Ποια εξαφανισμένα είδη θα μπορούσαν να «αναστηθούν»;

Η συνταγή για τη δημιουργία οποιουδήποτε πλάσματος είναι γραμμένη στο DΝΑ του. Ετσι, όταν πριν από λίγο καιρό οι γενετιστές δημοσίευσαν τη σχεδόν ολοκληρωμένη αλληλουχία DΝΑ του εξαφανισμένου τριχωτού μαμούθ, υπήρξε μεγάλη συζήτηση για την πιθανότητα να μπορέσουν να το ξαναφέρουν στη ζωή. Η δημιουργία ενός ζώντος, αναπνέοντος πλάσματος από την αλληλουχία του γονιδιώματός του, το οποίο υπάρχει μόνο στη μνήμη ενός υπολογιστή, δεν είναι δυνατή αυτή τη στιγμή. Αλλά κάποιος, κάποια μέρα, είναι βέβαιον ότι θα το προσπαθήσει, προφητεύει ο Στέφαν Σούστερ (Stephan Scjuster), μοριακός βιολόγος του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και κινητήριος δύναμη πίσω από το ερευνητικό πρόγραμμα του τριχωτού μαμούθ.

Εκτός από το τριχωτό μαμούθ λοιπόν ποια άλλα θηρία θα μπορούσαν να ξαναζήσουν; Μόνο εκείνα για τα οποία θα διαθέτουμε μια πλήρη αλληλουχία του γονιδιώματός τους. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει καμιά ελπίδα. Και συνήθως όταν ένα πλάσμα πεθαίνει, το DΝΑ που υπάρχει στις σάρκες του σύντομα αποσυντίθεται, καθώς γίνεται αντικείμενο επίθεσης βακτηρίων.Υπάρχουν ωστόσο ορισμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες το DΝΑ συντηρείται. Αν το δείγμα έχει πεθάνει από το κρύο και έχει παραμείνει σε στρώμα πάγου κάπου στη Σιβηρία ή πέθανε σε μια σκοτεινή σπηλιά ή μια εντελώς ξηρή περιοχή, τότε η πιθανότητα εύρεσης ορισμένων άθικτων κομματιών DΝΑ είναι πολύ αυξημένη. Ακόμη και σε ιδανικές συνθήκες όμως δεν υπάρχει γενετική πληροφορία ικανή να επιβιώσει για περισσότερο από ένα εκατομμύριο χρόνια (πράγμα που σημαίνει ότι οι δεινόσαυροι που εξαφανίστηκαν πολύ νωρίτερα δεν έχουν καμιά ελπίδα να ξαναζήσουν), αν και μόνο πολύ νεότερα ευρήματα δίνουν καλής ποιότητας DΝΑ.

Υπό την προϋπόθεση ότι θα αναπτυχθεί η απαιτούμενη τεχνολογία, επιλέξαμε μερικά εξαφανισμένα είδη που θα μπορούσαν κάποια μέρα να ξαναζήσουν

Τίγρης της Τασμανίας
thylacinus cynocephalus
Εξαφανίστηκε: 1936
Συντήρηση DΝΑ:
4/5
Κατάλληλη παρένθετη μητέρα:
1/5

Ο τελευταίος τίγρης της Τασμανίας, που ονομαζόταν Μπέντζαμιν, πέθανε στον ζωολογικό κήπο Ηobart το 1936. Η ύπαρξη διαφόρων συντηρημένων ιστών ηλικίας λιγότερο των 200 χρόνων σημαίνει ότι οι γενετιστές θα είναι σε θέση να απομονώσουν καλής ποιότητας DΝΑ και να αποκωδικοποιήσουν σύντομα το γονιδίωμά του.

Τριχωτός ρινόκερος
coelodonta antiquitatis
Εξαφανίστηκε: Πριν από 10.000 χρόνια
Συντήρηση DΝΑ:
4/5
Κατάλληλη παρένθετη μητέρα:
5/5

Η ανάσταση του τριχωτού ρινόκερου έχει πολλές πιθανότητες να συμβεί. Οπως και με το μαμούθ, υπάρχει πληθώρα καλά συντηρημένων δειγμάτων στο μόνιμο στρώμα πάγου και η διαθεσιμότητα τριχών και κεράτων είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα.

Σμιλόδοντας
smilodon fatalis
Εξαφανίστηκε: πριν από 10.000 χρόνια
Συντήρηση DΝΑ:
3/5
Κατάλληλη παρένθετη μητέρα:
3/5

Ο σμιλόδοντας θα πρέπει να ήταν τρομερός στην όψη. Υπάρχουν κάποια καταπληκτικά δείγματά του από ορυχεία γαιανθρακόπισσας στην ευρύτερη περιοχή του Λος Αντζελες. Ωστόσο, η γαιανθρακόπισσα καθιστά δύσκολη την απομόνωση DΝΑ και κανείς ως σήμερα δεν έχει πετύχει να απομονώσει ικανές ποσότητες.

Νεάντερταλ
homo neanderthalensis
Εξαφανίστηκε: πριν από 25.000 χρόνια
Συντήρηση DΝΑ:
1/5
Κατάλληλη παρένθετη μητέρα:
5/5

Μια πρώτη αλληλουχία DΝΑ του Νεάντερταλ πρόκειται να δημοσιοποιηθεί κάποια στιγμή εφέτος, ενώ θα χρειαστούν άλλα δύο χρόνια δουλειάς για την πλήρη αποκωδικοποίηση του γονιδιώματός του, λέει ο Svante Ρaabo του Ινστιτούτου Μαχ Πλανκ για την Εξελικτική Ανθρωπολογία στη Λειψία της Γερμανίας.

Ντόντο
raphus cucullatus
Εξαφανίστηκε: 1690
Συντήρηση DΝΑ:
1/5
Κατάλληλη παρένθετη μητέρα:
3/5

Το 2002 γενετιστές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έλαβαν άδεια να ανατάμουν ένα από τα καλύτερα συντηρημένα δείγματα ντόντο. Το εγχείρημα είχε ως αποτέλεσμα την απομόνωση μικρών ποσοτήτων μιτοχονδριακού DΝΑ και τίποτε άλλο.

Μόα
dinornis robustus
Συντήρηση DΝΑ:
3/5
Κατάλληλη παρένθετη μητέρα:
2/5

Υπάρχει πολύ DΝΑ σε καλά συντηρημένα οστά ή ακόμη και αβγά μόα τα οποία εντοπίστηκαν σε σπηλιές της Νέας Ζηλανδίας, έτσι ώστε η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του πτηνού αυτού να είναι μάλλον εφικτή. Αλλά ποιο μόα απ΄ όλα; Θα ήταν πρόκληση να πάει κανείς για το τεράστιο Dinornis robustus το οποίο είχε ύψος 3 μέτρα, όμως φαίνεται λογικότερο να αρχίσουμε από το μικρότερου μεγέθους Μegapteryx didinus.

Επιμέλεια: Νίκος Μάρκου