Σε αυτόν τον κόσμο, τον κόσμο των μεγάλων, δεν ξέρει ακόμη πώς να βαδίσει. Ας ελπίσουμε να το ανακαλύψει πριν τον καταπιεί ο χρόνος
Οταν τον Δεκέμβρη του 2004 η ΦΙΦΑ βράβευσε τον Ροναλντίνιο, ένιωσα ότι για πρώτη φορά ένας Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής εξαιτίας του τρόπου που παίζει μπορεί να χαρακτηριστεί «η χαρά του κόσμου», από την εποχή που ο στραβοπόδης Μανού, ο «Γκαρίντσα», κεντούσε στα γήπεδα.
Σε κάθε ντρίμπλα, σε κάθε πάσα, σε κάθε σουτ, ακόμη και στο σκληρό μαρκάρισμα που θα δεχθεί, αυτός ο προικισμένος Βραζιλιάνος μέχρι πριν από λίγο καιρό κρέμαγε ένα πλατύ χαμόγελο, λες και αυτό το χαμόγελο είναι στολίδι ενός μαγικού χριστουγεννιάτικου δέντρου. Ενα χαμόγελο που μαρτυρούσε το πόσο χαιρόταν αυτό που έκανε, αποδίδοντας έτσι στο ποδόσφαιρο τον πρωταρχικό του χαρακτήρα, αυτόν του παιχνιδιού με όλη την απελευθερωτική, τη θεραπευτική δυναμική που κρύβει. Πιθανόν, αυτή τη στιγμή, ο Ροναλντίνιο να είναι ο πιο ολοκληρωμένος ποδοσφαιριστής πάνω στον πλανήτη. Ενας ποδοσφαιριστής που πέρα από την οργιώδη του φαντασία έχει μία εξαιρετική αίσθηση του timing, όπως συνέβη με όλους τους μεγάλους ποδοσφαιριστές στην ιστορία. Εχει αυτή τη μυστηριώδη σοφία των ταλαντούχων που γνωρίζουν πότε μπορούν να κάνουν εκείνο που πρέπει.
Από τότε που φόρεσε τη φανέλα της Μπάρτσα, που μπορούσα όπως όλοι να τον παρακολουθώ πιο συχνά, υπέθετα ότι ο Βραζιλιάνος θα γινόταν όλο και καλύτερος όσο περνούσε ο καιρός. Θα ωρίμαζε και θα μάθαινε ακόμη καλύτερα πώς να κατανέμει τις δυνάμεις του και την ενέργειά του στον χώρο και τον χρόνο. Θα επινοούσε όλο και περισσότερα «κόλπα» που δεν θα είχαν μόνο στόχο τον εντυπωσιασμό, αλλά θα ήταν ενταγμένα μέσα σε μία σχεδιασμένη προσπάθεια που θα έχει έναν συγκεκριμένο στόχο. Ο Ροναλντίνιο είναι τυχερός που τα τελευταία 4 χρόνια βρίσκεται στην Μπαρτσελόνα. Οπως κι εμείς. Αν έμενε στην Παρί, δεν πιστεύω ότι το ποδοσφαιρικό του ταλέντο θα είχε την εξέλιξη που έχει στην Μπάρτσα, αφού το επίπεδο του ανταγωνισμού στο γαλλικό πρωτάθλημα είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο του ισπανικού. Ακόμη και σε επίπεδο παραστάσεων, από το ισπανικό ποδόσφαιρο ο Ροναλντίνιο μπορεί να έχει πολλές περισσότερες και πιο ποιοτικές, αφού στην Ισπανία είναι συγκεντρωμένοι πολλοί περισσότεροι καλοί ποδοσφαιριστές από ό,τι στη Γαλλία.
Ολοι οι μεγάλοι ποδοσφαιριστές μέσα στο γήπεδο μιμούνται τη λειτουργία των ηλεκτρονικών υπολογιστών με το input, το εισαγόμενο και το output, το εξαγόμενο. Το περιβάλλον τούς τροφοδοτεί με παραστάσεις που το ταλέντο τους τις επεξεργάζεται και τις επαναφέρει στο περιβάλλον, σε άλλη τελειότερη μορφή. Μία κοφτή ντρίμπλα μαζί με μία προσποίηση ήταν το input που χρησιμοποίησε ο Ροναλντίνιο για να το επεξεργαστεί και να δημιουργήσει αυτή την απίθανη ντρίμπλα που μας έδειξε στην πρώτη διαφήμιση της NIKE. Το μεγαλύτερο δώρο που μας προσέφερε ο Βραζιλιάνος είναι η εκ νέου ανακάλυψη του κενού χώρου στο ποδόσφαιρο. Το σύγχρονο ποδόσφαιρο στενάζει κάτω από τη δικτατορία των συστημάτων που καλύπτουν ασφυκτικά τους κενούς χώρους στο γήπεδο. Το passing game του Ροναλντίνιο κάνει αυτό ακριβώς. Δημιουργεί και ανακαλύπτει τους κενούς χώρους και τους προσφέρει στους συμπαίκτες του για αξιοποίηση. Αυτό το στοιχείο είναι που μπορεί να κάνει το παιχνίδι περισσότερο θεαματικό και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο περισσότερο ελκυστικό. Η καλή Ρεάλ των μεγάλων αστέρων στις λίγες λαμπερές της στιγμές πετύχαινε αυτό ακριβώς. Οπως και ο μεγάλος Αγιαξ της δεκαετίας του '70. Ενας ακόμη παράγοντας που έχει επιδράσει θετικά στο παιχνίδι του Ροναλντίνιο είναι το περιβάλλον που έχει συναντήσει στην Μπαρτσελόνα. Οι Βραζιλιάνοι είναι ποδοσφαιριστές ψυχολογίας. Ενα δυσαρμονικό περιβάλλον, η αναστάτωση στην προσωπική τους ζωή, οι τριβές με τον προπονητή ή τους συμπαίκτες τους επιδρούν καθοριστικά στο παιχνίδι τους. Εδώ βρίσκεται η εξήγηση για το χαμόγελο που χάθηκε από το πρόσωπό του και για τη δημιουργικότητα που χάθηκε από το παιχνίδι του.
Ο Ροναλντίνιο μεγαλώνει. Αρχίζει να έχει άλλες ανάγκες και άλλους φόβους. Καταλαβαίνει ότι αυτό που έβλεπε σαν διασκέδαση, τις διαφημίσεις, τώρα τον πνίγουν. Αντιλαμβάνεται ότι το παιχνίδι δεν είναι τόσο απλό. Οπως και ο κόσμος, που για ένα παιδί μπορεί να μοιάζει με παιδική χαρά, αλλά για έναν μεγάλο είναι γεμάτος εμπόδια, διλήμματα και συμβιβασμούς. Και σε αυτόν τον κόσμο, τον κόσμο των μεγάλων, ο Ροναλντίνιο δεν ξέρει ακόμη πώς να βαδίσει. Ας ελπίσουμε να το ανακαλύψει πριν τον καταπιεί ο χρόνος.
Σημαδιακό πρωτάθλημα
Είδες για να διαβάζει Αρχαιοελληνική Γραμματεία ο Πολύδωρας; Μουτζαχεντίν του πολιτισμού και της ανοχής έχει γίνει
Αυτό, το πρώτο πρωτάθλημα που οργάνωσε στο γόνατο η Σούπερ Λίγκα έχω την εντύπωση ότι θα αποδειχθεί σημαδιακό για τους τρεις πρώτους του βαθμολογικού πίνακα.
Για τον Ολυμπιακό, επειδή θα δει την ομάδα της δεκαετούς κυριαρχίας να λέει «αντίο» με ένα ακόμη πρωτάθλημα. Παράλληλα, η ομάδα του Πειραιά ξεκινάει την αργοπορημένη διαδικασία ανανέωσής της, με αμφίβολη έκβαση.
Για τον ΠΑΟ, επειδή με τον Μουνιόθ άρχισε να αποκτά χαρακτήρα, να κερδίσει έπειτα από καιρό δύο φορές τους «ερυθρόλευκους» στο πρωτάθλημα και γιατί πατά γερά σε νέους ποδοσφαιριστές κοιτώντας το μέλλον –και την κορυφή- με αισιοδοξία. Για την ΑΕΚ, το αύριο μοιάζει καλύτερο.
Ο Ντέμης εμπιστεύεται απόλυτα τον Φερέρ, έναν δάσκαλο, για να κάνει του χρόνου το άλμα που δεν έκανε φέτος. Της λείπουν τα κεφάλαια που έχουν οι άλλοι δύο, αλλά ποντάρει στα νιάτα και τον ενθουσιασμό. Θα ανακαλύψουμε αν αυτά είναι αρκετά.
Παιδεία, γνώση και πολιτική
ΟΝτ' Αλαμπέρ, ένας από τους Εγκυκλοπαιδιστές, συχνά διηγoύνταν μια ιστορία που είχε ακούσει.
Ενα από τα πιο προικισμένα πνεύματα της εποχής του είχε φτιάξει μια μοναδική βιβλιοθήκη μέσα σε έναν πολύ περιορισμένο χώρο.
Να πώς: αν αγόραζε, ας πούμε, ένα δωδεκάτομο έργο από το οποίο δεν άξιζε να διαβαστούν παραπάνω από πέντε-έξι σελίδες, ξέσκιζε και πέταγε τις υπόλοιπες στα σκουπίδια. Αυτή η «ρύθμιση» θα ήταν ίσως μια κάποια λύση, σήμερα που κουβεντιάζουμε για τα συγγράμματα και για το αν πρέπει να τα πληρώνουν ή όχι οι φοιτητές.
Τι γίνεται, όμως, με το περιεχόμενο των συγγραμμάτων; Με το περιεχόμενο της παρεχόμενης εκπαίδευσης; Με το περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων; Πιθανόν να μην έχει γίνει κατανοητό ότι η πολιτική –σε ολόκληρο τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο- κάτω από την πίεση της αγοράς εκτρέπει την εκπαίδευση από τον σκοπό της.
Αντί να πλάθει πνευματικώς χειραφετημένα παιδιά με τη μετάδοση της γνώσης, παράγει πολίτες με συγκεκριμένες απόψεις και εργάτες με ειδικές δεξιότητες.
Τα σχολεία και οι σχολές θεωρούν τη γνώση άχρηστη αν δεν οδηγεί σε μερικά συγκεκριμένα προσόντα, που ο φοιτητής θα μπορέσει να πουλήσει στην αγορά εργασίας.
Ακόμα και τα ίδια τα πανεπιστήμια δυσκολεύονται να ορίσουν τη γνώση καθαυτή ως σκοπό των σπουδών. Θυμηθείτε τι έγραφε στο «Θεώρημα του παπαγάλου» ο Ντένις Γκετζ για τους Πυθαγόρειους.
Ο μαθητής που έμπαινε στην Πυθαγόρειο Αδελφότητα χάριζε σε αυτήν όλα τα υπάρχοντά του.
Για πέντε χρόνια άκουγε τη διδασκαλία του Πυθαγόρα μόνο πίσω από ένα παραπέτασμα.
Οσοι αποτύγχαναν στις εξετάσεις αποβάλλονταν από τη σχολή. Στον περίβολο, οι παλιοί μαθητές έσκαβαν έναν τάφο, ο οποίος συμβόλιζε την τραγική απώλεια ενός παραλίγο σπουδαίου μαθητή.
Γεμάτες τέτοιους «τάφους» είναι οι σύγχρονες σχολές (δίπλα στους μαθητές, όμως, ας κρατήσουν κάποιους «τάφους» ανοιχτούς και για μερικούς πολιτικούς).