H επιρροή στο σύγχρονο ποδόσφαιρο (Sportday / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Tο ποδόσφαιρο, όσον με αφορά, το αγωνιστικό μέρος και τα συστήματα ανάπτυξης μιας ομάδας δεν είναι –τώρα πια- εκείνα που με ενδιαφέρουν πρωτίστως. Για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι απέναντι στο άθλημα που αγαπώ περισσότερο απ' όλα, έχω τη στάση του απόλυτου θεατή. Θέλω, όταν πηγαίνω στο γήπεδο, να βλέπω ωραίο θέαμα, ανεξαρτήτως του χρώματος της φανέλας της ομάδας που μου το προσφέρει. Ο δεύτερος είναι ότι με τα χρόνια έχει αδυνατίσει ο δεσμός του «ανήκειν» στον κύκλο των υποστηρικτών μιας συγκεκριμένης ομάδας. Κι αυτό φαντάζομαι ότι συμβαίνει επειδή αυτοκαθορίζομαι ως προσωπικότητα από άλλα, περισσότερο σημαντικά πράγματα πλέον. Ο τρίτος είναι ότι θεωρώ πως επειδή δεν είμαι προπονητής για να κατέχω την ειδική γνώση που απαιτείται για να αξιολογήσω με ακρίβεια την αξία ενός παίκτη ή ενός συστήματος, η κριτική μου δεν θα έχει το ειδικό βάρος που απαιτείται.

Πέραν τούτων, υπάρχουν άλλοι συνάδελφοι, ειδικά σε αυτή την εφημερίδα, πολύ περισσότερο καταρτισμένοι από εμένα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Αυτός ο λόγος, βέβαια, δεν μου απαγορεύει –όπως δεν απαγορεύει και σε κανέναν- να λέω ή να γράφω την άποψή μου. Απλώς είναι μια άποψη με το ίδιο ειδικό βάρος που έχει η άποψη του καθενός από εσάς. Ο τέταρτος είναι ότι με ενδιαφέρουν πολύ περισσότερο οι αιτίες από τα αποτελέσματα. Και εδώ και κάμποσα χρόνια έχω αντιληφθεί ότι στο σύγχρονο ποδόσφαιρο οι αιτίες βρίσκονται έξω από το πράσινο ορθογώνιο με τις λευκές γραμμές που έχει στοιχειώσει τα καλύτερά μου χρόνια. Προφανώς και τα δικά σας. Το ποδόσφαιρο αλλάζει διαρκώς, διότι αποτελεί κομμάτι της κοινωνίας που δεν μένει ποτέ στατική. Το αν κινείται προς μια κατεύθυνση βελτίωσης ή επιδείνωσης είναι κάτι που μπορούμε να συζητήσουμε, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι κινείται. Στο ποδοσφαιρικό σύμπαν του σήμερα, η πορεία πλέον μιας ομάδας καθορίζεται περισσότερο από τον τρόπο που διοικείται και τα οικονομικά της μεγέθη, παρά από την αγωνιστική αξία των ποδοσφαιριστών και του προπονητή.

Αν κάποιος παρακολουθεί προσεκτικά το αγγλικό πρωτάθλημα, θα έχει αντιληφθεί πως το μεγαλύτερο κατόρθωμα σε αυτό δεν είναι αν μια ομάδα κατακτήσει το νταμπλ, αλλά αν μια ομάδα από την πρώτη κατηγορία ανέβει στην Premiership και διατηρηθεί εκεί.

Ο ανταγωνισμός στο ποδόσφαιρο, τώρα πια, είναι κυρίως θέμα οικονομικού μεγέθους, παρά αγωνιστικού. Πριν από μια δεκαπενταετία σ' έναν τελικό του Champions League θα μπορούσαμε να δούμε μια μικρή ομάδα. Από το 1998 και μετά θα είναι έκπληξη αν δούμε στον τελικό μια ομάδα που δεν βρίσκεται στον κατάλογο των 20 πλουσιοτέρων. Μία μικρή, μία άγνωστη ομάδα, είναι και λιγότερο εμπορική και φαντάζομαι ότι αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό. Η οικονομική ισχύς, πλέον, είναι και καθοριστικό στοιχείο επιρροής, ισχύος, εξουσίας. Ακόμα και στο διεθνές πολιτικό σκηνικό, δεν είναι ίδια η επιρροή της Ελλάδας ή της Βουλγαρίας με αυτήν της Ιταλίας ή της Ισπανίας, για παράδειγμα.

Δεν μου αρέσει που το «δίκαιο» διαμορφώνεται με βάση την ισχύ, αλλά ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι οι ομάδες, όπως και οι χώρες τώρα πια, είναι ισότιμες, αλλά δεν είναι ίσες. Ας πούμε, για παράδειγμα, στο Forum των ευρωπαϊκών ομάδων, που κινείται στο πλαίσιο ενός συμβουλευτικού ρόλου στους κόλπους της ΟΥΕΦΑ, το ειδικό βάρος κάποιων ομάδων είναι σίγουρα πολύ μεγαλύτερο από κάποιων άλλων. Και οι ομάδες αυτού του forum έχουν πολύ λιγότερο ειδικό βάρος και πολύ μικρότερη ισχύ από τις ομάδες που αποτελούν την G-14, η οποία όμως θα φροντίζει, όποτε μπορεί, να υπαγορεύει στόχους και διεκδικήσεις στις ομάδες του forum. Και το ξαναγράφω.

Η διεκδίκηση μιας αποζημίωσης των συλλόγων για τη χρησιμοποίηση των ποδοσφαιριστών τους σε παιχνίδια των εθνικών ομάδων είναι το πρώτο θέμα στον πίνακα διεκδικήσεων των συλλόγων. Οι σύλλογοι ζητούν ένα μερίδιο από τα κέρδη που έχουν οι εθνικές ομάδες και η ΟΥΕΦΑ με τη ΦΙΦΑ από διοργανώσεις όπως το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ή το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ακόμα, όμως, δεν έχει ξεκαθαριστεί αν το ποσό της αποζημίωσης θα το προσφέρει η εθνική ομοσπονδία ή η ΟΥΕΦΑ με τη ΦΙΦΑ.

Η γερμανική ομοσπονδία, πάντως, αποζημιώνει τις ομάδες με 6 χιλιάδες ευρώ για κάθε παίκτη που καλείται στην εθνική. Οι φτωχότερες ομοσπονδίες, όμως, έχουν τέτοιες δυνατότητες;