Τα προβλήματα του μυαλού (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Ο Ολυμπιακός έχει πετύχει ένα γκολ στα τρία τελευταία ματς του Τσάμπιονς Λιγκ και 12 γκολ στα τρία τελευταία ματς του ελληνικού πρωταθλήματος! Το είχα γράψει και το καλοκαίρι ότι η φετινή ομάδα του παρουσιάζει ένα περίεργο σύμπτωμα: στη μέρα της μπορεί στην Ελλάδα να διαλύσει οποιονδήποτε αντίπαλο. Στην Ευρώπη, από την άλλη, έτσι όπως παίζει, δύσκολα θα δει άσπρη μέρα. Το καλοκαίρι είχα επισημάνει ένα πρόβλημα ισορροπιών: έκανα λάθος. Είναι πιο πολύ πρόβλημα πρωταγωνιστών. Και μυαλού.

Εκτός από τα ευρωπαϊκά ματς, ο Ολυμπιακός δυσκολεύτηκε και σε κάποια παιχνίδια του ελληνικού πρωταθλήματος. Εχασε από τον ΠΑΟ και τον Ατρόμητο, νίκησε δύσκολα την Ξάνθη, τον ΟΦΗ, τον Αρη, την ΑΕΚ, ζορίστηκε ακόμα και με τον Εργοτέλη και τον ντεφορμέ -όταν τον αντιμετώπισε- Ηρακλή. Τι κοινό έχουν αυτά τα ματς; Τα πιο πολλά ήταν «κλειστά» παιχνίδια και σχεδόν όλα έγιναν πριν ή έπειτα από ματς για το Τσάμπιονς Λιγκ. Εγιναν σε μία χρονική στιγμή που η ομάδα του Ολυμπιακού είχε αλλού το μυαλό της.

Μυστήριο

Το μυαλό στο ποδόσφαιρο είναι μια μυστήρια ιστορία. Μερικοί από τους μεγαλύτερους παίκτες όλων των εποχών ήταν κουτοί και πάνω στην κουταμάρα τους στήριξαν τις τύχες τους. Ηταν άνθρωποι που δεν έμαθαν ποτέ να σκέφτονται, που αντιμετώπισαν κάθε αγώνα χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία και χωρίς να ζυγίσουν στο κεφάλι τους τις ειδικές δυσκολίες που θα μπορούσαν να παρουσιαστούν. Υπήρξαν μεγάλοι ποδοσφαιριστές (και στην Ελλάδα, για να μην πω κυρίως στην Ελλάδα) που στήριξαν το παιχνίδι τους αποκλειστικά στα προσόντα τους και στο ένστικτό τους. Ταχύτητα, πάθος δύναμη και, προς Θεού, καθόλου, μα καθόλου σκέψη. Στον Ολυμπιακό αυτό δεν συμβαίνει.

Δυστυχώς

Οι περισσότεροι από τους βασικούς πρωταγωνιστές του φετινού Ολυμπιακού είναι -τολμώ να πω «δυστυχώς» για να γίνει κατανοητή η παραδοξότητα!- έξυπνα και εύστροφα παιδιά. Και κωλοπετσωμένα. Ο Ριβάλντο, όταν μιλάει, σπανιότατα μετράει τα λόγια του. Η πρόσφατη φράση του («αναλαμβάνω την ευθύνη») είναι μία συμπερασματική κατάληξη που δείχνει ότι υπάρχει πίσω από αυτή ένας προβληματισμός: ο Βραζιλιάνος το λέει, διότι όντως το πιστεύει και δεν το ισχυρίζεται για να σταματήσει κάποια συζήτηση, όπως κάνουν αρκετοί προπονητές στα δύσκολα. Ο Ριβάλντο νιώθει μια ευθύνη αναλύοντας κάποια δεδομένα. Το ίδιο ακριβώς κάνει και ο Γεωργάτος, όταν παραμονή του αγώνα με τη Βαλένθια επισημαίνει την ανάγκη για μία νίκη εκτός έδρας. Η ανάγκη αυτή είναι τη δεδομένη στιγμή κυρίως δική του, αφού ο Ολυμπιακός ήταν αποκλεισμένος έτσι κι αλλιώς και δεν θα άλλαζε ιδιαιτέρως την ιστορία του: για να πάει στο ΟΥΕΦΑ, θα 'πρεπε να κάνει αποτέλεσμα με τη Σαχτάρ. Ο «Γκέο» άλλωστε δεν είπε ποτέ «πρέπει να κερδίσουμε τη Βαλένθια για να συνεχίσουμε στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ». Είπε αυτό που μέσα στο μυαλό του τον απασχολεί: η νίκη στο εκτός έδρας ματς.

Ανάλυση

Από τους πρωταγωνιστές του Ολυμπιακού γίνεται μεγάλη ανάλυση δεδομένων. Παραδοξολογώντας, μπορώ να πω ότι γίνεται μεγαλύτερη ανάλυση των δεδομένων από αυτή που κάνει ο Σόλιντ! Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας (νομίζω μετά την πρώτη φυγή του Μπάγεβιτς) αυτό συμβαίνει κατά κόρον: οι παίκτες έμαθαν να επεξεργάζονται στο μυαλουδάκι τους καταστάσεις και προοπτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γκώνιας και ο Αμανατίδης είναι τηλεοπτικοί αναλυτές: ο Ολυμπιακός λειτούργησε και για τους δύο ως ένα είδος think tank. Δεν έχει σημασία πόσο συμφωνεί κανείς. Σημασία έχει ότι όλοι σχεδόν οι παίκτες αυτής της φουρνιάς χρησιμοποιούν, θέλουν και έχουν άποψη. Ο Γιαννακόπουλος, ο Αλεξανδρής, ο Ελευθερόπουλος, δεν χρειάζεται καν να βρίσκονται στον Ολυμπιακό για να σου αναλύσουν με λεπτομέρειες το πρόβλημά του. Δεν συμβαίνει αυτό με καμία άλλη ομάδα στην Ελλάδα.

Πρόβλημα

Το θέμα ωστόσο δεν είναι αυτοί που έφυγαν, αλλά αυτοί που υπάρχουν: κάπου εδώ το πράγμα, από αξιοπρόσεκτο γεγονός, γίνεται πρόβλημα! Διαβάζοντας δηλώσεις και μαθαίνοντας απόψεις, διαπιστώνεις ότι κάποιοι –και λόγω του ότι νιώθουν μεγάλες ευθύνες– πιο πολύ σκέφτονται παρά χαίρονται τα ματς του Τσάμπιονς Λιγκ. Πριν από αυτά σκέφτονται υπερβολικά τις ειδικές δυσκολίες τους. Επειτα από αυτά κολλάνε στο τι προηγήθηκε, αναζητούν ευθύνες προπονητών και συμπαικτών, σκέφτονται (να το πάλι!) τι θα ακολουθήσει. Ο Ριβάλντο τις σκέψεις του τις καταθέτει δημόσια. Οι άλλοι το κάνουν επιλεκτικά σε γνωστούς και φίλους. Αλλα όλοι σχεδόν είναι παγιδευμένοι σε αυτό το τριπάκι. Για να μην παρεξηγηθώ, η σκέψη, η ανάλυση, η αναζήτηση των αιτιών δεν είναι απαραίτητα κάτι αρνητικό. Οι πρωταγωνιστές του Ολυμπιακού έχουν γυρίσει και ματς με τη δύναμη του μυαλού τους: οι νίκες με ΟΦΗ, Ξάνθη και Αρη είχαν έναν χαρακτήρα επιβολής. Ηρθαν από τη σιγουριά που κάποιοι πρωταγωνιστές του πρωταθλητή αισθάνονται όταν αντιμετωπίζουν τους συγκεκριμένους αντιπάλους στις δεδομένες συνθήκες του ελληνικού πρωταθλήματος. Και η σιγουριά αυτή είναι θέμα μυαλού.

Παιχνίδι

Οσοι σκέφτονται λιγότερο και δεν έχουν υπαρξιακά προβλήματα, χαίρονται πιο πολύ το παιχνίδι και αυτό φαίνεται. Ο Καστίγιο, για παράδειγμα, είναι ο πιο βελτιωμένος απ' όλους, διότι κρατάει στο παιχνίδι του στοιχεία ποδοσφαιρικής ανεμελιάς. Οπως και ο Μπαμπαγκίντα, ο Παππάς (όταν ξεπερνάει το άγχος του), ο Ντομί (όταν τον κρατάνε τα πόδια του), ο Σέζαρ, ο οποίος προσαρμόστηκε γρήγορα όχι επειδή κατάλαβε πού βρίσκεται (όπως, για παράδειγμα, ο Ζεβλάκοφ), αλλά διότι παραμένει στην κοσμάρα του! Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ουαντού, π.χ., πήγε να τρελαθεί: το να παρακολουθήσεις τη συμπεριφορά των υπόλοιπων και να καταλάβεις το μυαλό τους είναι πολύ δύσκολο πράγμα όταν είσαι ένας καλλιεργημένος και λογικός άνθρωπος, όπως ο Μαροκινός.

Τι κρύβει

Ο Ολυμπιακός έχει παίκτες με μυαλό. Θα ήταν προτιμότερο να είχε παίκτες με ενθουσιασμό, όρεξη, διάθεση να χαρούν το παιχνίδι. Τα χρόνια έχουν φέρει σε πολλούς μια γνώση που ξεπερνά το απαραίτητο. Το μυαλό παίζει περίεργα παιχνίδια: δημιουργεί εσωστρέφεια, έπαρση, καμιά φορά κορεσμό. Και κανείς δεν ξέρει τι κρύβει...

ΠΟΚ – κοκοκό

Προχθές, στην παρουσίαση του βιβλίου του Χρήστου Σωτηρακόπουλου, μαζεύτηκαν οι επιφανείς παράγοντες του ελληνικού ποδοσφαίρου και διαβάζω ότι μίλησαν γι' αυτό που τους απασχολεί πιο πολύ, δηλαδή για τη διαιτησία. Είπαν ότι οι κακοί διαιτητές πρέπει να πηγαίνουν σπίτι τους. Τρομερό! Χθες βγήκε στο ραδιόφωνο ο Πέτρος Κόκκαλης και ισχυρίστηκε ότι ο Ψυχομάνης κάνει καλή δουλειά, η οποία σε κάποια χρόνια θα αποδώσει καρπούς. Ισχυρίστηκε επίσης ότι στο ποδόσφαιρο χρειάζονται νέοι και άφθαρτοι άνθρωποι. Με το πρώτο διαφωνώ. Οσο για το δεύτερο, ελπίζω. Διότι τα πρόσωπα είναι το κλειδί της ιστορίας και όχι οι θεσμοί, η χώρα, οι ομάδες και όλες οι υπόλοιπες γενικότητες που χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που δεν θέλουν να πουν την αλήθεια. Μπορεί κάποιος να επισημάνει ότι στη συζήτηση που έγινε στην παρουσίαση του βιβλίου του Χρήστου, όταν έπεσε στο τραπέζι το όνομα του Βασίλη Γκαγκάτση (του, κατά τον Πέτρο Κόκκαλη, αρμόδιου για τη διαιτησία στην Ελλάδα και απόλυτου θεσμικού άρχοντα), αντί οι παρευρισκόμενοι να πουν τη γνώμη τους, ακούστηκε ένα γιγάντιο κοκοκό! Μπορεί επίσης κάποιος να κάνει πολεμική στα όσα δήλωσε ο πρόεδρος του Σούπερ Λίγκας. Και αυτό μέσα στο πλαίσιο του λογικού είναι. Εγώ δεν θα κάνω ούτε το ένα ούτε το άλλο: θα τους παρακαλέσω απλώς όλα αυτά να τα συζητήσουν στο επόμενο Δ.Σ. της Σούπερ Λίγκας, ώστε ο φορέας να αποκτήσει και κάποιο νόημα. Από το να μαζεύονται και να συζητάνε με ποια βγαίνει ο Βασσάρας ή πώς θα φτιάξουν οργανισμό για το Στοίχημα με την ΕΠΟ (που με αυτή την κυβέρνηση δεν γίνεται ποτέ!), ας συζητήσουν κάτι σοβαρό: ας ξεκαθαρίσουν μεταξύ τους αν όντως συμφωνούν ότι χρειάζονται νέα πρόσωπα. Ας απαντήσουν υπεύθυνα αν πιστεύουν ότι αυτοί που οδήγησαν το πράγμα στο σημερινό θεσμικό του χάλι πρέπει να πάνε σπίτι. Ας πάρουν θέση γι' αυτούς που ορίζουν τους διαιτητές, ας βρουν επιτέλους λίγο κουράγιο για να συμφωνήσουν τουλάχιστον για το τι δεν θέλουν.

Εχω βαρεθεί να μου λένε όσα δεν τολμάνε να πουν μεταξύ τους: από την ΑΕΚ μου λένε ότι το καλοκαίρι ο Κόκκαλης έβαλε ως όρο τη διατήρηση του Γκαγκάτση και ότι οι ίδιοι κακώς τον δέχτηκαν. Στον ΠΑΟ ορκίζονται ότι θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα. Και ο Πέτρος Κόκκαλης μου λέει να μην τον ταυτίζω με τον Κατάπτυστο. Ας τα πουν όλα αυτά δημόσια: αν είναι να φτιάξουν το Νέο ΠΟΚ, ας βασίζεται αυτό στην ειλικρίνεια των κατεργάρηδων...