Το Παγκόσμιο Κύπελλο των φτωχών και των αστέγων (Sportday / Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Θυμάμαι πριν από μερικά χρόνια, όταν εργαζόμουν ως ανταποκριτής στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, ένα καλοκαίρι –τότε που δεν υπάρχουν ειδήσεις– ψάχνοντας θέμα για την εφημερίδα μου, ανακάλυψα μαζί με έναν συνάδελφο έναν Ιταλό υπάλληλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος είχε σχεδιάσει μια Esperanto γλώσσα, δανειζόμενος στοιχεία από όλες τις κοινοτικές γλώσσες. Μια παραγωγική προσπάθεια, που μπορεί να βοηθούσε τον Ιταλό να ξεπεράσει την αφόρητη πλήξη του Λουξεμβούργου, ιδίως τον χειμώνα, αλλά δεν προχώρησε καθόλου παρά τα όσα πίστευε.

ΤOτε αναρωτHθηκα αν θα μπορούσε να υπάρξει κάποιο υποκατάστατο της Esperanto, που να μην είναι γλωσσικό κατασκεύασμα. Δεν βασανίστηκα και πολύ για την απάντηση. Το ποδόσφαιρο είναι στ' αλήθεια μια παγκόσμια γλώσσα, που μπορεί να μεταφέρει πολλά μηνύματα και σε πολλές κατευθύνσεις εξαιτίας της δυναμικής του. Μια δυναμική που εκμεταλλεύονται και οι οργανωτές του Παγκόσμιου Κυπέλλου των Φτωχών, που θα γίνει για τρίτη συνεχή χρονιά, αυτή τη φορά 20-24 Ιουλίου στο Εδιμβούργο.

Αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι δημιούργημα του Μελ Γιανγκ, ιδρυτή της σκοτσέζικης μη κυβερνητικής οργάνωσης Big Ιssue και του Αυστριακού Χάραλντ Σμιτ. Η ιδιομορφία του συγκεκριμένου Παγκόσμιου Κυπέλλου είναι ότι σε αυτό διαγωνίζονται μόνον ομάδες αστέγων από όλον τον κόσμο, που δεν αγωνίζονται σε γήπεδα αλλά στο δρόμο. Εκεί ακριβώς που ζουν οι άστεγοι. Ο Γιανγκ και ο Σμιτ σκέφτηκαν ότι το ποδόσφαιρο και η δυναμική που έχει το δημοφιλέστερο παιχνίδι στον κόσμο θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε να επανενταχθούν αυτοί οι άνθρωποι στην κοινωνία και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσής τους.

Η οργάνωση του Γιανγκ, που ονομάζεται streetsoccer, ερευνώντας τα στοιχεία από τις δύο προηγούμενες διοργανώσεις, διαπίστωσε πως από τους 204 παίκτες που πήραν μέρος οι 78 –ποσοστό 38%– βρήκαν μόνιμη δουλειά, οι 95 –ποσοστό 46%– βελτίωσαν τις συνθήκες διαμονής τους, ενώ οι 70 –ποσοστό 34%– κατάφεραν να έχουν κάποιας μορφής εκπαίδευση. Τα ποσοστά μπορεί σε κάποιον που δεν έχει συνηθίσει στις εικόνες των αστέγων (οι οποίες μπορεί να μη μεταδίδονται από την τηλεόραση αλλά υπάρχουν και σε περιόδους εκτός των εορτών, στις οποίες επιδεικνύεται η «φιλανθρωπία» του κράτους) να μη λένε και πολλά πράγματα, αλλά, πιστέψτε με, η ζωή στο χαρτόκουτο είναι ένας θάνατος υπό προθεσμία.

Ο Γιανγκ και ο Σμιτ, πάντως, αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα στη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου των Φτωχών, μιας και το κόστος μιας τέτοιας διοργάνωσης δεν είναι αμελητέο. Για να καλυφθούν τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής και διατροφής μιας ομάδας από την Αφρική απαιτείται ένα ποσό της τάξης των 10 έως 16 χιλιάδων ευρώ. Η ΟΥΕΦΑ, ο ΟΗΕ και η NIKE είναι ανάμεσα στους σπόνσορες της οργάνωσης, ενώ ένα σημαντικό κόστος επωμίζονται κάποιες μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες, που έχουν προγράμματα κοινωνικής δράσης.

Για παράδειγμα, στην αγγλική ομάδα χορηγός αθλητικού υλικού, γυμναστών και προπονητών είναι η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ η ισπανική βρίσκεται υπό την προστασία της Ρεάλ Μαδρίτης. Προπονητής της ολλανδικής ομάδας είναι ο Στιβ Κρόμγουελ, 45 χρόνων, του οποίου η επαγγελματική ποδοσφαιρική καριέρα διακόπηκε απότομα στα μέσα της δεκαετίας του '80 από έναν σοβαρό τραυματισμό. Μετά τον τραυματισμό του ο Κρόμγουελ κατέρρευσε ψυχολογικά, έγινε ναρκομανής και κοιμόταν στους δρόμους.

Τώρα ο Κρόμγουελ εργάζεται σε μια ολλανδική μη κυβερνητική οργάνωση, που φροντίζει παιδιά του δρόμου και αστέγους. Οι διοργανωτές του Παγκόσμιου Κυπέλλου των Φτωχών φιλοδοξούν μέσα στα επόμενα χρόνια να αναδείξουν ακόμα περισσότερο τους σκοπούς του, να το γνωρίσουν σε περισσότερο κόσμο και να συμβάλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων που ο καπιταλισμός αποφάσισε ότι δεν χρειάζονται πλέον... Το ποδόσφαιρο, όμως, μπορεί να γίνει το διαβατήριό τους για να γυρίσουν πίσω και να μας θυμίσουν ότι ο άνθρωπος είναι η μόνη ελπίδα για να γίνει ο κόσμος καλύτερος.