Τελικά το ΝΒΑ καταστρέφει το ευρωπαϊκό μπάσκετ;

Δεν είναι μυστικό πως το ΝΒΑ αποτελεί τον πιο θελκτικό προορισμό για κάθε μπασκετμπολίστα από όλες τις γωνιές της υφηλίου. Κάθε παιδί που πιάνει τη «σπυριάρα» ονειρεύεται να παίξει στα παρκέ των ΗΠΑ, εκτός από πραγματικά πολύ σπάνιες εξαιρέσεις που μάλλον επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Μία διαχρονική και συνάμα επίκαιρη συζήτηση όσον αφορά τον «μαγικό κόσμο» του ΝΒΑ, είναι το αν και κατά πόσο επηρεάζει αρνητικά την εξέλιξη του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Υπάρχουν πολλές και γνωστές ατάκες. «Γιατί να πάει στο ΝΒΑ να παίζει πάγκο ενώ θα μπορούσε να γίνει θρύλος στην Ευρωλίγκα;». «Όλοι θέλουν πλέον να πάνε στο ΝΒΑ, κανείς δεν θα μείνει στην Ευρώπη».

Όλοι κάποτε έχουμε ξεστομίσει, ακούσει ή και συμφωνήσει με τέτοιου είδους απόψεις, οι οποίες σίγουρα δεν εκφράζουν κάτι το αβάσιμο. Πράγματι, μία «πολυεθνική» όπως η αμερικάνικη λίγκα, που μαγνητίζει τα πάντα και τους πάντες, μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα σε μικρότερες «παραγωγές». Θα μπορούσε όμως κάποιος να ισχυριστεί ότι το ΝΒΑ καταστρέφει το ευρωπαϊκό μπάσκετ;

Μία σκληρή λίγκα

Από τη μία πλευρά, είναι αρκετά ξεκάθαροι οι λόγοι που οδηγούν πολλούς να φτάσουν στο συμπέρασμα ότι το ΝΒΑ ευθύνεται για πολλά από τα προβλήματα του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ο βασικός από αυτούς είναι το «brain drain», όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Η τάση δηλαδή των ταλαντούχων παικτών της γηραιάς ηπείρου να «μεταναστεύουν» στις ΗΠΑ, έτσι ώστε να προσπαθήσουν να βρουν τη θέση τους στο υψηλότατο επίπεδο. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά, αφού μέσα σε μία μέρα οι δύο ίσως κορυφαίοι παίκτες στην Ευρώπη, ο Σάσα Βεζένκοφ και ο Βασίλιε Μίσιτς, πέρασαν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αυτό φυσικά, αποτελεί πρόβλημα για το ευρωπαϊκό μπάσκετ, και μάλιστα μεγάλο.

Αρχικά, βλέπουμε πολύ συχνά αθλητές που αποτελούν πρωταγωνιστές στην Ευρωλίγκα, να μετατρέπονται σε ρολίστες ή και non-factors στο ΝΒΑ. Σκεφτείτε μόνο μερικά πρόσφατα ονόματα. Ο Νεμάνια Μπιέλιτσα έφυγε το 2015 από την Φενέρ ως MVP της Euroleague, έτσι ώστε να αποτελέσει έναν απλό «γρανάζι» στις ΗΠΑ. Ο Φακούντο Καμπάτσο αποχώρησε από τη Ρεάλ ως ένας από τους καλύτερους γκαρντ της Ευρώπης, όμως πέρασε και δεν ακούμπησε στο Ντένβερ, κάτι που τον έσπρωξε στο να επιστρέψει. Υπάρχουν ακόμα, πολλοί παίκτες που αφήνουν ευρωπαϊκές ομάδες όπου είχαν μεγάλο ρόλο, δεν παίρνουν τον απαραίτητο χρόνο στο ΝΒΑ και επιστρέφουν στην Ευρώπη έχοντας κάνει βήματα πίσω όσον αφορά την εξέλιξή τους.



Είναι πραγματικά πολύ σκληρό για οποιονδήποτε φίλαθλο, να βλέπει τον κορυφαίο παίκτη της αγαπημένης του ομάδας να αποχωρεί για μία λίγκα στην οποία ίσως να μην καταξιωθεί ποτέ όσο στην Ευρώπη. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να βλέπει κανείς παίκτες που δεν πρόλαβαν καν να δώσουν κάτι στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, να μεταβαίνουν στις ΗΠΑ για να προσπαθήσουν να ζήσουν το όνειρο από πολύ μικροί. Το ΝΒΑ είναι πράγματι μία πολύ σκληρή λίγκα, η οποία πολύ εύκολα μπορεί να ενθουσιάσει κάποιον και μετά να τον «ξεβράσει». Παρόλα αυτά, είναι το μεγαλύτερο brand στο παγκόσμιο μπάσκετ κι έτσι πολλοί πέφτουν σε αυτή την «παγίδα».

Προφανώς, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επιχειρηματολογία για το γεγονός πως αν όλοι οι κορυφαίοι Ευρωπαίοι μπασκετμπολίστες έμεναν στη γηραιά ήπειρο, τότε το επίπεδο θα ήταν κατακόρυφα υψηλότερο. Μόνο και μόνο αν φανταστούμε μία Ευρωλίγκα με παίκτες όπως ο Λούκα Ντόντσιτς, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο και ο Νίκολα Γιόκιτς, αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό. Όμως το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό.

Το ΝΒΑ ως διαφήμιση του ευρωπαϊκού μπάσκετ

Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, ειδικά με βάση το πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στο ΝΒΑ τα τελευταία χρόνια. Παλιότερα, οι Ευρωπαίοι παίκτες πολύ δύσκολα έβρισκαν τον χρόνο που τους αναλογούσε στη λίγκα, καθώς υπήρχε ένας διαχωρισμός που δεν τους επέτρεπε να κάνουν το βήμα μπροστά. Πλέον, ωστόσο, οι συνθήκες έχουν αλλάξει, και η αμερικάνικη λίγκα είναι διατεθειμένη να δώσει πραγματικές ευκαιρίες σε παίκτες από οποιαδήποτε χώρα, ώστε να αναδείξουν το ταλέντο τους.

Αυτή τη στιγμή, θα μπορούσε κάλλιστα να ισχυριστεί κάποιος ότι οι τρεις κορυφαίοι παίκτες στον κόσμο είναι ο Νίκολα Γιόκιτς, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο και ο Λούκα Ντόντσιτς. Οι τρεις αυτοί Ευρωπαίοι (και άλλοι πολλοί) έχουν λάμψει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά και παράλληλα δημιουργήσει ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως το Eurobasket του 2022 ήταν η διοργάνωση που έκανε τα καλύτερα νούμερα στην ιστορία του θεσμού.



Υπό αυτή την έννοια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σύγχρονο ΝΒΑ αποτελεί την καλύτερη διαφήμιση του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Το γεγονός πως Ευρωπαίοι καλαθοσφαιριστές μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση στην τεράστια οπαδική βάση του ΝΒΑ παγκοσμίως, είναι από μόνο του κάτι πολύ σημαντικό. Πολύ δύσκολα θα μπορούσε ένας παίκτης Ευρωλίγκας να αποκτήσει τη δημοφιλία που απολαμβάνουν αυτή τη στιγμή όσοι βγάζουν το «ψωμί» τους στις ΗΠΑ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που συνέβη με τον Βίκτορ Γουεμπανιάμα. Το μεγάλο wonderkid του παγκόσμιου μπάσκετ αγωνιζόταν μέχρι πρότινος στη Μετροπολιτάν, μία σχετικά άσημη γαλλική ομάδα. Το ΝΒΑ αγόρασε όμως τα δικαιώματα των αγώνων της, ώστε να δώσει την ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθεί τον «Wemby» πριν το Draft. Το αποτέλεσμα; Το γαλλικό πρωτάθλημα έκανε νούμερα τηλεθέασης που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ στην ιστορία του, ενώ μέσα από την παρακολούθηση της Μετροπολιτάν ανακαλύφθηκε και ένα άλλο ευρωπαϊκό ταλέντο, ο Μπιλάλ Κουλιμπαλί, ο οποίος επελέγη στο νούμερο 7 του draft, λίγες θέσεις πίσω από τον Γουεμπανιάμα. Αν αυτό δεν είναι διαφήμιση, τότε πραγματικά δεν ξέρουμε τί είναι!



Κανείς δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το ΝΒΑ δεν αποδυναμώνει παικτικά το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Κάτι τέτοιο είναι άλλωστε αυταπόδεικτο. Ωστόσο, θα ήταν πλήρως αφοριστικό να μην αναφέρουμε το γεγονός πως παράλληλα ενισχύει την εικόνα του.

Η πραγματικότητα είναι πως το ΝΒΑ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ένας αντίπαλος που πρέπει να νικηθεί. Άλλωστε, το «μεγάλο ψάρι θα τρώει πάντα το μικρό», επομένως δεν υπάρχει καν ανταγωνισμός. Αντίθετα, οι φίλοι του μπάσκετ στην Ευρώπη θα πρέπει να λογαριάζουμε την λίγκα των ΗΠΑ σαν μία πλατφόρμα μέσα από την οποία έχουν τη δυνατότητα να αναδειχθούν στο παγκόσμιο κοινό οι παίκτες που γεννήθηκαν στη γηραιά ήπειρο, με τρόπο δεν θα μπορούσαν αν έμεναν εδώ. Είμαστε, άλλωστε, τόσο σίγουροι ότι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο ή ο Νίκολα Γιόκιτς θα γίνονταν αυτό που είναι σήμερα αν δεν πήγαιναν ποτέ στο ΝΒΑ;

Στην ουσία, δεν χρειάζεται καν να υπάρχει δίλημμα. Το μπάσκετ είναι ένα, ανεξαρτήτως της ηπείρου στην οποία παίζεται. Το ΝΒΑ αποτελεί απλώς μία φυσική συνέχεια, μία ανώτατη διάκριση, και θα πρέπει να αισθανόμαστε όλοι περήφανοι όταν ένας παίκτης που μέχρι πρότινος θαυμάζαμε στην Ελλάδα, την Ισπανία τη Σερβία ή την Ιταλία, καταφέρνει να κάνει το μεγάλο βήμα και να βρει τη θέση του στη λίγκα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το «μικρό ψάρι» μπορεί να βγάλει τουλάχιστον κάτι από τη συναλλαγή.