Eνα Kύπελλο που χαρτογράφησε το παιχνίδι των λαών

Καλώς ήρθε λοιπόν το νέο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Αυτό που θα λέγεται Europa League και που πλέον θα έχει ομίλους από τον Σεπτέμβριο, δικό του λογότυπο και δικό του ύμνο, δική του μπάλα και κεντρική τηλεοπτική διαχείριση. Σχεδόν σε όλα, ένα μικρό Τσάμπιονς Λιγκ. Με εξαίρεση την κεντρική διαχείριση των χορηγιών, η οποία θα αρχίζει από τα νοκ άουτ παιχνίδια (αυτό έγινε για να μην έχουν τεράστιο πρόβλημα οι ομάδες με τους δικούς τους σπόνσορες), όλα τα άλλα παραπέμπουν στην αρχή της δημιουργίας τού τεράστια επιτυχημένου μεγάλου αδελφού του! Ενα μικρό Τσάμπιονς Λιγκ, λοιπόν, το οποίο όμως θα αφήνει περιθώρια για όνειρα και στους μικρούς. Διότι το μεγάλο Τσάμπιονς Λιγκ είναι πλέον για σκληρά δόντια. Το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ για πολλά χρόνια αποτέλεσε πεδίο πειραματισμών. Από τότε ακόμα που λεγόταν Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, στη δεκαετία του '50, και μετείχαν μόνο ομάδες που οι πόλεις τους διοργάνωναν αυτό ακριβώς που έλεγε το όνομά του: Διεθνείς Εκθέσεις. Η ΟΥΕΦΑ το άφησε στην ησυχία του για αρκετά χρόνια, σχεδόν αδιαφόρησε για την ύπαρξή του. Ομως μόλις κατάλαβαν υπό τον πανέξυπνο Ελβετό Μπράγκεντερ στα τέλη της δεκαετίας του '60 πως είχαν κάτω από τα πόδια τους κρυμμένο θησαυρό, το έθεσαν υπό τη σκέπη τους. Το 1971 η ΟΥΕΦΑ το μετέτρεψε σε Κύπελλο που έφερε την ονομασία της και, παρά το γεγονός πως ήταν τρίτο τη τάξει, πίσω από το γκλαμουράτο Κύπελλο Πρωταθλητριών και το Κύπελλο Κυπελλούχων, ο βαθμός δυσκολίας του ήταν τεράστιος. Ηταν ένα μικρό Τσάμπιονς Λιγκ επί της ουσίας, μια και οι ομάδες που έφταναν στην πηγή, αλλά δεν έπιναν νερό, πίσω από τον πρωταθλητή, πήγαιναν στο ΟΥΕΦΑ. Με τέσσερις ομάδες από την Αγγλία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γερμανία ήταν αυτόματα πολύ δύσκολο για κάποιον να κάνει όνειρα. Από το 1998, με τη διεύρυνση του Τσάμπιονς Λιγκ και την κατάργηση του Κυπελλούχων, χρειαζόταν μια κίνηση για να βελτιωθεί και αυτό το προϊόν. Οι όμιλοι στη διοργάνωση, όπως εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια, δεν πρόσφεραν την απαιτούμενη ανανέωση ενδιαφέροντος. Πλέον, με το νέο τρόπο διεξαγωγής, το Κύπελλο αυτό αλλάζει. Σίγουρα θα είναι πιο καλό, σίγουρα θα βάλει περισσότερα λεφτά στα ταμεία των ομάδων, σίγουρα θα γίνει πιο ελκυστικό το πακέτο για την τηλεόραση. Ομως τα τελευταία δέκα χρόνια αυτό το Κύπελλο λειτούργησε σαν χοάνη των λαών. Σαν χωνευτήρι για διαφορετικούς συλλόγους, κουλτούρες, ιδέες. Πού αλλού θα μπορούσε κάποιος να βρει στην ίδια διοργάνωση ομάδες με το παλμαρέ της Μίλαν, της Μπάγερν, της Λίβερπουλ, της Ντόρτμουντ, της Ιντερ, της Μπαρτσελόνα, της Αρσεναλ, της Βαλένθια και της Ρόμα να είναι στο ίδιο… καζάνι με την ομάδα των Τσετσένων Τέρεκ Γκρόζνι, η οποία εκπροσώπησε τη… Ρωσία, την Μπνέι Σαχνίν από τη λωρίδα της Γάζας, η οποία, αν και αποτελούμενη κυρίως από Παλαιστίνιους, εκπροσώπησε το Ισραήλ, την Ντέρι, η οποία, αν και γεωγραφικά ανήκει στη Βόρειο Ιρλανδία, μετέχει στο πρωτάθλημα του Εϊρε, την Μπόγκνορ Ρέτζις, που την αποτελούν φίλοι από μια τοπική παμπ στην Ουαλία, και τη Νόρντζελαντ, η οποία, αν και τελευταία στο πρωτάθλημα της χώρας της, μετέχει λόγω του φερ πλέι στα ευρωπαϊκά κύπελλα; Η διαχρονική παρουσία του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ όπως το ξέραμε καταγράφηκε σαν λαογραφικό ντοκιμαντέρ. Σαν μια ταινία που μέσα της υπήρχαν ρόλοι για όλους. Ενα Κύπελλο που χαρτογράφησε –θαρρείς– το παιχνίδι των λαών. Τώρα πια το καινούργιο concept, αν όχι αμέσως σίγουρα μακροπρόθεσμα, θα δημιουργήσει άλλη σύνθεση συμμετεχόντων και ταυτόχρονα μεγαλύτερη αγοραστική αξία για το προϊόν. Για το ίδιο το ποδόσφαιρο όμως δεν είμαι απόλυτα πεπεισμένος πως θα κρατήσει αυτή τη δημοκρατικότητα που είχε το προηγούμενο καθεστώς.

Οσο για τις αλλαγές στο Euro, η αύξηση των ομάδων σίγουρα είναι θετική εξέλιξη για την Ελλάδα, γιατί ουσιαστικά ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για να προκρίνεται σε κάθε διοργάνωση. Οσο για τους φόβους αυτών που επιμένουν πως η ποιότητα της τελικής φάσης ίσως πέσει, δεν θα συμφωνήσω, διότι στην Ευρώπη υπάρχει μεγάλος αριθμός ομάδων που βράζουν πια στο ίδιο καζάνι. Στο πρόσφατο Euro δεν είδα κάτι που να με έπεισε πως η Αγγλία, η Βουλγαρία, η Σκωτία, η Ουκρανία δεν είχαν θέση στην τελική φάση. Και επίσης, με 24 θέσεις για 53 χώρες, θα δοθεί η ευκαιρία να ζήσουν τη γιορτή της τελικής φάσης και άνθρωποι από χώρες που αγαπάνε παθολογικά το ποδόσφαιρο, αλλά δεν είναι εύκολο να ζήσουν τη χαρά της πρόκρισης σ' ένα τέτοιο τουρνουά, όπως η Ουαλία, η Βόρειος Ιρλανδία, η Βοσνία, η Κύπρος. Θα δοθεί επίσης μια καλύτερη ευκαιρία στη Σλοβακία, τη Λιθουανία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία να πάνε σε ένα Euro. Θα μπορέσουν πιο εύκολα να ανακάμψουν η Ουγγαρία και το Βέλγιο. Γενικότερα, μόνο κερδισμένο μπορεί να βγει το ίδιο το σπορ από αυτό το άνοιγμα και είναι προς τιμήν του Πλατινί που αυτό που υποσχέθηκε πριν εκλεγεί το πραγματοποιεί.