Μία μάχη που δεν θα ξεχαστεί

Ήταν 13 Οκτωβρίου 1944 όταν οι δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ άλλαξαν τα «φώτα» στους Ναζί στη λεγόμενη «μάχη της Ηλεκτρικής» στο Κερατσίνι. Μετά από πέντε ώρες οι Έλληνες έδωσαν ένα μοναδικό μάθημα στους κατακτητές που σκόπευαν να ανατινάξουν τις εγκαταστάσεις, στη λογική της καμένης γης.

Εκείνες τις ημέρες οι Γερμανοί, ύστερα από 3,5 χρόνια κατοχής, υποχωρούσαν από το ελληνικό έδαφος. Στα σχέδιά τους ήταν να βυθίσουν στο σκοτάδι την Αθήνα και τον Πειραιά, καταστρέφοντας την κεντρική μονάδα ηλεκτροφωτισμού στο Κερατσίνι.

Ήδη από τις αρχές Οκτωβρίου, οι χιτλερικοί είχαν παγιδεύσει με εκρηκτικά τα φρεάτια του λιμανιού του Πειραιά Το βράδυ της 11ης προς τη 12η του μηνός, δυνάμεις του ΕΛΑΣ αχρήστευσαν το μηχανισμό πυροδότησης.

Στην ΚΟΠΗ, στο στρατιωτικό εργοστάσιο στο κέντρο της Δραπετσώνας, ακούστηκε έκρηξη. Λόχος του ΕΛΑΣ κατέφθασε έξω από το εργοστάσιο και έλαβε θέση μάχης.

Η γερμανική φρουρά άνοιξε πυρ όπως έπραξε και η δύναμη του ΕΛΑΣ με επιτυχία. Οι Ναζί παραδόθηκαν και το εργοστάσιο διασώθηκε λίγο πριν ανατιναχτεί. Όμως, στο πεδίο της μάχης έπεσαν νεκροί τρεις ΕΛΑΣίτες, o Παναγιώτης Κοσμίδης, o Παναγιώτης Μαυρομάτης και o Ακρίτας Τοροσιάδης.

Τα όπλα δεν είχαν σιγήσει, ακόμη, οριστικά. Τα ξημερώματα της 13ης Οκτωβρίου, έγινε και η τελευταία μάχη του πολέμου, εκείνη για τη διάσωση του εργοστασίου της «Ηλεκτρικής» στην περιοχή Ευγένεια του Πειραιά.

Περίπου 90 άνδρες του ΕΛΑΣ, με ελάχιστες χειροβομβίδες, λίγα όπλα και μόλις ένα αυτόματο, έπιασαν επίκαιρες θέσεις.

Το πρωί της 13ης ακούστηκε μία έκρηξη στο Ικόνιο. Ανατίναξαν τα καζάνια. Οι ΕΛΑΣίτες υπομονετικά παραμόνευαν. Λίγο μετά, φάνηκαν και οι Γερμανοί. Όταν πλησίασαν αρκετά, οι δικοί μας πάτησαν τη σκανδάλη.

Πρώτος έπεσε νεκρός ένας Γερμανός οδηγός φορτηγού. Οι υπόλοιποι Γερμανοί αποβιβάστηκαν από τις καρότσες και ξεκίνησε η πεντάωρη μάχη που βρήκε στο τέλος της νικητές τους Έλληνες, όχι χωρίς θυσία αίματος.

Σε αυτή την τελευταία αναμέτρηση με τους κατακτητές, έπεσαν υπέρ πατρίδας οι μαχητές, Νίκος Γεωργιάδης, Γιώργος Γκιόρδας, Ιωάννης Ηλιόπουλος, Αντώνης Καλαποθάκος, Ανδρέας Κουνούπας, Δημήτρης Μαργαρώνης Γρηγόρης Μεγγίσογλου και Συρίγος Παπάζογλου.

Από την πλευρά των Γερμανών οι απώλειες ήταν 11 νεκροί, 21 τραυματίες και 24 πιάστηκαν αιχμάλωτοι.



Το σχέδιο της μάχης το είχε σχεδιάσει η διοίκηση του 6ου ανεξάρτητου Συντάγματος Πειραιά υπό τον καπετάνιο Νίκανδρο Κεπέση και τον στρατιωτικό διοικητή ταγματάρχη Σωτήρη Κυβέλλο.

Την επομένη, 14 Οκτωβρίου, πραγματοποιήθηκε με πάνδημη συμμετοχή η κηδεία των νεκρών της ΚΟΠΗΣ και της «Ηλεκτρικής»
Μεταξύ άλλων στη μάχη της «Ηλεκτρικής» πήρε μέρος ως μέλος του ΕΛΑΣ και υπάλληλος της εταιρίας, ο Βασίλης Βέγγος, πατέρας του αξεπέραστου Θανάση Βέγγου.

Όμως, στους ίδιους εκείνους χώρους, που οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ κατατρόπωσαν τους χιτλερικούς κατακτητές, το φίδι του ναζισμού σήκωσε στις ημέρες μας κεφάλι.

Στο Κερατσίνι δολοφονήθηκε (ο αντιφασίστας μουσικός και ακτιβιστής Παύλος Φύσσας από τα σύγχρονα «τάγματα εφόδου» των πολιτικών επιγόνων των ταγματασφαλιτών.

Ανδρέας Μορφόπουλος