Η «χρυσή» δεκαετία της Εθνικής Ελλάδος

Το ποδόσφαιρο ήταν ανέκαθεν το άθλημα που αγαπούσαν όλοι οι φίλαθλοι στην Ελλάδα, αλλά το οποίο δεν είχε προσφέρει τις συγκινήσεις και τις επιτυχίες άλλων αθλημάτων. Αυτό άλλαξε για πάντα το 2004 όταν η «Γαλανόλευκη» ανέβηκε στην κορυφή της Ευρώπης κατακτώντας το Euro. Η πορεία της από εκείνο το σημείο και έπειτα δε θα ήταν ποτέ η ίδια με το παρελθόν.

Αρχές του 2000

Η Ελλάδα είχε κληρωθεί στον ίδιο όμιλο με Αγγλία και Γερμανία και προσπαθούσε να πραγματοποιήσει το ακατόρθωτο, να αφήσει εκτός συνέχειας μία από τις δύο αυτές υπερδυνάμεις του παγκόσμιου ποδοσφαίρου και να προκριθεί η ίδια στο Μουντιάλ του 2002, το οποίο θα διεξαγόταν στα γήπεδα της Νοτίου Κορέας και της Ιαπωνίας. Με προπονητή τον Βασίλη Δανιήλ, η Εθνική πραγματοποίησε μια κακή πορεία και αποκλείστηκε νωρίς, γεγονός που οδήγησε την Ελληνική Ομοσπονδία στην απομάκρυνση του Έλληνα τεχνικού και στην αντικατάστασή του από τον Ότο Ρεχάγκελ, ενώ ακόμα δεν είχαν ολοκληρωθεί οι υποχρεώσεις της εθνικής ομάδας στην προκριματική φάση.

Το πρώτο παιχνίδι υπό τις οδηγίες του Γερμανού προπονητή δεν προμήνυαν το τί θα επακολουθούσε, αφού η συντριβή με 5-1 από τη Φινλανδία στο Ελσίνκι έκανε πολλούς να τον αμφισβητήσουν από πολύ νωρίς. Το δεύτερο παιχνίδι τους άφησε όλους με το στόμα ανοιχτό. Η «αδιάφορη» Ελλάδα αντιμετώπιζε την Αγγλία εκτός έδρας, με τα «λιοντάρια» να θέλουν πάση θυσία τη νίκη ώστε να τερματίσουν στην πρώτη θέση του ομίλου και να αφήσουν τη Γερμανία να παλεύει στα μπαράζ. Ο Ρεχάγκελ έστησε άψογα τους παίκτες του στον αγωνιστικό χώρο, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να πάρει δύο φορές το προβάδισμα (1-0 και 2-1). Μία ιστορική νίκη θα καταγραφόταν υπέρ της Εθνικής αν ο Ολλανδός διαιτητής Ντικ Γιόλ δεν σφύριζε συνέχεια φάουλ, δίνοντας την ευκαιρία στον Ντέιβιντ Μπέκαμ να «δοκιμάζει» το πόδι του. Στο τελευταίο λεπτό των καθυστερήσεων ο Άγγλος χαφ ισοφάρισε για την ομάδα του, όμως η Ελλάδα είχε χαράξει πλέον μια καινούργια πορεία.



Το θαύμα του 2004

Η Ελλάδα μπήκε στα προκριματικά για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2004 με το... αριστερό αφού στο πρώτο ματς γνώρισε την ήττα με 2-0 από την Ισπανία στη Λεωφόρο. Τα πράγματα δε βελτιώθηκαν ούτε στον δεύτερο αγώνα στην Ουκρανία, όπου η Εθνική έχασε και πάλι με 2-0 από την πρώην σοβιετική χώρα. Οι γκρίνιες προς τον Ρεχάγκελ και τους παίκτες ήρθαν και πάλι στο φως, επειδή όλοι πίστευαν πως μία ακόμα πρόκριση σε τελική φάση είχε πάει περίπατο. Το απίστευτο σερί των 8 νικών που έκανε, όμως, η Ελλάδα, νικώντας την Ισπανία μέσα στη Σαραγόσα με 1-0 και επικρατώντας με το ίδιο σκορ στη Λεωφόρο της Ουκρανίας, την έστειλε στην πρώτη θέση του ομίλου και στα τελικά μιας διοργάνωσης για πρώτη φορά ύστερα από 10 χρόνια, ενώ παράλληλα άφηνε τους «φούριας ρόχας» να παλεύουν στα μπαράζ.



Στην Πορτογαλία, όπου διεξαγόταν η τελική φάση του Euro 2004 η Ελλάδα πήγε χωρίς τυμπανοκρουσίες, αφού η «σφαλιάρα» του Μουντιάλ του 1994, με τις τρεις ήττες και τα δέκα γκολ ήταν ακόμα νωπή στο μυαλό όλων. Στον εναρκτήριο αγώνα κατά της διοργανώτριας χώρας, η Ελλάδα έκανε το πρώτο «μπαμ» κερδίζοντας την αρμάδα του Λουίς Φελίπε Σκολάρι 2-1, έχοντας τη στήριξη μερικών μόνο Ελλήνων στις κερκίδες. Η ισοπαλία 1-1 με την Ισπανία που ακολούθησε και ενώ η Ελλάδα είχε βρεθεί πίσω στο σκορ, άνοιξε για τα καλά το δρόμο της πρόκρισης, αλλά χαλάρωσε και λίγο τους διεθνείς της. Στο τελευταίο παιχνίδι της, η Ελλάδα βρέθηκε να χάνει 2-0 από την ήδη αποκλεισμένη Ρωσία, στα πρώτα δέκα λεπτά του αγώνα, έχοντας δεχθεί το πιο γρήγορο γκολ σε Euro. Το «χρυσό» γκολ του Ζήση Βρύζα ήταν αρκετό να δώσει την πρόκριση στην Εθνική, στη διαφορά των γκολ με την Ισπανία, η οποία την ίδια ώρα έχανε από την Πορτογαλία. Οι Έλληνες φίλαθλοι άρχισαν σιγά-σιγά να πλημμυρίζουν την Πορτογαλία και οι φανέλες της Εθνικής να γίνονται μόδα στην ιβηρική χώρα.

Στους προημιτελικούς η Ελλάδα ήρθε αντιμέτωπη με τους πρωταθλητές Ευρώπης Γάλλους, οι οποίοι ήταν το αδιαφιλονίτο φαβορί στην αναμέτρηση. Μία «υδραυλική» ντρίμπλα του Ζαγοράκη στον Λιζαράζου και μια κεφαλιά-δυναμίτης του Άγγελου Χαριστέα τράνταξαν συθέμελα το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Η Ελλάδα κέρδισε 1-0 τους «τρικολόρ» και πέρασε στα ημιτελικά της διοργάνωσης, παρουσία χιλιάδων Ελλήνων φιλάθλων.

Στους «4» το εμπόδιο της Τσεχίας, το οποίο καλούνταν να ξεπεράσουν οι Έλληνες παίκτες έμοιαζε ανυπέρβλητο, αφού η ομάδα του Κάρελ Μπρούκνερ, έχοντας ήδη κερδίσει ισχυρούς αντιπάλους (3-2 την Ολλανδία, 2-1 τη Γερμανία, 3-0 τη Δανία), θεωρείτο ως το φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Μετά από 90 λεπτά μεγάλης πίεσης η Ελλάδα προέβαλε σθεναρή αντίσταση κρατώντας το «μηδέν». Στην παράταση όμως, και μάλιστα στο τελευταίο δευτερόλεπτο του πρώτου μέρους της, ο Τραϊανός Δέλλας με κεφαλιά, ύστερα από κόρνερ του Βασίλη Τσιάρτα, έστειλε με τον κανονισμό του «ασημένιου» γκολ την Ελλάδα στον μεγάλο τελικό, όπου περίμεναν και πάλι οι διοργανωτές Πορτογάλοι.

Για πρώτη φορά στην ιστορία Euro, οι ομάδες που είχαν αγωνιστεί στο εναρκτήριο ματς θα αναμετρώνταν και στον τελικό. Παρουσία 15.000 περίπου Ελλήνων, η Εθνική έπρεπε να κάνει έναν ακόμα άθλο και τα κατάφερε. Το γκολ του Άγγελου Χαριστέα στο 57’, ύστερα από κόρνερ του Άγγελου Μπασινά, ήταν αρκετό για να ανεβάσει τη «Γαλανόλευκη» στην κορυφή της Ευρώπης. Αυτό που κανένας δεν πίστευε όταν η Ελλάδα ξεκίναγε με δύο ήττες στα προκριματικά, αυτό που κανένας δε φανταζόταν όταν η Ελλάδα προκρινόταν ως πρώτη στην τελική φάση, αυτό που κανένας δεν ονειρευόταν όταν η Ελλάδα πέρναγε από τον όμιλο ήταν πλεόν γεγονός. Η επιτυχία της Εθνικής θεωρήθηκε ως η μεγαλύτερη έκπληξη στην ιστορία του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, συγκεβτρώνοντας τα βλέμματα όλου του πλανήτη, αν και αντιμετωπίστηκε με ειρωνία και χλευασμό από πολλούς ξένους που δεν μπόρεσαν ποτέ να χωνέψουν πως μία χώρα σαν την Ελλάδα, η οποία βρισκόταν σε ποδοσφαιρική ανυποληψία τόσα χρόνια κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης.




Από το ζενίθ στο ναδίρ

Τα επινίκια για τη μεγάλη επιτυχία του ελληνικού ποδοσφαίρου κράτησαν για πολύ καιρό μετα την 4η Ιουλίου (ημέρα του τελικού), κάτι που φάνηκε στον επόμενο προκριματικό γύρο. Σε έναν όμιλο με Ουκρανία, Τουρκία, Δανία, Αλβανία, Γεωργία και Καζακστάν, η ανυπόληπτη πριν το Euro 2004 Ελλάδα έμπαινε για πολλούς ως το φαβορί για να κατακτήσει την πρώτη θέση και την πρόκριση στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2006. Η ήττα στο πρώτο κιόλας ματς στην Αλβανία (2-1) σόκαρε όλους τους Έλληνες φιλάθλους, η απόδοση όμως της Ελλάδας στο συγκεκριμένο αγώνα κανέναν. Οι επικριτές της Εθνικής και του Ότο Ρεχάγκελ έκαναν και πάλι την εμφάνισή τους, υποστηρίζοντας πως και ο προπονητής και οι παίκτες έπρεπε να φύγουν.

Η Ελλάδα προσπάθησε να κάνει την αντεπίθεσή της, όμως η εντός έδρας ήττα από τους Ουκρανούς (1-0) και οι δύο ισοπαλίες με την Τουρκία την καταδίκασαν να τερματίσει τέταρτη, τέσσερις βαθμούς πίσω από την πρώτη Ουκρανία και δύο πίσω από τη δεύτερη Τουρκία και τα μπαράζ. Η ήττα σε εκείνον τον πρώτο αγώνα κόντρα στην Αλβανία είχε κάνει τη ζημιά, αλλά αυτό έγινε αντιληπτό στο τέλος.



Πήγε να υπερασπίσει το στέμμα της

Το πάθημα των προκριματικών του Μουντιάλ της Γερμανίας (2006) φαίνεται πως έγινε μάθημα στους Έλληνες παίκτες. Δείχνοντας την απαιτούμενη σοβαρότητα και παίζοντας με το μυαλό και πάλι μέσα στα κεφάλια τους άρχισαν μία νέα προσπάθεια για να πάνε στην τελική φάση του Euro 2008, η οποία θα διεξαγόταν στην Αυστρία και την Ελβετία. Στον ίδιο όμιλο και πάλι με την Τουρκία, αλλά και τη Νορβηγία αντί της Δανίας, ως εκπρόσωπο της Σκανδιναβίας, η Εθνική δε θα μπορούσε να ελπίζει σε καλύτερη κληρωση, αφού οι Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ουγγαρία, Μολδαβία και Μάλτα που συμπλήρωναν το γκρουπ δεν έμοιαζαν ιδιαίτερα απειλητικές. Η πρώτη θέση ήρθε και μάλιστα με διαφορά +7 βαθμούς από τη δεύτερη Τουρκία, η οποία όμως ανάγκασε την Ελλάδα σε μία ντροπιαστική ήττα (η μοναδική στον όμιλο για την Εθνική Ελλάδος) με σκορ 4-1 μέσα στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης».



Το καλοκαίρι του 2008, η Ελλάδα πήγε στο Euro με μοναδικό ρεαλιστικό στόχο να μη φύγει άποντη, αφού η κλήρωση στον ίδιο όμιλο με Σουηδία, Ρωσία και Ισπανία (μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης) δεν έμοιζε ευνοϊκή.Οι τρεις ήττες ήρθαν φυσιολογικά αφού η Ελλάδα παρουσιάστηκε κατώτερη του αναμενομένου, χωρίς να έχει και την τύχη μαζί της (η οποία ήταν ένα από τα όπλα της το 2004).





Ίδιοι συμπρωταγωνιστές, διαφορετικό σενάριο


Μια αρκετά ανανεωμένη Εθνική Ελλάδος ξεκίνησε την προσπάθειά της στα προκριματικά του Μουντιάλ 2010. Ο όμιλος με Ελβετία, Λετονία, Ισραήλ, Λουξεμβούργο και Μολδαβία ήταν ιδανικός για μια απευθείας πρόκριση σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τα σκαμπανεβάσματα όμως της Ελλάδος έκαναν για άλλη μια φορά αισθητή την παρουσία τους. Δύο ήττες από τους Ελβετούς, σε συνδυασμό με μια καταστροφική ισοπαλία στη Μολδαβία (1-1) ανάγκαζαν την Ελλάδα να παλέψει για ένα εισιτήριο για τη Νότιο Αφρική στα μπαράζ, ύστερα από την κατάκτηση της δεύτερης θέσης. Η κλήρωση με Ουκρανία μόνο χαμόγελα δεν έφερε στα πρόσωπα της ομάδας, αφού όλοι ήξεραν πως αντιμετώπιζαν ένα ισχυρό αντίπαλο.

Σε δύο αγώνες η Εθνική έπαιζε τους κόπους δύο ετών και την ευκαιρία για μια δεύτερη παρουσία σε Μουντιάλ, ύστερα από το 1994 και το Παγκόσμιο Κύπελλο που διεξήχθη στα γήπεδα των ΗΠΑ. Με άμυνα-γρανίτη, κοουτσάρισμα και στήσιμο ομάδας (κυρίως στο δεύτερο αγώνα) για σεμινάριο και κατάθεση ψυχής από τους διεθνείς παίκτες η Ελλάδα κατάφερε να εξασφαλίσει μια θέση στις 32 καλύτερες ομάδες του κόσμου. Η νίκη μέσα στην Ουκρανία (1-0), με το γκολ του Δημήτρη Σαλπιγγίδη έστειλε στα ουράνια μια ολόκληρη χώρα, η οποία μετά το ισόπαλο 0-0 του πρώτης αναμέτρησης περίμενε (η πλειοψηφία αυτής) στη «γωνία» τον Ρεχάγκελ για να τον «σταυρώσει».

Η κλήρωση για το προσεχές καλοκαίρι έφερε απέναντι στην Ελλάδα δύο παλιούς «γνώριμους», αφού τόσο την Αργεντινή, όσο και τη Νιγηρία τις είχε ξανασυναντήσει και στην πρώτη παρουσία της σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Η Δημοκρατία της Κορέας (Νότιος Κορέα αν προτιμάτε) είναι η ομάδα που συμπληρώνει το τρίο των αντιπάλων της Εθνικής, η οποία καλείται να «ξεπλύνει» το μηδέν στα τρία των ΗΠΑ και το παθητικό των δέκα γκολ χωρίς να σκοράρει. Κανένας δεν έχει την απαίτηση να φύγει από τη Νότιο Αφρική με την κούπα του παγκόσμιου πρωταθλητή, αλλά όλοι οι Έλληνες ελπίζουν σε μία αξιοπρεπή παρουσία της ομάδας τους, η οποία θα κλείσει με τον ιδανικό τρόπο την πιο επιτυχημένη δεκαετία της Εθνικής Ελλάδος στο ποδόσφαιρο.





Η κατάκτηση του Euro, οι τρεις παρουσίες σε τελική φάση μεγάλων διοργανώσεων και η αναρρίχηση της Ελλάδας έως και την 8η θέση της παγκόσμιας κατάταξης της FIFA είναι οι αποδείξεις πως το ελληνικό ποδόσφαιρο υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, πως βγήκε από την ανυποληψία και πλέον αντιμετωπίζεται από τον υπόλοιπο κόσμο όχι ως τριτοκοσμικό, αλλά ως διεθνούς επιπέδου. Άλλωστε καθιερώσαμε, μέσω Ρεχάγκελ και νέο σύστημα ανάπτυξης στο γήπεδο, αφού το 5-2-3 της Ελλάδας δεν το χρησιμοποιούσε καμία ομάδα σε όλον τον κόσμο.

Επιμέλεια: Νίκος Μάρκου