Eνα σπορ για τους ξένους! (Sportday / Εύη Μάνου)

Η μεγαλύτερη έκπληξη μέχρι τώρα στο Μουντιάλ θα περίμενε κάποιος ότι θα έβγαζε στον δρόμο τους οπαδούς της χώρας που την πέτυχε.

Οχι όμως στις Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής, όπου ποδόσφαιρο αποκαλούν ένα άθλημα που παίζεται με τα… χέρια. Το άλλο το λένε «soccer» και παρά τις πολλές προσπάθειες στη δεκαετία του '70 να εξαπλωθεί, ο σπόρος δεν φύτρωσε. Το 1994, με το Μουντιάλ να γίνεται μέσα στα... πόδια τους, οι Αμερικανοί γέμισαν τα γήπεδα, αλλά και πάλι η σχέση με το άθλημα παρέμενε πλατωνική. Ιστορικές έμειναν οι φαεινές ιδέες τα πέναλτι να εκτελούνται με τους παίκτες να κατεβαίνουν από τη σέντρα σε 30 δευτερόλεπτα και οι ισόπαλοι αγώνες να κρίνονται από τον αριθμό των κερδισμένων κόρνερ!

Τα χρόνια πέρασαν και το ποδόσφαιρο για τους Αμερικανούς παραμένει ένα «ξένο» σπορ. Δεν υπάρχει περίπτωση να εκτοπίσει το μπέιζμπολ, το χόκεϊ επί πάγου, το μπάσκετ από τις καρδιές του κόσμου. Κι όμως, παρά τις αντίξοες συνθήκες, η Team USA, όπως αποκαλούν τα media στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού την εθνική τους ομάδα, το 2002 έφτασε στα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Η ήττα όμως με το βαρύ 3-0 από τους Τσέχους έφερε τα πρώτα σύννεφα. Είναι δύσκολο στο συνηθισμένο να νιώθει πρωταγωνιστικό ρόλο αμερικανικό κοινό να συνειδητοποιήσει πως στο soccer είναι ουραγός. Για μια χώρα στην οποία κυριαρχεί το αξίωμα «ο πρώτος είναι πρώτος και οι υπόλοιποι τίποτα» χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να εξηγήσεις το αυτονόητο: πως η ισοπαλία απέναντι σε κοτζάμ Ιταλία είναι θετικό αποτέλεσμα. Και για μια ομάδα σαν την Αμερική, όταν αγωνίζεται με την Ιταλία και με παίκτη λιγότερο, τότε είναι τεράστια επιτυχία.

Το στοίχημα του 1994

Στις ΗΠΑ αυτό ήταν το πιο δύσκολο στοίχημα του Παγκοσμίου Κυπέλλου πριν από δώδεκα χρόνια. Είχαν ξοδευτεί τεράστια ποσά για να εξηγήσουν μεγάλοι αστέρες, όπως ο Πελέ και ο Μπεκενμπάουερ (τι πρωτότυπο), πως όταν η μπάλα πάει πάνω από το τέρμα δεν πανηγυρίζουμε, πως ένα αποτέλεσμα χωρίς σκορ είναι επιτυχία γιατί δεν χάσαμε και πως στη διάρκεια του παιχνιδιού –σε αντίθεση με το μπέιζμπολ– δεν σηκωνόμαστε από τη θέση μας για να πάρουμε ποπ κορν και αναψυκτικό!
Οι πρώτες μέρες εκείνου του Μουντιάλ ήταν βγαλμένες από τις καλύτερες στιγμές της κωμωδίας, με τους χιλιάδες Αμερικανούς στην εξέδρα να κρυφοκοιτάζουν τι κάνει ο διπλανός για να τον μιμηθούν. Σε ματς με την Ελβετία πανηγύριζαν σχεδόν επί ένα δίλεπτο γκολ που δεν είχε μετρήσει γιατί ήταν οφσάιντ και χρειάστηκε ολόκληρη επεξήγηση από τα μεγάφωνα στο ημίχρονο για ποιον λόγο οι ΗΠΑ είχαν ακόμα μηδέν εις στο πηλίκον!

Ενα άλλο πρόβλημα είναι πως οι Αμερικανοί δεν μπορούν να νιώσουν, όσο οι Ευρωπαίοι, το συναίσθημα της ποδοσφαιρικής ίντριγκας. Σε άρθρο της «Wall Street Journal» γινόταν λόγος για προβληματική κατανόηση του τι σημαίνει να προσπαθείς να κατακτήσεις τον κόσμο (μόνιμη αναφορά των αγγλικών, των ισπανικών και των λατινοαμερικανικών εφημερίδων), αφού ο μέσος Αμερικανός δεν γνωρίζει τι σημασία μπορεί να έχει το να κερδίζεις σε μια αθλητική διοργάνωση. Για μια χώρα που νιώθει πως διαφεντεύει τον πλανήτη, το να καταξιωθεί μέσω των σπορ ακούγεται αστείο.

Αστείες προτάσεις

Αυτό που προσπαθεί, όμως, βγαλμένο από το χούι της καθημερινότητας, είναι τα πράγματα να αλλάξουν με τον τρόπο που βολεύει τον ίδιο! Η «USΑ Today» έκανε προτάσεις για να γίνει πιο ελκυστικό το ποδόσφαιρο: να αλλάξουν τα γκολ και να δίνονται βαθμοί ανάλογα με την απόσταση που επιτυγχάνονται. Κάθε πέναλτι θα μετρά για ένα βαθμό, κάθε φάουλ για δύο και τα σουτ έξω από την περιοχή για τρεις. Μια ακόμη σειρά από πρωτότυπες τέτοιες ιδέες θα έκανε παιχνίδια που λήγουν με το… δυσνόητο για τους Αμερικανούς σκορ 1-0 να έρχονται 14-10. Πιο εντυπωσιακό, δεν συμφωνείτε; Ευτυχώς κανείς δεν τους παίρνει στα σοβαρά!

Η ισοπαλία με τους Ιταλούς κράτησε το ενδιαφέρον των Αμερικανών για τη διοργάνωση ζωντανό. Τουλάχιστον μέχρι την τελευταία αγωνιστική των ομίλων. Επειδή όμως, μέχρι την ημέρα που η Team USA θα είναι έτοιμη να κοντράρει την κάθε Βραζιλία ή Γερμανία σε έναν τελικό ο κόσμος δεν πρόκειται να ενδιαφερθεί ολόψυχα, το soccer θα παραμένει για τον μέσο Αμερικανό ένα «σπορ για τους ξένους».

Το ενδιαφέρον των ΜΜΕ

Η τωρινή παρουσία στη Γερμανία ξεκίνησε με ένα μεγάλο ντεζαβαντάζ. Οι ώρες διεξαγωγής των αγώνων είναι πάνω στην καρδιά του εργάσιμου ωραρίου. Κι όμως, σε αρκετά μπαρ της Νέας Υόρκης και της Ουάσινγκτον τα ματς –για πρώτη φορά από το 1994– μεταδίδονται με αγγλική περιγραφή και σε γιγαντοθόνες. Το πρώτο ματς με την Τσεχία συγκέντρωσε τηλεθέαση 2,2 εκατομμυρίων, σε αντίθεση με τις 900.000 του προημιτελικού απέναντι στους Γερμανούς τέσσερα χρόνια πριν.

Η πέμπτη θέση που καταλαμβάνει η εθνική ομάδα των ΗΠΑ στην κατάταξη της ΦΙΦΑ –κάτι που ελάχιστοι στην Ευρώπη παίρνουν στα σοβαρά– είχε δημιουργήσει ελπίδες στους Αμερικανούς. Για πρώτη φορά μεγάλες εφημερίδες (όπως οι «New York Times» και η «Washington Post») έστειλαν από τρεις απεσταλμένους στη Γερμανία! Το περιοδικό «Sports Illustrated» για πρώτη φορά στα χρονικά φιλοξένησε στο εξώφυλλό του θέμα από το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Λάντον Ντόνοβαν και ο Μάρκους Μπίσλεϊ, οι κατά τεκμήριο μεγαλύτεροι σημερινοί σταρ της ομάδας, πόζαραν με το σύνθημα «Η Αμερική σάς χρειάζεται».

Το CNN συμφώνησε να δείχνει τα γκολ από τη διοργάνωση, κάτι που δεν έκανε ούτε το 1994, και με συνεχείς ανταποκρίσεις τεσσάρων απεσταλμένων στη Γερμανία καλύπτει τη διοργάνωση. Το ESPN, που στο παρελθόν είχε όλα τα ματς μόνο με ισπανική περιγραφή, έχει πλέον και Αμερικανούς σχολιαστές, που έμαθαν να… δοξολογούν τις ηρωικές ισοπαλίες, όπως το 1-1 με την Ιταλία στο «Καϊζερσλάουτερν».