Οι αλλαγές στη φιλοσοφία και την πρακτική της προπόνησης (Sportday / Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Σχεδόν πάντα σε αυτές τις περιόδους που προετοιμάζονται οι ομάδες, η προσοχή των φιλάθλων στρέφεται κατ' αρχήν στα νέα αποκτήματα των ομάδων τους και κατά δεύτερο λόγο στη συνολική τους λειτουργία. Οταν λοιπόν η συζήτηση φθάσει στο ζήτημα της συνολικής λειτουργίας της ομάδας, τότε γίνεται λόγος και για τον προπονητή. Η βιαστική κριτική που γίνεται επικεντρώνεται συνήθως στις θέσεις στις οποίες κάποιος προπονητής χρησιμοποιεί έναν ποδοσφαιριστή ή στη μη χρησιμοποίηση ενός παίκτη. Τα τελευταία χρόνια, με την αποστολή δημοσιογράφων στις προετοιμασίες των ομάδων, οι φίλαθλοι έχουν μία περισσότερο ολοκληρωμένη εικόνα γύρω από αυτό που ονομάζεται «χτίσιμο» της ομάδας και οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι αυτή η περίοδος ανήκει αποκλειστικά στα πειράματα του προπονητή. Ενός προπονητή που πρέπει να διδάξει τους αγωνιστικούς σχηματισμούς, να διαμορφώσει τον βασικό κορμό της ομάδας και αν είναι καινούργιος στον σύλλογο, να μάθει τους παίκτες του. Τις δυνατότητές τους, τα αγωνιστικά τους πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, τις ιδιομορφίες τους και τον χαρακτήρα τους.

Η μεγαλύτερη σε όγκο πληροφόρηση που έχουμε πλέον για τα χαρακτηριστικά της προετοιμασίας έχει ξαφνιάσει αυτούς που είχαν μία τελείως διαφορετική εικόνα για την προετοιμασία των ομάδων. Αυτοί λοιπόν αντιλαμβάνονταν την προετοιμασία ως μία περίοδο, κατά τα 2/3 της οποίας οι ποδοσφαιριστές κατάπιναν χιλιόμετρα σαν μαραθωνοδρόμοι, ενασχολούμενοι στο υπόλοιπο διάστημα με ασκήσεις με μπάλα πριν από τα φιλικά. Τώρα, βλέπουμε ότι σε αρκετές ομάδες οι προπονητές ξεκινούν ασκήσεις με μπάλα από την αρχή της προετοιμασίας και δίνουν πολύ λιγότερο βάρος στο παλαβό τρέξιμο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αδιαφορούν για τη φυσική κατάσταση. Αυτή είναι η νέα αντίληψη για την προετοιμασία των ομάδων, της οποίας καλύτερος εκπρόσωπος έχω την εντύπωση ότι είναι ο Ζοσέ Μουρίνιο. Διαβάζοντας τη βιογραφία του, διαπίστωσα ότι η μέθοδός του είχε ξαφνιάσει τον πρόεδρο της Λεϊρία, όταν την ανέλαβε μετά το σύντομο πέρασμά του από την Μπενφίκα. Τότε, στην πρώτη μέρα της προετοιμασίας, όταν ο Μουρίνιο ξεκίνησε ασκήσεις με μπάλα, ο εμβρόντητος πρόεδρος τον ρώτησε: «Καλά, δεν θα τρέξετε;». Ο Μουρίνιο του εξήγησε ότι στη δική του ποδοσφαιρική φιλοσοφία, ο προπονητής που εργάζεται με αυτόν τον τρόπο κατά την προετοιμασία, δίνοντας δηλαδή βάρος στη φυσική κατάσταση, δεν έχει θέση. Σύμφωνα με τον Πορτογάλο, ένας προπονητής έχει πάντα ευκαιρίες μέσα στη χρονιά να δουλέψει λίγο περισσότερο ή λίγο πιο έντονα τη φυσική κατάσταση των ποδοσφαιριστών του.

Μάλιστα, ο ίδιος φέρνει σαν παράδειγμα την προπονητική μεθοδολογία που ακολούθησε ένα μήνα πριν από τον τελικό του ΟΥΕΦΑ ανάμεσα στην Πόρτο και τη Σέλτικ. Η Πόρτο είχε προετοιμαστεί για τον τελικό του Κυπέλλου Πορτογαλίας, που ήταν προγραμματισμένος 15 μέρες πριν από τον τελικό του ΟΥΕΦΑ. Αμέσως μετά τον τελικό του πορτογαλικού Κυπέλλου, ο Μουρίνιο δούλεψε με περισσότερη ένταση τη φυσική κατάσταση των παικτών του, μιας και ήταν το τέλος της χρονιάς και τα αγωνιστικά συστήματα είχαν ήδη αφομοιωθεί από τους παίκτες. Η επιλογή του λειτούργησε. Οπως θυμάστε, εκείνος ο τελικός πήγε στην παράταση και οι παίκτες της Πόρτο άντεξαν περισσότερο από τους Σκωτσέζους. Στην αντίληψη του Μουρίνιο, οι ποδοσφαιριστές, που δεν είναι δυνατόν να τρέχουν επί 90 λεπτά, μπορούν να ξεκουραστούν μέσα στο παιχνίδι, επιδιώκοντας να έχουν την κατοχή της μπάλας, χωρίς η κατοχή να γίνεται σκαλοπάτι για τον σχεδιασμό της επίθεσης. Δηλαδή, κατοχή για την κατοχή, κατοχή για την ξεκούραση.

Αυτήν ακριβώς τη φιλοσοφία την προσέξαμε τη χρονιά που πέρασε στο παιχνίδι της Τσέλσι, όπου τα εκρηκτικά δεκαπεντάλεπτα διαδέχονταν «νεκρά» διαστήματα, κατά τα οποία η ομάδα του Λονδίνου είχε την κατοχή της μπάλας, αλλά δεν δημιουργούσε φάσεις. Είναι προφανές ότι το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει πάρα πολύ τα τελευταία δέκα χρόνια και μαζί έχουν αλλάξει οι τακτικές, τα συστήματα, αλλά και οι ίδιοι οι προπονητές. Δυστυχώς, όμως, στις αλλαγές πολλές φορές δεν συμπεριλαμβάνονται οι φίλαθλοι.