Το πέρασμα στα νοκ άουτ και το στυλ των Ιταλών (Sportday / Αλέξης Σπυρόπουλος)

Από το Ισπανια-Ουκρανια (4-0), εκείνο το ζεστό απομεσήμερο στη Λειψία, έχουν κυλήσει μόλις 15 ημέρες. Κι όμως, είναι σαν να μεσολάβησαν τόσα πολλά. Τότε, δύσκολα θα βρισκόταν επί γης άνθρωπος να πιστέψει ότι, δύο εβδομάδες μετά, η Ουκρανία θα 'ταν στους «8» του Παγκοσμίου Κυπέλλου κι η Ισπανία... σπίτι νωρίς. Είναι το κλασικό σύνδρομο της μετάλλαξης των ομάδων, άλλων για το καλό τους και άλλων για το κακό τους, όταν διαβαίνουν το ποτάμι του ομίλου και μπαίνουν στα νοκ άουτ. Κάποιες μεταμορφώνονται επειδή απελευθερώνονται. Κάποιες μεταμορφώνονται επειδή επιβαρύνονται.

Η μάχη, προχθές, Γαλλίας-Ισπανίας δίνει το τυπικό παράδειγμα. Οι Γάλλοι δεινοπάθησαν να διαχειριστούν τον πιο εύκολο όμιλο που θα μπορούσε να τους τύχει. Τις ίδιες μέρες, οι Ισπανοί έκαναν κρουαζιέρα στον δικό τους, επίσης τον πιο εύκολο όμιλο που θα μπορούσε να τους τύχει. Αίφνης, τα γεγονότα (και τα after των γεγονότων) σχημάτισαν ψυχισμούς. Οι Γάλλοι ένιωσαν σαν να περικυκλώνονται από κοράκια... πριν την ώρα τους. Οι επικήδειοι είχαν ετοιμαστεί. Θύμωσαν, κι ήταν θυμός δημιουργικός. Δεν θα πεθάνουμε, τουλάχιστον όχι έτσι εύκολα, αναμενόμενα, προδιαγεγραμμένα, μοιρολατρικά.

Βγήκε, όλο αυτό, στο γήπεδο. Έπαιξαν μία σκάλα επάνω, μπορεί και δύο, σε σχέση με την προηγούμενη ταχύτητα, με την προηγούμενη κίνηση, ιδίως με την προηγούμενη διάθεση. Ο Ζιντάν, από τούτη τη διάθεση, άντλησε τα κουράγια να διαπράξει στο φινάλε την coup de grace. Αλλ' ο άνθρωπος της στιγμής, στους Μπλε, είναι ο Βιεϊρά. Στο πρόσωπό του έχουν Βιεϊρά... και Ζιντάν μαζί. Σ' εκείνον θα οφείλει ο Ζιζού την, όσο πάει, παράταση πριν πέσει η αυλαία της θεσπέσιας καριέρας του.

Οι Ισπανοί, μετά τους εννέα πόντους και τα 8-1 γκολ, πλέον προσήλθαν δεσμευμένοι ότι απαγορεύεται ν' αποτύχουν. Δεσμά, μ' όλη τη σημασία. Μπλόκαραν. Βραχυκυκλώθηκαν. Δεν ξεμπλόκαραν, ούτε όταν (εντελώς κόντρα στη ροή του ματς) ο Τιράμ τους πρόσφερε, με το πέναλτι, το δώρο-διέξοδο. Πνίγηκαν. Διότι το μπλόκο ήταν, πρωτίστως, νοητικό. Οχι τακτικό ή οτιδήποτε άλλο.

Το παράδειγμα δεν είναι μοναδικό. Ισπανία και Ελβετία έγιναν οι μόνες νικήτριες ομίλων που δεν συνεχίζουν. Γαλλία και Ουκρανία, οι μόνες δεύτερες ομίλων που συνεχίζουν. Η Ελβετία ήταν αρκετά καλή στο Euro 2004, είναι πολύ καλή στο Μουντιάλ 2006 και θα 'ναι ακόμη καλύτερη στο «δικό της» Euro 2008 (σε αντίθεση με τους συνδιοργανωτές Αυστριακούς, για τους οποίους από τώρα φαίνεται πως θα 'ναι η χειρότερη οικοδέσποινα ομάδα της ιστορίας, χειρότερη ακόμη κι απ' το Βέλγιο του 2000).

Όπως και με τους Ισπανούς, ο όμιλος (επτά πόντοι και 4-0 γκολ) γέννησε στους Ελβετούς την απρόοπτη υποχρέωση να φτάσουν «αν μη τι άλλο» στον προημιτελικό. Ενώ για τους Ουκρανούς ήταν, κιόλας, μπόνους ότι είχαν φτάσει στους «16». Φάνηκε, κι αυτό, στο χορτάρι. Ολα φαίνονται εκεί χάμω. Η Ουκρανία, με την ανέμελη (αλλ' όχι απείθαρχη ή επιπόλαιη) προσέγγισή της, άξιζε το ματς προτού το πάρει στα πέναλτι. Βγήκε να παίξει, όχι να περιμένει τους άλλους να παίξουν. Η Ελβετία μπερδεύτηκε. Οσο το αναμενόμενο δεν συνέβαινε, τόσο ξοδευόταν. Και ξοδευόταν. Και ξοδευόταν. Οταν έφτασαν στα πέναλτι, μέσα τους δεν είχε μείνει τίποτα. Δεν έβαλαν ούτ' ένα.

Πολύ εύκολο όμιλο, τον κοινό όμιλό τους, είχαν και οι Πορτογάλοι με τους Μεξικανούς. Δεν ήταν, ωστόσο, πειστικοί ούτε εναντίον των «τρίτων» (Ιράν και Ανγκόλας) ούτε στη μεταξύ τους αναμέτρηση. Στην επικείμενη διασταύρωση, μ' όσους θα επιβίωναν από το Γκρουπ του Θανάτου, έμοιαζαν, και οι μεν και οι δε, καταδικασμένοι. Δεν ήταν. Το Μεξικό, στη Λειψία, έδειξε δυνατότητα ν' αποκλείσει οποιαδήποτε ομάδα του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Εκτός από μία. Αυτή που τους έτυχε. Την, ανεξάντλητη σε λύσεις, Αργεντινή. Η Πορτογαλία πάλι, για να θυμηθούμε το αγαπημένο κλισέ του Ρεχάγκελ, είχε έτοιμες όλες τις απαντήσεις «στις ερωτήσεις που της έβαλε το ματς» με τους Ολλανδούς. Ηξεραν, φυσικά, τα... SOS θέματα του τεστ. Αλλ' αποδείχθηκαν έτοιμοι και για τα απρόοπτα.

Δεν έπαιζαν στο «Ντα Λουζ», δεν έπαιζαν με μικρό απέναντι, δεν είχαν ολάκερη τη χώρα κρεμασμένη επάνω τους, δεν είχαν αντίπαλο που θα επένδυε στο άγχος τους και θα το όξυνε. Εντεκα εναντίον έντεκα, ήταν η ξεκάθαρα καλύτερη ομάδα. Δέκα εναντίον έντεκα, όταν (στο πρώτο δεκαπεντάλεπτο του β' μέρους) διαγραφόταν στον ορίζοντα η βεβαιότητα της εις βάρος τους ανατροπής του σκορ, την αναχαίτισαν με όλα τα μέσα. Και σε όλα τα κόστη. Οι δέκα εναντίον των έντεκα έχουν την, τρόπον τινά, «ηθική νομιμοποίηση» να χαλάσουν το παιγνίδι. Εάν οι Πορτογάλοι, στο τελευταίο ημίωρο, δεν το κατέστρεφαν, σήμερα θα είχαν επιστρέψει στη Λισσαβώνα. Οι Ολλανδοί... ας πρόσεχαν. Δεν το εκτιμώ αυτό που έκαναν οι Πορτογάλοι. Ωστόσο, το κατανοώ.

Σε τέτοιες συγκυρίες, τυχαίνει να εκτιμώ το άλλο στυλ. Το διαφορετικό. Το ιταλικό. Κι οι Ιταλοί έμειναν δέκα, δίχως καν προβάδισμα στο σκορ να προστατεύσουν. Εντεκα με έντεκα, επίσης οι «ατζούρι» ήταν η ξεκάθαρα καλύτερη ομάδα. Εμειναν δέκα δε, όχι από κάποια αδιανόητα αυτοκτονική κάρτα σαν του Κοστίνια. Αλλ' από μία αδιανόητα... διαιτητική, σε φάση που δεν σήκωνε έστω κίτρινη κατά του Ματεράτσι, κάρτα. Λες κι ο Μεδίνα Κανταλέχο έπαιρνε εκδίκηση για την κόκκινη κάρτα που δεν έδωσε ο Βασσάρας στον Ματεράτσι, όταν πλημμύρισε στο αίμα τον Σορίν, την άνοιξη στο Μαδριγάλ. Ως το 50', απλώς εκτιμούσα τη δεδομένη ποιοτική ανωτερότητα των Ιταλών. Μετά το 50', ομολογώ ότι με σκλάβωσε το στυλ τους.

Δεν επενδυσαν στο ενδεχόμενο ένστικτο του διαιτητή να ισορροπήσει... ισοφαρίζοντας τις αποβολές. Δεν σημάδεψαν, ούτε προβόκαραν, τον όποιον Αυστραλό θα ήταν εκείνη τη στιγμή ευάλωτος στη δεύτερη κίτρινη κάρτα. Τον Γκρέλα. 'Η τον Κέιχιλ. 'Η, αργότερα, τον Ουίλκσιρ. Δεν καταδέχτηκαν να το κάνουν. Ενώ ο Φίγκο, με τον Μπουλαχρούζ, δεν είχε καμία αναστολή. Τι έκαναν, οι Ιταλοί; Συγκεντρώθηκαν στον εαυτό τους, στο παιγνίδι τους, στη sofferenza τους, στον κόσμο τους. Υπέφεραν, όπως και όσο μόνον εκείνοι ξέρουν κι αντέχουν να υποφέρουν. Και περίμεναν τη στιγμή.

Περυσι στον ημιτελικο του Τσάμπιονς Λιγκ, με την PSV, ο Χίντινκ είχε γραπώσει τη Μίλαν, την οδηγούσε στην παράταση και στον δι' ασφυξίας θάνατο, ώσπου η Μίλαν βρήκε το in extremis γκολ του σπανιότατου σκόρερ Αμπροζίνι και απέδρασε στο 90'. Εδώ, στο Παγκόσμιο Κύπελλο, ο Χίντινκ είχε γραπώσει την Ιταλία, την οδηγούσε στην παράταση και στον δι' ασφυξίας θάνατο, ώσπου η Σκουάντρα βρήκε τη λύση, πάλι in extremis, απ' τον τελείως εξτρίμ... Γκρόσο. Δύο φορές στη φάκα, και τις δύο του ξέφυγαν με τον πιο απίθανο, μα και τόσο ιταλικό, τρόπο. Ενα χρήσιμο δίδαγμα, για όποιους μέλλει ν' αντιμετωπίσουν την Ιταλία και συμβεί να πιστέψουν ότι, στριμωγμένη στα σχοινιά, δεν τους ξεφεύγει με τίποτα.
Ξεφευγει. Πάντοτε (μπορεί να) ξεφεύγει.