To μέλλον είναι στους παραμελημένους (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Ο ασφαλέστερος τρόπος γελοιοποίησης και του σοβαρότερου θέματος είναι η υπερβολή. Γίνεται, για παράδειγμα, ένα πείραμα με τα φύλλα της ελιάς. Το μαθαίνει η Δρούζα, υπάρχουν μερικά άτομα που περιμένουν να κονομήσουν και ο ζωμός των φύλλων της ελιάς παίρνει το γελοίο για φάρμακο προσωνύμιο «φραπελιά» και σε μερικές μέρες η φραπελιά θεραπεύει τον καρκίνο, τις ασθένειες της καρδιάς, την ποδάγρα και την καψούρα. Ανακαλύπτουν ότι στη ζώνη του όζοντος έχει δημιουργηθεί μία τρύπα με αποτέλεσμα μετεωρολογικές μεταβολές στον πλανήτη. Αυτόματα κάθε παρέκκλιση από τις νορμάλ θερμοκρασίες καταλογίζεται στην επάρατη τρύπα. Εχουμε φέτος ζεστό χειμώνα; Φταίει η τρύπα. Παρ' ότι πέρυσι και πρόπερσι η Ελλάδα είχε δύο από τους πιο κρύους χειμώνες και στη Βόρεια Ευρώπη, έπειτα από μια παροδική καλοκαιρία που διήρκεσε ως τα Χριστούγεννα, πνίγηκαν στο χιόνι.

Παίζει ο Σωτήρης Νίνης στον Παναθηναϊκό; Γίνεται κάτι σαν το Πολυτεχνείο. «Ενα, δύο, τρία, πολλά Πολυτεχνεία» και κάθε ομάδα που σέβεται την επικοινωνία της ανακαλύπτει ότι είχε κρυμμένους μια ντουζίνα Νίνηδες, που από Δευτέρα θα βγάλουν μάτια. Η περίπτωση του Σωτήρη Νίνη δεν μπορεί να δημιουργήσει κανόνα. Στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου υπάρχουν μόνο μία-δύο περιπτώσεις παικτών σε μία από τις τρεις μεγάλες ομάδες της Αθήνας που μπόρεσαν σε ηλικία κάτω των 17 ετών να πάρουν τη φανέλα του βασικού. Η μόνη περίπτωση που μου έρχεται στο μυαλό είναι του Μίμη Δομάζου, που δεν ήταν 17, αλλά περίπου ένα χρόνο μεγαλύτερος όταν πρωτοφόρεσε τη φανέλα του Παναθηναϊκού. Και δεν είναι συμπτωματικό ότι ο Δομάζος πρωτόπαιξε στον Παναθηναϊκό στη θέση που σήμερα παίζει ο Νίνης. Διότι είναι μια θέση στην οποία ο παίκτης δεν μπλέκεται στη «βρόμικη δουλειά» της σωματικής επαφής που έχουν οι παίκτες του άξονα.

Τέλος πάντων. Από τη μέρα που εμφανίστηκε ο Σωτήρης Νίνης ακολούθησε η μισή παιδική εθνική ομάδα της Αλβανίας ακολουθούμενη από γίγαντες από την Ξάνθη, ζογκλέρ από τη Βραζιλία και παιδιά θαύματα που οι περιγραφές τους μοιάζουν να βγαίνουν από περιγραφές τέντας πανηγυριού των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων. Το μέλλον του ελληνικού ποδοσφαίρου δεν βρίσκεται ούτε στα 16άρικα ούτε στα 17άρικα. Φυσικά, μια φορά στο τόσο θα εμφανίζεται και κάποιο τέτοιο φαινόμενο και είναι υποχρέωση των προπονητών να το αναδείξουν. Το μέλλον, όμως, του ελληνικού ποδοσφαίρου βρίσκεται στις νορμάλ ηλικίες για το ποδόσφαιρο. Στα 20 με 23, ηλικίες που παραμελήθηκαν τραγικά όταν εμφανίστηκαν οι καραβιές των αλλοδαπών μετά το 1996. Η γελοιότητα δεν φημίζεται για τα καλά της φρένα, αλλά σιγά σιγά ας αρχίσουμε να το πατάμε, προτού περάσουμε στο άλλο άκρο: «Ελα, μωρέ, και οι πιτσιρικάδες ίδιοι μαλάκες είναι».

Θα φύγω από αυτόν τον κόσμο ικανοποιημένος την πρώτη φορά που θα γίνει χειρουργική επέμβαση σε ποδοσφαιριστή και το ανακοινωθέν δεν θα λέει «Εγινε με επιτυχία», «Εγινε με απόλυτη επιτυχία», «Εγινε με συγκλονιστική επιτυχία». Στα 50 χρόνια που διαβάζω αθλητικές εφημερίδες ποτέ δεν έτυχε να ανακοινωθεί κάτι άλλο. Οχι «Τα κάναμε σκατά», αλλά κάτι διαφορετικό. Κάτι που να σου επιτρέπει να διαχωρίσεις μια πραγματικά επιτυχημένη εγχείρηση από μια λιγότερο επιτυχημένη ή από μία που δεν πέτυχε. Πάμε, λοιπόν, στην ιστορία με το γόνατο του Εκι Γκονζάλες. Κανένας, φυσικά, δημοσιογράφος δεν είναι γιατρός για να μπορεί να εκτιμήσει τα αποτελέσματα μιας εγχείρησης. Επίσης, κανένας δημοσιογράφος δεν είναι ψυχολόγος για να λέει ότι τους δύο τελευταίους μήνες το πρόβλημα οφειλόταν στις φοβίες του παίκτη. Κανένας δημοσιογράφος δεν μπορεί να γράψει ή να πει την εκτίμησή του για τον τραυματισμό του Εκι Γκονζάλες, η οποία ως είθισται κρίνεται από το κοινό, με τη διοίκηση του Παναθηναϊκού –εκτός αν είναι εργοδότες του δημοσιογράφου– να μην είναι τίποτα περισσότερο από αναγνώστες.

Στις 9 Δεκεμβρίου ο Εκι Γκονζάλες, τέσσερις μήνες μετά τον τραυματισμό του, επέστρεψε στην ενεργό δράση. Στο ματς με τη Λάρισα ο Γκονζάλες μπήκε αλλαγή, για να κάνει το τακουνάκι στον Σαλπιγγίδη, από το οποίο μπήκε το μοναδικό γκολ. Μετά την εντυπωσιακή επιστροφή του, ο Γκονζάλες έπαιξε στο ματς με την Κέρκυρα και πάλι ως αλλαγή, για να σταματήσει να παίζει εν όψει της διακοπής του πρωταθλήματος για τα Χριστούγεννα και να μην επανέλθει από τότε. Στους πάνω από δύο μήνες που μεσολάβησαν ο Γκονζάλες διαμαρτυρόταν για ενοχλήσεις στο γόνατο. Σύμφωνα με τις πληροφορίες από τη διοίκηση του Παναθηναϊκού, όπως διέρρεαν στα ρεπορτάζ, το πρόβλημα του Γκονζάλες ήταν ψυχολογικό. Ενα καθόλου σπάνιο ύστερα από σοβαρό τραυματισμό φαινόμενο, που γινόταν όμως περίεργο λόγω του ότι συνέβαινε σε έναν ποδοσφαιριστή που σκίστηκε να μπει όσο πιο γρήγορα μπορούσε στους αγώνες. Σύμφωνα με τη θεωρία των «ψυχολογικών προβλημάτων», είχαμε έναν παίκτη που για μια περίοδο συμπεριφερόταν σαν μηχανή του πολέμου και ξαφνικά έγινε κατά φαντασίαν ασθενής. Το δεύτερο αξιοπερίεργο φαινόμενο ήταν ότι αυτό που για δύο μήνες φαντασιωνόταν ο Γκονζάλες, δηλαδή ότι το γόνατό του τον ενοχλούσε, συνέβη στην πραγματικότητα σε μια φάση της προπόνησης της 8ης Φεβρουαρίου. Αυτά είναι τα στοιχεία, σύμφωνα με τις διαρροές.

Η ιστορία με τον τραυματισμό του Εκι Γκονζάλες μπορεί να έχει συμβεί όπως ακριβώς ισχυρίζεται η διοίκηση του Παναθηναϊκού. Σε αυτή, όμως, την περίπτωση πρέπει να δεχτούμε ότι έχουμε έναν παίκτη που διαμαρτύρεται για ανύπαρκτες ή φυσικές ύστερα από εγχείρηση ενοχλήσεις και κατά σατανική σύμπτωση προβλέπει το μέλλον. Και τραυματίστηκε πραγματικά στο σημείο που φανταζόταν ότι είχε πάθει ζημιά. Οτι γίνεται, γίνεται. Το πιθανότερο όμως είναι πως είχε δίκιο όταν διαμαρτυρόταν.

Φυσικά, είναι λάθος να κρίνεις τον επαγγελματισμό ενός επιστήμονα όπως ο Αργύρης Μήτσου χωρίς να έχεις τα στοιχεία από τις εγχειρήσεις. Ακόμα περισσότερο, αν δεν έχεις την κατάλληλη κατάρτιση. Για τους ίδιους λόγους, όμως, είναι λάθος να πεις ότι η εγχείρηση και η αποθεραπεία ήταν σωστές, πόσω μάλλον εάν δεν υπήρξε νέος, άσχετος με την εγχείρηση τραυματισμός, και ότι τα αποτελέσματα ήταν ικανοποιητικά. Και να προσθέσω κάτι. Σε κάθε σοβαρή εγχείρηση υπάρχει ένα ποσοστό αποτυχίας, το οποίο αφορά και τον πιο επιτυχημένο γιατρό. Απλά οι καλοί γιατροί το μειώνουν, αλλά δεν το εξαφανίζουν. Τώρα, αν η περίπτωση του Γκονζάλες ανήκει στο αναπόφευκτο αυτό ποσοστό, μόνο ένας ειδικός μπορεί να το κρίνει.

Στο θέμα των τραυματισμών χονδρικά έχουμε τρεις κατηγορίες. Πρώτον, τους τραυματισμούς που είναι τόσο σοβαροί, που η πιθανότητα ο παίκτης να επανέλθει και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του επαγγελματικού ποδοσφαίρου είναι λίγες. Χονδρικά και χωρίς να διεκδικώ τίτλους ειδικού, σοβαρές τενοντίτιδες και κατάγματα κοπώσεως είναι οι πιο επικίνδυνοι τραυματισμοί για έναν επαγγελματία αθλητή. Ο λόγος είναι ότι οι συγκεκριμένοι τραυματισμοί επαναλαμβάνονται εάν ο αθλητής επανέλθει στον πρωταθλητισμό. Ο φαύλος κύκλος είναι ότι τέτοιοι τραυματισμοί χρειάζονται ξεκούραση, αλλά ένας αθλητής δεν μπορεί να μείνει πρωταθλητής χωρίς να ζορίζει το τραυματισμένο σημείο. Κλασική περίπτωση βαριάς τενοντίτιδας ήταν ο τραυματισμός του Πατσατζόγλου, ενώ το μέγεθος της ζημιάς που έχει πάθει ο Λαγός είναι αδύνατον να εκτιμηθεί πριν επανέλθει στο γήπεδο.

Δεύτερη κατηγορία είναι οι τραυματισμοί που για κάποιον λόγο η εγχείρηση δεν πέτυχε. Κλασική περίπτωση αυτής της κατηγορίας είναι ο τραυματισμός του Λάμπρου Χούτου, που αργότερα ο πατέρας του είπε ότι στη δεύτερη εγχείρηση ο γιατρός βρήκε στο γόνατό του σπάγκους. Σπάγκους σίγουρα δεν είχε βρει, αλλά το γόνατο του Χούτου είχε χρειαστεί να χειρουργηθεί ξανά, πράξη που κανένας σοβαρός ορθοπαιδικός δεν κάνει αν η πρώτη εγχείρηση ήταν επιτυχημένη. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και ο αιώνιος πόλεμος ανάμεσα σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι οι εγχειρήσεις χιαστών πρέπει να γίνονται με φυσικά ή τεχνητά μοσχεύματα. Από πείρα νομίζω ότι και οι δύο μέθοδοι έχουν ένα ποσοστό αποτυχίας. Οσο γι' αυτούς που λένε ότι τα συνθετικά μοσχεύματα είναι επικίνδυνα, δεν έχουν παρά να κοιτάξουν τον Πέντραγκ Τζόρτζεβιτς. Εντεκα χρόνια ύστερα από εγχείρηση με συνθετικό μόσχευμα και συνεχίζει να παίζει χωρίς πρόβλημα.

Η τρίτη κατηγορία είναι οι τραυματίες που βιάζονται ή τους βιάζουν να γυρίσουν στο γήπεδο. Η τραγικότερη περίπτωση είναι του Χρήστου Κωστή, που στη βιασύνη του να επιστρέψει στο ποδόσφαιρο έπειτα από κάταγμα επιβάρυνε το πόδι του κάνοντας ασκήσεις στην άμμο. Οι περιπτώσεις γρήγορης επανόδου, η οποία δημιουργεί προβλήματα, είναι συχνές. Για να παίξει μισή ώρα εναντίον της Σαχτάρ, ο Μιχάλης Κωνσταντίνου βιάστηκε να επανέλθει από τον τραυματισμό του, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρείται μέχρι σήμερα. Το ίδιο συνέβη με τον Ακη Ζήκο, για να παίξει εναντίον του Ολυμπιακού. Το αποτέλεσμα ήταν να σέρνεται στο ματς εναντίον του Εργοτέλη και τώρα να λέγεται ότι πρέπει να ξεκουραστεί επειδή έχει ενοχλήσεις.