Θέλει και τις κόντρες (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Όποιος είδε τις σκηνές στο ματς Κορωπί-Κεραυνός Κερατέας, μπορούσε να αναρωτηθεί από πότε η τηλεόραση έβαλε χρώμα. Ήταν κλασικές σκηνές από την ελληνική τηλεόραση της δεκαετίας του '70. Ένα γήπεδο φουλ, οι παίκτες να πλακώνονται μπροστά στους πάγκους και οι αστυφύλακες να κάνουν το μπαλέτο στον καβγά. Και για να τελειώσουμε με το παραμύθι του ελληνικού ευτυχισμένου Κάμελοτ με τις οικογένειες και τους φίλους που πήγαιναν αγκαλιασμένοι στο γήπεδο, αυτό ήταν το ελληνικό ποδόσφαιρο μέχρι να το αλλάξει ο χουλιγκανισμός τη δεκαετία του '80.

Η μεγαλύτερη διαφορά ήταν ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ταξική διαστρωμάτωση της κερκίδας, με τους κυριλέ στα επίσημα και τους μαχητές στους οργανωμένους στα πέταλα. Ολοι ήταν πρόθυμοι να πλακωθούν και σε ματς Ολυμπιακού-Εθνικού. Εχω δει να πέφτουν μάπες ανάμεσα σε εβδομηντάρηδες, σε μία μάλιστα εποχή που το να πιάσεις τα εβδομήντα ήταν ασυνήθιστο. Επίσης, η ποιότητα της μπάλας που παιζόταν στο γήπεδο ήταν άθλια. Αλλά οι θεατές αδιαφορούσαν για την ποιότητα. Το γήπεδο υπήρχε σαν ανδρικό άσυλο, για να δραπετεύσει ο σύζυγος από τις «ομορφιές» του κυριακάτικου σπιτιού. Δεν είναι συμπτωματικό ότι τα γήπεδα γεμίζουν ευκολότερα στην επαρχία, που ο άνδρας θεωρεί υποχρέωση της γυναίκας να ασχοληθεί με τα παιδιά. Εκτός αν ο μικρός έχει μεγαλώσει και μπορεί να τον ακολουθεί στο γήπεδο. Αν υπάρχει μικρή, μην τρελαινόμαστε που ο μπαμπάς θα την έπαιρνε στο γήπεδο να ακούει τις βρισιές της αλητείας...

Το κύριο, όμως, είναι ότι στο επίπεδο του ίσου ανταγωνισμού ο οπαδός μπορεί να είναι υπερήφανος για την ομάδα του. Είναι αλήθεια ότι σε περίπτωση που κληρωθούν με μεγάλη ομάδα στο Κύπελλο, τα γήπεδα των μικρών γεμίζουν. Είναι, όμως, επίσης αλήθεια ότι αν η μικρή ομάδα αναγκαζόταν να παίζει σε πρωτάθλημα με τους μεγάλους, το γήπεδο γρήγορα θα άδειαζε. Γιατί κανένας οπαδός δεν νιώθει όμορφα να βλέπει την ομάδα του να χάνει όλα τα ματς.

Το τελευταίο ενδιαφέρει τη Σούπερ Λίγκα. Γιατί το ελληνικό ποδόσφαιρο έπαθε τρομακτική ζημιά τη δεκαετία του '90, όταν καταστράφηκαν οι παραδοσιακές αντιπαλότητες. Μέχρι τότε στο Ιωνικός-Προοδευτική και στο Ατρόμητος-Αιγάλεω ήταν τόσο δύσκολο να βρεις εισιτήριο όσο και στα ντέρμπι. Τις παραδοσιακές αντιπαλότητες δεκαετιών ήρθαν να καταστρέψουν οι πρόεδροι και θα μου μείνει σαν τραύμα η σκηνή της Προοδευτικής να κατεβαίνει να παίξει με τα δεύτερα εναντίον του Ιωνικού, για να βγει ο δεύτερος στην Ευρώπη. Στη Σούπερ Λίγκα θα πρέπει να καταλάβουν ότι η αγοραπωλησία ή ανταλλαγή αποτελεσμάτων αφορά στον πωλητή και τον αγοραστή, αλλά καθόλου στον οπαδό. Ότι το ποδόσφαιρο για να μαζεύει κόσμο οφείλει να είναι κάτι περισσότερο από «θέαμα» και «παιχνίδι». Ότι στις ωραιοποιήσεις της τελευταίας δεκαετίας ξεχάσαμε ότι το ποδόσφαιρο έχει μέσα του και τη μάχη, έχει κάτι από Κορωπί-Κερατέα.

Δεν θυμάμαι να υπάρχει προηγούμενο, προπονητής πριν από κρίσιμο αγώνα να δηλώνει ότι μετά τη λήξη του και το τέλος της εβδομάδας θα πει «αντίο». Οπως και είναι σπάνιο προπονητής να απολυθεί, ενώ έχει πετύχει τους στόχους που του έθεσε η διοίκηση, επειδή η ομάδα παίζει βαρετή μπάλα. Μοναδική τέτοια περίπτωση είναι η απόλυση του Γιτζάκ Σουμ, αλλά και εντελώς διαφορετική, αφού η σχέση που ένωνε τον Ισραηλίτη με τον Τζίγκερ ήταν καθαρά επαγγελματική. Η σχέση Νικολαΐδη-Σάντος ήταν κάτι άλλο. Οχι φιλική, αφού ποτέ λόγω ενδιαφερόντων, ηλικίας και χαρακτήρα δεν θα έκαναν παρέα, αλλά η σχέση που ενώνει παλιούς συμπολεμιστές, όταν και οι δύο είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με τον Μάκη Ψωμιάδη.

Οταν ο Μάκαρος είχε προσπαθήσει να διώξει τον Σάντος, ο Νικολαΐδης και ο Ζήκος ήταν εκείνοι που άρχισαν τις επισκέψεις στο σπίτι του Πορτογάλου, για να ακολουθήσει η «Original». Ο Σάντος είχε κάνει πρόταση στον Ντέμη να τον πάρει στη Σπόρτινγκ. Ο Ντέμης είχε προσκαλέσει τον Σάντος και τον Βέλιτς στον γάμο του. Και τελικά οι δύο ενώθηκαν ξανά κάτω από τις ιδανικότερες συνθήκες. Με την ΑΕΚ να απαλλάσσεται από τα προβλήματά της, με τον ρομαντικό στόχο να δημιουργηθεί μια ομάδα πιτσιρικάδων που θα μάθαιναν μπάλα από τον μεγάλο δάσκαλο στη θαλπωρή της διοίκησης του Νικολαΐδη, μία ομάδα -τέλος πάντων- που πρόεδρος και προπονητής αναλάμβαναν tabula rasa με την απεριόριστη πίστωση χρόνου των οπαδών για να οδηγηθεί στα πεπρωμένα της μέσα σε ένα ατελείωτο πάρτι στο ΟΑΚΑ. Τι έγινε λοιπόν για να αλλάξει η κατάσταση και να διαλυθεί η σχέση;

Η μεγαλύτερη ζημιά ήταν συμπτωματική. Ξεκίνησε στο προπέρσινο ματς με το Αιγάλεω και ολοκληρώθηκε στο πέμπτο ματς με τον Ολυμπιακό στο ΟΑΚΑ. Ενώ η διοίκηση και οι οπαδοί ήταν προετοιμασμένοι για μία δύσκολη σεζόν, με την ΑΕΚ να παλεύει να αποφύγει τον υποβιβασμό και οριακά να βγαίνει στο ΟΥΕΦA, μετά την ισοπαλία με τον Ολυμπιακό έγινε σαφές ότι τα στάνταρ του πρωταθλήματος ήταν τόσο χαμηλά, που η ομάδα άνετα χτυπούσε έξοδο στο Τσάμπιονς Λιγκ. Η ομάδα των πιτσιρικάδων με τον Βούλγαρη και τον Τσεβά πήγε γρήγορα περίπατο και οι στόχοι αναπροσαρμόσθηκαν. Οσο ψηλότερα τόσο καλύτερα.

Στο τέλος της περσινής σεζόν, σαν αλκοολικός που έπειτα από αποχή μιας μέρας γίνεται στουπί και μετανιωμένος αποφασίζει να μην ξαναπιεί πια, η διοίκηση του Νικολαΐδη επέστρεψε στο αρχικό της σχέδιο. Κομβολίδης, Κουτρουμάνος, Παπασταθόπουλος, αργότερα ο πολυδιαφημισμένος Κονέ και «πάμε γερά για την ομάδα των πιτσιρικάδων». Ομως, όπως και με τους αλκοολικούς, η υπόσχεση δεν κράτησε πολύ. Πιο συγκεκριμένα, λιγότερο και από την πρώτη σεζόν. Η διοίκηση έδινε στόχο στον Σάντος την έξοδο στο Τσάμπιονς Λιγκ, το παιδομάζωμα πήγε περίπατο και χωρίς να αντιδράσει στην απόλυση του πιστού του Βέλιτς, ο Πορτογάλος ξεκίνησε να πετύχει τον στόχο. Η συνέχεια είναι πρόσφατη και δεν χρειάζεται καν να υπενθυμιστεί. Ο Σάντος τον Ιανουάριο είχε δηλώσει ότι κατά 95% θα μείνει στην ΑΕΚ με πολυετές συμβόλαιο, αλλά η επικύρωσή του από τον Νικολαΐδη αναβαλλόταν χωρίς εξήγηση. Πληροφορίες έφεραν τον Ιβιτς, ο οποίος ποτέ δεν είχε πιστέψει στο άστρο του Σάντος, να ψάχνει για προπονητή στην Ιταλία. Ο Σάντος δεν αντέδρασε. Με δηλώσεις του ο Νικολαΐδης είχε πει ότι η διοίκηση δεν είναι ευχαριστημένη από την ποιότητα του ποδοσφαίρου που παίζει η ομάδα. Ο Σάντος και πάλι δεν αντέδρασε. Και μια μέρα μετά τα ρεπορτάζ που έφεραν τον Φερνάντο Σάντος να αστειεύεται χαλαρά με τους παίκτες στην προπόνηση, στη συνέντευξη Τύπου για τον τελικό ο Πορτογάλος δηλώνει στους δημοσιογράφους ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα αυτή είναι η τελευταία του εβδομάδα στην ΑΕΚ. Γιατί;

Ο σημαντικότερος πιθανός λόγος είναι ότι ο Σάντος αισθάνθηκε σαν την παραμελημένη σύζυγο. Οτι μετά τις εμπειρίες που έζησαν με τον Ντέμη Νικολαΐδη, ο κοντός ούτε καν ενδιαφέρθηκε να τον ενημερώσει για την απόφασή του. Οτι όταν την προηγούμενη εβδομάδα ο Φερνάντο Σάντος συνάντησε τον Νικολαΐδη και ο Πορτογάλος του είπε ότι σκέπτεται να φύγει, ο κοντός απάντησε Ο.Κ. Αντίθετα με τον Μπάγεβιτς, που είχε κάτσει να περιμένει την απόφαση του Σωκράτη Κόκκαλη μέχρι τον Ιούνιο, ο εύθικτος Σάντος τα βρόντηξε μία μέρα πριν από το μεγαλύτερο ματς με την ΑΕΚ. Το επόμενο «γιατί;».

Ο Σάντος δήλωσε ότι το ανακοίνωσε στους παίκτες, επειδή δεν ήθελε να νομίσουν ότι το μέλλον του παίζεται από το αποτέλεσμα του τελικού. Πώς όμως θα έπαιζαν οι παίκτες της ΑΕΚ στην περίπτωση που εκτιμούσαν τον Σάντος και πίστευαν ότι το μέλλον του κρίνεται στο ματς με τον Ολυμπιακό. Υποθέτω -στη θετική πλευρά- παθιασμένα και -στην αρνητική- αγχωμένα. Αν λοιπόν συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι οι παίκτες της ΑΕΚ εκτιμούν τον προπονητή τους και ο τελικός θα είναι το αποχαιρετιστήριο δώρο, πώς θα παίξουν στον τελικό; Διπλά παθιασμένα και τετραπλά αγχωμένα. Γιατί λοιπόν ο Σάντος να ανακοινώσει την απόφασή του πριν από τον τελικό;

Αν μου επιτραπεί η μαντεψιά, νομίζω ότι ο Σάντος πρώτα αποφάσισε να ανακοινώσει την απόφασή του, μειωμένος από την αίσθηση ότι μία καριέρα κρίνεται σε ενενήντα λεπτά και μετά προσπάθησε να βρει έναν λόγο για να στοιχειοθετήσει την απόφασή του. Βρήκε τον πιο εύκολο. «Το κάνω για το καλό της ομάδας». Είναι όμως απίθανο να τη χαλαρώσει και είναι βέβαιο ότι θα διασπάσει την προσοχή της. Γιατί εκεί που οι συζητήσεις θα ήταν πώς θα παίξουν τους αντιπάλους, τώρα θα είναι γιατί έφυγε ο Σάντος και ποιος θα είναι ο πιθανός αντικαταστάτης του. Μετά την ανακοίνωση της παραίτησης, ο Ολυμπιακός παίρνει ένα σημαντικό αβαντάζ για τον τελικό.

Τώρα, τι πρόκειται να γίνει; Σε περίπτωση ήττας, η παραίτηση του Φερνάντο Σάντος, που δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στους οπαδούς της ΑΕΚ, αλλά είχε ξεθωριάσει και στην εκτίμηση του ντεμοτεχνείου, θα περάσει απαρατήρητη ή θα αντιμετωπιστεί με ανακούφιση. Σε περίπτωση όμως κατάκτησης του Κυπέλλου, ο Σάντος θα ηρωοποιηθεί ως θύμα της αλαζονείας του Νικολαΐδη και των μηχανορραφιών του Ιβιτς. Και ας μην ξεχνάμε ότι οι ήρωες που φεύγουν είναι ανίκητοι.