Ο Σάντος έχει μια τρίτη ευκαιρία να νικήσει τον Ολυμπιακό φέτος. Εχει ενδιαφέρον το εξής στατιστικό: την πρώτη χρονιά του στην ΑΕΚ, το μακρινό 2002, είχε καταφέρει να νικήσει τον Ολυμπιακό στον τελικό του Κυπέλλου ύστερα από δύο ήττες στο πρωτάθλημα, ενώ πέρυσι η ομάδα του είχε παίξει πολύ καλύτερα στο τρίτο και στο τέταρτο ματς εναντίον του πρωταθλητή, στα οποία ήταν πιο επιθετική και πιο ορθολογική σε σύγκριση με τα δύο ματς του πρωταθλήματος, στα οποία δεν έχασε. Ενας προπονητής σπάνια χάνει ή νικά: αυτό που επιβάλλεται είναι να βελτιώνει την ομάδα του. Ο Σάντος υποφέρει στα ματς με τον Ολυμπιακό, όμως βελτιώνει σχεδόν πάντα την ΑΕΚ έπειτα από μια ήττα, όσο βαριά κι αν είναι αυτή.
Ο Φερνάντο Σάντος είναι για μένα το κεντρικό πρόσωπο του τελικού του Κυπέλλου Ελλάδας όχι γιατί ανήγγειλε την αποχώρησή του στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, αλλά διότι καλείται να σχεδιάσει ένα ματς–αριστούργημα αν θέλει να δει την ομάδα του να κατακτά το Κύπελλο. Σε μια χώρα που οι ομάδες δεν έχουν μυστικά και στην οποία η απλοποίηση είναι πολλές φορές χρησιμότερη από την ανάλυση, ο Σάντος καλείται απόψε να λύσει ένα μυστήριο: να βρει τρόπους να αιφνιδιάσει έναν αντίπαλο που μοιάζει να του έχει πάρει τα μέτρα.
Τυφλοσούρτης
Ο Πορτογάλος έχει χάσει πολλά ματς από τον Ολυμπιακό και ουσιαστικά έχει κερδίσει μόνο ένα: τον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας το 2002. Συγγνώμη, αλλά εκείνη η νίκη δεν μπορεί να αποτελεί ένα είδος τυφλοσούρτη για την αποψινή ΑΕΚ. Για πολλούς λόγους. Η ΑΕΚ είχε τότε την πολυτέλεια να έχει στον πάγκο τον Ιλια Ιβιτς, που μπήκε και πήρε το ματς. Είχε μια πιο ποιοτική ενδεκάδα, με τρεις-τέσσερις προσωπικότητες (Γκαμάρα, Ζαγοράκης, Τσιάρτας, Ντέμης), που μπορούσαν με τις δικές τους πρωτοβουλίες να φέρουν ένα παιχνίδι στα ίσα. Και κυρίωςμ είχε χάσει δύο φορές από τον Ολυμπιακό εξαιτίας μιας τακτικής ανορθοδοξίας, την οποία ο προπονητής της διόρθωσε: η επιλογή του Καψή αντί του Φερούζεμ σε εκείνον τον τελικό έδωσε στην ΑΕΚ την αμυντική σταθερότητα που της είχε λείψει στα προηγούμενα ματς. Την ιστορία του ποδοσφαίρου τη γράφουν οι καλοί παίκτες. Ο Καψής έγινε στη συνέχεια πρωταθλητής Ευρώπης. Αντίθετα, η καριέρα του Φερούζεμ δεν δικαίωσε ποτέ τις εμμονές του Σάντος. Ο Βραζιλιάνος σήμερα απλώς δείχνει με περηφάνια τα αποκόμματα των εφημερίδων που έγραφαν κάποτε ότι τον θέλει η Γιουβέντους.
Πολυτέλεια
Ο Σάντος δεν έχει σήμερα την πολυτέλεια να βρει στον πάγκο δύο παίκτες σαν τον Καψή και τον Ιβιτς για να του πάρουν το ματς –αν τους είχε, θα τους χρησιμοποιούσε βασικούς. Ομως το μεγάλο πρόβλημά του δεν είναι αυτό, είναι κάτι άλλο: ο Πορτογάλος με τους παίκτες που έχει στα χέρια του έπαιξε δύο ματς με τον Ολυμπιακό με διαφορετικό τρόπο και τα έχασε και τα δύο! Η ΑΕΚ έπαιξε αρκετά ανοιχτά στο πρώτο ματς στο ΟΑΚΑ, έφτασε ένα βήμα από το να κάνει το 2-1 και να πάρει ένα σημαντικό προβάδισμα νίκης, όμως στο δεύτερο μέρος ειδικά έπεσε θύμα της τακτικής της: το εντυπωσιακό εκείνη τη βραδιά passing game του Ολυμπιακού έγινε αιτία για να κουραστούν οι μέσοι της και να τρυπήσουν την αφιλτράριστη άμυνά της ο Οκκάς και ο Κωνσταντίνου στο τέλος. Στο δεύτερο ματς η ΑΕΚ μπήκε για να κάνει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή να περιμένει, να πρεσάρει και να βγει στις αντεπιθέσεις. Η επιλογή αποδείχτηκε καταστροφική: ο Ολυμπιακός (που είναι πολύ συνηθισμένος να αντιμετωπίζει ομάδες που περιμένουν) της έβαλε γκολ ακόμα και στο διάστημα που έπαιζε με έναν παίκτη λιγότερο.
Μαχαίρι
Κάποιος μπορεί να παρατηρήσει ότι σήμερα ο Σάντος θα βρει απέναντί του έναν πολύ διαφορετικό Ολυμπιακό από αυτόν που στο ματς του Καραϊσκάκη κατέβηκε με το μαχαίρι στα δόντια για να καθαρίσει το πρωτάθλημα μπροστά στο παθιασμένο κοινό του. Μπορεί να είναι κι έτσι. Δεν καταλαβαίνω όμως σε τι διευκολύνει αυτό τον Φερνάντο Σάντος. Τι να κάνει, δηλαδή, ο Πορτογάλος; Να παίξει την πιθανότητα ο Ολυμπιακός να είναι χειρότερος; Και πρακτικά πώς μπορεί να το κάνει αυτό; Να το πει στους παίκτες ή να τους ζητήσει να προσευχηθούν να είναι χειρότερος ο αντίπαλός τους; Η κατάσταση στην οποία ο Ολυμπιακός θα εμφανιστεί δεν μπορεί να απασχολεί τον προπονητή της ΑΕΚ. Αντίθετα, πρέπει να τον προβληματίζει το πώς θα αντιμετωπίσει το πιθανότατα καλό, αλλά και σίγουρα δεδομένο παιχνίδι του αντιπάλου της. Ο Σάντος πρέπει να βρει λύση σε τρεις γρίφους: πώς θα περιορίσει τον «Τζόλε», που σκοράρει πάντα, πώς θα μπλοκάρει τον Οκκά, που φέτος έκρινε ουσιαστικά με τη δική του απόδοση τα δύο ντέρμπι, και πώς θα βγάλει εκτός αγώνα τον Τουρέ, που στο ντέρμπι του Καραϊσκάκη ήταν αυτός που έκανε τη ζημιά.
Καλός
Ειλικρινά, δεν μπορώ ούτε να φανταστώ το πώς. Ξέρω όμως κάτι: ο Σάντος είναι πολύ καλός προπονητής και θέλω να το πω σε μια στιγμή που πολλοί φαίνεται να το έχουν ξεχάσει: γι' αυτό, άλλωστε, θα παρακολουθήσω με μεγάλο ενδιαφέρον το σημερινό ματς, για χάρη του. Περιμένοντας να δω τι θα κάνει.
Σημάδι
Φεύγοντας από την ΑΕΚ, η νίκη σε αυτό το ματς, πιο πολύ και από τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα, μπορεί να αποδειχτεί η μεγάλη προσφορά του Πορτογάλου δασκάλου στο σχέδιο του Νικολαΐδη. Οχι γιατί αν η ΑΕΚ νικήσει ο νεαρός πρόεδρός της κατακτά τον πρώτο τίτλο του, αλλά διότι πρόκειται για μια νίκη που μπορεί μελλοντικά να λειτουργήσει ως απτή απόδειξη ότι στο ποδόσφαιρο δεν κερδίζει μόνο ο πλουσιότερος, αλλά κι αυτός που δουλεύει σωστά, έχει ιδέες κι έχει πίστη. Ο τελικός του Σάντος είναι ένα ματς-ορόσημο, που μπορεί να δώσει στη διοίκηση τη δύναμη να συνεχίσει κόντρα στο ρεύμα, με όπλα τη γνώση, την οργάνωση, την καρδιά. Ο Πορτογάλος φεύγοντας μπορεί να αφήσει πίσω του ένα μεγάλο μήνυμα ελπίδας. Κάτι πιο σημαντικό από το Κύπελλο Ελλάδας…
Καριέρες
Με μια ανοιχτή επιστολή τριών σελίδων στον Τύπο, ο πρόεδρος της ιταλικής ομοσπονδίας Φράνκο Καράρο παραιτήθηκε χθες. Ο άνθρωπος δεν κατηγορείται για τίποτα, δεν εκκρεμεί εναντίον του καμία δικαστική απόφαση, δεν έχει παραπεμφθεί για κακουργήματα, δεν τον βαραίνουν υποψίες και δεν είναι πολιτικός προϊστάμενος κανενός απατεώνα που ακούγεται στις κασέτες να συνομιλεί με τον Λουτσιάνο Μότζι. Πρέπει να τονίσω ότι η διαιτησία στην Ιταλία δεν υπάγεται στον έλεγχο της ομοσπονδίας, αλλά στον έλεγχο της λίγκας: ο πρόεδρος της ομοσπονδίας δεν είναι τυπικά υπεύθυνος για τίποτα! Επίσης, ο Καράρο δεν είναι κάποιος τυχαίος: είναι μέλος της Εκτελεστικής της ΟΥΕΦΑ και πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της ΦΙΦΑ, δηλαδή στενότατος συνεργάτης του Μπλάτερ και μετά το μουντιάλ της Απω Ανατολής και καλός φίλος του. Για την Ιταλία, που ετοιμάζεται να στείλει τη «σκουάντρα ατζούρα» στο Μουντιάλ –γι' αυτόν και μόνο τον λόγο– η παραίτησή του είναι μια αληθινή συμφορά. Ομως η αξιοπρέπεια προφανώς μετράει πιο πολύ από το υποτιθέμενο καλό της χώρας.
«Δεν μπορώ να είμαι πρόεδρος της ομοσπονδίας όταν το ποδόσφαιρο πνίγεται από την οσμή των σκανδάλων», γράφει στην επιστολή του, τονίζοντας ότι είναι χρέος της πολιτικής ηγεσίας της χώρας να τοποθετήσει κομισάριους στην ομοσπονδία μέχρι να μπει τάξη. Ο Καράρο αναφέρει, επίσης, ότι για τον ίδιο είναι ήττα το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από τις κασέτες της Εισαγγελίας του Τορίνο, «τόσοι πολλοί ανήθικοι άνθρωποι έχουν εισχωρήσει σε καίριες διοικητικές θέσεις».
Το έχω ξαναγράψει: στην Ελλάδα δεν γίνεται τίποτα που δεν έχει συμβεί και σε χώρες του εξωτερικού. Ακόμα και η διαφθορά μας παρακατιανή είναι και συνήθως άνευ ουσίας, αφού για το τίποτα λειτουργεί το παρασκήνιο και οι μόνοι που κερδίζουν είναι τα λαμόγια. Ομως αυτό που υπάρχει στην Ελλάδα και δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα είναι ο παχυδερμισμός των παραγόντων, η αναίδεια των αχρείων που δεν παραιτούνται, αλλά μας κάθονται στον σβέρκο λες και τους το 'χουμε ζητήσει. Στο εξωτερικό δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη βλακεία, την ανικανότητα και τη διαφθορά: όποιος κουβαλάει την ετικέτα του βλάκα ή του ανίκανου ή του διεφθαρμένου πάει σπίτι μόνος του μπροστά στο πρώτο ξεφωνητό. Στην Ελλάδα, αντίθετα, ένας βλάκας (αν, μάλιστα, είναι και διεφθαρμένος και ανίκανος) μπορεί να κάνει άνετα καριέρα…