Προς την «κουρελοποίηση» του Συντάγματος (Sportday / Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Ένα νέο, «ευέλικτο» Σύνταγμα, που δεν θα ρυθμίζει κάθε πτυχή της ζωής (δεν χρειάζεται, άλλωστε, διότι και οι επιχειρήσεις πρέπει να επεμβαίνουν σε κάποιες πτυχές της ζωής των ατόμων), ένα Σύνταγμα που θα διαφυλάσσει τις κοινά αποδεκτές ελευθερίες του ατόμου (οι οποίες δεν παραβιάζονται, αλλά καλό είναι να δημιουργούμε «κλίμα»), ένα Σύνταγμα που θα διευκολύνει τη γρήγορη προσαρμογή στις νέες εξελίξεις (μια αφόρητη γενικότητα που ακούγεται εκσυγχρονιστική και στην οποία χωράνε ένα σωρό «ύποπτες» προσαρμογές), ένα Σύνταγμα που θα ενθαρρύνει τις αξίες της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (η ιδιωτικότητα εναντίον του δημόσιου χώρου), της αποτελεσματικότητας, της βιώσιμης ανάπτυξης (με ποιους όρους και τι περιεχόμενο;), ένα Σύνταγμα που θα επιτυγχάνει λειτουργική και ποιοτική ισορροπία ανάμεσα στην εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία (ποιος διαφωνεί με αυτό;) ζήτησε προχθές ο ΣΕΒ με τον πρόεδρό του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλο.

Ο κ. ΔασκαλόπουλοΣ έκανε αυτές τις «προτάσεις» στη διάρκεια ενός ανοιχτού φόρουμ, το οποίο διοργάνωσε ο ΣΕΒ για τη συνταγματική αναθεώρηση. Ο πρόεδρος του ΣΕΒ επικέντρωσε την αναφορά του σε τρία, κυρίως, ζητήματα. Το πρώτο αφορούσε την Παιδεία. Κατά την άποψη του ΣΕΒ, η συνταγματική αναθεώρηση πρέπει να ενσωματώσει αρχές όπως κρατικά και μη κρατικά σχολεία και πανεπιστήμια, δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, αποδέσμευση της δημόσιας χρηματοδότησης από τη διοικητική λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ανεξαρτησία των ΑΕΙ από το κράτος και τα κόμματα και μια ανεξάρτητη αρχή πιστοποίησης των πτυχίων.

Δηλαδή ο ΣΕΒ πιστεύει ότι το γεγονός πως η ελληνική οικονομία δεν έχει υψηλό ρυθμό ανάπτυξης οφείλεται στο ότι δεν ισχύουν όλα τα παραπάνω. Διότι από την πλευρά των βιομηχάνων έχουν γίνει επενδύσεις σε νέες βιομηχανικές μονάδες με τεχνολογία αιχμής, που δεν παράγουν διότι λείπει το ειδικευμένο προσωπικό που θα έρθει από την ιδιωτική εκπαίδευση. Τελικά δεν είναι δύσκολη υπόθεση να ισχυρίζεσαι δημοσίως ό,τι ανοησία θέλεις, αρκεί να της προσδίδεις θεσμικό κύρος και τα ΜΜΕ να την αναπαράγουν σαν θέσφατο.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κατά δεύτερο λόγο, αναφέρθηκε στο περιβάλλον και βάδισε στη γραμμή που εδώ και μήνες είχε προαναγγείλει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας κ. Αλογογκούφης όταν ισχυρίστηκε ότι το περιβάλλον δεν θα πρέπει να εμποδίζει την ανάπτυξη. Ο κ. Δασκαλόπουλος ζήτησε να αναθεωρηθεί το άρθρο 24 και να ενσωματωθεί στο Σύνταγμα η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης αντί της αειφόρου ανάπτυξης.

Δηλαδή να μπορούμε να χτίσουμε όπου γουστάρουμε και, τέλος πάντων, να μην μπορεί κάθε «βαρεμένος» οικολόγος με μια προσφυγή σε κάποιο δικαστήριο να ακυρώνει επενδύσεις εκατομμυρίων για περιβαλλοντικούς λόγους. Το πρωτεύον είναι η κονόμα τώρα και όχι η διατήρηση κάποιων περιβαλλοντικών ουτοπιών. Αλλωστε, έπειτα από 70 χρόνια δεν θα ζει κανείς μας. Τρίτο σημείο αναφοράς του κ. Δασκαλόπουλου ήταν η οικονομική ελευθερία (λες και περιορίζεται τώρα). Ο πρόεδρος του ΣΕΒ υποστήριξε ότι στο Ελληνικό Σύνταγμα θα πρέπει να ενσωματωθούν αρχές που περιέχονται στο Eυρωσύνταγμα, όπως η ύπαρξη της ανοιχτής οικονομίας της αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό.

Στο Ευρωσύνταγμα –που θυμίζω ότι έχει απορριφθεί στα δημοψηφίσματα που έγιναν στη Γαλλία και την Ολλανδία– όντως περιλαμβάνεται ένα άρθρο που επί της ουσίας νομιμοποιεί την ελευθερία του ανταγωνισμού –ή μάλλον καλύτερα της προσδίδει συνταγματική ισχύ. Το Ευρωσύνταγμα αναγορεύει την ελευθερία του ανταγωνισμού σε μια ελευθερία όχι απλώς ίση με τις άλλες ελευθερίες, αλλά συστατικό στοιχείο των πολιτικών της Ε.Ε.

Με τη «συνταγματική» κατοχύρωση της ελευθερίας του ανταγωνισμού το εθνικό κράτος δεν θα μπορεί να ασκήσει την οικονομική πολιτική που θέλει. Είτε ήθελε να ασκήσει νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική είτε κοινωνική είτε σοσιαλιστική είτε παρεμβατική. Με τη συνταγματοποίηση της ελευθερίας του ανταγωνισμού και κατ' επέκταση του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου, η Ε.Ε. είναι σαν να λέει στα κράτη-μέλη «κάντε νοσοκομεία, κάντε σχολεία, γηροκομεία, πανεπιστήμια, κάντε ό,τι θέλετε, αρκεί όλα όσα κάνετε να υπόκεινται στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, στην αρχή της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας».

Ετσι, για παράδειγμα, εφόσον η δρομολόγηση πλοίων στην άγονη γραμμή των νησιών μας για τους χειμερινούς μήνες δεν είναι ανταγωνιστική, δεν μπορεί να συμβεί. Εχω την εντύπωση –το έχω ξαναγράψει και παλιότερα– ότι η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος είναι πολύ σημαντική για να διεξάγεται εν τη απουσία μας. Φοβάμαι ότι, με βάση τις προτάσεις που διατυπώνονται από τον ΣΕΒ και τα δύο μεγάλα κόμματα, οδεύουμε προς μια σταδιακή αποδυνάμωση, προς μια απονεύρωση του Συντάγματος, που τείνει να γίνει κάτι σαν ένα καταστατικό λειτουργίας μιας επιχείρησης. Ενα καταστατικό που δεν θα είναι ένα δημοκρατικό ρούχο, αλλά ένα απλό σεντόνι, που από κάτω μπορεί να κρύβει τη στολή ενός συνταγματάρχη.