Η Τουρκία του σήμερα, Ελλάδα του 2008 (Sportday / Αλέξης Σπυρόπουλος)

Πριν από μερικές εβδομάδες το Eurosport έδειχνε live τα ματς του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Παίδων (U-17) στην Τοσκάνη. Πήραν το τρόπαιο οι Τούρκοι. Αργότερα διάβασα ότι στο ίδιο τουρνουά βγήκαν οι καλύτεροι και στο ranking του Fair Play. Ηταν η ομάδα - ευχαρίστηση να τη βλέπει κανείς. Κι ο πρώτος που έδειχνε να το ευχαριστιέται, στην κερκίδα... αρχηγός του σαματά, ήταν ο (σταρ της Ιντερ) Εμρέ.

Διέθεταν δημιουργικότητα, διέθεταν τεχνικό χάρισμα, έπαιζαν σε υψηλό τέμπο, με πειθαρχία, με κίνητρο, με αυτοπεποίθηση, με τέσσερις παίκτες (παιδιά εμιγκρέδων) βγαλμένους απ' τα φυτώρια γερμανικών κλαμπ. Ενας στο κέντρο, ο Χαρούν Καραντάς, ήταν σκέτος Μακελελέ. Ενας άλλος, ο Νουρί Σαχίν, δεκάρι με κλάση. Κι ο φορ, ο Τεβφίκ Κιοσέ, έβαλε έξι γκολ, πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης.

Ερχονται προσεχώς. Οι Τούρκοι λατρεύουν την μπάλα και οι μπαλαδόροι δεν τους έλειπαν ποτέ. Απ' τον δικό μας (στράικερ) Λεφτέρ Κιουτσουκαντωνιάδη και τον θρυλικό γκολκίπερ Τουργκάι Σερέν στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, έως τον σπουδαίο λίμπερο Φατίχ Τερίμ και τον Μετίν Οκτάι με τα 217 γκολ σε ματς πρωταθλήματος, φτάσαμε στον Ταντζού Τσολάκ που πήρε το '88 το Χρυσό Παπούτσι στην Ευρώπη με 39 γκολ.

Επαιξαν σε έξι Ολυμπιακά τουρνουά. Προκρίθηκαν στο Μουντιάλ του '50 εις βάρος της Συρίας (7-0) αλλ' αρνήθηκαν να ταξιδέψουν έως τη μακρινή Βραζιλία. Προκρίθηκαν αμέσως μετά και στο Μουντιάλ του '54. Μπαλαδόροι και πανούργοι. Εχει μείνει στην ιστορία πώς κέρδισαν τότε το «εισιτήριο» για τα τελικά της Ελβετίας. Επαιζαν δίχως πολλές πιθανότητες επιτυχίας μπαράζ πρόκρισης με την Ισπανία στην ουδέτερη Ρώμη.

Τη μέρα του ματς, η ισπανική αποστολή έλαβε τηλεγράφημα απ' τη ΦΙΦΑ ότι ο μυθικός Κουμπάλα (που είχε παίξει και με την Τσεχοσλοβακία και με την Ουγγαρία παλαιότερα, ήδη 21 φορές διεθνής με την Ισπανία) δεν είχε πλέον δικαίωμα συμμετοχής. Τον απέσυραν, τον με διαφορά καλύτερο παίκτη τους, θέλοντας και μη. Ο αγώνας έληξε ισόπαλος. Εγινε κλήρωση. Την έκανε ένα τυφλό αγόρι. Ευνοήθηκε η Τουρκία. Αργότερα η ΦΙΦΑ αρνήθηκε ότι έστειλε ποτέ τέτοιο τηλεγράφημα στους Ισπανούς!

Ανέκαθεν λοιπόν ήταν οι Τούρκοι μπαλαδόροι. Ποδοσφαιριστές όμως (μπήκαν σοβαρές βάσεις) έγιναν στη διαδρομή της δεκαετίας του '90. Οταν προέδρευε στην ομοσπονδία τους ο νυν αντιπρόεδρος της ΟΥΕΦΑ Σενές Ερζίκ και πήρε προπονητή στην Εθνική, ύστερα από 11 χρόνια στο αντίστοιχο πόστο της Δανίας, τον Γερμανό Πιόντεκ. Με βοηθό τον Φατίχ Τερίμ.
Σαν Ρεχάγκελ της εποχής του, ο Πιόντεκ (επ)έβαλε τάξη. Το πρώτο πρόβλημά του ήταν ότι οι δημοσιογράφοι έκαναν ασύδοτοι σουλάτσα στο ξενοδοχείο της ομάδας κι ορισμένοι ανέβαιναν έως τα δωμάτια των παικτών. Το 'κοψε. Το δεύτερο ήταν η νοοτροπία να καλεί ισορροπημένο αριθμό διεθνών από Φενερμπαχτσέ, Γκαλατάσαραϊ, Μπεσίκτας. Το αγνόησε. Το τρίτο, οι παίκτες.

Τεχνίτες, γρήγοροι, τους άρεσε να έχουν την μπάλα στα πόδια, αλλά τακτικώς προβληματικοί. Ολοι... μπροστά. Παρορμητικοί. Συναισθηματικοί. Ελειπε το κανάλι, να διοχετευθούν όλ' αυτά τα ταλέντα προς τη θετική κατεύθυνση. Το επινόησε. Τους έβαλε στη γραμμή. Οταν πια ο ρόλος του είχε ολοκληρωθεί, άφησε την κληρονομιά στον Φατίχ Τερίμ. Οι Τούρκοι ποδοσφαιριστές ξεκίνησαν δειλά-δειλά να φεύγουν (και να εμπλουτίζουν τη φαρέτρα τους) στη Δύση. Η κατάληξη ήταν το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ της Γκαλατάσαραϊ το 2000 και η τρίτη θέση στο Μουντιάλ του 2002.

Αν όλο ετούτο το πακέτο... κάτι σας θυμίζει, έχετε δίκιο. Είν' αυτό που έγινε σε μας, δέκα χρόνια μετά. Αυτοί τότε έκαναν και το παραπανίσιο, το οποίο εμείς δεν δείχνουμε εξίσου ικανοί να εκμεταλλευτούμε. Τι; Μεγάλα βήματα στην επιμόρφωση των ντόπιων προπονητών. Ο Αμπντουλάχ Αβτσί, ο προ εβδομάδων θριαμβευτής της Τοσκάνης, ξεπετάχθηκε ακριβώς μες απ' αυτό το πρόγραμμα.

Η σημερινή εθνική Τουρκίας είναι η εθνική Ελλάδος... του 2008. Στο μεταβατικό στάδιο. Απ' τους ήρωες της Κοπεγχάγης και της Απω Ανατολής, έχουν απομείνει μόνον οι Ρουστού, Οκάν, Μπουλέντ, ο οποίος πλέον καλείται περισσότερο για να συμβουλεύει παρά για να παίζει, και οι δύο μικροί του Παγκόσμιου Κυπέλλου, ο Εμρέ και ο Γιλντιράι. Εφαγαν, σε τούτη την ντελικάτη φάση το στραπάτσο του αποκλεισμού απ' το EURO 2004, ίσως φάνε άλλο ένα τώρα εν όψει Γερμανίας, αλλά μοιάζει σίγουρο ότι θα επιστρέψουν. Οταν τα μειράκια της Τοσκάνης γίνουν οι άνδρες του μέλλοντος.