Η γλώσσα του σώματος καθρεφτίζει τη συναισθηματική κατάσταση και το πλαίσιο της σκέψης. Στην Αγγλία καθηγητές πανεπιστημίου έχουν δεχθεί προτάσεις από επαγγελματικά κλαμπ, να κάνουν... ιδιαίτερα στους τεχνικούς και να τους εξηγήσουν τη σημασία της γλώσσας του σώματος (body language). Ακόμα και το πώς θα περπατήσουν μπρος στα μάτια των παικτών, Δευτέρα πρωί στο προπονητήριο, έπειτα από ήττα μες στο Σαββατοκύριακο. Το παράδειγμα του Φερνάντο Σάντος, όταν στραβώνει το ματς της ΑΕΚ. Εάν είσαι ποδοσφαιριστής και μπορούσες να δεις εκείνη τη στιγμή σε κοντινό πλάνο την έκφραση του κόουτς, βγάζεις τη φανέλα και φεύγεις στ' αποδυτήρια. Από απελπισία!

Επίσης, το παράδειγμα του Τροντ Σόλιντ στην πρες κόνφερανς, όταν τον ρώτησαν για τον Χάρη Παππά, μετά το παιγνίδι Ολυμπιακού - Απόλλωνα Καλαμαριάς. Ηταν καταφανέστατο ότι ο Νορβηγός ένιωσε στριμωγμένος, στην εξής στενόχωρη θέση: ενώ είναι ασυζητητί πεπεισμένος για το δίκιο του (ότι ο Παππάς «δεν κάνει» για το πώς ο Ολυμπιακός, όχι ο Απόλλωνας, παίζει), πρώτον αισθάνεται στην πράξη αδύναμος να το αποδείξει με τρόπο απτό κι αναντίρρητο, δεύτερον αισθάνεται εκτεθειμένος στο έλεος της εύκολης αμφισβήτησης αυτής της εκτίμησής του για τον Παππά.

Έως ποιο ύψος επιπέδου αντέχει κανείς να παίζει, το κακό είναι ότι δεν το μαθαίνεις ποτέ μετά βεβαιότητος, εάν πρώτα δεν δοκιμάσεις, για να δεις. Ο όποιος Παππάς μπορεί ν' αντέχει, κι όμως πάλι να μην παίξει για χίλιους και δύο, κατά περίπτωση, λόγους. Ακριβώς ετούτη η δεξιά πλευρά του επιθετικού μηχανισμού του Ολυμπιακού είναι, στα χρόνια μετά τον Στέλιο Γιαννακόπουλο, το πιο πειστικό παράδειγμα. Μόνιμο ερωτηματικό. Δίχως, ποτέ, την καθαρή απάντηση-λύση. Απέκτησαν τον Γου-Χου, έβαλαν τον Οκκά, τον Καστίγιο, τον Μπαμπαγκίντα, αγόρασαν τον Παππά, αγόρασαν τον Κυριάκο, ο Αλέφαντος είχε χρησιμοποιήσει τον... Γεωργάτο, κάποτε έπαιξε εκεί ο Καφές, ο Μάριτς, ο... Ρέζιτς, υπήρχε ο Μενδρινός, ο Φιλιππάκος. Εως και ο Ριβάλντο επιστρατεύθηκε, προτού πάρει την κατάσταση στα χέρια του προκειμένου ν' απαλλαγεί!

Η ανασφάλεια του Σόλιντ ήταν... μην τυχόν ο Παππάς οργιάσει στον ανοικτό χώρο, οπότε θα οξυνόταν η πίεση να πάρει το καλοκαίρι πίσω έναν παίκτη που δεν τον πιστεύει. Ηταν και η αιτία του θεάτρου που παίχθηκε, τα τελευταία εικοσιτετράωρα πριν από τον αγώνα στο Καραϊσκάκη. Ο προπονητής, γενικώς, είναι ανασφαλές (ο καθένας με τον τρόπο του) είδος. Ένας απ' τους χειρότερους εφιάλτες τους είναι να πέσουν έξω, σε άποψη που υπεράσπισαν με νύχια και με δόντια. Ας σκεφτούμε, μονάχα, τι μπορεί να περνά απ' το μυαλό του Αντσελότι, ο οποίος στη Γιούβε κόντεψε να καταστρέψει τον Ανρί, κάθε φορά που τον βλέπει στην Αρσεναλ να κάνει (με μικρό, εδώ, το πρώτο «π») παππάδες.

Είναι, ωστόσο, μες στη ζωή. Ολοι, μηδενός εξαιρουμένου, κάνουν λάθη. Για τον ίδιο Ανρί, ακόμα άσημο στη Μονακό, ο πρόεδρος της Μπαρτσελόνα Γκάσπαρτ είχε ταξιδέψει στη Νις, δείπνησε με τον μικρό Τιτί και τους γονείς του, συμφώνησαν σε όλα, αλλά οι προπονητές του κλαμπ τον απέρριψαν, επειδή το είδαν σαν άσκοπη προσθήκη ενός πιτσιρικά. Η Τότεναμ έστελνε σκάουτερ να δουν τον Ζιντάν στην Μπορντό κι εκείνοι στην αναφορά τους τον περιέγραφαν ως «πολύ ξύλινο». Η ίδια Τότεναμ είχε στις υποδομές της τον Μπέκαμ, αλλά ο Βέναμπλς μπήκε στον κόπο ν' ασχοληθεί μαζί του... μία φορά στα δύο χρόνια, και τότε τον άρπαξε στη Γιουνάιτεντ ο Φέργκιουσον.

Η Γιουνάιτεντ, με τη σειρά της, όταν πριν από πέντε χρόνια μπορούσε να πάρει τζάμπα τον Εσιέν, τον δοκίμασε, τον απέρριψε. Η Ατλέτικο, όταν ο Χιλ διέλυσε το φυτώριό της, έστειλε τον Ραούλ στην αγκαλιά της Ρεάλ. Ο πατέρας Τζιλαρντίνο, τιφόζο της Γιούβε, προ ετών τους παρακαλούσε να πάρουν τον γιο του άνευ όρων, αλλά δεν τους έπεισε. Η Ουέστ Χαμ, με την τεράστια παράδοση στους νεαρούς, άφησε να της φύγει (επειδή τον έβλεπαν για αργό) ο Τζον Τέρι. Κι όταν δοκίμασαν σε ηλικία 17 χρονών τον Σεβτσένκο, σε φιλικό με την Μπαρνέτ, ο Χάρι Ρέντναπ έγραψε ιστορία με την ατάκα «he didn't pull up any trees». Σε ελεύθερη απόδοση, κάτι σαν «δεν έσκισε κιόλας».

Ο Χάρης Παππάς, για να επανέλθουμε, δεν είναι σπιντάτος μόνο με την μπάλα. Φαίνεται πως είναι ξεφτέρι και στο μυαλό. Αστράφτει το μάτι του. Πιάνει πουλιά στον αέρα. Σπίθας, κανονικός. Εάν την Κυριακή το βράδυ είδε στην TV (δεν χρειάζεται να άκουσε, αρκούσε να δει) τον Σόλιντ τη στιγμή της ερώτησης, είναι βέβαιο ότι κατάλαβε. Πως μάλλον θα τον ωφελήσει να μην επιμείνει για τη δεύτερη ευκαιρία στον Ολυμπιακό. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μην περάσει καλά.

ON DEMAND: Όλα τα ρεπορτάζ στο επίσημο κανάλι του bwinΣΠΟΡ FM στο youtube