Η κονόμα πάνω απ’ την ασφάλεια(SportDay /Αντώνης Πανούτσος)

Tο 1985 η Ελληνική Αστυνομία ανακοίνωνε τη δημιουργία της ομάδας «Ζ». Εκείνη την εποχή ήμουν αρχισυντάκτης στο «Motorrad» και είχα παρακολουθήσει την παρουσίαση της νέας μονάδας σε επίδειξη μοτοσικλετιστικών ικανοτήτων στο πάρκινγκ της πανεπιστημιούπολης στου Ζωγράφου.

Είχε ανακοινωθεί ότι η ομάδα δημιουργείται για άμεση αντιμετώπιση της εγκληματικότητας στους δρόμους για την υπεράσπιση του κοινού πολίτη, για να αντιμετωπιστούν οι τσαντάκηδες και τα σχετικά. Στη διάρκεια της παρουσίασης μια κλήση έφτασε για τσαντάκια στον χώρο της πανεπιστημιούπολης, ένας μοτοσικλετιστής έφυγε σφεντόνα, σε μερικά λεπτά τον είχε συλλάβει. Και η ειδική μονάδα που θα απάλλασσε την Αθήνα από την εγκληματικότητα είχε δημιουργηθεί. Η ηγεσία της Αστυνομίας είχε ορκιστεί στα γαλόνια της ότι αυτό το επίλεκτο σώμα ποτέ δεν θα ασχολείτο με τίποτα άλλο εκτός της πάταξης του κοινού εγκλήματος. Εναν μήνα αργότερα, ένας ζετάς μού έκοβε κλήση απέναντι από την αμερικανική πρεσβεία επειδή δεν φορούσα κράνος. Πέντε μήνες αργότερα, οι ζετάδες πλακώνονταν με τους ανάρχες έξω από το Πολυτεχνείο. Ενα χρόνο αργότερα, συναντούσα τον επικεφαλής της ομάδας «Ζ» στο ΟΑΚΑ Κλέονα Μώρο.

Με μία πολύχρωμη BMW μετείχε στην ομάδα προστασίας του Γιώργου Βαρδινογιάννη. Μέσα σε ένα χρόνο η ομάδα «Ζ», οι επίλεκτοι μοτοσικλετιστές της Ελληνικής Αστυνομίας, γίνονταν τροχονόμοι και σωματοφύλακες. Οταν ήρθε και η άλωση της ομάδας από τους γιους των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που ήθελαν το πρεστίζ και τα επιδόματα, το επίπεδο της ομάδας «Ζ» έγινε αντίστοιχο με των μοτοσικλετιστών της Τροχαίας. Εάν θέλουμε να καταλάβουμε το χαμηλό επίπεδο της Ελληνικής Αστυνομίας, δεν έχουμε παρά να θυμόμαστε την ιστορία της ομάδας «Ζ».

Εβλεπα τη φωτογραφία που δημοσιεύεται στο κέντρο της σελίδας από τα επεισόδια στο «Ολίμπικο» της Ρώμης και αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι η άκρη του κλομπ του αστυφύλακα, που χωρίς να απειλεί είναι έτοιμο να δώσει το επόμενο χτύπημα στον αιμόφυρτο Αγγλο. Ακόμα και η γωνία του κλομπ δείχνει τη σιγουριά αυτού που το κρατάει. Χωρίς να απειλεί, είναι έτοιμο να κάνει τη δουλειά του. Δείτε αντίστοιχες φωτογραφίες από επεισόδια ελληνικών γηπέδων. Θα δείτε αστυφύλακες να τρέχουν ο ένας δίπλα στον άλλον σαν τα πρόβατα, δείχνοντας μεγαλύτερο πανικό από αυτούς που κυνηγούν. Γομάρια και λιμοί, κοντοί και λελέκια, βλάχοι και γηγενείς της αθηναϊκής δυτικής όχθης να κυνηγούν χούλιγκαν σαν τα πρόβατα του τσέλιγκα παππού τους. Το πρόβλημα δεν είναι αν έχουμε Αστυνομία ή σεκιούριτι στα γήπεδα. Το πρόβλημα είναι στην εκπαίδευση και κυρίως στην επιλογή. Η Αστυνομία απέτυχε γιατί, αντί να στέλνει εκπαιδευμένους αστυνομικούς, έστελνε όποιον δεν είχε υπηρεσία. Οι σεκιουριτάδες μέχρι τώρα είναι πρώην χούλιγκαν των ομάδων που, όταν το ματς πάει καλά, χτυπάνε φιλικά τις πλάτες των αντιπάλων, ενώ, όταν στραβώνει, τους χτυπάνε τα κεφάλια. Αν του χρόνου προχωρήσουμε σε security στα γήπεδα, αν είναι πρώην χούλιγκαν ή πρώην πορτιέρηδες μαγαζιών, όπως αυτούς που κατέβασε η ΕΠΟ στο ματς με την Τουρκία, το παιχνίδι θα έχει χαθεί πριν παιχτεί. Είναι υποχρέωση του Τύπου να καταγράψει ποιοι και με ποιους θα δημιουργήσουν τα security. Για την ώρα, ψίθυροι και μυστικότητα δείχνουν ότι περισσότερο από την ασφάλεια του θεατή αυτό που ενδιαφέρει είναι η κονόμα.

Η ιστορία με τη δήλωση της Δέσποινας Παπαδοπούλου για τον επαναληπτικό αγώνα του Παναθηναϊκού με τον Ερυθρό Αστέρα έχει περισσότερο από όλα ενδιαφέρον από δημοσιογραφικής πλευράς. Οπως με το Κρυφό Σχολειό και την Επανάσταση του 1821 για τους ιστορικούς και τη 17η Νοέμβρη για το πολιτικό ρεπορτάζ, στο αθλητικό όλοι ξέρουν ότι με την ενασχόληση με το θέμα στην καλύτερη περίπτωση να καταλήξεις με το αμάξι σου να κάνεις παρέα στο καμένο του Αρκουλή. Κανένας διευθυντής εφημερίδας δεν θα έστελνε δημοσιογράφο να κάνει έρευνα στο Βελιγράδι. Και αν του έβγαινε το ματς στημένο, τι θα έκανε; Θα έγραφε «Παραμύθι η πρόκριση στον τελικό»; Αν ήταν «πράσινη» εφημερίδα, θα ήταν αυτοκτονικό, Αν ήταν «κόκκινη», ελάχιστα θα είχε να κερδίσει. Αν ήταν ουδέτερη, θα έχανε σούμπιτο το παναθηναϊκό της κοινό και θα τη χρωμάτιζαν σαν «κόκκινο» έντυπο. Οι εφημερίδες δεν κρύβουν τίποτα, αλλά δεν έχουν και τη διάθεση να αποκαλύψουν κάτι. Το ίδιο και οι δημοσιογράφοι.

Ποιος έχει τη διάθεση να σηκώνεται κάθε πρωί και να ξέρει ότι για να πάει στο περίπτερο θα πρέπει να τσακωθεί με 10 πληγωμένους Παναθηναϊκούς; Ακόμα και η δόξα που θα έφερνε το ρεπορτάζ δεν αξίζει για να αλλάξεις τη ζωή σου. Αν το έγραφε λοιπόν κάποιος, θα το υπέγραφε «Ατσας Μπεκάτσας» και θα καθάριζε. Οταν λοιπόν ένα τέτοιο κομμάτι είναι ζημιά για την εφημερίδα ως επιχείρηση, είναι άχρηστο για έναν δημοσιογράφο. Αφού δεν θα έχει υπογραφή, για ποιον λόγο κάποιος να χρηματοδοτήσει αποστολή στο Βελιγράδι και κάποιος άλλος να την αποδεχτεί; Βάζουμε ένα πρωτοσέλιδο για τον Ντούντου, ένα άλλο για τα φοβερά κόλπα του «Δον Λορένσο», ένα τρίτο για την τέταρτη παρουσίαση του παλατιού που θα χτιστεί στον Βοτανικό και σπατσάρουμε.

Ξέρετε λοιπόν ποιος μόνο θα μπορούσε να παραγγείλει ένα κομμάτι για την αλήθεια του ματς με τον Ερυθρό Αστέρα; Ο μόνος που θα μπορούσε να το κάνει είναι ο Γιάννης Βαρδινογιάννη. Να έδινε παραγγελία σε έναν ουδέτερο δημοσιογράφο και να του έλεγε ότι όποιο και να είναι το αποτέλεσμα της έρευνας, του εξασφαλίζει ότι θα δημοσιευθεί χωρίς λογοκρισίες σε μία από τις «πράσινες» εφημερίδες, ας πούμε στο «Derby». Ο Τζίγκερ θα είχε δύο λόγους για να το κάνει. Ενας για να ξεκαθαρίσει αυτή την υπόθεση που σέρνεται 35 τώρα χρόνια και σε περίπτωση που τίποτα δεν έγινε, μαυρίζει τη μεγαλύτερη επιτυχία του Παναθηναϊκού. Δεύτερον, έτσι θα έδειχνε πόσο υπολογίζει τον Τύπο. Αυτό που ο ίδιος ο Τύπος δεν τόλμησε, το τόλμησε ο ιδιοκτήτης του Παναθηναϊκού, δείχνοντας ότι είναι ο μόνος που χωρίς φόβο μπορεί να αντιμετωπίσει την αλήθεια.

Ο μόνος τρόπος να ελεγχθεί η αγνότητα του αποτελέσματος με τον Ερυθρό Αστέρα είναι από τις μαρτυρίες των Γιουγκοσλάβων και του Λόρενσον της Λίβερπουλ, ο οποίος πριν από κάτι χρόνια είχε αναφερθεί στο θέμα. Το να βγαίνουν οι παλαίμαχοι του Παναθηναϊκού και να αναφέρονται στο θέμα δεν έχει νόημα. Πρώτον, δεν είναι δυνατόν κάποιος λογικός άνθρωπος να έχει τη διάθεση να αμαυρώσει τη μεγαλύτερη στιγμή της καριέρας του και, δεύτερον, δεν είναι απαραίτητο ότι θα έπρεπε να ξέρουν κάτι. Αντίθετα, με τους παίκτες της ομάδας που έπρεπε να έχουν μειωμένη απόδοση θα ήταν απαραίτητο να το ξέρουν.

Η εικόνα του ματς έδινε την αίσθηση του στημένου; Αν δεν υπήρχε το αποτέλεσμα του πρώτου αγώνα και οι φήμες που συνόδευσαν το αποτέλεσμα του δεύτερου, η εικόνα του ματς ήταν καθαρή. Αντίθετα, με άλλα ματς που οι αμυντικοί χορεύουν τσάμικα, τα γκολ του Παναθηναϊκού ήταν αποτέλεσμα προσπάθειας. Αλλά αυτό ελάχιστο ρόλο παίζει. Μιλώντας πριν από κάποιο καιρό με έναν βετεράνο τερματοφύλακα, μου είχε πει ότι στα ματς που ήταν «ματιασμένος» ήταν αυτά που οι δημοσιογράφοι τον έβγαζαν διακριθέντα. Το θέμα δεν είναι τι θυμόμαστε πριν από 36 χρόνια, αλλά τι στην πραγματικότητα έγινε. Και ο τρόπος είναι απλός. Αποστολή στο Βελιγράδι και το Λονδίνο. Για τους τολμηρούς, ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν και αν οι αθλητικές εφημερίδες φοβούνται ότι θα χάσουν φύλλα, οι πολιτικές δεν καταλαβαίνω τι φοβούνται; Μην τσατιστεί ο Δομάζος;

Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι ότι οι δημοσιογράφοι έμαθαν να μένουν μακριά από τα θέματα που κάνουν τζιζ. Ακόμα και στο θέμα της Θάνου και του Κεντέρη, που δεν είχαν ομάδα και χούλιγκαν να τους στηρίζουν, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι περίμεναν πρώτα να το βγάλουν άλλοι και μετά ακολούθησαν. Κάνοντας τον σταυρό τους να βγει το ντουέτο καθαρό, ώστε να μπορούν να γράψουν για ξένη δολοπλοκία που σκοπό έχει τη μείωση των Ελλήνων ηρώων. Το ίδιο είχε συμβεί και με την καταγγελία του προέδρου της ομοσπονδίας της Αρμενίας ότι είχαμε προσπαθήσει να στήσουμε το ματς με την εθνική της χώρας του. Ακόμα και χθες που είχα ξεχάσει αν η χώρα ήταν η Αρμενία ή η Γεωργία, όταν πήρα φίλο να μου το υπενθυμίσει, η πρώτη αντίδραση ήταν «Ελα, ρε μαλάκα. Τι γράφεις πάλι;».

Από μεριάς παραγόντων το καταλαβαίνω να θέλουν κάθε αρνητικό για τον χώρο τους να θάβεται. Από πλευράς όμως δημοσιογράφων, ακολουθώντας αυτή τη λογική δείχνεις ότι είσαι είτε κότα είτε τσάτσος είτε λαμόγιο. Κότα αν φοβάσαι ότι θα τσαμπουκαλευτείς, τσάτσος αν πουλάς εκδούλευση, λαμόγιο αν είσαι και εσύ στο κόλπο και έχεις λαμβάνειν. Εχει φυσικά δικαίωμα κάποιος να μου πει: «Εδώ, ρε Πανούτσο, έχουν φτάσει στο σημείο να διαψεύδουν δημοσιεύματα σαν να είναι γραφεία Τύπου των διοικήσεων και να λένε ότι μερικοί παίκτες μιλάνε πολύ σαν να είναι αρχηγοί του τμήματος, και σε πείραξε το να σφυρίζουμε από την άλλη κάνοντας την παλαβή;». Τίποτα δεν με πείραξε και μόνο τα φασόλια της φυλακής πειράζουν. Χέσε το ματς με τον Ερυθρό Αστέρα. Καμία φωτογραφία της μακέτας του γηπέδου του Παναθηναϊκού σε τρουά καρ υπάρχει για δημοσίευση;