Κάποτε η έναρξη του πρωταθλήματος μπάσκετ σήμαινε γιορτή και πανηγύρι. Μεγάλες ομάδες, μεγάλοι παίκτες, μέγα πλήθος και ακόμα μεγαλύτερες προσδοκίες ήταν τα χαρακτηριστικά του. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα στα ύψη, οι πινακίδες γύρω από τους αγωνιστικούς χώρους είχαν τόση ζήτηση που νόμιζε κανείς πως ήταν το φιλέτο της διαφήμισης, οι μεγάλοι χορηγοί έπεφταν στα πόδια των καλών ομάδων, οι διαφημιζόμενοι σχημάτιζαν ουρές στα εμπορικά τμήματα των καναλιών που έκαναν τις μεταδόσεις! Οι εφημερίδες -τέλος- προέβαλλαν περισσότερο το πρωτάθλημα του μπάσκετ και από εκείνο του ποδοσφαίρου!
Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Το πρωτάθλημα του μπάσκετ, παρ' ότι η Εθνική ομάδα αναδείχτηκε πριν από ένα μήνα πρωταθλήτρια Ευρώπης, είναι μια υποβαθμισμένη υπόθεση, που πάει διαρκώς από το κακό στο χειρότερο. Μόνο μία μεγάλη ομάδα, ελάχιστοι σπουδαίοι παίκτες, λίγος κόσμος, αδιαφορία σχεδόν από παντού. Για τα τηλεοπτικά δικαιώματα τώρα παρακαλούν οι ομάδες και όχι τα κανάλια, οι μεγάλοι χορηγοί μάς άφησαν για άλλα μέρη, ενώ οι διαφημιζόμενοι μόνο περιστασιακά κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Να φαντασθεί κανείς ότι η ΕΡΤ, που φιλοξενεί τις 11 από τις 14 ομάδες, ως αντάλλαγμα για τα τηλεοπτικά δικαιώματα τους προσέφερε και διαφημιστικό χρόνο, τον οποίο δεν είχε τι να τον κάνει...
Μία από τις αιτίες του κακού είναι ότι στο πρωτάθλημα κυριαρχεί η ανισότητα. Ο Παναθηναϊκός για τον τίτλο (και επί της ουσίας κανένας άλλος), ο Ολυμπιακός με τις μεγαλύτερες επενδύσεις και φιλοδοξίες για τη δεύτερη θέση, ΑΕΚ, Αρης, ΠΑΟΚ, Μαρούσι να καλοκοιτάζουν τις δύο ελεύθερες θέσεις της τετράδας, ο Πανιώνιος να αιωρείται ανάμεσα σ' αυτές τις τέσσερις και τους τρεις μικρομεσαίους (Ολύμπια Λάρισας, Πανελλήνιος, Πάτρα) που ακολουθούν και το κουαρτέτο των πτωχών και νεοφώτιστων (Ηρακλής, Μακεδονικός, Γ.Σ. Λάρισας, Κολοσσός Ρόδου) να έχει τον νου του πώς θα αποφύγει τον υποβιβασμό.
Χονδρικά έχουμε τέσσερις κατηγορίες ομάδων, πράγμα που σημαίνει ότι θα διεξαχθεί ένα πρωτάθλημα ισάριθμων ταχυτήτων, αν και εδώ που τα λέμε, κάποιες από αυτές τις ομάδες (Ηρακλής, Μακεδονικός, Γ.Σ. Λάρισας) θα προσέφεραν περισσότερα, αν είχαν το θάρρος να πουν: «Μας συγχωρείτε, αλλά επειδή στα οικονομικά δεν τα φέρνουμε βόλτα, ας περάσει ο επόμενος...».
Συνολικά οκτώ (ΑΕΚ, Αρης, ΠΑΟΚ, Μαρούσι, Πανιώνιος, Πάτρα, Ηρακλής, Μακεδονικός) από τις δώδεκα ομάδες που έπαιζαν και πέρυσι στο πρωτάθλημα προχώρησαν σε μείωση του προϋπολογισμού δαπανών τους, παρ' ότι τα έσοδα από την τηλεόραση γνώρισαν μια μικρή αύξηση. Ανάμεσα στους προέδρους που αποφάσισαν περιστολή εξόδων, πολλοί από εκείνους που, κατά κάποιον τρόπο, αποτελούν οικονομική εγγύηση για τις ομάδες τους (Φιλίππου, Βωβός, Λιανός, Καραπάνος). Αντίθετα, μόνο τρεις ΚΑΕ ανέβασαν τον προϋπολογισμό τους. Ο Παναθηναϊκός που προς στιγμήν ανησύχησε από τις κινήσεις του «αιώνιου» αντιπάλου του, ο Πανελλήνιος που δεν θέλει να έχει προβλήματα με την παραμονή του στην κατηγορία και ο Ολυμπιακός που έβαλε μπροστά τη μεγάλη επιστροφή!
Η πτώση του προϋπολογισμού αναπόφευκτα χαμηλώνει και την αγωνιστική στάθμη. Για παράδειγμα, οι 6 από τους 12 πρωταθλητές Ευρώπης παίζουν σε ομάδες του εξωτερικού. Ο Παπαλουκάς για 4η συνεχή χρονιά στην ΤΣΣΚΑ, ο Παπαδόπουλος για 2η στην Ντιναμό Μόσχας, ο Φώτσης (μετά το Μέμφις και τη Ρεάλ) και αυτός στην Ντιναμό, ο Ντικούδης μετά την παρένθεση της ΤΣΣΚΑ επέστρεψε στη Βαλένθια, ο Κακιούζης πέτυχε το μεγάλο άλμα από τη Σιένα στην Μπαρτσελόνα και ο Ζήσης ντεμπουτάρει στην Μπενετόν Τρεβίζο. Δεν λέω, καλά πάνε τα παιδιά, αλλά όχι και το ελληνικό πρωτάθλημα...
Ένα πρωτάθλημα που δεν έχει ούτε τον επιλαχόντα της Εθνικής ομάδας Κόμματο και θα είχε χάσει και τον Βασιλειάδη, αν η Βαλένθια δεν διέθετε την πολυτέλεια να τον αφήσει δανεικό για ένα χρόνο στον ΠΑΟΚ. Ένα πρωτάθλημα, τέλος, που από τα 12 παιδιά, τα οποία κέρδισαν το αργυρό μετάλλιο στο Παγκόσμιο «κάτω των 22» της Αργεντινής, φιλοξενεί μόνο τους Βασιλόπουλο, Βασιλειάδη, Μαυροκεφαλίδη και Ξανθόπουλο. Κανέναν άλλον!
Σαν να μην έφθαναν όμως οι αθρόες διαρροές παικτών, ξαφνικά (γεγονός πρωτόγνωρο είναι η αλήθεια) άρχισαν να μας φεύγουν και καλοί προπονητές, όπως ο Κατσικάρης που πήγε στην Αγία Πετρούπολη και ο Αγγέλου τον οποίο πήρε δίπλα του ο Ίβκοβιτς στην Ντιναμό Μόσχας. Μία άλλου είδους απώλεια είναι αυτή του Αργύρη Πεδουλάκη, του προπονητή που ενώ έκανε πράματα και θάματα τα τελευταία χρόνια με το Περιστέρι και τον Μακεδονικό, ξαφνικά και εντελώς ανεξήγητα βρέθηκε εκτός νυμφώνος. Βεβαίως η επιστροφή του μπορεί να συντελεσθεί από τη μία στιγμή στην άλλη, αλλά και μόνο το γεγονός ότι αρχίζει το πρωτάθλημα και ο Αργύρης των μυρίων κατορθωμάτων είναι απ' έξω προξενεί κατάπληξη.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του πρωταθλήματος είναι οι άσημοι ξένοι και οι αδιάφοροι ή ξεζουμισμένοι κοινοτικοί παίκτες. Να φαντασθεί κανείς ότι τα πιο βαριά ονόματα, όπως οι Έντνι, Ζουκάουσκας του Ολυμπιακού, Μουλαομέροβιτς (ΠΓΣ) Τομάσεβιτς (ΠΑΟ), Μάρεϊ (ΠΑΟΚ), ήταν σε πλήρη ακμή πριν από αρκετά χρόνια και τώρα απλώς βρίσκουν κάποια καλά μεροκάματα... Επί της ουσίας, οι παίκτες που σφραγίζουν το παιχνίδι των ομάδων τους, αλλά δίνουν και μια ποιότητα σε όλο το πρωτάθλημα είναι οι «άγγελοι των φτωχών», Μπατίστ, Μπλάκνεϊ, Στακ. Και να φαντασθεί κανείς ότι σ' αυτό το πρωτάθλημα έπαιξαν στο παρελθόν οι Ντομινίκ Γουίλκινς, Έντι Τζόνσον, Ρόι Τάρπλεϊ, Μπάιρον Σκοτ, Ντίνο Ράτζα, Ζάρκο Πάσπαλιε, Σάσα Βολκόφ, Γουόλτερ Μπέρι, Ντέγιαν Μποντιρόγκα, Στόγιαν Βράνκοβιτς, Πρέντραγκ Στογιάκοβιτς, Ζέλικο Ρέμπρατσα και τόσοι άλλοι που αποτελούσαν μαγνήτες για τον κόσμο και για τα μίντια.
Μάλιστα... Και διηγώντας τα, λοιπόν, να κλαις; Ναι, αν και σε ορισμένους τομείς η κατάσταση ποτέ δεν ήταν καλύτερη. Όπως για παράδειγμα στην ποιότητα του βασικού πυρήνα της πελατείας των περισσότερων ομάδων, που διαχρονικά αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα του πρωταθλήματος. Ένα πρόβλημα που έγινε ιδιαίτερα αισθητό στον αγώνα Κυπέλλου Ολυμπιακού - Παναθηναϊκού, για να αποδειχθεί έτσι ότι οι κακές συνήθειες είναι ισχυρότερες από τις νέες ελπιδοφόρες τάσεις.
Μην απορείτε, υπάρχουν και τέτοιες. Να, για παράδειγμα, φέτος τα καλά (Λάρισα, Πάτρα) έως πολύ καλά γήπεδα (ΟΑΚΑ, ΣΕΦ, Ελληνικό, Γαλάτσι, ΠΑΟΚ, Αλεξάνδρειο) θα είναι περισσότερα από κάθε άλλη χρονιά -κοντά στο 70% του συνόλου. Επίσης, η αποκέντρωση, κάτι δηλαδή που ευχόμαστε και παρακαλούσαμε επί τόσα χρόνια, φθάνει στη μεγαλύτερη τιμή της (5 ομάδες στις 14) και σε ποσοστό 38%. Βεβαίως κι εδώ με κάποιες ατυχείς υπερβολές, σαν την εκπροσώπηση της Λάρισας με δύο ομάδες: την Ολύμπια και τον Γυμναστικό. Όμως αυτά μπορεί να τα θεραπεύσει ο χρόνος και σύντομα να φθάσουμε σ' ένα πρωτάθλημα με 4-5 ομάδες από το κέντρο, 2-3 από τη Θεσσαλονίκη και 6 έως 8 από την περιφέρεια, που σίγουρα θα είναι πιο αντιπροσωπευτικό και περισσότερο υγιές και ελπιδοφόρο.