Η γεωπολιτική της Ορθοδοξίας μετά την μετωπική Φαναρίου - Μόσχας

Ανοικτή διαμάχη με πολιτικούς και γεωπολιτικούς όρους, έχει ξεσπάσει στην Ορθόδοξη Εκκλησία, μετά την μετωπική σύγκρουση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Πατριαρχείου Μόσχας, για την Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας.

Ήδη το Φανάρι, παρά την αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας που διέκοψε τη μνημόνευση του κ. Βαρθολομαίου, απέστειλε από τις 7 Σεπτεμβρίου, δύο εξάρχους τον αρχιεπίσκοπος Παμφίλου Δανιήλ και τον επίσκοπο Έντμοντον Ιλαρίωνα προκειμένου να επιτευχθεί η εκκίνηση των συζητήσεων που θα καταλήξουν στη διαμόρφωση της τελικής πρότασης για την αυτοκεφαλία.

Χθες το Φανάρι προχώρησε ακόμη ένα βήμα, αποκαθιστώντας τους μέχρι χθες σχισματικούς Πατριάρχη Κιέβου Φιλάρετο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Μέχρι σήμερα στο Κίεβο δρουν τρεις εκκλησίες. Η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία» με επικεφαλής τον μητροπολίτη Ονούφριο, ο οποίος αποδέχεται το Πατριαρχείο Μόσχας και μετέχει στη Σύνοδο, το Πατριαρχείο Κιέβου με επικεφαλής τον Φιλάρετο που αποκαταστάθηκε και έχει καταθέσει το αίτημα αυτοκεφαλίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και Ουκρανική Αυτοκέφαλος Ορθόδοξη Εκκλησία» με επικεφαλής τον μητροπολίτη Μακάριο, που επίσης αποκατάστάθηκε.

Χθες το Φανάρι επαναφέροντας στους κόλπους της ορθόδοξης Εκκλησίας τους σχισματικούς και αφαιρώντας το από το 1686, προνόμιο που είχε δώσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Πατριάρχη Μόσχας να χειροτονεί τον εκάστοτε μητροπολίτη Κιέβου, ουσιαστικά οδεύει στην τελική ευθεία για την χορήγηση της Αυτοκεφαλίας.

Πλέον, με την λειτουργία σταυροπηγιακού γραφείου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Κίεβο, ουσιαστικά το επόμενο διάστημα, θα εκλεγεί από τη σύνοδο επισκόπων ο νέος επικεφαλή της Ουκρανικής Εκκλησίας, ο οποίος και θα παραλάβει τον τόμο Αυτοκεφαλίας, από τον κ. Βαρθολομαίο, καθώς όπως ανακοίνωσε η Σύνοδος, εμμένει σε αυτήν την απόφαση της.

Η αντίδραση της Μόσχας

Μετά και τις χθεσινές εξελίξεις, είναι δεδομένο, ότι το κλίμα μεταξύ στις σχέσεις Φαναρίου και Πατριαρχείου Μόσχας επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο. "Άνομη πράξη" χαρακτήρισε την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείο για το θέμα της Ουκρανίας, ο Πρόεδρος του Τμήματος των Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Σεβ. Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνας.

Σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ η απόφαση του Φαναρίου, παραβιάζει κατάφορα τους ιερούς κανόνες, περιφρονεί την ενότητα της παγκόσμιας Ορθοδοξίας και τεκμηριώνει την "εισβολή" του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο κανονικό έδαφος της Ρωσικής Εκκλησίας, ενώ σημειώνει ότι "η απάντηση του Πατριαρχείου Μόσχας στην παράνομη πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα δοθεί στις 15 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Ιεράς Συνόδου στο Μινσκ". Σύμφωνα με πληροφορίες, το Πατριαρχείο Μόσχας, εξετάζει το ενδεχόμενο να αναγνωρίζει μονομερώς ως νόμιμη εκκλησία στην Ουκρανία, τους πιστούς σε αυτήν, επιφέροντας και τυπικά σχίσμα μεταξύ των Ορθόδοξων εκκλησιών

Πανηγυρικό κλίμα σε Ουκρανία

Στην αντίπερα όχθη, στην Ουκρανία το κλίμα είναι πανηγυρικό. Την ελπίδα ότι πολύ σύντομα οι εκκλησίες της Ουκρανίας θα ενωθούν κάτω από μία Αυτοκέφαλη Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, εξέφρασε ο "Πατριάρχης" Κιέβου, Φιλάρετος, προσθέτοντας ότι σύντομα θα συγκληθεί το συμβούλιο των Αρχιεπισκόπων ώστε να εκλέξει τον ηγέτη που θα παραλάβει τον Τόμο της αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

"Πιστεύω ότι η διακασία ενοποίησης θα είναι πολύ γρήγορη. Θα συμφωνήσουμε πότε θα συγκαλέσουμε αυτό το συμβούλιο. Αλλά σχεδιάζω να το συγκαλέσω στο εγγύς μέλλον. Θα είναι ένα συμβούλιο Αρχιεπισκόπων με τη συμμετοχή των Αρχιεπισκόπων του Πατριαρχείου Κιέβου, των Αρχιεπίσκοπων της Αυτοκέφαλης εκκλησίας υπό την ηγεσία του μητροπολίτη Μακάριου, αλλά και όσων Αρχιεπισκόπων από το Πατριαρχείο Μόσχας επιθυμούν" .

«Ο Κύριος είδε τον αγώνα του ουκρανικού λαού για την ανεξαρτησία του, και εισάκουσε τις προσευχές μας» - δήλωσε αμέσως μετά την ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο Πρόεδρος της Ουκρανίας κ. Πέτρο Ποροσένκο.

Στη συνέχεια ο Ουκρανός Πρόεδρος θέλοντας να στείλει μήνυμα προς την Μόσχας τόνισε: «Οι αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου διαλύουν οριστικά τις αυτοκρατορικές ψευδαισθήσεις και σοβινιστικές φαντασίες της Μόσχας, σχετικά με την Ουκρανία ως κανονικό έδαφος της Ρωσικής Εκκλησίας.»

«Η απόφαση να χορηγηθεί Αυτοκεφαλία έχει ήδη ληφθεί! Το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας υπερβαίνει τα όρια της Εκκλησιαστικής ζωής, είναι ένα ζήτημα ανεξαρτησίας για όλους μας, της εθνικής ασφάλειας, της κρατικής υπόστασης και της παγκόσμιας γεωπολιτικής. Ο Τόμος είναι στην πραγματικότητα μια άλλη πράξη δήλωσης της ανεξαρτησίας μας» - τόνισε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο.

Επίσης ο Ουκρανός Πρόεδρος ανέφερε: «Η αυτοκρατορία χάνει έναν από τους τελευταίους μοχλούς επιρροής στην πρώην αποικία της. Αυτή είναι η πτώση της Τρίτης Ρώμης, ως το πιο αρχαίο εννοιολογικό αίτημα της Μόσχας για παγκόσμια κυριαρχία.»

Αντιδράσεις Προκαθημένων

Αντιδράσεις υπάρχουν όμως και σε διορθόδοξο επίπεδο, καθώς ήδη το Πατριαρχείο της Αντιόχειας ζήτησε η έκτακτη Σύνοδος όλων των Ανατολικών Ορθόδοξων Χριστιανικών Εκκλησιών για να συζητήσουν την προσπάθεια του Κιέβου για ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανικής Εκκλησίας. «Η Εκκλησία της Αντιόχειας παροτρύνει την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα του Πατριάρχη να καλέσει επειγόντως μια Σύνοδο των πατριάρχων όλων των αυτοκέφαλων Ορθοδόξων Εκκλησιών για να συζητήσει το ζήτημα της χορήγησης αυτοκεφαλίας στις Εκκλησίες και να βρεθεί ένα κοινό έδαφος στο ζήτημα», ανέφερε η Εκκλησία σε δήλωσή της.

Αλλά και ο Μητροπολίτης της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Τσεχίας, Ρόστιλαβ με επιστολή του στον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο τάσσεται στο πλευρό του και ασκεί κριτική στο Φανάρι για την επέμβαση του.

Απομένει να δούμε τι θέσει θα λάβουν και άλλοι προκαθημένοι των Εκκλησιών, καθώς αν χωριστούν σε δύο στρατόπεδα είναι λογικό το όποιο σχίσμα να λάβει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις.

Πολύχρονη διαμάχη

Πάντως γνωρίζοντες τα εκκλησιαστικά, επισημαίνουν ότι με αφορμή το ουκρανικό ζήτημα, θα εγερθεί θέμα από το Πατριαρχείο Μόσχας, για τα προνόμια του οικουμενικού Πατριάρχη έναντι των όλων Προκαθημένων, όπως είναι η χορήγηση του Αυτοκεφάλου.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι το 2016 στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη σκόπευε να προτείνει να δοθεί σε όλες τις Εκκλησίες δικαίωμα συνυπογραφής στις αποφάσεις του περί της απονομής αυτοκεφαλίας, αλλά η Μόσχα δεν αποδέχθηκε την πρόταση και δεν προσήλθε στη Σύνοδο απαιτώντας ισότητα υπογραφής με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κάτι που απορρίφθηκε. Από τη Σύνοδο της Κρήτης εκτός του Πατραρχείο Μόσχας δεν προσήλθαν και οι εκκλησίες της Αντιόχειας, της Γεωργίας και της Βουλγαρίας, ενώ η εκκλησία της Σερβίας αν και προσήλθε, κράτησε αποστάσεις από σημαντικά κείμενα που υιοθετήθηκαν.

Πηγή: skai.gr