Ρωμαίοι ναι, τρελοί όχι... (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Περισσότερο και από το ποδόσφαιρο που παίζει η Ρόμα, την οποία απόψε θα αντιμετωπίσει ο Ολυμπιακός, έχει ενδιαφέρον γι' αυτό που πρεσβεύει. Είναι κάτι πιο σημαντικό από τις νίκες, τις ήττες και τις ισοπαλίες: είναι ένα υγιές μοντέλο ομάδας. Το παράδειγμά της θα 'πρεπε να απασχολήσει πολύ σοβαρά και τους δικούς μας συλλόγους. Ειδικά εκείνους που δεν περιμένουν τον Κροίσο με τα δισεκατομμύρια...

Το 2000 ο ηλικιωμένος πετρελαιάς Φράνκο Σένσι, ιδιοκτήτης και απόλυτο αφεντικό της Ρόμα, ήδη από το 1995, δεν άντεξε την γκρίνια των οπαδών για την επτάχρονη δικτατορία της Λάτσιο στην «αιώνια πόλη» κι έκανε για τρία χρόνια τεράστια οικονομικά ανοίγματα. Μολονότι τα συμπτώματα της οικονομικής κρίσης του κάλτσιο είχαν αρχίσει να φαίνονται, ο Σένσι έφερε στη Ρώμη τον Φάμπιο Καπέλο, ο οποίος όπου δούλεψε έναν μόνο όρο έβαλε: να υπάρχουν χρήματα για ξόδεμα. Ο Καπέλο έφτιαξε μια ομάδα γεμάτη από πολυτέλειες. Είχε στον πάγκο τον Ντακούρ, τον Νακάτα, τον σκόρερ Βιντσέντζο Μοντέλα, τον Κάριου, τον Νοντά, παίκτες που πολλές ευρωπαϊκές ομάδες έψαχναν. Αγόρασε τον Αντόνιο Κασάνο, το καλύτερο εκκολαπτόμενο «δεκαράκι» της Ιταλίας, για να έχει έναν αναπληρωματικό του Φραντσέσκο Τότι. Πλήρωσε δύο τόνους λιρέτες στον Γκαμπριέλ Μπατιστούτα, όταν αυτός είχε κλείσει τα 32 του χρόνια, για να παράσχει στην ομάδα τις υπερτιμημένες υπηρεσίες του για δύο μόλις σεζόν. Κέρδισε ένα πρωτάθλημα και διεκδίκησε τουλάχιστον άλλο ένα, αλλά με κόστος δυσβάσταχτο.

Διαχείριση

Ο,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο. Το 2004 η Ρόμα έφτασε ένα βήμα από την οικονομική καταστροφή. Ο Σένσι, γέρος και κουρασμένος, ήταν αδύνατο να διοικήσει. Η κόρη του, που ανέλαβε την ομάδα, αναρωτιόταν τι πρέπει να κάνει. Η Ρόμα είχε πάνω από 50.000 διαρκείας εισιτήρια, είχε το τέταρτο μεγαλύτερο τηλεοπτικό συμβόλαιο, είχε οργανωμένο merchandising και αξιοζήλευτους χορηγούς κι έμπαινε μέσα με τα μπούνια! Η μοναδική σοβαρή οικονομική αναπνοή που κατάφερε να πάρει ήρθε από την πώληση του Εμερσον και του Ζεμπινά στη Γιουβέντους: μόνο που μαζί τους, όταν κατάλαβε ότι τα χρήματα τελείωσαν, έφυγε και ο Καπέλο.

Φυτώρια

Η Ρόμα το 2004 ήταν ένα εξαιρετικό παράδειγμα ομάδας για να κατανοήσει κάποιος το είδος της οικονομικής κρίσης που μαστίζει το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο: τα 'χε όλα (τίτλους, κόσμο, παίκτες, οργάνωση κ.λπ.), αλλά δεν μπορούσε να δημιουργήσει νέα έσοδα και πήγαινε ολοταχώς για διάλυση! Στην απόλυτη απογοήτευση που είχε πιάσει τους πάντες, ο τότε τζένεραλ μάνατζερ Φράνκο Μπαλντίνι αποφάσισε ότι το λάθος βρισκόταν στη στρατηγική. Και όταν ο Καπέλο αποχαιρέτησε τα πλήθη, έφερε στη Ρώμη τον Λουτσιάνο Σπαλέτι με εντολή να αξιοποιήσει τον μοναδικό θησαυρό αυτής της ομάδας, δηλαδή τα φυτώρια.

Μηχανισμός

Ο Σπαλέτι είχε αποκτήσει τη φήμη του προπονητή που δουλεύει καλά με μικρούς ήδη στο Ούντινε. Η μεθοδολογία του είναι η απάντηση στην ερώτηση «τι σημαίνει αξιοποιώ τους νέους;». Αντίθετα από αυτό που κάποιος πιστεύει, κανείς δεν αξιοποιεί τους νεαρούς ποδοσφαιριστές ρίχνοντάς τους στη φωτιά: σε αυτή την περίπτωση είναι ευκολότερο να τους κάψεις παρά να τους δεις να προκόβουν. Ο Σπαλέτι λέει ότι αξιοποιείς τους μικρούς μόνο αν τους εντάξεις σ' ένα μηχανισμό που βασίζεται στους παίκτες που έχουν εμπειρία: αυτό έκανε στην Ουντινέζε (όταν δεν άφηνε τον 40χρονο Σενσίνι να σταματήσει την μπάλα!), αυτό και στη Ρόμα.

Μυστικό

Το 4-1-4-1 (που είναι η συνηθισμένη διάταξη της Ρόμα) είναι μια μαγική εικόνα –θέλω να πω ότι η Ρόμα είναι το κλασικό παράδειγμα ομάδας που το πώς αυτή παρατάσσεται δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Ο Σπαλέτι χρησιμοποιεί τέσσερις αμυντικούς κι ένα πασπαρτού μπροστά τους, ο οποίος ελέγχει τον αντίπαλο επιθετικό μέσο που προσπαθεί να μπει με την μπάλα και παίρνει την πρώτη πάσα από την άμυνα. Στη συνέχεια παρατάσσει τέσσερις μέσους χωρίς σταθερές θέσεις και μπροστά τους βάζει τον Τότι, που αν και μοιάζει με ακρογωνιαίος λίθος, εν τούτοις δεν παίζει φορ, αλλά «δεκάρι», πίσω από κάποιους επιθετικούς που δεν υπάρχουν! Αν έπρεπε να γράψω τη διάταξη της Ρόμα, θα 'λεγα ότι παίζει με 4-1-4-1-0! Προσοχή σε αυτό το μηδέν, επειδή είναι το μυστικό.

Τρέχουν

Ο Σπαλέτι έφτιαξε μια ομάδα που γεμίζει με πολύ τρέξιμο τους χώρους της επίθεσης, δηλαδή τους χώρους στους οποίους το σχήμα του δεν προβλέπει ότι υπάρχουν παίκτες! Οι νέοι τρέχουν, ο Τότι κάνει τα ξεδιπλώματα και οι δύο ακραίοι (ο Μαντσίνι, που ευτυχώς λείπει, και ο Ταντέι, που ευτυχώς είναι τραυματίας) είναι συνήθως αυτοί που τελειώνουν τις φάσεις, είτε πασάροντας είτε σουτάροντας! Οι μικροί κάνουν αυτό που πάντα στο ποδόσφαιρο οι νέοι μπορούν: τρέχουν πολύ! Κάποιοι (ο Ντε Ρόσι, ο Περότα, ο Ακουιλάνι) βρήκαν ρόλους και απέκτησαν προσωπικότητα –οι δύο έγιναν και παγκόσμιοι πρωταθλητές. Κάποιοι άλλοι (ο Οκάκα, ο Αλεσάντρο Ρόσι, ο Φεράρι) ακόμα παιδεύονται: όλοι χαίρονται να παίζουν χωρίς άγχος. Αυτό το μοιράζονται οι παλιοί: ο Μεξές κι ο Κίβου, ο Πανούτσι, ο Κασέτι, ο Μαντσίνι, ο Πιζάρο, ο Ταντέι, ο Μοντέλα και ο Τότι.

Δρόμος

Η Ρόμα πέρυσι τερμάτισε πέμπτη. Δεν είναι ομάδα για Τσάμπιονς Λιγκ –βρέθηκε εκεί κόβοντας δρόμο. Δεν κέρδισε τίποτα πέρυσι και οι 11 σερί νίκες που την έφεραν από προτελευταία σχεδόν τέταρτη οφείλονται σ' ένα καπρίτσιο του προγράμματος: στο συγκεκριμένο διάστημα δεν υπήρχαν δύσκολα ματς. Ομως ο προπονητής της πέτυχε κάτι σημαντικό: την έσωσε από τον οικονομικό αφανισμό κι έδειξε στην Ιταλία ένα δρόμο. Σήμερα σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι η αξιοποίηση των φυτωρίων, η κατασκευή και όχι η αγορά -τάχα μου- πρωταθλητών, η εμπιστοσύνη στα νέα παιδιά, στη βάση ενός τεχνικού σχεδίου, είναι οι αξίες του μέλλοντος. Κυρίως επειδή οι Αμπράμοβιτς είναι λίγοι. Κι όταν φύγουν, αφήνουν ωραίες αναμνήσεις, αλλά και δυστυχίες και συντρίμμια...

Ρετζίνα

«Κάν' το όπως η Ρετζίνα», έγραψε προχθές ως παραίνεση προς τον Ολυμπιακό η «SportDay». Ελα όμως που η Ρετζίνα και ο Ολυμπιακός είναι οι δύο άκρες του ποδοσφαιρικού κόσμου: οι δύο ομάδες δεν έχουν τίποτα κοινό, όχι μόνο αγωνιστικά, αλλά κυρίως ως νοοτροπία.

Δεν ξέρω πόσοι έχετε πάρει είδηση τι συμβαίνει με τη Ρετζίνα –η περίπτωση της συγκεκριμένης ομάδας ξεπερνά τα όρια κάθε λογικής. Το περασμένο καλοκαίρι οι παράγοντες της Φιορεντίνα και της Λάτσιο (κυρίως), σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ξεσηκώσουν την κοινή γνώμη για την τιμωρία της αφαίρεσης των βαθμών που τους επιβλήθηκε, χρησιμοποίησαν ως παράδειγμα δόλου της αθλητικής Δικαιοσύνης την περίπτωση της Ρετζίνα, η οποία αν και εμπλεκόταν μαζί τους σε στημένα ή πιλοταρισμένα παιχνίδια, εν τούτοις δεν αντιμετώπιζε τις ίδιες κατηγορίες. Η φασαρία που έκαναν στάθηκε αιτία όχι φυσικά να τη γλιτώσουν αυτοί, αλλά να γίνει ειδική έρευνα για τη Ρετζίνα και να τιμωρηθεί κι αυτή με -15! Με μία όμως διαφορά: ενώ οι τιμωρίες των άλλων βγήκαν νωρίς το καλοκαίρι (ώστε να έχουν τον χρόνο να προετοιμαστούν για τη δοκιμασία που τους περίμενε), η τιμωρία της Ρετζίνα βγήκε στο τέλος της μεταγραφικής περιόδου, όταν η ομάδα ήταν αδύνατο να ενισχυθεί. Φυσικά όλοι βιάστηκαν να πουν ότι βρήκαν τον πρώτο που έπεσε: η Ρετζίνα εμφανίστηκε με την ίδια φτωχή ομάδα που πέρυσι σώθηκε δύο αγωνιστικές πριν από το τέλος –η πιθανότητα να σωθεί και φέτος ήταν μηδενική! Κι όμως, παρά τους -15 η Ρετζίνα παίζει κάθε ματς στα ίσα, κάλυψε ήδη 8 βαθμούς ποινής και έβαλε σκοπό να κάνει το μεγαλύτερο θαύμα όλων των εποχών: η τιμωρία τη σκλήρυνε, την έκανε πιο κυνική, πιο ομάδα.

Αυτή η σκληρότητα και ο κυνισμός απουσιάζουν εντελώς από τον Ολυμπιακό, ο οποίος λόγω των συνθηκών που συναντάει στην Ελλάδα (δεν αναφέρομαι μόνο στους αδύναμους αντιπάλους, αλλά και στην υπερπροστασία) εμφανίζεται στην Ευρώπη μαλθακός και συχνά άνευρος! Οι ομάδες είναι δύσκολο να παρουσιάζονται διαφορετικές από Κυριακή σε Τετάρτη: η Ρετζίνα είναι σκληροτράχηλη επειδή μόνο έτσι μπορεί να επιβιώσει ανάμεσα σε θηρία, ο Ολυμπιακός συνηθισμένος να κερδίζει χωρίς να ιδρώνει, άρα είναι δύσκολο να βάλει στην Ευρώπη το μαχαίρι στα δόντια. Με απλά λόγια: η Ρετζίνα μπορεί να νικήσει τη Ρόμα, φτάνει να μην την αφήσει να παίξει καλά, ο Ολυμπιακός για να το κάνει πρέπει να παίξει ο ίδιος καλύτερα...