Γράφοντας την ιστορία με ορνιθοσκαλίσματα (Sportday / Αλέξης Σπυρόπουλος)

Η βιομηχανία του ποδοσφαίρου έχει ανάγκη τους ήρωες (για τα επιτεύγματά τους) περισσότερο απ' τους υπαίτιους (για τις ευθύνες τους στην αποτυχία). Τον Ρονάλντο, που έβαλε το πρώτο γκολ του τελικού πριν από τέσσερα χρόνια στη Γιοκοχάμα, περισσότερο απ' τον Καν, που δεν συγκράτησε την μπάλα στο εύκολο σουτ του Ριβάλντο ή τον Χάμαν, που νωρίτερα την είχε πουλήσει φτηνά.

Φυσιολογικό, οπωσδήποτε. Ο ήρωας και το επίτευγμα είναι πολύ πιο εύκολα εμπορεύσιμα είδη. Η τελευταία αποτυχία που έγινε διαφημιστικό χιτ ήταν του Μπάτζο, το χαμένο πέναλτι στον τελικό, το '94 στην Πασαντένα. Και δεν ήταν καν του Μπάτζο η αποτυχία. Ήταν, κυρίως, του Μπαρέζι, που είχε στείλει άουτ το πρώτο πέναλτι, και του Μασάρο, που του 'πιασε ο Ταφαρέλ το τέταρτο. Του Μπάτζο, ήταν το πέμπτο. Και να το 'βαζε, η Βραζιλία πάλι θα 'παιρνε το τρόπαιο, εάν μετά ευστοχούσε στο δικό της πέμπτο (που δεν χρειάστηκε, στο τέλος, να εκτελεστεί). Αλλά ο Μπάτζο έκανε καλύτερο γκελ στο καταναλωτικό κοινό απ' τον Μπαρέζι και πολύ περισσότερο απ' τον Μασάρο, για το επιτυχημένο σποτάκι.

Η βιομηχανία του ποδοσφαίρου έχει, επίσης, ανάγκη τους επιθετικούς-ήρωες (για τα γκολ τους) περισσότερο απ' τους αμυντικούς (για την όλη συνεισφορά τους). Τον Ζιντάν μόνο και μόνο για τις δύο κεφαλιές-γκολ στον τελικό του '98, περισσότερο απ' την καλύτερη τετράδα οπισθοφυλάκων στην ιστορία του Παγκόσμιου Κυπέλλου (Τουράμ, Ντεσαγί, Μπλαν, Λιζαραζού), δηλαδή τον πιο καθοριστικό παράγοντα στο να γίνει τότε η Γαλλία πρωταθλήτρια κόσμου. Ο Ζιντάν, με δύο κεφαλιές σε ισάριθμα κόρνερ, κατ' ουσίαν εξιλεώθηκε για την έως τότε σχεδόν απαρατήρητη, άλλος θα 'γράφε αξιοθρήνητη, εικόνα του στο τουρνουά.

Τα δύο γκολ, το μόνο που πραγματικά αποκάλυψαν ήταν η αμυντική οργάνωση νηπιαγωγείου (παιδάκια που κουτουλούσαν μεταξύ τους μες στην περιοχή) της σοκαρισμένης, ηττημένης... προτού αρχίσει ο τελικός, Βραζιλίας. Κι όμως, στη συλλογική μνήμη το France '98 ταυτίστηκε με τον Ζιντάν. Ο Ζιντάν, χάρη στα δύο γκολ, πήρε τη «Χρυσή Μπάλα». Ενώ η μοναδική αλήθεια είναι ότι το France '98 (τα δύο γκολ στον τελικό) ήταν το εφαλτήριο που εκτόξευσε τον Ζιντάν προς τη μαγεία που πρόσφερε στην οικουμένη τα επόμενα τέσσερα, έως και τον τελικό Τσάμπιονς Λιγκ της Γλασκώβης με τη Ρεάλ, χρόνια. Ο Ζιντάν, όμως, τη «Χρυσή Μπάλα», που τόσο γενναιόδωρα του προσφέρθηκε το '98, όφειλε να την... παραδώσει στους τέσσερις πίσω. 'Η, το πολύ-πολύ, στον Ντεσάν και στον Πετί. Την άξιζαν, 100% περισσότερο.

Η βιομηχανία του ποδοσφαίρου έχει ανάγκη τον επιθετικό-ήρωα που θα βάλει όσο γίνεται περισσότερα γκολ. 'Η, τέλος πάντων, που θα του αναγνωριστεί ότι έβαλε τα περισσότερα γκολ. Διάβαζα, προ ημερών, τα κριτήρια βάσει των οποίων η «ομάδα ειδικών» της FIFA θ' ανακηρύσσει, στη ροή του Μουντιάλ, τους σκόρερ των μπερδεμένων φάσεων. Γκολ του επιτιθέμενου ή αυτογκόλ του αμυνόμενου; Ο γενικός, αποδεκτός, κανόνας είναι ότι στις φίφτι-φίφτι περιπτώσεις το γκολ θα 'ναι στο credit του επιτιθέμενου, όχι debit του αμυνόμενου. Η «ομάδα ειδικών» θα 'χει, διαθέσιμα, όλα τα τεχνολογικά μέσα για να καταλήγει στην ετυμηγορία. Εάν η μπάλα κατευθύνεται προς την εστία και «βρει» σε αμυντικό, το γκολ θα το παίρνει αυτός που έδωσε την κατεύθυνση (ακόμα κι αν η κόντρα είναι τόσο καθοριστική, ώστε να εξουδετερώσει τον τερματοφύλακα, ο οποίος, διαφορετικά, θα μπορούσε να καθαρίσει τη φάση ενδεχομένως εύκολα).

Πάει καλά. Απεναντίας, εάν η μπάλα πηγαίνει έξω και, βρίσκοντας συμπτωματικά κάπου, είτε σε αμυνόμενο είτε σε επιτιθέμενο, καταλήγει γκολ, τότε το γκολ (ή το αυτογκόλ) θα 'ναι του... περαστικού που έτυχε να την ακουμπήσει. Πάει, πάλι, καλά. Κι άμα η μπάλα, πριν βρει σε κάποιον, έχει κατεύθυνση προς το... δοκάρι; Ποιο κομπιούτερ θα βεβαιώσει ότι, μετά, θα 'ταν δοκάρι-κι-έξω ή δοκάρι-και-μέσα; Το '76 ο τελικός του Πρωταθλητριών, Μπάγερν - Σεντ Ετιέν, κρίθηκε απ' τα δοκάρια του Χάμπντεν Παρκ. Τα 'σπασαν οι Γάλλοι, έβαλαν το (ένα και μοναδικό) γκολ οι Γερμανοί. Ηταν το ματς-αιτία για ν' αποφασίσει η FIFA τα δοκάρια σ' όλα τα γήπεδα του κόσμου να γίνουν στρογγυλά. Στη Γλασκώβη είχαν γωνίες. Ηταν παραλληλόγραμμα. Ο Ζακ Σαντινί, θύμα εκείνης της συγκυρίας, είχε πει αργότερα ότι εάν τα δοκάρια ήταν στρογγυλά, κυκλικά, δίχως γωνίες, η Σεντ Ετιέν θ' αναδεικνυόταν πρωταθλήτρια Ευρώπης.

Στο προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, η FIFA ένα καραμπινάτο αυτογκόλ του Δανού τερματοφύλακα Σέρενσεν το χάρισε (γκολ) στον Αγγλο σέντερ-μπακ Φέρντιναντ. Απαράδεκτο, ακόμα και σαν χωρατό να το 'παιρνε κανείς. Δεν ήταν φίφτι-φίφτι περίπτωση. Ηταν 5% του Φέρντιναντ (που έστειλε με την κεφαλιά του την μπάλα σε τροχιά παράλληλη προς την αντίπαλη εστία) και 95% του Σέρενσεν (που πιάνοντας, αλλά μη συγκρατώντας την μπάλα... τα 'κανε ρόιδο και την έβαλε μονάχος μέσα). Μικρό το κακό; Μικρό. Ο Φέρντιναντ, ούτως ή άλλως, δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να διεκδικήσει τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στο τουρνουά.

Μερικές μέρες πριν, Βραζιλία - Κόστα Ρίκα, το ίδιο (κρύο) χωρατό ήταν εξίσου απαράδεκτο. Η FIFA δώρισε στον Ρονάλντο ένα γκολ, τα πρώτο απ' τα επτά που σημειώθηκαν σ' εκείνο το παιγνίδι (5-2), το οποίο ανήκε στον Βραζιλιάνο κατά... 1%-2%. Ηταν ζήτημα αν, στη σέντρα του Ζούνιορ, οι τάπες του παπουτσιού του άγγιξαν ανεπαίσθητα τη μπάλα. Την ίδια μπάλα που, αμέσως μετά, ο Μαρίν τη βρήκε τρέχοντας και την κάρφωσε μ' όλη τη δύναμη στα δίχτυα της ομάδας του. Μικρό το κακό; Ο Ρονάλντο θα 'βγαινε πρώτος σκόρερ το 2002 και με τα επτά γκολ που πράγματι έβαλε. Βγήκε, χάρη σ' αυτό, με οκτώ.

Δεν ξέρω τι γνώμη έχουν, για το μέγεθος του κακού, οι κουμαρτζήδες που «παίζουν» τους ενδεχόμενους σκόρερ στα πάσης φύσεως στοιχήματα. Για να 'μαι ειλικρινής, δεν μ' ενδιαφέρει κιόλας. Μ' ενδιαφέρει, όμως, ότι τώρα ο Ρονάλντο χρειάζεται δύο γκολ για να πιάσει (και τρία για να προσπεράσει) τον Γκερντ Μίλερ, ενώ αν δεν γινόταν εκείνο το ρουσφέτι θα ήθελε τρία και τέσσερα, στη λίστα των all-time σκόρερ του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Εδώ γράφεται η ιστορία. Και καλό είναι η ιστορία να γράφεται με καθαρά γράμματα, όχι με ορνιθοσκαλίσματα.