Τέρμα τα θαύματα, ο Ντούντα δεν υπάρχει πια

Είναι από τις δυσάρεστες ειδήσεις, που ποτέ δεν είσαι προετοιμασμένος να ακούσεις. Όσο και αν η ζωή κάνει κύκλους και η απώλεια είναι μέσα στα χιλιάδες σενάριά της, κομπιάζεις, βουρκώνεις, δεν ξέρεις πώς να το διαχειριστείς. Ίσως γιατί στο παιδικό και εφηβικό μυαλό, οι ήρωες αυτών των αγνών χρόνων είναι άτρωτοι. Σου προκαλούν δέος και ενδόμυχα, πιστεύεις πως δεν θα «φύγουν» ποτέ. Τέτοιος ήταν ο Ντούσαν Ίβκοβιτς. Ένας εκ των μεγαλύτερων και πιο αγαπημένων ηρώων των παιδικών και εφηβικών αγνών μπασκετικών μου χρόνων.

Από τότε που προπονούσε τον ΠΑΟΚ των εκπληκτικών Λέβινγκστον, Μπάρλοου, Πρέλεβιτς, Φασούλα και Κόρφα. Των… πυραυλοκίνητων «μωρών» του Πανιωνίου που θάμπωσαν με το μπάσκετ που έπαιξαν υπό την καθοδήγησή του και ασφαλώς, με τον Ολυμπιακό του triple crown. Η τύχη και η επαγγελματική επιλογή, τα έφεραν έτσι και αρκετά χρόνια μετά, ήμουν απέναντι σε αυτόν παιδικό προπονητικό ήρωά μου, από άλλο μετερίζι. Πραγματική ευλογία. Χρειάστηκε να απαρνηθεί για μία και μοναδική φορά την στάση ζωής του, να μην επιστρέφει ποτέ σε ομάδα που είχε προπονήσει, για να δω τις… γκριμάτσες του όταν ρωτούσα κάτι που δεν του άρεσε. Τις ελάχιστες φορές που κατάφερα να ψελλίσω ερώτηση. Το δέος και ο σεβασμός βλέπετε…

Πώς να μην νιώθεις μεγάλο «κενό» και να μην εύχεσαι να έχει γίνει κάποιο λάθος, τσεκάροντας διπλά και τριπλά την είδηση αυτό το «μαύρο» για το ευρωπαϊκό, σέρβικο και ελληνικό μπάσκετ και γενικότερα για τον αθλητισμό, πρωινό της 16ης Σεπτεμβρίου; Που να βρεις λέξεις για να περιγράψεις το συναίσθημα, πώς να συγκεντρωθείς για να αποτυπώσεις σε ένα κείμενο όλα όσα έζησες; Πώς να μην φαίνονται και να είναι λίγα, μπροστά σε αυτό το τεράστιο μέγεθος, που άφησε ανεξίτηλη την σφραγίδα του στο άθλημα που αγαπάμε; Που προπόνησε εκατοντάδες αθλητές, από το υψηλότερο μέχρι το πιο χαμηλό επίπεδο και κατάφερε με όλους να σημειώσει επιτυχίες. Από σχεδόν όλους πήρε κάτι, τους βελτίωσε, τους χάραξε την καριέρα. Ο ήρωας γιγάντωσε τον μύθο του στα μάτια μου, μόνο και μόνο με τον τρόπο που περπατούσε στο χώρο. Επιβλητική παρουσία. Και συνάμα δύσκολος άνθρωπος, σφυρηλατημένος μέσα από αγωνιστικές και εξωαγωνιστικές συνθήκες, που ούτε καν μπορούμε να υποψιαστούμε πως θα ζούσαμε.

Ο μύθος μεγάλωσε ακόμα περισσότερο όταν το καλοκαίρι του 2011 δέχθηκε να μείνει και να προσπαθήσει σε μία ομάδα που από τα 25-30 εκατομμύρια μπάτζετ έπεφτε στα 5-6. Και όχι μόνο έμεινε, αλλά κατάφερε το απίθανο. Το φαινομενικά ακατόρθωτο. Το πρωτοφανές. Το μπασκετικό θαύμα, που πλέον χωρίς την παρουσία του δύσκολα θα επαναληφθεί. «Τέρμα τα θαύματα, τα… παρκέ (συγγνώμη, Νίκο Πορτοκάλογλου) κλειστά, δεν υπάρχεις πια, δεν υπάρχεις». Ασφαλώς και στην περίσταση ταιριάζει περισσότερο ένα ζεϊμπέκικο του πολυαγαπημένου του, Δημήτρη Μητροπάνου, όμως από σήμερα θα είναι παρέα στους ουρανούς και είναι καλύτερο να του το σιγοτραγουδήσει ο ίδιος.

Μιλώντας για θαύματα, μπορεί στην κορυφογραμμή να είναι αυτό της Πόλης το 2012, όμως και σε ποια ομάδα δεν έκανε ανάλογα; Ποτέ έχοντας τους καλύτερους παίκτες στην διάθεσή του, ούτε τις καλύτερες των συνθηκών γύρω του. Τουναντίον, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα πολλάκις του πήγαν κόντρα, αλλά αυτός εκεί. Αγύριστο κεφάλι, δυναμικός και χωρίς καμία διάθεση συμβιβασμού. Την σεζόν 1996/97 με τις ήττες να διαδέχονται η μία την άλλη, το… Ιωαννιδκό ΣΕΦ μουρμούραγε συχνά-πυκνά σε βάρος του. Ο Τύπος επίσης τον περίμενε στην… γωνία σε κάθε στραβοπάτημα. Στο τέλος των αποθέωσαν, όχι μόνο μία, αλλά δεκάδες φορές. Και έχω την σιγουριά πως αυτές οι στιγμές θα είχαν πολλαπλασιαστεί, αν ο Σωκράτης Κόκκαλης το 1999 στην πρώτη αποχώρησή του, είχε ενστερνιστεί την εισήγησή του. «Πάρε τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς…».

Που δεν έκανε όμως θαύματα; Ανέφερα πριν τον ΠΑΟΚ και τον Πανιώνιο. Ο Ντούντα κατάφερε να πάρει τίτλους, να αφήσει το στίγμα του και να παίξουν όμορφο μπάσκετ όλες οι ομάδες του. Η ΑΕΚ, η Ντιναμό Μόσχας και η ΤΣΣΚΑ είναι μερικά από τα παραδείγματα. Για την Εθνική Γιουγκοσλαβίας και μετέπειτα Σερβίας τις οποίες υπηρέτησε από κάθε πόστο, χρειάζονται δεκάδες κείμενα για να αποτυπωθούν τα κατορθώματά του. Ένας μύθος δεκαετιών που χτίστηκε με τον δικό του μεγαλειώδη τρόπο, μία καριέρα και μία παρακαταθήκη που δεν θα ξεχαστούν ποτέ. Για τις αλλαγές που επέφερε στον τρόπο παιχνιδιού, τις καινοτομίες και τον μαεστρικό, αυτοκρατορικό και πολλές φορές άκομψο αλλά πάντα σεβάσμιο τρόπο με τον οποίο τα κατάφερε.

Εξ’ ου και ο απόλυτος σεβασμός από όλους όσοι συνεργάστηκε, αλλά και τα συλλυπητήρια μηνύματα, ακόμα και από μεγάλους αντιπάλους. Διότι ο Ίβκοβιτς υπήρξε πηγή έμπνευσης, είχε πανίσχυρη προσωπικότητα και δίδαξε πολλά. Του οφείλουμε πολλά, διότι δεν ήταν, αλλά έγινε Έλληνας, διότι αγάπησε τον τόπο μας και χάραξε σε μεγάλο βαθμό την πορεία του αθλήματος στην χώρα. Μαζί με τον κουμπάρο του, Ζέλικο Ομπράντοβιτς, είναι το δίδυμο που άσκησε την μεγαλύτερη επιρροή στο ελληνικό γίγνεσθαι του μπάσκετ, και κάτι ανάλογο με αλλοδαπούς προπονητές, δύσκολα θα ξαναζήσουμε. Ευτυχώς που το ζήσαμε.

Άφησα τα προσωπικά βιώματα για το τέλος, διότι έχουν απειροελάχιστη σημασία μπροστά του. «Ο Ολυμπιακός κυλάει στο αίμα μου. Το τονίζω αυτό. Κυλάει στο αίμα», ήταν μία από τις ατάκες που δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Και ήταν αληθινή. Ως ρεπόρτερ λοιπόν της ομάδας, θυμάμαι σαν χθες λίγο πριν το τζάμπολ του πέμπτου τελικού της Α1 το 2012, να μαθαίνω πως κατά την αναχώρηση της ομάδας από το ξενοδοχείο, ένας τύπος σταμάτησε μπροστά από το λεωφορείο που θα μετέφερε την αποστολή στο ΣΕΦ, για να πει στον Ίβκοβιτς κάτι… γαλλικά για το αποτέλεσμα που θα ακολουθούσε. Η αντίδρασή του να πάει προς το μέρος του, για να του ζητήσει τον λόγο γιατί έβριζε τα «παιδιά του», που όπως του είπε σε λίγο θα έδιναν μια ακόμα… παράσταση, αλλά και οι γροθιές που ακολούθησαν, εκτός του ότι δείχνουν πόσο προστατευτικός ήταν για την ομάδα, διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία και τον τίτλο.

Σε ένα ταξίδι στην Βιτόρια στις αρχές τα ίδιας σεζόν, έχει δημιουργηθεί μία παρεξήγηση με ένα ταξί και έναν συνάδελφο, με αποτέλεσμα η πτήση τσάρτερ που είχε ναυλώσει η ΚΑΕ, να καθυστερεί κατά περίπου μία ώρα να αναχωρήσει, καθώς οι αρχές περίμεναν πρώτα να λήξει η υπόθεση που είχε δημιουργηθεί για να ανοίξουν οι πύλες. Είχε προηγηθεί ήττα με buzzer beater του Πριχιόνι και ο Ντούντα είχε αρκετά νεύρα, και όσο υπήρχε καθυστέρηση γινόταν όλο και πιο… κόκκινος. Ευτυχώς κάπως μπαλώθηκαν τα πράγματα, διότι αν μάθαινε τι ακριβώς είχε συμβεί, ο συνάδελφος θα γυρνούσε με τα πόδια από την Ισπανία.

Αξιομνημόνευτες, ήταν και οι αντιδράσεις του όταν του γίνονταν ερωτήσεις για τον Σλούκα, καθώς ως γνωστό αρχικά δεν πίστευε πολύ στις δυνατότητές του. «Είστε μάνατζέρ του κύριε, ή ξάδελφος του και ρωτάτε;», ήταν μία από τις επικότερες. Επική και παράλληλα συγκινητική και θερμή, ήταν παρουσία παικτών και δημοσιογράφων, η ομιλία του στα αποδυτήρια του «Σινάν Ερντέμ» προς τον συγχωρεμένο, Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο, τον οποίο εκτιμούσε βαθύτατα. Στα επινίκια του πρωταθλήματος, του 2012, και ενώ τον πλησιάζω για μία φωτογραφία, θα επαναλάβει προς το τέλος της βραδιάς και εκεί που όλοι ήταν κουρασμένοι και… πιωμένοι την ατάκα: «το μπουκάλι δεν έχει τελειώσει ακόμα και ο τραγουδιστής τραγουδάει. Εδώ στην Ελλάδα δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το κάνετε αυτό και δεν τα τελειώνετε».

Πολλά χρόνια πριν, ως συντάκτης της «Ώρας για Σπορ», καλύπτω το ρεπορτάζ της Δάφνης. Έπειτα από αγώνα με την ΑΕΚ του Ντούσαν Ίβκοβιτς, όπου ο Μπακ Τζόνσον έχει κάνει ένα ακόμα εξαιρετικό παιχνίδι και η Ένωση έχει ηττηθεί, ο Ντούντα έχοντας πολλά νεύρα, ενοχλείται (αφορμή έψαχνε) από τα πολλά… ποτήρια που υπάρχουν στο τραπέζι και με μια απότομη κίνηση ρίχνει ένα κάτω στο πάτωμα. Η απόλυτη παγωμάρα στην αίθουσα… Στο γραφείο Τύπου ήταν τότε ο συνάδελφος, Γιάννης Ευδαίμων και ο Χρήστος Μπαφές, με τον οποίο έμελε μετά από χρόνια να συνεργαστούν στον Ολυμπιακό, να είναι κάθε μέρα μαζί και να πανηγυρίσουν την επιστροφή της ομάδας στους τίτλους.

Ως προπονητής της Εφές, ο Ολυμπιακός παίζει την επόμενη μέρα με την Φενέρ και δεν χάνω την ευκαιρία να παρακολουθήσω δια ζώσης το παιχνίδι με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Η Εφές χάνει και ο Ντούντα μετά το ματς σχεδόν αδιαφορεί για την παρουσία μας. Λίγες εβδομάδες αργότερα, παίζουν Εφές-Ολυμπιακός, η Εφές νικά και στις χαιρετούρες μας καλεί για να μας κεράσει έξω ποτό! Ακόμα και τον διαιτητή Ψαριανό τον οποίο είχε κατηγορήσει για… γύψο στο χέρι μετά από ένα ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, τον συγχώρεσε λίγα χρόνια μετά, όταν τον συνάντησε καλεσμένος του Γιώργου Πρίντεζη, στο τουρνουά «3 on 3» της Σύρου.

Αυτός όμως ήταν ο Ντούσαν Ίβκοβιτς και τέτοιο πάθος είχε με το μπάσκετ, ακόμα και στον τελευταίο προπονητικό του «σταθμό», που η ήττα τον επηρέαζε στο έπακρο. Παρεμπίπτοντος, η Εφές, ήταν ίσως η μοναδική ομάδα που δεν ξεχώρισε υπό την καθοδήγησή του, όμως με την τεχνογνωσία και την οργανωτικότητά του, συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό για αυτό που είναι τώρα. Πρωταθλήτρια Ευρώπης δηλαδή…

Για όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, ένα μεγάλο ευχαριστώ στον προπονητή και δάσκαλο, Ντούσαν Ίβκοβιτς. Τον κορυφαίο, στα δικά μου μάτια, προπονητικό… σκηνοθέτη σίκουελ μπασκετικών θαυμάτων…

Καλό ταξίδι κορυφαίε.

Follow @ZervasNikolaos