Το νέο γαλλικό El Dorado (Sportday / Χρήστος Χαραλαμπόπουλος)

Eχει ειπωθεί και γραφεί κατ' επανάληψη ότι οι τρεις ημερομηνίες που άλλαξαν το πρόσωπο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου αφορούν σε δύο τραγωδίες και μία δικαστική απόφαση. Βέβαια, τώρα πια δεν είναι και λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι και η δικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση Μποσμάν μία τραγωδία ήταν. Το Χέιζελ με τους 39 νεκρούς και τον πενταετή αποκλεισμό των αγγλικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ύστερα από την απόφαση της Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν η πρώτη τραγωδία. Μία αφετηρία για να αναπτυχθεί ένας γενικότερος προβληματισμός γύρω από την καταπολέμηση του χουλιγκανισμού. Η δεύτερη τραγωδία με 96 νεκρούς ήταν το Χίλσμπορο. Αφετηρία του προβληματισμού που αναπτύχθηκε στην Αγγλία –πρωτίστως– γύρω από την ασφάλεια των γηπέδων, τη βελτίωση του ποδοσφαιρικού προϊόντος και τις δυνατότητες εμπορικής του εκμετάλλευσης.

Ο προβληματισμός αυτός αποτυπώθηκε στην έκθεση του λόρδου Τέιλορ, στην οποία παράλληλα περιλαμβανόταν μια σειρά βελτιωτικών προτάσεων. Για να υλοποιηθούν όμως αυτές οι προτάσεις απαιτούνταν αρκετά χρήματα, τα οποία έπρεπε να καταβάλουν οι ίδιες οι ομάδες και όχι το αγγλικό Δημόσιο. Οι ομάδες λοιπόν, «εξοπλισμένες» και με την πρώτη μεγάλη συμφωνία πώλησης των δικαιωμάτων μετάδοσης των αγώνων τους, στράφηκαν στη δεξαμενή του Χρηματιστηρίου για να αναζητήσουν τα κεφάλαια που τους ήταν απαραίτητα για την αναμόρφωση του ποδοσφαίρου. Η απληστία, η απειρία στην οικονομική διαχείριση, καθώς και ο νεοπλουτισμός που επέδειξαν αρκετές ομάδες, τις κατέστρεψε οικονομικά, αντί να τις βοηθήσει. Αλλες πάλι εκμεταλλεύτηκαν με αποδοτικό τρόπο την «πηγή» του Χρηματιστηρίου και σε ορισμένες περιπτώσεις εξελίχθηκαν σε ιδιαίτερα κερδοφόρες επιχειρήσεις. Η αποτίμηση της εισαγωγής των αγγλικών ομάδων στο Χρηματιστήριο δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.

Ο σίγουρος κερδισμένος πάντως είναι το αγγλικό Δημόσιο, που μέσω της φορολόγησης της οικονομικής δραστηριότητας των ομάδων εισέπραξε στο διάστημα μίας δεκαετίας σχεδόν 1,8 δισ. ευρώ. Το αγγλικό πείραμα τώρα ετοιμάζονται να μιμηθούν και οι Γάλλοι. Κατά σύμπτωση, οι γαλλικές ομάδες ετοιμάζονται να μπουν στο Χρηματιστήριο, αφού κατάφεραν να κάνουν τη μεγαλύτερη συμφωνία πώλησης τηλεοπτικών δικαιωμάτων, που τους αποφέρει 600 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, γεγονός που έχει ενισχύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την αγοραστική τους δύναμη. Η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε στις αρχές της εβδομάδας ότι σκοπεύει να αναθεωρήσει έναν νόμο του 1984, με τον οποίο δεν επιτρεπόταν στις γαλλικές ομάδες να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο. Η απόφαση αυτή έρχεται ως αποτέλεσμα πίεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τη γαλλική κυβέρνηση, καθώς ο νόμος κρίνεται ότι παραβαίνει τις αρχές του ανταγωνισμού. Οι γαλλικές ομάδες, ιδίως οι κορυφαίες, όπως η Λιόν, εκτιμούν ότι αυτή η αλλαγή θα τους δώσει την οικονομική δυνατότητα να ανταγωνιστούν με καλύτερους όρους τις μεγάλες ευρωπαϊκές.

Η Λιόν, που έχει έναν ετήσιο προϋπολογισμό της τάξης των 133 εκατομμυρίων ευρώ, είχε προσπαθήσει και πριν από τρία χρόνια να μπει στο Χρηματιστήριο, αλλά σκόνταψε πάνω στη νομοθεσία. Ετσι, απευθύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία τελικά αποφάσισε ότι ο νόμος της γαλλικής κυβέρνησης υψώνει έναν απαράδεκτο φραγμό στην ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, μια ελευθερία κατοχυρωμένη από την εποχή της ενιαίας πράξης το 1987. Ο Γάλλος υπουργός Αθλητισμού Ζαν Φρανσουά Λαμούρ δήλωσε ότι η εισαγωγή των ομάδων θα επιτραπεί μόνον εφόσον πληρούν μια σειρά κριτηρίων, όπως ότι πρέπει να κατέχουν ένα ποσοστό ιδιοκτησίας στο γήπεδο που δηλώνουν έδρα, πολλά από τα οποία έχουν κοινά σημεία με το σχέδιο αδειοδότησης της ΟΥΕΦΑ. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν και με ποιον τρόπο οι γαλλικές ομάδες θα χρησιμοποιήσουν την αγγλική εμπειρία για να αποφύγουν τους κινδύνους που κρύβει ο «αχαλίνωτος» καπιταλισμός.
*
Ενα πηγάδι δίχως πάτο

«Aν τα πάρουμε χοντρά, γιατί να μην πουλήσουμε;». Πρόκειται για δήλωση του αντιπροέδρου του Ηρακλή, με αφορμή τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε Ολυμπιακό και ΠΑΟ που λέγεται ότι γίνεται στο παρασκήνιο για την απόκτηση του ταλαντούχου παίκτη του «Γηραιού», του Παναγιώτη Λαγού. Το στοιχείο που ξεχωρίζει στη δήλωση είναι το ποσοτικό επίρρημα «χοντρά». Το πόσο «χοντρά» θα είναι αυτά που θα πάρει ο Ηρακλής θα το μάθουμε οπωσδήποτε μέχρι το καλοκαίρι. Το ερώτημα που έχει ο αφελής γραφιάς είναι πώς θα αξιοποιήσει αυτά τα «χοντρά» η διοίκηση της ομάδας της Θεσσαλονίκης.
Απ' ό,τι θυμάμαι, «χοντρά» και μάλιστα πολύ τα είχε πάρει και με την πώληση του Κωνσταντίνου πριν από μερικά χρόνια. Ομως, εκείνα τα χρήματα ήταν σαν να έπεσαν σε μία μαύρη τρύπα που τα εξαφάνισε μέσα σε μία διετία, αν όχι γρηγορότερα. Και αυτή η μαύρη τρύπα καιροφυλακτεί και τώρα, διότι στο ελληνικό ποδόσφαιρο η νοοτροπία των παραγόντων είναι η «χοντρή αρπαχτή». Μία «αρπαχτή» που δεν έχει να κάνει με επιχειρηματικούς σχεδιασμούς που θα μπορούσαν να έχουν στόχο τη βελτίωση των προοπτικών, αγωνιστικών και οικονομικών, της ομάδας. Οι παράγοντες στο ελληνικό ποδόσφαιρο δεν είχαν ποτέ εμμονές με τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς και τις προοπτικές.
Το πλεονέκτημά τους ήταν πάντα η προσήλωσή τους στο «τώρα» και, ει δυνατόν, στο «χοντρά». Για την εξυπηρέτηση και βελτίωση της δικής τους μοίρας φυσικά, όχι της ομάδας. Πάντως, η περίπτωση Λαγού δεν μπορεί να τα φέρει τόσο «χοντρά» όσο η περίπτωση Κωνσταντίνου. Και αυτό δεν έχει να κάνει με την αξία του ποδοσφαιριστή, όσο με το γεγονός ότι ο Κύπριος είχε την τύχη να μετακινηθεί τις εποχές της μεγάλης χρηματιστηριακής ευφορίας, που αφού πέρασε άφησε ερείπια και κατεστραμμένους. «Χοντρά» όμως κατεστραμμένους τους πολλούς.Και «χοντρά» κο-νομημένους τους πολύ λίγους.
*
Επικίνδυνο και βολικό σύννεφο

Είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουμε να μάθουμε ποτέ ποιος ήταν αυτός –ή αυτοί– που οργάνωσε την επιχείρηση των υποκλοπών, η οποία πλουτίζει τα τηλεοπτικά παράθυρα με «πληροφορίες» και θεωρίες συνωμοσίας. Επίσης, είναι αμφίβολο αν ο δημόσιος διάλογος αγγίζει την ουσία του ζητήματος, που αφορά στη λειτουργία της Δημοκρατίας. Και να σκεφθεί κανείς ότι η Βουλή θα συζητήσει μία ακόμα αναθεώρηση του Συντάγματος, που έχει στόχο τη διαφανέστερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία του πολιτεύματος. Εκείνο που είναι σίγουρο με την υπόθεση των υποκλοπών είναι ότι θα δημιουργήσει ένα πολύ βολικό για την κυβέρνηση σύννεφο, που θα λειτουργήσει ως θαυμάσια προκάλυψη για σχέδια και αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον μας και όχι μόνο το οικονομικό. Προχθές, η εισοδηματική πολιτική του 2006 δημοσιοποιήθηκε με δελτίο Τύπου, που προβλέπει αυξήσεις μικρότερες από τον πληθωρισμό. Αύριο σειρά θα έχει η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Πόσοι άραγε θα το αντιληφθούν;