Διαφορετικός ναι, κορόιδο όχι (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Χθες στη συζήτηση για τα μέτρα ασφαλείας που θα υπάρξουν στο Καραϊσκάκη, κατά τον επαναληπτικό του Κυπέλλου, οι ειρωνείες του υπεύθυνου του Ολυμπιακού και πρώην αστυνομικού, κ. Παπαβασιλείου, αποτελούν ένδειξη για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η προσπάθεια του Ντέμη από μια μερίδα παραγόντων. Κυρίως από όλον αυτόν το συρφετό, τον οποίο μάθαμε να αποκαλούμε «κόσμο του ποδοσφαίρου». Και εν μέρει εξηγούν γιατί ο Νικολαΐδης επιτέθηκε στο διαιτητή μετά το ματς της ΑΕΚ με την Ξάνθη.

Από το ξεκίνημα της χρονιάς ο Ντέμης κάνει μια προσπάθεια, που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Το κλίμα στο ΟΑΚΑ είναι εξαιρετικό και το γήπεδο προσφέρεται για οικογενειακή κυριακάτικη βόλτα. Η ομάδα είναι στρωμένη και εύκολα βελτιώσιμη. Η παραγοντική παρουσία της εταιρείας εξαιρετική και κυρίως χαμηλών τόνων. Ο κύκλος των ανθρώπων που ασχολείται διοικητικά με την «Ενωση» (αυτός που ο Αντώνης Πανούτσος εύστοχα αποκαλεί «ντεμοτεχνείο») έχει στις τάξεις του τεχνοκράτες και καλά στελέχη. Θέλετε να δεχτώ ότι μερικοί από αυτούς είναι και ψώνια; Να το δεχτώ. Πλην όμως το ψώνιο τους είναι το όραμά τους και το όραμά τους δεν είναι επιβλαβές για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ούτε πολύ περισσότερο σιχαμερό.

Παρέμβαση

Δεν έχω κανένα πρόβλημα να δεχτώ και ότι σε αρκετές περιπτώσεις στην ΑΕΚ αυτό που προτάσσεται είναι η επικοινωνιακή παρέμβαση από την όποια πραγματικότητα: δεν έχει σημασία τι συμβαίνει, αλλά τι λέμε και κυρίως τι θέλουμε να κυκλοφορεί. Ουκ ολίγες φορές από την αρχή του εγχειρήματος η στρατηγική της επικοινωνίας άγγιξε τα επίπεδα προπαγάνδας, που θα ζήλευε ο Μάο τον καιρό της Πολιτιστικής Επανάστασης. «Ο Τσιάρτας δεν είναι ένας εργαζόμενος που ζητάει τα λεφτά του, αλλά ένα κακό παιδί που δεν χωνεύει τον Ντέμη». «Δεν πάμε για πρωτάθλημα, αλλά παίζουμε αποκλειστικά για τους βαθμούς». «Ο Σάντος δεν κάνει ποτέ λάθη και στην ομάδα είναι όλοι αγαπημένοι». «Η υπαγωγή στο άρθρο 44 έγινε χωρίς τη βοήθεια της κυβέρνησης, αλλά ήταν μία απλή εφαρμογή του νόμου που προϋπήρχε». «Η ΑΕΚ ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε να φτιάξει γήπεδο στη Φυλή κι ας είχε χρονομετρήσει ακόμα και τους χρόνους που κάποιος χρειαζόταν για να φτάσει εκεί από τη Νέα Φιλαδέλφεια». «Ο Ντέμης ενδιαφέρθηκε για την ΑΕΚ ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι, γιατί είναι πονόψυχος και δεν είχε κανένα σχέδιο». Ολα αυτά (και πολλά άλλα) είναι επικοινωνιακά τρικ, τα οποία λειτουργούν κυρίως στο μυαλουδάκι εκείνων που έψαχναν μια νέα θρησκεία και βρήκαν στο πρόσωπο του Ντέμη το μεσσία τους.

Υπερβολικό

Επί της ουσίας όμως, όλο αυτό το παιχνιδάκι δεν έχει τίποτα το αρρωστημένο, είναι απλώς υπερβολικό. Αν ξέρεις να το αποκωδικοποιείς, είναι μέχρι και διασκεδαστικό: αυτό που έχει σημασία στο συγκεκριμένο εγχείρημα δεν είναι οι επικοινωνιακές υπερβολές του κόσμου του Ντέμη, αλλά το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειάς του. Και κυρίως το πόσο αυτή θα λειτουργήσει παραδειγματικά.

Μονόδρομος

Μη νομίζετε ότι αυτή η πρακτική του ήταν μονόδρομος. Ο Ντέμης θα μπορούσε να κάνει τελείως διαφορετικά πράγματα και με την ίδια περίπου οικονομική επιτυχία. Θα μπορούσε να πάει στη Ριζούπολη και να την κάνει sold out με πιο ακριβά εισιτήρια. Θα μπορούσε επίσης να μετατρέψει το γήπεδο σε θηριοτροφείο και να αρχίσει νωρίς νωρίς τη ρητορική κατά πάντων. Αλλο που δεν ήθελε ο περήφανος λαός της «Ενωσης», που ψοφάει για μελό, εχθρούς, παρασκήνια και φαντάσματα. Το ευκολότερο πράγμα για τον Νικολαΐδη θα ήταν να γίνει ο ηγέτης των απανταχού κατατρεγμένων. Να μιλάει για αδικίες, για παράγκες, για νταβατζήδες του ελληνικού ποδοσφαίρου και για πρίγκιπες που έγιναν βάτραχοι. Αν το έκανε, θα είχε τεράστιο σουξέ. Και θα ικανοποιούσε και τις ορέξεις των αρρώστων, οι οποίοι άλλο που δεν ήθελαν.

Ειρωνείες

Δεν το έκανε. Και τι εισέπραξε από τον κόσμο του ελληνικού ποδοσφαίρου και τον Παπαβασιλείου; Ειρωνείες, επιθέσεις κατά βάση αναίτιες, δυσπιστία και κακεντρέχεια. Αντί οι με πράξεις πρότασή του να μελετηθεί σοβαρά και να γίνει παράδειγμα, ο Ντέμης αντιμετωπίζεται περίπου ως απειλή. Κυρίως γιατί προσπαθεί να αποδείξει ότι υπάρχει και ένα άλλο ποδόσφαιρο, πέρα από αυτό των προέδρων λεφτάδων και των καλών πατερούληδων.

Απειλή

Αν το πράγμα σταματούσε εδώ, δεν θα τον δικαιολογούσα. Αλλά παρατηρώ ότι εδώ και καιρό στην ΑΕΚ του Ντέμη γίνεται ένας εξ αποστάσεως πόλεμος νεύρων από διάφορα κέντρα, τα οποία αισθάνονται ότι ο Νικολαΐδης είναι απειλή. Στις εφημερίδες κυκλοφορούν διαρροές ότι τάχα μεταξύ Ξάνθης και ΠΑΟΚ θα χάσει βαθμούς, στα ματς εμφανίζονται διαιτητές, που βγάζουν λάθος κάρτες σε λάθος παίκτες μένοντας ατιμώρητοι, στην αθλητική δικαιοσύνη γίνονται παιχνιδάκια, όπως αυτό με τον Λυμπερόπουλο, ο οποίος τιμωρήθηκε πρωτόδικα με τρεις αγωνιστικές, μολονότι όλοι γνώριζαν ότι με το δεδικασμένο του Ζε Ελίας η ποινή έπρεπε να είναι διαφορετική. Και στο τέλος έρχονται κερασάκι στην τούρτα οι ειρωνείες του Παπαβασιλείου (που ακολουθούν την επίθεση του Κόκκαλη στην ΑΕΚ για την υπαγωγή της στο 44) και οι δηλώσεις των παραγόντων του ΠΑΟ ότι στο ντέρμπι της Λεωφόρου δεν έγινε και τίποτα. Συγχαρητήρια!

Διαφορετική

Δεν τον δικαιολογώ τον Ντέμη (κυρίως γιατί ο Τσίκινης δεν έφταιγε σχεδόν σε τίποτα), όμως τον καταλαβαίνω. Οταν προτάσσεις όραμα και ήθος και εισπράττεις αλητείες, είναι δύσκολο να κρατήσεις την ψυχραιμία σου. Και μερικές φορές θέλεις να δείξεις ότι η στάση σου μπορεί να γίνει και διαφορετική, ειδικά αν έχεις τη βεβαιότητα ότι όσα προσπαθείς να κάνεις, δεν εκτιμούνται. Ας μην υπερτιμούμε τον Ντέμη. Δεν μιλάμε για κάποιον ακαδημαϊκό ή άγιο, μιλάμε για έναν πρώην ποδοσφαιριστή. Που μπήκε στα αποδυτήρια των διαιτητών, όχι για να ξεσπάσει, αλλά για να στείλει ένα μήνυμα ότι αλητείες και μαγκιές μπορεί να κάνει και αυτός.

Συμφωνία κυρίων

Επί της ουσίας, η απόφαση του ισπανικού δικαστηρίου για τον ποδοσφαιριστή Σιμουτένκοφ δεν είναι τόσο σημαντική. Η παραχώρηση των δικαιωμάτων των κοινοτικών αθλητών σε όσους προέρχονται από χώρες, οι οποίες είναι τελωνιακά συνδεδεμένες με την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι πρακτική που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Ολλανδία, Ιταλία, Γαλλία, Πορτογαλία, Γερμανία κ.λπ.) ισχύει εδώ και πολύ καιρό. Ακόμα και στην Ελλάδα η ΕΠΟ υποχρεώθηκε πριν από λίγα χρόνια να παραχωρήσει το σχετικό δικαίωμα στον Πολωνό Ολισαντέμπε πολύ πριν τη διεύρυνση της Ε.Ε. Μετά τη διεύρυνση άλλωστε και με δεδομένο ότι το 90% των Λατινοαμερικανών και των Αφρικανών αγωνίζεται με κοινοτικά διαβατήρια (καθώς η φάμπρικα παραγωγής ντοκουμέντων παραμένει ανεξέλεγκτη), οι ξένοι είναι ελάχιστοι -ειδικά στο ποδόσφαιρο. Πιθανότατα η εφαρμογή της απόφασης να πλήξει άλλα σπορ, όπως π.χ. το μπάσκετ -και πάλι όμως αυτό είναι περισσότερο θεωρητικό. Ακόμα κι αν μπορείς να παίξεις νόμιμα με πέντε Αμερικανούς, είναι δύσκολο να τους βρεις, αφού κανείς δεν φεύγει από το ΝΒΑ για να ρθει στην Ευρώπη.

Παρ' όλα αυτά η απόφαση είναι σημαντική. Κυρίως γιατί καταδεικνύει ότι οι ομοσπονδίες εννέα περίπου χρόνια μετά τον Μπόσμαν, δεν κατάλαβαν τίποτα και προσπαθούν ακόμα με νομικίστικες προσπάθειες να σταματήσουν αυτό που δικαστικά είναι αναπόφευκτο. Οι αρτηριοσκληρωτικοί και συντηρητικοί παράγοντες δεν κατανοούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει νομικό πλαίσιο, το οποίο να περιορίζει στον 21ο αιώνα τη διακίνηση των εργαζομένων και πως η μοναδική λύση, ας πούμε «αυτοπροστασίας», είναι μια συμφωνία κυρίων: κανείς δεν μπορεί να σου επιβάλει να χρησιμοποιείς αλλοδαπούς εργαζόμενους, αν δεν το θες!

Αν πραγματικά προκύπτει ένα πρόβλημα (εθνικής) ταυτότητας των ομάδων, αυτό λύνεται με ηθικές συμφωνίες και όχι με δικαστικές αποφάσεις. Αν π.χ. οι ομάδες της ισπανικής λίγκας συμφωνούσαν ότι η κάθε μία πρέπει να έχει στο ρόστερ της δεκαπέντε Ισπανούς, δεν θα υπήρχε πρόβλημα.

Αυτή η στρατηγική είναι και η βάση της λύσης, δηλαδή η καλή θέληση. Αλλωστε το σύστημα έχει ήδη φρακάρει. Η Αρσεναλ έχει δεκαέξι ξένους -πόσους παραπάνω να πάρει; Οι ποδοσφαιρικές εταιρείες προσφέρουν ένα δύσκολο προϊόν, γιατί πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπ' όψιν τους τα γούστα του κοινού στο οποίο απευθύνονται. Δεν μου φαίνεται ότι υπάρχει Ισπανός που θα πήγαινε να δει τη Ρεάλ Μαδρίτης να παίζει με τρεις Γεωργιανούς, επτά Λευκορώσους και πέντε Ουκρανούς.