Πιο σημαντική από το Euro (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Πέρασε λίγο στα ψιλά η είδηση ότι στη συνάντηση που είχαν με τον πρόεδρο της ΕΠΟ Bασίλη Γκαγκάτση οι διεθνείς δεν ζήτησαν πριμ για τους αγώνες που θα δώσουν στα προκριματικά του Euro. Μολονότι τους προτάθηκαν πριμ για τις νίκες και τις (εκτός έδρας) ισοπαλίες, οι αρχηγοί της Εθνικής ομάδας αρνήθηκαν ευγενικά την προσφορά και είπαν ότι θέλουν χρήματα μόνο σε περίπτωση πρόκρισης. Δεν μου κάνει εντύπωση. Μπορεί να πει κάποιος ό,τι θέλει για τους παίκτες αυτούς, όχι όμως ότι δεν έχουν φιλότιμο.

Πέρυσι, μετά την επιστροφή της Εθνικής ομάδας από το Confederations Cup, είχα βγει ένα βράδυ με τον Θοδωρή Ζαγοράκη, όχι για να συζητήσουμε για την Εθνική, αλλά για να κάνουμε πλάκα με κοινούς γνωστούς και φίλους. Από πείρα σας λέω ότι κανένας ποδοσφαιριστής δεν έχει όρεξη στις ελεύθερες ώρες του να συζητάει για όσα έχουν συμβεί στην ομάδα του πρόσφατα. Στην καλύτερη, μπορεί να αρχίσει τις ιστορίες για πράγματα που συνέβησαν πριν από καιρό, για τρελούς που έχει συναντήσει, για ήττες που πόνεσαν. Το λογικό είναι να συζητάς άλλα πράγματα: για γκόμενες, για φίλους κι εχθρούς, για λάθη που έγιναν κι άλλα που θα γίνουν. Συζήτηση για τρέχοντα αγωνιστικά μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί δεν γίνεται. Καλαμπούρι μπορεί να γίνει άφθονο –όρεξη να υπάρχει.

Παράπονο

Κι όμως, το μισό βράδυ ο «Ζαγόρ» μιλούσε για την Εθνική. Για τα άσχημα ματς με τη Βραζιλία και την Ιαπωνία, για την ισοπαλία με το Μεξικό, για το ξενοδοχείο που ήταν στο κέντρο της πόλης και είχε γίνει κέντρο διερχομένων. Γκρίνιαζε για όλα με το παράπονο της αυτοκριτικής. Πρέπει να πω ότι στο μεταξύ είχε υποβιβαστεί η Μπολόνια και ο Θοδωρής ήταν χωρίς ομάδα: η επαγγελματική αβεβαιότητα δεν τον απασχολούσε καθόλου! Όλο το παράπονο είχε να κάνει με την Εθνική. «Μη σε νοιάζει, ρε», του είπα. «Η ομάδα στη Γερμανία πήγε χωρίς να κάνει ούτε καν προετοιμασία. Ήταν αδύνατο να πάει καλύτερα». «Το ξέρω», απάντησε, «κι αυτό μου τη σπάει. Έπρεπε να τα έχουμε κάνει όλα αλλιώς. Να προετοιμαστούμε, να παίξουμε σε άλλες ημερομηνίες με τους Τούρκους και τους Ουκρανούς, να καταλάβουμε ότι η διοργάνωση είναι σοβαρή. Να πάρουμε αποτελέσματα. Για μας και για την ομάδα. Και για να μη λένε». Προσπαθούσα να του εξηγήσω ότι όσοι άκριτα κατηγορούν, θα το κάνουν έτσι κι αλλιώς πάντα. Δεν με άκουγε.

Μετά

Μετά τον αποκλεισμό από το Μουντιάλ έτυχε να συζητήσω γι' αυτό με ουκ ολίγους. Κανένας δεν στάθηκε σε δικαιολογίες, κανένας δεν επικαλέστηκε την κούραση, τον κορεσμό, το άγχος του τίτλου του πρωταθλητή, την ατυχία. Κανείς δεν καταράστηκε τους Ουκρανούς που έχασαν ανεξήγητα από τους Τούρκους, κανείς δεν τα έβαλε με τους Δανούς, που όντας αδιάφοροι μας κέρδισαν, κανείς δεν είπε «δεν πειράζει που δεν πήγαμε στο Μουντιάλ, θα πάμε μια άλλη φορά». Ούτε ένας.

Αποβολή

Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει συμβεί κάτι ανάλογο. Οι μεγάλοι του ελληνικού ποδοσφαίρου, οι πιο προικισμένοι από τους τωρινούς, ήταν όλοι κατά βάση μοιρολάτρες που εύκολα απογοητεύονταν. Οι αντίπαλοί τους ήταν πάντα καλύτεροι, είχαν μαζί τους τον διαιτητή, έλυναν κι έδεναν στην ΟΥΕΦA. H ιστορία της Εθνικής Ελλάδας ήταν μια ιστορία αναζήτησης δικαιολογιών μπροστά στους αποκλεισμούς: μην ξεχνάτε ότι κάποτε μας έχει φταίξει ακόμα κι ο διαιτητής που σ' ένα ματς κόντρα στη Γερμανία απέβαλε έναν παίκτη των αντιπάλων και μας ανάγκασε να παίξουμε μ' έναν παίκτη παραπάνω! Ακόμα κι αυτό έχει ειπωθεί για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα...

Χαρακτήρες

Τα παιδιά αυτής της ομάδας είναι αλλιώς. Ο Γιώργος Παπαλάνης, ο άνθρωπος που ως team manager της ομάδας κατέκτησε το Euro, έχει πει ότι οι 22 παίκτες αυτής της ομάδας έχουν όλοι διαφορετικό χαρακτήρα. Πολύ σωστά. Μπορεί κάποιοι από την ομάδα αυτή να είναι χαρισματικοί, χαβαλέδες και κάποιοι άλλοι υπερβολικά σοβαροφανείς ή λίγο γκρινιάρηδες. Μπορεί κάποιοι να είναι ευχάριστοι και κάποιοι βαρετοί, μπορεί κάποιοι να παίζουν τους δημοσιογράφους στα δάχτυλα κι άλλοι να φοβούνται να πουν μια κουβέντα παραπάνω. Όμως όλοι κουβαλούν μια τεράστια αίσθηση ευθύνης απέναντι στην ομάδα. Όταν χάνουν, να είστε βέβαιοι ότι είναι όλοι «φαρμακωμένοι» και «σκοτωμένοι» με τον εαυτό τους.

Πριμ

Θυμάμαι τα νεύρα που είχαν οι διεθνείς στη διάρκεια της απερίγραπτης εκείνης φάρσας που λεγόταν «πριμ για την κατάκτηση του Euro». Νομίζετε ότι τότε η γκρίνια είχε να κάνει με το ότι τους έταξαν 1 εκατ. ευρώ και τους έδωσαν 700 χιλιάδες; Κάνετε λάθος. Στην πραγματικότητα οι παίκτες έβλεπαν ό,τι θα ακολουθούσε, ότι δηλαδή μόλις πέσει η αυλαία του πανηγυριού που λεγόταν «πρωτιά στην Ευρώπη» θα χαθούν όλοι. Κυρίως, θα εξαφανιστούν εκείνοι που έτρεχαν δίπλα τους για τη λεζάντα: οι πολιτικοί, οι υπουργοί, οι πρωθυπουργοί, όλοι όσοι αγαπούν τα «ζήτω». Σας πληροφορώ ότι ούτε ένας από τους παίκτες δεν ανταλλάσσει το πάρτι του Euro με το πριμ: ούτε ένας. Κανείς για 1 εκατ. ευρώ δεν θα προτιμούσε να κάτσει σπίτι αντί να πάει στην Πορτογαλία.

Αξίες

Οι ομάδες πρέπει να βασίζονται σε αληθινές αξίες. Αυτή η Εθνική ομάδα δεν κληρονόμησε και πάρα πολλά: μπορεί να αφήσει πίσω όμως ένα θησαυρό, έναν κώδικα αξιών-αληθινό μπούσουλα για τις ομάδες που θα τη διαδεχτούν. Μακάρι, για παράδειγμα, να γίνει κανόνας ότι με απόφαση των ίδιων των ποδοσφαιριστών από το 2006 κι έπειτα στην Εθνική Ελλάδας δεν υπάρχουν πριμ για μεμονωμένες επιτυχίες και πως εκεί δεν πας γιατί μπορεί να βγάλεις λεφτά, αλλά για να βρεις μια ομάδα πολύ δική σου σε μια εποχή που ο επαγγελματισμός δεν αφήνει περιθώρια για τέτοιους συναισθηματισμούς. Οι αξίες, που αυτή η ομάδα μπορεί να αφήσει κληρονομιά, είναι για τον ελληνικό αθλητισμό της ρεμούλας και της φθηνής κονόμας σημαντικότερη προσφορά κι απ’ το Euro...

Ούτε ένα

Θέλω να σας δώσω μία συμβουλή: αν θέλετε να χαρείτε το Παγκόσμιο Κύπελλο που ξεκινά στις 9 Ιουνίου, μη δείτε κανένα από τα πολλά φιλικά των εθνικών ομάδων που θα πάρουν μέρος στη διοργάνωση και τα οποία θα μεταδώσουν αυτές τις μέρες τα τηλεοπτικά κανάλια. Μη δείτε ούτε ένα.

Αυτό που συμβαίνει σε αυτά τα ματς μου θυμίζει πολύ τα making off μιας ταινίας, που μπαίνουν στα DVD για να κάνουν το θέαμα –και καλά– πλουσιότερο. Δεν ξέρω κανέναν που να κάθεται να τα παρακολουθήσει. Συνήθως είναι μια συρραφή από περιστατικά που έχουν γίνει στα γυρίσματα, συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών που λένε πόσο ωραία πέρασαν, εκμυστηρεύσεις των παραγωγών για τη δυσκολία του εγχειρήματος: όλα προβλέψιμα, βαρετά, άνευ σημασίας. Αν η ταινία είναι καλή, θα την ευχαριστηθείς. Αν όχι, όσες λεπτομέρειες και να σου δείξουν για το πώς τη γύρισαν, δεν έχει σημασία.

Είκοσι μέρες πριν από την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου, κανένας σοβαρός προπονητής δεν δοκιμάζει τίποτα καινούργιο. Ο,τι πείραμα γίνει σε αυτά τα ματς, γίνεται για να έχει ο τεχνικός μια ιδέα για το τι μπορεί να συμβεί αν αναγκαστεί να κάνει κάτι, αν υποχρεωθεί σε ένα ματς να «χαλάσει» την ομάδα του. Τα πειράματα αυτά σπανίως παρουσιάζουν ενδιαφέρον, όχι γιατί είναι ακραία (θυμάμαι π.χ. τον Ερικσον, παραμονές του Μουντιάλ του 2002, να χρησιμοποιεί σαν αριστερό χαφ τον Οουεν!), αλλά γιατί πρόκειται συνήθως για πράγματα έτσι κι αλλιώς ανεφάρμοστα: πιο πολύ γίνονται για το καλαμπούρι, για να υπάρχει ένα αγωνιστικό θέμα συζήτησης σε ομάδες δεδομένες, που πριν από την έναρξη της γιορτής παιδεύονται να διασκεδάσουν την πλήξη τους. Σε αυτά τα φιλικά βλέπουμε ομάδες να παίζουν με ενδεκάδες φτιαγμένες από παίκτες που δεν φορτσάρουν (μην τυχόν πάθουν καμιά ζημιά στο παραπέντε) και παρακολουθούμε το ξεμούδιασμά τους.

Θα πει κάποιος «πού είναι το κακό;». Το κακό είναι ότι γεμίζουμε το κεφάλι μας με λάθος εικόνες: το making off δεν είναι ποτέ η ταινία –η ταινία είναι κάτι άλλο. Ας αφήσουμε στην άκρη όλες αυτές τις άχρηστες εικόνες κι ας κάνουμε υπομονή για να δούμε την ταινία. Ελπίζοντας ότι θα είναι σπουδαία.