Ανατομία μιας παθογένειας, μέσω Πουλικάκου... (Sportday / Διονύσης Ελευθεράτος)

Με έντονη δυσαρέσκεια «προϋπάντησαν» την 14η αγωνιστική οι οπαδοί των δύο «αιωνίων». Οι μεν ήσαν παγωμένοι για τα εντός (κακή εμφάνιση στο «Κλεάνθης Βικελίδης»), οι δε εξοργισμένοι με τα εκτός. Κατάληξη, επί τα αυτά: όλοι ανέμεναν μειωμένη προσέλευση σε Μαρούσι και Φάληρο. Όπερ και εγένετο.

Στο ΟΑΚΑ κόπηκαν 9.358 και στο Καραϊσκάκη 16.245 εισιτήρια. Σε άλλες εποχές, η διαφορά της τάξης των 6.887 θα ήταν αμελητέα. Σήμερα, όμως, με τον μέσο όρο των εισιτηρίων που κόβονται στους αγώνες της Σούπερ Λίγκας να είναι μόλις 6.491, η διαφορά φαντάζει θεόρατη. Οι «γαύροι» που πήγαν στο Καραϊσκάκη, την Κυριακή, κάλυψαν το 72% του φετινού μέσου όρου των εισιτηρίων της ομάδας. Το αντίστοιχο ποσοστό στο ΟΑΚΑ, το Σάββατο, ήταν 41%. Οσο κι αν ληφθεί υπόψη ότι το Σάββατο είναι χαλαρότερα συνδεδεμένο με το γήπεδο, η διαφορά παραμένει σημαντική.

Οι αριθμοί απλώς επιβεβαιώνουν τα «ιστορικά» χαρακτηριστικά αμφοτέρων. Οι «βάζελοι» παραδοσιακά εκδηλώνουν τη δυσαρέσκειά τους ευκολότερα μέσω της «αυξημένης αποχής» -για να προστρέξουμε στην εκλογική ορολογία. Οι «γαύροι», πιο παρορμητικοί, έστω και θυμωμένοι, θέλουν να είναι εκεί. Συχνά, μάλιστα, αποφασίζουν επί τόπου, στην «κάλπη» της κερκίδας, πώς θα συμπεριφερθούν. Ψυχροί ή θερμοί, προδιατεθειμένοι να ενθαρρύνουν ή να καταρρακώσουν -όλα αυτά «παίζονται», σε περιόδους δυσφορίας κι απογοήτευσης. Πολλές φορές απλές συγκυρίες κρίνουν το κατά πόσο θα αγκαλιάσουν την ομάδα τους προστατευτικά ή σαν βόες συσφιγκτήρες: ένα γρήγορο «ερυθρόλευκο» γκολ μπορεί να μετατρέψει την κερκίδα που σιγοβράζει σε πηγή ζεστασιάς προς την ομάδα. Ενα γκολ των αντιπάλων (πόσω μάλλον δύο), καθιστά την εξέδρα, «τον πύρινο κόσμο που δεν λυγά ποτέ», καζάνι της κόλασης. Τόσο απλά.

Στα «πέτρινα χρόνια» αρκούσαν ενίοτε δύο λανθασμένες μπαλιές παικτών του Ολυμπιακού στο πρώτο δεκάλεπτο. Εάν η ομάδα δεν είχε σκοράρει στο εικοσάλεπτο, δεν χρειάζονταν καν λάθη: ακόμα κι αν οι «ερυθρόλευκοι» έπαιζαν καλά, η μουρμούρα δυνάμωνε, γινόταν σφύριγμα, αποδοκιμασία, βαρίδι στα πόδια των παικτών. Σε καμία περίπτωση, βεβαίως, δεν ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς πόσοι από τους 20.000-25.000 «γαύρους» συμμετείχαν στο ψυχικό σταύρωμα των παικτών: βλέπετε, όποιος φωνάζει, αποκτά πλεονέκτημα έναντι εκείνων που σιωπούν. Αν δεν αναμετρηθούν -σε... ντεσιμπέλ- συνθήματα, ο βοών επικρατεί.

Ναι, το σκηνικό της Κυριακής στο Καραϊσκάκη είχε άρωμα «πέτρινων χρόνων». Άρωμα, είπαμε; «Μούχλα», ακριβέστερα. Πανομοιότυπος κι ο παραλογισμός. Σε όλα: πόσο μπορεί να φταίει ο δόλιος, ο νεοφερμένος Ζεβλάκοφ για το ότι ο Ολυμπιακός ταλαιπωρείται, χρόνια τώρα, στο Τσάμπιονς Λιγκ; Περίπου όσο κι οι δύσμοιροι παίκτες, τους οποίους αποκτούσε ο Ολυμπιακός όταν οι οπαδοί του μετρούσαν, ήδη, κάμποσα στείρα χρόνια -αν κι όχι όλα «στεγνά» ως προς το θέαμα.
Μη βιαστείτε να τα αποδώσετε όλα αυτά στην τότε ένδεια πρωταθλημάτων και στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ξηρασία. Αλήθεια, την περίοδο 1999-2000, ποια στέρηση μάστιζε τους οπαδούς του Ολυμπιακού; Νωπό το νταμπλ (με θρίαμβο επί του ΠΑΟ, στον τελικό), νωπή και η πορεία στους «8» του Τσάμπιονς Λιγκ. Κι όμως, αρκούσε μία ήττα 3-0 από την ΑΕΚ (στο Κύπελλο) για να βρουν οι παίκτες σπασμένα τα αυτοκίνητά τους!

ΚατΑ συνέπεια, η λέξη-κλειδί δεν είναι η στέρηση. Είναι η αρρωστημένη εγωπάθεια. Η ιδέα του οπαδού ότι διαδραματίζει ρόλο ιδιόρρυθμου ψυχολόγου -της κακιάς ώρας- των παικτών: πρέπει να τους βρίσει, για «να ταρακουνηθούν». Οτι είναι ο μπαμπούλας τους: οφείλουν να ανησυχούν για το τι θα βρει τρόπο «να τους σπικάρει δύο φωνήεντα». Σε περιπτώσεις «σοβαρών ολισθημάτων», να τους κάνει το Ι.Χ. καμπριολέ.

Στις κακές τους στιγμές, αρκετοί φίλοι του Ολυμπιακού αποπνέουν ανάλογη παθογένεια, σε βαθμό απίστευτο. Είπαμε: ακόμα κι αν δεν αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα στο γήπεδο, αυτοί ακούγονται, αυτοί δίνουν το στίγμα. Στις καλές τους στιγμές, άλλη ιστορία... Το είχε πει κάποτε ένας διάσημος οπαδός της ομάδας, ο «πουρόκερ» Δημήτρης Πουλικάκος: οι «γαύροι» στις κερκίδες ή θα ωθούν την ομάδα τους να πετάει ή με τον τρόπο τους θα ζητούν από τον αντίπαλο: «βάλτε μας πέντε».
ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ; Σπανίζει. Εναλλάσσονται η απόλυτη λατρεία και το έμπρακτο μίσος, αυτό που -κατά τα άλλα- αναζητεί νομιμοποίηση στην υπέρμετρη «αγάπη προς την ομάδα». Αυτή την απροσδιόριστη έννοια, την ομάδα, που μόνο ο αναψοκοκκινισμένος οπαδός ενσαρκώνει ανόθευτα. Πάντα. Ετσι νομίζει, άρα έτσι είναι. Ο όρος «θρυλική ξεφτίλα», που επινόησε ο Δ. Πουλικάκος, μάλλον αποδίδει στην εντέλεια αυτή την παράνοια.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι «γαύροι», στην πίκρα ή τη θολούρα τους, σπανίως αναζητούν μεμονωμένους παίκτες για να ξεσπάσουν. Στους Παναθηναϊκούς μπορεί να φταίει ο Βύντρα ή τα κόκκινα παπούτσια του Λεοντίου. Οι ΑΕΚτσήδες κάποτε «στόχευαν» τον Γεωργέα. Προσφάτως το έκαναν, για λίγο, με τον Σέζαρ. Οι Ολυμπιακοί, όμως, στα «πέτρινα χρόνια» είτε απογείωναν ολάκερη την ομάδα είτε την έριχναν στον Καιάδα, επίσης ολάκερη! Κάποτε «ξεχώρισαν» τον Τσαλουχίδη και τον Ταληκριάδη, αλλά αιτία ήσαν οι φήμες για κλίκες, για υπονόμευση του προπονητή (Μπλαχίν) κ.λπ. Αργότερα, στις καλές εποχές, διέρρηξαν τις σχέσεις τους με τον Ελευθερόπουλο, αλλά αυτή ήταν περισσότερο υπόθεση «οικογενειακής βεντέτας». Στην κυριακάτικη αναβίωση των «πέτρινων χρόνων», ο κανόνας επιβεβαιώθηκε: όλοι στην πυρά.
Εικάζω ότι κάμποσοι από τους οπαδούς που «έλουζαν» έως και τον Τζόρτζεβιτς πολύ θα είχαν χαρεί για εκείνες τις διμερείς επαφές με τους πιστούς της Λίβερπουλ (2004). Για το πανό που μνημόνευε το κοινό χρώμα, τους αδικοχαμένους οπαδούς των δύο ομάδων. Δεν μπήκαν στον πειρασμό, άραγε, να δανειστούν τίποτε από την κουλτούρα των Αγγλων «κόκκινων»; Πιστεύουν, μήπως, ότι το «ποτέ δεν θα βαδίσετε μόνοι» επιδέχεται την προσθήκη «διότι αν στραβοπατήσετε, θα μας βρείτε απέναντί σας»;

Τον τελευταίο καιρό οι παίκτες του Ολυμπιακού είναι, όντως, μόνοι. Σαν «Αδέσποτα Σκυλιά», για να θυμηθούμε τον τίτλο παλιού συγκροτήματος, στο οποίο συμμετείχε ο Πουλικάκος, στα 80ς. Την Κυριακή «σκύλιασαν» για να αποδείξουν ότι μπορούν, έστω κι έτσι. Βαλλόμενοι από την κερκίδα, «δακτυλοδεικτούμενοι» από τη διοίκηση -το μήνυμα της επίσκεψης Κόκκαλη στου Ρέντη. Τα κατάφεραν. Αν τυχόν κατορθώσουν να κερδίσουν (κι) αυτόν τον τίτλο, δεν θα το χρωστούν σε κανέναν άλλον. Θα είναι «Οι Αυτοπρόσωποι». Άλλο συγκρότημα του Πουλικάκου αυτό...