Νίκος Γκάλης: Ο ήρωας που τα άλλαξε όλα

Η κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ του 1987 από την Ελλάδα ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια απρόσμενη αθλητική επιτυχία. Ήταν ένα μήνυμα πως μια χώρα που… παραδοσιακά μαστίζεται από την εσωστρέφεια και τον διχασμό μπορεί να μεγαλουργήσει αν όλοι αφήσουν στην άκρη τους εγωισμούς και την ιδιοτέλεια παλεύοντας για έναν κοινό σκοπό.

Ο Νίκος Γκάλης, που είχε έρθει λίγα χρόνια νωρίτερα στα μέρη μας, ήταν ακριβώς ο ήρωας που είχε ανάγκη όχι ο ελληνικός αθλητισμός, αλλά όλη η Ελλάδα για να πιστέψει πως αν συνδυάσει το ταλέντο με σκληρή δουλειά, συγκέντρωση και αποφασιστικότητα, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Ένας οδοστρωτήρας που αποδείχτηκε ικανός να συμπαρασύρει προς την κορυφή ένα ολόκληρο άθλημα και ένα ολόκληρο έθνος, που έπαψε πλέον να νιώθει ο φτωχός συγγενής της Ευρώπης.

Ο «γκάνγκστερ» είχε προειδοποιήσει

Όποιος εξεπλάγη από τα κατορθώματα του Νικ τον Ιούνιο του 1987 μάλλον ήταν αδιάβαστος. Όχι απλώς επειδή ερχόταν στο Ευρωμπάσκετ ως επτά διαδοχικές φορές πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος Ελλάδας, αλλά και γιατί κατέθετε τα διαπιστευτήριά του ως «γκάνγκστερ» και σε διεθνές επίπεδο τρομοκρατώντας τις αντίπαλες άμυνες. Ήταν το πιο «καυτό πιστόλι» στο Ευρωμπάσκετ του 1983 (με 33,6 πόντους ανά αγώνα), στο Προολυμπιακό του 1984 (31,6π.) και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986 (33,7π.) και ουδείς μπορεί να πει ότι δεν είχε προειδοποιήσει γι’ αυτό που θα ερχόταν. Το μόνο που του έλειπε ήταν ένα διεθνές στέμμα…

Έψαχνε τη διεθνή καταξίωση

Ο Γκάλης πήγε στην προετοιμασία για το Ευρωμπάσκετ του 1987 έχοντας κατακτήσει ένα ακόμη νταμπλ με τον Άρη και ξανά ως πρώτος σκόρερ της Α1 με μυθικές επιδόσεις: 38,5 πόντους ανά αγώνα με 68% στα δίποντα, 41% στα τρίποντα και 80% στις βολές. Η διάκριση στη διεθνή σκηνή με μια ομάδα, όχι με τις προσωπικές του επιδόσεις, παρέμενε-ωστόσο-βραχνάς. Μέσα στη σεζόν είχε προηγηθεί ο οδυνηρός αποκλεισμός από την πανίσχυρη Τρέισερ, με το 98-67 (με 44 πόντους και 17/22 σουτ του Γκάλη, παρακαλώ) στο «Αλεξάνδρειο» να ανατρέπεται στη ρεβάνς του Μιλάνου με 83-49 από τους μετέπειτα πρωταθλητές Ευρώπης.

Τίποτα, τίποτα δεν τον σταματά

Ούτε οι αντίπαλες άμυνες που ήταν προσαρμοσμένες πάνω του, ούτε το βάρος των προσδοκιών που μεγάλωνε νίκη με τη νίκη, ούτε καν οι «ψυχρές» σχέσεις του με τον Παναγιώτη Γιαννάκη με τον οποίο συνέχιζαν να συνεργάζονται άψογα εντός αγωνιστικού χώρου… Τίποτα δεν έδειχνε ικανό να αναχαιτίσει τις υπερπτήσεις του Γκάλη εκείνες τις δώδεκα μαγικές μέρες του Ιούνη του 1987.

Αγωνίστηκε σε κάθε λεπτό των οκτώ αγώνων της διοργάνωσης με εξαίρεση μια ανάσα τεσσάρων λεπτών στην εύκολη πρεμιέρα απέναντι στη Ρουμανία (109-77) και ΚΑΜΙ άμυνα δεν είχε αντίδοτο απέναντί του. Έβαλε 44 στους Ρουμάνους, 35 στου Ισπανούς, 34 στους Γάλλους, 38 στον κρίσιμο προημιτελικό με τους Ιταλούς, 44 στον όμιλο και 30 στον ημιτελικό στους Γιουγκοσλάβους και 31 στον όμιλο και 40 στον τελικό στους Σοβιετικούς.

Πρώτος σκόρερ, φυσικά, στο Ευρωμπάσκετ με 37 πόντους ανά αγώνα, που ακόμη και σήμερα αποτελεί ακατάρριπτο ρεκόρ στη διοργάνωση. Και φυσικά πολυτιμότερος παίκτης με 81 ψήφους και διαφορά από τον δεύτερο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις (44), όπως επίσης και μέλος της καλύτερης πεντάδας με 138 ψήφους.

Ξεχείλιζε από αυτοπεποίθηση

Τα μέλη της χρυσής παρέας του 1987 ακόμη το λένε: Η πιο σημαντική νίκη στην πορεία προς το έπος δεν ήταν αυτή στον ημιτελικό ή τον τελικό, αλλά εκείνη στον προημιτελικό. Με τις δύο ήττες στην πρώτη φάση, από Ισπανία και Σοβιετική Ένωση, η ελληνική ομάδα κατετάγη τέταρτη στον πρώτο όμιλο, πράγμα που σήμαινε δύσκολο συναπάντημα με την αήττητη του δευτέρου ομίλου, Ιταλία. Η Εθνική είχε χάσει και στις 17 προηγούμενες αναμετρήσεις με την τότε υπερδύναμη του ευρωπαϊκού μπάσκετ Ιταλία, Πρωταθλήτρια Ευρώπης του 1983 στη Ναντ και χάλκινης το 1985 στην -τότε- Δυτική Γερμανία.

Κι όμως! Η ομάδα του Κώστα Πολίτη κυριάρχησε, από την αρχή ως το τέλος, φτάνοντας απρόσμενα εύκολα στο 90-78 γιγαντώνοντας την αυτοπεποίθησή της. Ήταν ήδη πετυχημένη, αλλά ο αχόρταγος Νικ ξεστόμισε μετά το ματς μια ατάκα που έμεινε στην ιστορία. «Είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής σου από τότε που παίζεις στην Εθνική ομάδα;», ρωτούσε ο νεαρός τότε ρεπόρτερ Βασίλης Σκουντής, με τον Γκάλη σε μια από τις σπάνιες στιγμές που χαμογελούσε να απαντά «Είναι, μέχρι το επόμενο παιχνίδι». Κανένας φόβος απέναντι στα μεγαθήρια της Γιουγκοσλαβίας και της Σοβιετικής Ένωσης!

«Ο ίδιος ο διάβολος»

Η πανίσχυρη Γιουγκοσλαβία διψούσε για ρεβάνς για την ήττα στους ομίλους, αλλά το ποτάμι δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω. Παρά το -10 του πρώτου ημιχρόνου (35-45), η ελληνική ομάδα στο ΣΕΦ που… ξεχείλιζε από κόσμο, παλμό και πάθος δεν μπορούσε να χάσει στον ημιτελικό. Ο Γκάλης με ένα μεγαλειώδες δεύτερο ημίχρονο έβαλε την υπογραφή του στην ανατροπή απέναντι στην παρέα του μεγάλου Ντράζεν Πέτροβιτς αναγκάζοντας τον αείμνηστο αργότερα να παραδεχτεί: «Αν αποκαλούν εμένα γιο του διαβόλου, ο Γκάλης είναι ο ίδιος ο διάβολος». Κι ο ίδιος ο Νικ βροντοφώναζε μετά τον ημιτελικό «τώρα δεν το χάνουμε!».

Το καλάθι του αιώνα

Αν το Μουντιάλ του 1986 σημαδεύτηκε από το γκολ του αιώνα από τον Ντιέγκο Μαραντόνα, το Ευρωμπάσκετ του 1987 στιγματίστηκε από το… καλάθι του αιώνα. Όχι, δεν ήταν κάποια φοβερό κάρφωμα ή ένα μεγάλο buzzer beater, αλλά ο βαθμός δυσκολίας αυτού που έκανε ο Νίκος Γκάλης στον τελικό με την Σοβιετική Ένωση… δεν περιγράφεται.

Περιστοιχισμένος από τέσσερις αντιπάλους, ανάμεσα στους οποίους και ο πελώριος Βίκτορ Πανκράσκιν (2,16μ.), ο Νικ αιωρήθηκε για όσο χρειάστηκε στον αέρα και έκανε τριπλό σπάσιμο μέσης μέχρι να βρει ένα ξέφωτο στο δάσος από χέρια για να πετύχει ένα απίθανο καλάθι.



«Δεν περίμενα κάτι τέτοιο όταν ερχόμουν από την Αμερική στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν λόγια για αυτή την ομάδα. Όλοι έδειξαν τι ψυχάρες έχουν. Μιλά όλη η Ευρώπη για αυτή την ομάδα», δήλωνε μετά το θρίαμβο διαμοιράζοντας τη δόξα σε όλα τα μέλη της ομάδας. Και σε μια ανάλογα προφητική δήλωση με αυτή του προημιτελικού πρόσθετε πως «… η προσπάθεια αυτή δεν σταματά εδώ. Αυτή η ομάδα έχει μέλλον και θα συνεχίσει τις διακρίσεις».