένη Γιουγκοσλαβία του Μίλαν Μίλιανιτς δίνει το «παρών» στην πρεμιέρα με αντίπαλο την παγκόσμια πρωταθλήτρια Βραζιλία στη βροχερή Φρανκφούρτη. Στην ομάδα συνυπάρχει το πλουσιότερο έμψυχο υλικό που είχε η χώρα του στρατάρχη Τίτο μετά την ομάδα του Μπεάρα, του Μπόμπεκ, του Βεσελίνοβιτς και του Μιλουτίνοβιτς στη δεκαετία του '50. Ο Ντράγκαν Τζάιτς, ο Μπράνκο Ομπλακ, ο Ίλια Πέτκοβιτς, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς, ο Ιβάν Μπούλιαν, ο Εμβερ Χάτζιαμπιτς, ο Γιόζεπ Καταλίνσκι, ο Ντράζαν Μούζινιτς, ο Εμβερ Μάριτς, ο Γιοβάν Ατσίμοβιτς και ο Ιβιτσα Σούριακ. Σέρβοι, Βόσνιοι, Σλοβένοι, Κροάτες, Μαυροβούνιοι μαζί, ενωμένοι σε μία ομάδα που δεν κατάφερε να ξεπεράσει το αιώνιο πρόβλημά της: τη δυνατότητα να νικάει τον κακό της εαυτό! Δύο μόλις χρόνια πριν, στα γήπεδα της Βραζιλίας, σε μια διοργάνωση που λεγόταν Μουντιαλίτο, οι «πλάβι» είχαν φτάσει μέχρι τον τελικό. Τα όνειρα που είχαν στη Γερμανία, παρά την πρόκριση από τον πρώτο γύρο με δύο ισοπαλίες και το εντυπωσιακό 9-0 επί του Ζαΐρ, σταμάτησαν στη δεύτερη φάση. Εκεί η Πολωνία του Γκόρσκι και του Γκμοχ τούς νίκησε παίρνοντας το «εισιτήριο» για την τετράδα.

Τα χρόνια πέρασαν, ο εμφύλιος πόλεμος διαμέλισε το ομόσπονδο κράτος και 32 χρόνια μετά, στη Γερμανία, και πάλι δύο χώρες θα δώσουν το «παρών», οι οποίες κάποτε ήταν η ραχοκοκαλιά της Γιουγκοσλαβίας. Οι Σέρβοι και οι Κροάτες θα είναι εκεί, συνεχίζοντας την παράδοση. Και αν για την Κροατία η παρουσία θα είναι η τρίτη συνεχής σε Μουντιάλ, για τη Σερβία/Μαυροβούνιο πρόκειται για ντεμπούτο! Στον πάγκο είναι ο Πέτκοβιτς, ενώ από εκείνη την ομάδα ο Ομπλακ οδήγησε τη Σλοβενία σε αυτή την προκριματική φάση. Όπως και το '74 έτσι και τώρα, οι «πλάβι» είχαν στον δρόμο τους την Ισπανία. Τότε ήταν ένας όμιλος μόλις τριών ομάδων! Ο τρίτος της παρέας ήμασταν εμείς, που χάσαμε και στα τέσσερα ματς, αφήνοντας Γιουγκοσλάβους και Ισπανούς να λύσουν τις διαφορές τους σε μπαράζ. Αυτό έγινε στο «Βαλντστάντιον» της Φρανκφούρτης στις 13 Φλεβάρη του 1974 και έληξε 1-0 με γκολ του στόπερ Καταλίσνκι από λάθος του Βάσκου γκολκίπερ Ιρίμπαρ. Τώρα οι Σέρβοι χρειάστηκε να ξεπεράσουν τους Ισπανούς, δίνοντάς τους πάντως σε μπαράζ τη δυνατότητα να πάνε και αυτοί στο γερμανικό ραντεβού!

Ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς, ο οποίος περίμενε μάταια να γίνει Έλληνας στα τέλη της περασμένης δεκαετίας, επέλεξε το 1999 να αποδεχτεί την πρόταση της γενέτειρας χώρας του και να φορέσει τη φανέλα της. Αποζημιώθηκε με το παραπάνω γι' αυτή του την επιλογή, μιας και έχει τη σπάνια τύχη, στη δύση πια της σπουδαίας καριέρας του, να ζήσει την εμπειρία ενός Μουντιάλ!

Οι Σέρβοι ήταν πάντα μαέστροι σε όποιο άθλημα έχει μπάλα. Στο μπάσκετ παγκόσμια κλάση, στην υδατοσφαίριση τεράστια δύναμη, στο χάντμπολ και στο βόλεϊ από τους πρωταγωνιστές. Στην μπάλα όμως; Ποτέ δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν τις προσδοκίες. Εκείνη η φουρνιά της δεκαετίας του '50 έφτασε στον τελικό του Ευρωπαϊκού το 1960, λυγίζοντας από τη Σοβιετική Ένωση, και μπήκε στην τετράδα του Μουντιάλ της Χιλής. Η ομάδα του Μίλιανιτς έφτασε και πάλι σε τελικό Euro το '68, χάνοντας από την Ιταλία. Tο '74, που είχε ωριμάσει, δεν τα κατάφερε στη Γερμανία και το '76 στο Ευρωπαϊκό μέσα στο Βελιγράδι πέταξε το προβάδισμα δύο γκολ στον ημιτελικό με τη Δυτική Γερμανία. Ηταν το κλείσιμο του κύκλου. Οι εθνικές που ακολούθησαν, αν και δεν τους έλειψε το ταλέντο ποτέ (Ζάετς, Βούγιοβιτς, Χαλίλχοτζιτς, Προσινέτσκι, Σαμπανάτζοβιτς, Πάντσεφ), δεν κατάφεραν ούτε να διακριθούν ούτε καν να δημιουργήσουν φιλοδοξίες. Πιθανότατα, η ομάδα του Όσιμ, η οποία είχε πάρει το «εισιτήριο» για το Euro της Σουηδίας το '92 μπροστά από τους Δανούς, να είχε κάθε δικαίωμα να ονειρεύεται. Της το στέρησαν ο παράλογος εμφύλιος, ο ΟΗΕ και η ΟΥΕΦΑ, αποκλείοντάς την.
Το 2006 είναι ποδοσφαιρικό ορόσημο για τη χώρα που πέρασε πολλά. Ο «Τζόλε», ο Κέζμαν, ο Τζίκιτς, ο Μπαϊράμοβιτς ίσως να μην είναι εκείνοι που θα κάνουν πραγματικότητα αυτό που οι παλιοί δεν κατάφεραν. Όμως έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται μέρος της ποδοσφαιρικής ιστορίας ενός περήφανου λαού. Και να ονειρεύονται!