Η καταπολέμηση της διαφθοράς στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο (SportDay/ Χ. Χαραλαμπόπουλος)

Την εποχη της παγκοσμιοποίησης, όταν τα όρια στον πλανήτη έχουν καταργηθεί εδώ και μία εξαετία τουλάχιστον και στις μεγάλες χρηματαγορές διακινούνται ημερησίως μέσα από τους υπολογιστές περισσότερα από 1,5 τρισ. δολάρια, άυλο χρήμα του οποίου ουδείς γνωρίζει την προέλευση, η ΦΙΦΑ και η ΟΥΕΦΑ διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους την πρόθεσή τους να πατάξουν τη διαφθορά στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. ΕδΩ και ένα χρόνο οι δύο ομοσπονδίες, αποφάσισαν να δώσουν μεγαλύτερο βάρος στην καταπολέμηση των φαινομένων του ξεπλύματος χρήματος μέσα από το ποδόσφαιρο, των δωροδοκιών και των στημένων παιχνιδιών. Η ΦΙΦΑ, μάλιστα, με πρωτοβουλία του προέδρου της Σεπ Μπλάτερ (ο οποίος είχε κατηγορηθεί παλαιότερα για διαφθορά, αλλά δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία εναντίον του) προχώρησε πέρυσι στην ίδρυση μίας ειδικής επιτροπής που θα διερευνήσει τα φαινόμενα διαφθοράς στον κόσμο του ποδοσφαίρου.

Οι πρωτοβουλΙεΣ αυτές είναι, επιεικώς υποκριτικές, με δεδομένο ότι η διαφάνεια δεν είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει τη λειτουργία και τις οικονομικές δραστηριότητες της παγκόσμιας ομοσπονδίας, ο πρόεδρος της οποίας είχε αντιδράσει στην προοπτική να υιοθετήσουν οι διεθνείς ομοσπονδίες τα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Τα χρΗματα που διαχειρίζεται η ΦΙΦΑ είναι πάρα πολλά, με δεδομένο ότι διαχειρίζεται τα τηλεοπτικά δικαιώματα του πλέον τηλεοπτικού αθλητικού γεγονότος στον κόσμο, του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου, που συγκεντρώνει τηλεθέαση διπλάσια των Ολυμπιακών. Θυμίζω ότι η ανάδειξη του Μπλάτερ στην προεδρία της ΦΙΦΑ έγινε με βασικό σύνθημά του την κάθαρση, καθώς η θητεία του Χαβελάνζε ήταν μία δικτατορία της διαφθοράς. ΠαρΑλληλα με τη ΦΙΦΑ κινείται και η ΟΥΕΦΑ, η οποία πέρυσι, τέτοια εποχή περίπου, ανακοίνωσε ότι ξεκινά έρευνα για το ενδεχόμενο ξεπλύματος χρήματος στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.
Εναν χρΟνο μετά, κανείς δεν γνωρίζει ποιοι στελεχώνουν τη συγκεκριμένη επιτροπή, ούτε έμαθε κάποιος τι ακριβώς απέδωσε η έρευνά της. Ακόμη, η ΟΥΕΦΑ εξετάζει το φαινόμενο της πολυιδιοκτησίας από άτομα ή επιχειρήσεις, καθώς και τα στημένα παιχνίδια και τη σχέση τους με το ποδοσφαιρικό στοίχημα.

ΑπΟ τον καιρό που οριστικοποιήθηκε και επεκτάθηκε ο δεύτερος προσοδοφόρος γάμος του ποδοσφαίρου, αυτή τη φορά με τον τζόγο, πολλοί ήταν αυτοί που υπογράμμισαν τους κινδύνους που θα προέκυπταν. Η διερεύνηση των στημένων παιχνιδιών παρουσιάζει πολλές δυσκολίες, αφού οι εταιρείες στοιχημάτων δεν είναι υποχρεωμένες να δίνουν τα στοιχεία και τα ποσά που τζιράρουν οι παίκτες τους.

Και πΕραν του νομίμου πάρχει και ο τζίρος του παράνομου στοιχήματος, που είναι ακόμα πιο δύσκολο να ελεγχθεί.
ΤΩρα, αν η διαφθορά καταπολεμήθηκε με το πρόστιμο που επέβαλε η ΟΥΕΦΑ στο Αιγάλεω και δεν έχει προκαλέσει καμία αναστάτωση στην ευρωπαϊκή ομοσπονδία το πατιρντί που γίνεται στα πρωταθλήματα της Σκανδιναβίας, πάω πάσο. Σε ό,τι αφορά το φαινόμενο της πολυϊδιοκτησίας, είναι μία πληγή που προέκυψε σχετικά πρόσφατα, μετά την έξοδο τεραστίων κεφαλαίων από τη Ρωσία προς τη Δύση. Ομως, ο λαβύρινθος των off shore εταιρειών, που εμπλέκονται πολλές φορές στο μετοχικό κεφάλαιο κάποιων ομάδων, καθιστά πολύ δύσκολη τη διερεύνηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
Στην περΙπτωση του ξεπλύματος χρήματος τα πράγματα είναι επίσης δύσκολα και κάπως ιδιόμορφα, αφού υπάρχει εκτεταμένη διαπλοκή. Για παράδειγμα, ποιος ελεγκτικός μηχανισμός της ΟΥΕΦΑ θα μπει να ξετινάξει τα βιβλία της Μίλαν, που είναι ιδιοκτησία του Μπερλουσκόνι που ήταν πρωθυπουργός ή με ποιο θράσος οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα μπουν να κοιτάξουν τα βιβλία της Ρεάλ, όταν το πολιτικό κόστος από μία πιθανή τιμωρία της ομάδας θα ήταν τεράστιο;
Ενα καθοριστικΟ σημείο της σταυροφορίας που ξεκίνησαν, τόσο η ΟΥΕΦΑ όσο και η ΦΙΦΑ, ειδικά για το ξέπλυμα χρήματος, έχει να κάνει με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς της κάθε χώρας και τη δυνατότητά τους ή και τη θέλησή τους, για παράδειγμα να κάνουν σωστά τη δουλειά τους.

ΑΣ ποΥμε στη Ρωσία, η έννοια των ελεγκτικών μηχανισμών δεν υπάρχει ούτε στα λεξικά. Η ΟΥΕΦΑ ελπίζει ότι με την ολοκλήρωση του σχεδίου αδειοδότησης, ενός σχεδίου που προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2008, ο έλεγχος των οικονομικών στοιχείων των ομάδων θα γίνει πολύ πιο εύκολος. ΑκΟμα και έτσι, όμως, οι μεγαλύτερες δυσκολίες που υπάρχουν αφορούν το ποδοσφαιρικό στοίχημα και τον έλεγχο του συγκεκριμένου χώρου, που ξεπερνά τα ευρωπαϊκά σύνορα. Τα συμφέροντα είναι τεράστια, αν σκεφθεί κάποιος ότι ο τζίρος του στοιχήματος στις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές αγορές της Ευρώπης υπολογίζεται ότι φθάνει τα 20 δισ. ευρώ.