Η ορθολογική διαχείριση των οικονομικών– Η περίπτωση της Γουέστ Χαμ(Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Oι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι στην Ευρώπη, στην πλειονότητά τους, θεώρησαν αποκλειστικά υπεύθυνους για την κακή οικονομική τους κατάσταση τους τηλεοπτικούς οργανισμούς, οι οποίοι πριν από τέσσερα χρόνια κατέρρευσαν με πάταγο. Οργανισμούς που, ορμώμενοι από την απληστία και χωρίς μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και μελέτη, «επένδυσαν» δισεκατομμύρια στο ποδόσφαιρο, προσδοκώντας πολλαπλάσια κέρδη, αλλά στο τέλος έπεσαν μέσα στη μαύρη τρύπα που οι ίδιοι δημιούργησαν. Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι όμως, κατηγορώντας τις τηλεοράσεις, προσπαθούν να απαρνηθούν τις δικές τους ευθύνες, οι οποίες είναι μεγαλύτερες.

Η συντριπτική πλειονότητα των ποδοσφαιρικών συλλόγων σπατάλησε τα εκατομμύρια που πήρε από την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, θεωρώντας ότι οι εισροές εκατομμυρίων θα συνεχίζονταν επ’ άπειρον. Και, πέρα από αυτό, δεν εκμεταλλεύτηκαν την οικονομική δυνατότητα και την ευκαιρία που είχαν να κάνουν επενδύσεις, είτε σε εγκαταστάσεις είτε στη δημιουργία φυτωρίων. Σε κάποιες περιπτώσεις το κράτος έρχεται με ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις (Ελλάδα-Ιταλία) να «βοηθήσει» κάποιες ανώνυμες εταιρείες να διατηρηθούν ζωντανές. Να μείνουν, δηλαδή, στο περιθώριο της αγοράς για ένα χρονικό διάστημα, μέχρι να αποκτήσουν τη δυνατότητα να «κερδίζουν» χρήματα και πάλι. Ρύθμιση που δεν γίνεται για άλλες επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά οικονομικά πεδία.

Το ενοχλητικό στοιχείο της ιστορίας αφορά στην απροθυμία του κράτους να επιδιώξει την τιμωρία των υπευθύνων για την κακή οικονομική κατάσταση των ομάδων. Η ύπαρξη ποδοσφαιρικών συλλόγων που κατάφεραν να ξεπεράσουν την κρίση χωρίς να έχουν μεγάλες οικονομικές δυνατότητες δείχνει ότι η χρηστή διαχείριση των οικονομικών ενός συλλόγου είναι το παν. Αυτή η διαπίστωση επιβεβαιώνεται με τον καλύτερο τρόπο από την περίπτωση της Γουέστ Χαμ, η οποία, παρ' όλο που ηττήθηκε στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας, αναμένεται να ανακοινώσει κέρδη περίπου 7 εκατομμυρίων ευρώ για τη φετινή χρονιά. Και τα κέρδη αυτά είναι αποτέλεσμα της σωστής οικονομικής διαχείρισης από τους ανθρώπους του συλλόγου, σε αντίθεση με τις δυσοίωνες προβλέψεις που ακολούθησαν τον υποβιβασμό της ομάδας από την Πρέμιερσιπ, το 2002.

Πολλοί περίμεναν ότι τα «σφυριά» θα έμπαιναν σε αναγκαστική διαχείριση λόγω της απώλειας εσόδων από τον υποβιβασμό και του κόστους των συμβολαίων των ποδοσφαιριστών τους. Όμως οι υπεύθυνοι του συλλόγου κατάφεραν να αποτρέψουν τον κίνδυνο της αναγκαστικής διαχείρισης πουλώντας ποδοσφαιριστές και με τα έσοδα αυτά κατάφεραν να μειώσουν σε ποσοστό 65% τα χρέη τους στις τράπεζες, να συμπληρώσουν το ρόστερ τους, να εξυπηρετήσουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους και να παρουσιάσουν μεγάλο κέρδος. Βέβαια, από το «Απτον Παρκ» αναχώρησαν οι Τζόνσον, Κόουλ, Σινκλέρ, Νταφόε, Κανουτέ και Κάρικ, γεγονός που αποδυνάμωσε αγωνιστικά την ομάδα, όχι τόσο όμως ώστε να μην μπορεί να διεκδικήσει εκ νέου την άνοδο στην Πρέμιερσιπ και να φτάσει φέτος μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου.

Οι άνθρωποι των «σφυριών» έριξαν μεγάλο βάρος στα τμήματα υποδομής του συλλόγου και το ορθολογικό σκάουτινγκ. Δύο επιλογές που μειώνουν το λειτουργικό κόστος, ενώ παράλληλα –ειδικά στον τομέα της υποδομής μπορούν να φέρουν και χρήματα στο ταμείο. Λέγεται ότι η κρίση του 2002 δίδαξε χρήσιμα μαθήματα σε όλους. Και όχι μόνο στην Αγγλία. Αυτό, όμως, μένει να αποδειχθεί, αφού φαίνεται ότι μπαίνουμε σε μία ακόμα τηλεοπτική άνοιξη. Οι γαλλικές ομάδες μαζεύουν 600 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο από τα τηλεοπτικά τους δικαιώματα, οι αγγλικές θα πάρουν 700 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα από την προηγούμενη συμφωνία, ενώ, απ' ό,τι φαίνεται, πολλά και καλά χρήματα θα πάρουν οι ελληνικές ομάδες από το κράτος για τα τηλεοπτικά τους δικαιώματα. Πώς θα τα διαχειριστούν, όμως, ειδικά στην Ελλάδα; Μήπως πάλι το κράτος θα έρθει να «βοηθήσει» όταν τα ταμεία αδειάσουν, για να επιβεβαιώσει τον πελατειακό χαρακτήρα της Δημοκρατίας μας;

Ο «πράσινος» δρόμος με τις γούβες

Αναρωτιέμαι πόσοι από τους φίλους του ΠΑΟ έχουν την εντύπωση ότι η φετινή προσπάθεια της ομάδας θα είναι μια προσπάθεια η οποία βασίζεται σ' ένα σχέδιο που έχει εκπονηθεί, ας πούμε, από πέρυσι. Οτι η νέα χρονιά είναι μια συνέχεια και δεν είναι ένα ακόμα ξεκίνημα. Από την εικόνα που έχω, ελάχιστοι. Στους περισσότερους νομίζω ότι έχει δημιουργηθεί η εντύπωση πως μετά την περσινή αποτυχία, πάντα μέσα στο πλαίσιο ενός προϋπολογισμού που δεν επιτρέπει μεγάλες γενναιότητες –μετά την αποτυχία της περίπτωσης Κονσεϊσάο–, η ομάδα ξεκινάει από την αρχή.
Το πενταετές πλάνο -που δεν το επινοήσαμε εμείς οι δημοσιογράφοι- μπορεί να ισχύει μόνο σε ό,τι αφορά στην οικονομική διαχείριση. Τόσα θα εισπράξω, τόσα θα δώσω, τόσα θα επενδύσω στο γήπεδο. Μέχρι ο ΠΑΟ να αποκτήσει δικό του γήπεδο, που θα επιτρέψει τη βελτίωση της οικονομικής του θέσης και θα δικαιολογήσει κάποια ανοίγματα, η διοίκησή του δεν πρόκειται να ξεφύγει από την ευθεία που έχει χαράξει. Συγκεκριμένη ευθεία, που σε αντίθεση με τα όσα πιστεύουν πολλοί δεν είναι τσιγκούνικη. Είναι ορθολογική.

Το πρωτεύον στοιχείο στην ελληνική ποδοσφαιρική πραγματικότητα έχει να κάνει με τον περιορισμό του κόστους και τη σταθερή ροή των κερδών. Ομως, τη σταθερή ροή των κερδών θα μπορούσε να εγγυηθεί στην ιδιοκτησία του ΠΑΟ και το ΟΑΚΑ φέτος, αν δεν γινόταν μια σειρά λαθών που δεν τα έκανε ο κόσμος. Το πρόβλημα του Μαλεζάνι δεν προέκυψε με την έναρξη της χρονιάς. Ηταν γνωστό από πριν και η εμμονή της ιδιοκτησίας να βγάλει τη χρονιά με τον Ιταλό ήταν πέρα για πέρα λαθεμένη. Ηταν ένα λάθος που έφερε τα άσχημα αποτελέσματα και πάγωσε τον κόσμο. Τώρα, στον πάγκο ήρθε ένας καινούργιος και άγνωστος προπονητής, που είναι σίγουρο ότι θα έχει την ίδια –τουλάχιστον– στήριξη με τον Μαλεζάνι.

Οι προσθήκες που χρειάζεται το υλικό του ΠΑΟ είναι δεδομένες. Αν δεν γίνουν, οι ευθύνες θα βαρύνουν την ιδιοκτησία και την τεχνική ηγεσία που δεν εκτίμησε σωστά το υλικό της ομάδας. Μόνον αν δεν γίνουν. Γιατί μια μεταγγραφή είναι πάντα ρίσκο όταν δεν έχεις ψάξει αναλυτικά τα στοιχεία ενός ποδοσφαιριστή, πράγμα που συνέβη στην περίπτωση Κονσεϊσάο. Πράγμα, φυσικά, που μπορεί να συμβεί και με τους προπονητές. Η γνώμη του γράφοντος είναι πως –αν εξαιρέσει κάποιος την καταστροφική εμμονή στον Μαλεζάνι– τα προβλήματα του ΠΑΟ έγκεινται στην επικοινωνία και στο ανθρώπινο υλικό που στελεχώνει την ΠΑΕ. Εχει γραφτεί κατ’ επανάληψιν ότι οι ποδοσφαιρικές ομάδες είναι ιδιόμορφες επιχειρήσεις, γιατί για να τις φέρεις βόλτα χρειάζονται κάτι περισσότερο από ένα Master σε Business Administration.