Ολα ήταν προσχεδιασμένα (SportDay/ Αντώνης Πανούτσος)

Πριν η χιλιοστή επανάληψη του βίντεο με τους χούλιγκαν του Παναθηναϊκού να κοπανάνε τον πεσμένο ΑΕΚτσή κάνει την αποστασιοποίηση αδύνατη, μια προσπάθεια ανάλυσης του τι συνέβη στο ΟΑΚΑ.

Πρώτον τα επεισόδια ήταν προσχεδιασμένα. Αν όχι τα επεισόδια, ο εξοπλισμός των αντίπαλων στρατών για τη μάχη. Αυτόπτες μάρτυρες έλεγαν ότι πριν από το ματς αυτοκίνητο προμήθευε με ρόπαλα τους χούλιγκαν του Παναθηναϊκού. Είναι ο λόγος που τα ρόπαλα ήταν ομοιόμορφα. Επίσης οι οργανωμένοι της ΑΕΚ πήγαν προετοιμασμένοι για τον τσαμπουκά. Ο ξυλοδαρμός του βίντεο είναι το τέλος προηγούμενης σύρραξης και ο ΑΕΚτσής που βρίσκεται πεσμένος και τρώει το ξύλο πληροφορίες από τον χώρο των οργανωμένων τον αναφέρουν σαν «Χοντρό». Επειδή το παρατσούκλι δένει με τη σωματική διάσταση, στο τρέξιμο έμεινε τελευταίος, οι παναθηναϊκοί τον πρόλαβαν και παραλίγο να τον καθαρίσουν. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και ζήτησε να υπογράψει χαρτί ώστε να πάρει εξιτήριο και να αποφύγει τη δημοσιότητα. Το ότι και οι δύο πλευρές ήταν προετοιμασμένες για μάχη αποδεικνύεται και από το οπλοστάσιο με τις μολότοφ που ανακαλύφτηκε από την αστυνομία στη Νέα Φιλαδέλφεια. Αποστασιοποιημένοι λοιπόν από το βίντεο, πάμε να δούμε σε ποιο σημείο βρίσκεται η υπόθεση των χούλιγκαν.

Τα επεισόδια μεταφέρονται εκτός γηπέδων. Ούτως ή άλλως, είναι πιο ειλικρινές, αφού οι χούλιγκαν μπάλα δεν έβλεπαν. Επίσης, λόγω του μπλεξίματος πολλών χούλιγκαν με σκληρά ναρκωτικά, η πληροφόρηση είναι εύκολη. Στα επεισόδια στο Παγκράτι που είχαν πλακωθεί Ολυμπιακοί και Ρώσοι εναντίον των Παναθηναϊκών, η πληροφόρηση ήταν τόσο καλή που κάποιος μου έλεγε: «Κοίτα σε αυτή τη σκηνή. Ο τυπάς στα δεξιά που πέφτει είναι μούρη ενός συνδέσμου του Ολυμπιακού στον Πειραιά και δεν τον πειράζουν, επειδή ξέρουνε ότι μετά θα τους σκοτώσουνε». Γιατί λοιπόν η αστυνομία δεν κάνει τίποτα: Η καραμέλα που πιπιλίζεται είναι η «πολιτική σκοπιμότητα». Ας μου επιτραπεί να αντιπαραθέσω το αξίωμα του «διπλού μαλάκα». Οπως στα μαθηματικά τα δύο μείον κάνουν ένα συν, στο ελληνικό δημόσιο πολιτικοί και υπάλληλοι έχουν συμφωνήσει στο «Δεν θα πω πόσο μαλάκες είσαστε για να μην πείτε πόσο μαλάκας είμαι. Οπότε αμφότεροι θα μοιάζουμε ότι κάτι κάνουμε». Ο λόγος που η αστυνομία δεν έσωσε τον «Χοντρό» από το ξύλο είναι ο ίδιος που η πολεοδομία θα κάνει μισό χρόνο να δώσει άδεια οικοδομής στον «Λιγνό». Γνωρίζοντας ότι κανένας δεν θα τους ελέγξει, οι δημόσιοι υπάλληλοι μας έχουν για ντουέτα κωμικών. Της πλάκας...

Από πλευράς κυβέρνησης, στο πρόβλημα του χουλιγκανισμού δεν υπάρχει ελπίδα. Τους ανθρώπους δεν τους αφορά. Οπως δεν τους αφορά και το πρόβλημα οποιουδήποτε πολίτη. Τους ενδιαφέρουν τα γκάλοπ και αν θα ξαναέχουν το μαγαζί την επόμενη τετραετία αλλά οι χούλιγκαν ούτε στη γειτονιά τους πλακώνονται ούτε τα αυτοκίνητά τους σπάνε. Οσο για τους ιδιοκτήτες των ομάδων, από τη στιγμή που τα επεισόδια δεν γίνονται στο γήπεδο, ελάχιστα τους ενδιαφέρει. Οπότε εδώ ισχύει το αξίωμα του τριπλού μαλάκα. Παίρνετε έναν καθρέφτη, τον βάζετε μπροστά στη μούρη σας και λέτε «Ποιος τους ψήφισε; Ποιος τους τα χώνει με τα εισιτήρια; Ποιος ακούει τις παπαριές αμφοτέρων;». Και μόνο αν αυτός που βλέπετε στον καθρέφτη δεν είναι ο ένας, μπορείτε να μη νιώθετε τριπλός.

Το όνειρο κάθε Ελληνα αριστερού είναι ότι το Ιράκ θα γίνει νέο Βιετνάμ για την Αμερική. Οτι κάποια στιγμή λόγω των απωλειών ο Αμερικανικός λαός θα εξεγερθεί, η λαϊκή πίεση θα ανατρέψει την αντιδραστικάρα τον Μπους και μετά… ούτε και εγώ δεν ξέρω. Στην καλύτερη των περιπτώσεων η Αμερική θα αποκτήσει μια ευαίσθητη, δημοκρατική κυβέρνηση που θα σέβεται το σύμφωνο του Κιότο, το δικαίωμα των άνω των 50 γυναικών στις αμβλώσεις, την κατάργηση του εθνικού ύμνου, της σημαίας, την απαγόρευση ανάρτησης θρησκευτικών εικόνων πίσω από τα γραφεία των καθηγητών και όλα τα φετίχ της Εναλλακτικής Αριστεράς. Ξέρετε τώρα… Τη μεταμαρξιστική πορεία προς τον σοσιαλισμό που, αντί να καταλήγει στον κομμουνισμό, καταλήγει σε τετραμελή οικογένεια με την κυρία στα μοβ, τον κύριο καραφλό με μούσι και τα δύο παιδάκια να ονομάζονται Φοίβος και Νεφέλη. Να παίξει μουσική από τη «Λιλιπούπολη», που αν ο Συνασπισμός έπαιρνε ποτέ την εξουσία το έβλεπα «Την Αρκούδα καφέ με τον ξύλινο μπουφέ» να αντικαθιστά το «Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη». Οχι ότι διαφωνώ. Μόνο που οι σημαντικότερες υποθέσεις είναι καταδικασμένες να υπηρετούνται από τους μεγαλύτερους τραλαλάδες. Τέλος της γιγάντιας παρένθεσης και επιστροφή στο Ιράκ, που αν δεν χαθώ και εγώ σε αυτό το σουραύλι που ονομάζω κείμενο, τελικά, θα καταλήξει στα επεισόδια στο ντέρμπι.

Ο ένας λόγος, λοιπόν, που το Ιράκ δεν θα γίνει ποτέ ένα νέο Βιετνάμ για τους Αμερικανούς είναι στρατιωτικός. Στο Βιετνάμ παρά την εντύπωση που δίνουν τα έργα, υπήρξε τακτικός πόλεμος. Το Βιετνάμ δεν ήταν μόνο η σύγκρουση διμοιριών στη ζούγκλα, αλλά και η επίθεση του 1968 στο Ντανάγκ που οι Αμερικανοί πολιορκήθηκαν από μεραρχίες βορειοβιετναμέζων. Δεύτερος και κύριος λόγος είναι ότι στο Βιετνάμ ο στρατός αποτελείτο από κληρωτούς. Ο γονιός μπορούσε να είναι ένας μικροαστός που έχανε το παιδί του και μαζί του θρηνούσε ολόκληρη η γειτονιά για το «πόσο άδικα χάθηκε το παλικάρι». Στο Ιράκ ο στρατός είναι επαγγελματικός. Αποτελείται από μαύρους και τσικάνος των γκέτο. Ας μου επιτραπεί να πιστεύω ότι όχι μόνο οι αμερικανική κοινωνία αδιαφορεί για τον θάνατό του, αλλά αφήνει και έναν στεναγμό ανακούφισης που ησύχασε. Πάμε λοιπόν στο ντέρμπι.

Τι νομίζετε ότι είναι οι χούλιγκανς που πλακώνονταν πριν από το ματς στο ΟΑΚΑ; Υπάρχουν πιτσιρικάδες που θέλουν να νιώσουν λίγη δράση, υπάρχουν πολιτικοποιημένοι -κυρίως ΑΕΚτσήδες- που θέλουν να πλακωθούν με τους ΜΑΤσήδες επειδή είναι ταξικοί εχθροί, υπάρχουν κάποιοι κολλημένοι που δεν καταλαβαίνουν ότι τα χρόνια πέρασαν, συνεχίζουν να πλακώνονται για να τους θαυμάζουν οι μικροί, αλλά οι υπόλοιποι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη συνομοταξία. Νέοι φτωχών οικογενειών, μικρής μόρφωσης, ανεπάγγελτοι που ψάχνουν για ταυτότητα στο χρώμα της φανέλας. Παρατηρήστε της περιγραφή των ατόμων όταν γίνονται συλλήψεις. «Τριάντα χρονών, ανεπάγγελτος», «ανήλικος», «ιδιωτικός υπάλληλος» που φυσικά σημαίνει delivery. Για όλους αυτούς λοιπόν ο σύνδεσμος των οπαδών είναι η οικογένεια που τους δίνει υπόσταση και κοινές αναφορές. «Θυμάσαι όταν τσακίσαμε τους γαύρους στο Παγκράτι;», «θυμάσαι όταν πήγαμε πορεία στο ΟΑΚΑ και αντί να μας κυνηγήσουν τρέχανε σαν λαγοί;». Ο σύνδεσμος παίζει τον ρόλο του στρατού. Με τους παλιούς να κάνουν τους αξιωματικούς και τους πιτσιρικάδες τους φαντάρους και από ό,τι καταλαβαίνουμε όλοι, το γουστάρουν. Μια χαρά και καλά κάνουν. Το θέμα όμως είναι τι κάνει η κυβέρνηση. Για την ώρα τίποτα. Οι δρόμοι όμως είναι δύο. Της αρετής και της κακίας και ως συνήθως ο δεύτερος είναι ο εύκολος.

Ο δρόμος της αρετής για την κυβέρνηση είναι να δοκιμάσει να εντάξει όσα τουλάχιστον μέλη των χούλιγκαν δεν έχουν καταστραφεί - πέραν επισκευής. Πώς; Ειλικρινά δεν ξέρω. Γενικά μπορώ να γράψω «δίνοντάς τους μέλλον». Αλλά το πρόβλημα είναι ότι ανάμεσα στην προοπτική να μου δώσουν για μέλλον μια σκούπα να καθαρίζω δρόμους, θα προτιμούσα τα τσιμέντα της κερκίδας. Αντίθετα οι δρόμοι της κακίας είναι δύο, εύκολοι και εφαρμόζονται ταυτόχρονα. Στην Αμερική και τη Βρετανία το μέτρο ήταν το επίδομα ανεργίας. Κάποια αξιοπρεπή λεφτά με τη σιωπηρή συμφωνία «μπορείς να πηγαίνεις στο bar ή το pub της γειτονιάς σου να πίνεις, να πλακώνεσαι, να κάνεις ό,τι γουστάρεις, φτάνει να μην ενοχλείς του αξιοσέβαστους πολίτες που σε τρέφουν, διαφορετικά η αστυνομία θα σου σπάσει το κεφάλι». Οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Αμερικής τα δίνουν γνωρίζοντας κάτι. Οτι το επίδομα ανεργίας προσβάλλει τον άνδρα, αφού τον «ευνουχίζει» στο ένα από τα κύρια σημεία της ύπαρξής του. Στο να μπορεί να ζήσει οικογένεια. Εκεί έρχεται ο στρατός. «Θέλεις όμως να είσαι πραγματικός άνδρας σαν τον Σταλόνε και τον Σβαρτσενέγκερ; Ελα στον στρατό. Θα μπορείς να κάνεις αυτό που έκανες στην κερκίδα, με μεγαλύτερη ένταση και με την άδεια του κράτους». Ο χούλιγκαν ανταλλάσσει την τσιμεντόβεργα με το ΑΚ47, αντί για γαύρους και χανούμια έχει εχθρούς κομμουνιστές και μωαμεθανούς. Αν τους φάει, έχει καλώς. Αν τον φάνε, έχει καλύτερα.

ρΗ πιστότερη αναπαράσταση των επαγγελματικών στρατών του 19ου αιώνα είναι στο «Μπάρι Λίντον» του Κιούμπρικ. Το σενάριο ακολουθεί τη δομή των ηθικοπλαστικών διηγημάτων της εποχής, που ο ήρωας τα κάνει όλα -έτσι ώστε να φτιάχνονται οι αναγνώστες- αλλά στο τέλος αντιμετωπίζει τη θεία τιμωρία για να ικανοποιούνται και οι ηθικοπλαστικές απόψεις της εποχής. Απόλυτα αυθεντική είναι η σκηνή, που ο Μπάρι Λίντον κατατάσσεται στον στρατό. Οι λοχίες έμπαιναν στα χωριά συνοδευόμενοι από έναν τυμπανιστή για να κάνει τζέρτζελο, κατασκήνωναν στο παμπ και μέθαγαν όποιον νέο μπορούσαν δίνοντάς του ένα σελίνι. Οταν ο νέος ξυπνούσε από το μεθύσι, του υπενθύμιζαν ότι πήρε «το σελίνι του βασιλιά» και ότι από εκεί και μπρος έχει την υποχρέωση να υπηρετήσει σε ένα από τα συντάγματά του «για τη διάρκεια του πολέμου».

Μέχρι και τον 19ο αιώνα η μεγαλύτερη ποινή στην Αγγλία ήταν φυσικά η θανατική. Δεν συμφωνούσαν όλοι... Το 1746 μετά την αποτυχία της Επανάστασης για την επανενθρόνιση των Στιούαρτ, κάποιες χιλιάδες Σκωτσέζοι βρέθηκαν στη φυλακή. Οσοι ήταν ευγενείς ή κρίθηκαν πρωτοστάτες στην εξέγερση εκτελέστηκαν. Οι υπόλοιποι καταδικάστηκαν να διαλέξουν ανάμεσα στη θανατική καταδίκη και την υποχρεωτική κατάταξη στα συντάγματα που ήταν στρατοπεδευμένα στις Δυτικές Ινδίες. Πολλοί Σκωτσέζοι αρνήθηκαν να καταταγούν λέγοντας ότι προτιμούν τον θάνατο από τον στρατό. Οχι μόνο επειδή θα αποχωρίζονταν τα highlands και η θνησιμότητα ανάμεσα στους στρατιώτες στους τροπικούς ήταν μεγάλη, αλλά γιατί όπως δήλωναν, «η συναναστροφή με στρατιώτες δεν ήταν πρέπουσα σε γόνους ευγενών οικογενειών και θα διάβρωνε τα ήθη τους». Αν υπογραμμιστεί ότι οι περισσότεροι ήταν αγρότες, φαίνεται πόσο χαμηλό ήταν το κοινωνικό επίπεδο του στρατιώτη.