Κριτική χωρίς γνώση (Sportday / Αντ.Καρπετόπουλος)

Από την περασμένη Πέμπτη πήρα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μου πολλά e-mails για τον Οτο Ρεχάγκελ και την Εθνική ομάδα. Θα έλεγα ότι η καταιγίδα των μηνυμάτων θύμιζε την αντίστοιχη που ξέσπασε μετά το ατυχές ματς του Ολυμπιακού με τη Λίβερπουλ. Οι δύο περιπτώσεις δεν μοιάζουν σε τίποτα πέρα από ένα: και στη μία και στην άλλη περίπτωση, όσοι επιτίθενται στους προπονητές βλέπουν το δέντρο και όχι το δάσος.

Θέλω σήμερα να μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω τη στήλη με έναν πιο προσωπικό τόνο. Θα το κάνω κυρίως για να απαντήσω σε όλους όσοι μου έγραψαν για τον Ρεχάγκελ μετά το ματς της Εθνικής. Επειδή ήταν πολλοί, θα καταχραστώ το χώρο της εφημερίδας γιατί ήταν αδύνατο να απαντήσω σe όλα τα μηνύματα.

Δεν αρκεί

Στην Ελλάδα γίνεται ένα λάθος: ο κόσμος πιστεύει ότι για να κάνεις κριτική αρκεί να ξέρεις ποδόσφαιρο. Αν αυτό το (λανθασμένο) αξίωμα το χρησιμοποιήσουμε σε όλους τους χώρους, αλίμονό μας. Το να ξέρεις π.χ. από αυτοκίνητα δεν σε κάνει απαραίτητα καλό οδηγό. Για να ντριμπλάρω αυτού του είδους τους σκοπέλους, που οδηγούν σε παραλογισμούς, θα έλεγα κάτι πολύ απλό. Για να κάνεις κριτική σε έναν προπονητή δεν αρκεί η γνώση του αντικειμένου (που δεν είναι δα και πυρηνική φυσική!), χρειάζεται κάτι περισσότερο: πρέπει να τον ξέρεις. Δεν αρκεί να ξέρεις ποδόσφαιρο -αυτό είναι χρήσιμο για να έχεις άποψη. Αλλο πράγμα είναι η άποψη και άλλο η κριτική.

Σημαντικά

Τα τελευταία χρόνια έχουμε μάθει πολύ ποδόσφαιρο. Ακούω κόσμο και κοσμάκη να μιλάει για κίνηση χωρίς την μπάλα, 4-4-2, ζώνη, πρέσινγκ κ.λπ. Δεν αποκλείω να είναι πολλοί αυτοί που όλα αυτά μπορούν και να τα εξηγήσουν. Αλλα άλλο είναι η παρατήρηση, άλλο η εμπειρία και άλλο η κρίση της δουλειάς ενός ανθρώπου. Διαβάζοντας ό,τι μου στείλατε για τον Ρεχάγκελ –ειδικά εσείς οι επικριτές του– κατέληξα στο συμπέρασμα ότι λίγοι έχετε μπει στον κόπο να τον καταλάβετε: δυστυχώς, αυτή η αδυναμία δεν επιτρέπει καμία συζήτηση. Η δουλειά του Ρεχάγκελ δεν είναι το κοουτσάρισμα, αυτό είναι απλώς μέρος της. Η σύσταση της ομάδας, η δομή της, η φιλοσοφία της και η νοοτροπία της είναι πράγματα ασύγκριτα πιο σημαντικά. Με αυτά θα αναμετρηθεί ο επόμενος και όχι με το αν παίζει με τρεις κεντρικούς αμυντικούς ή δύο κόφτες.

Επισημάνσεις

Οι περισσότεροι που μου γράψατε κάνατε σωστές επισημάνσεις, που θα ταίριαζαν σε άλλους προπονητές! Αλλος θέλει τον Γκέκα και τον Παπαδόπουλο, άλλος τον Γεωργάτο και τον Ζήκο, άλλος τον Μπασινά στα χαφ και την Εθνική να παίζει 4-3-3, άλλος τον Λυμπερόπουλο παρτενέρ του Χαριστέα και άλλος τον Σαμάρα για να γίνει ανανέωση. Δεν μου κάνει εντύπωση. Δυόμισι χρόνια σοβαρής δουλειάς δεν δημιουργούν αυτόματα παιδεία: μιλάμε άλλωστε και για μια απερίγραπτη χώρα. Αλλού, για παράδειγμα, μετά το θαύμα του Οθωνα οι ομοσπονδιακοί προπονητές που δεν κατάφεραν να πάρουν ούτε μια πρόκριση στα τελικά, χαντακώνοντας φουρνιές προικισμένων ποδοσφαιριστών, θα κρύβονταν στα σπίτια τους: εδώ βγαίνουν και μιλάνε! Οταν η συμπεριφορά των προηγούμενων (ναι, όλων αυτών που καταδίκασαν γενιές και γενιές σε εθνική κατάθλιψη) είναι τέτοια, τι να περιμένεις από τον απλό φίλαθλο;

Αντίρρηση

Δεν με νοιάζει ούτε η άδικη κρίση ούτε η επιθετικότητα στα σχόλια: αυτά ο κάθε έμπειρος τεχνικός τα θεωρεί μέρος του παιχνιδιού και, άλλωστε, έχω κάνει τόσα τέτοια εγώ, που δεν δικαιούμαι να μιλάω. Αν κάποτε γινόταν η Δίκη της Νυρεμβέργης για τους άδικους γκρινιάρηδες, θα με έβαζαν να καθίσω σε ηλεκτρική καρέκλα κατευθείαν για να μη χάνουν χρόνο με καταδίκες. Αλλά οι δικές μου εκτιμήσεις (ακόμα και οι άδικες) στηρίζονται στη γνώση της μεθοδολογίας του ανθρώπου, είτε αυτός λέγεται Σάντος είτε Ρεχάγκελ είτε Μπάγεβιτς. Ο πονοκέφαλός μου είναι να καταφέρω να αξιολογήσω τις προθέσεις του και να καταλάβω τι θέλει και πόσο κοντά βρίσκεται σε αυτό που προσπαθεί. Και αυτό κρίνω: όχι τις νίκες ή τις ήττες (που άλλωστε ανήκουν σε όλους), αλλά το αποτέλεσμα της μεθοδολογίας του. Το παιχνίδι για μένα είναι μια γλώσσα που ο κόουτς παιδεύεται να μάθει στην ομάδα και εμείς οι υπόλοιποι πρέπει να προσπαθήσουμε να την καταλάβουμε. Τα κουσούρια του δασκάλου επισημαίνονται, αλλά είναι πρόβλημα μόνο όταν αυτά είναι περισσότερα από τις αρετές του. Από πείρα σας λέω ότι αυτό συμβαίνει σπάνια.

Πολλά

Μη μου στέλνετε e-mails αν θέλετε να μου πείτε πως ο ένας προπονητής αργεί στις αλλαγές και ο άλλος τις κάνει γρήγορα. Να τα λέτε σε άλλους αυτά. Εμένα να με βοηθάτε να καταλάβω το «γιατί»: αυτό με ενδιαφέρει. Δεν θέλω να μου λέτε ούτε για διατάξεις ούτε για προσχεδιασμένες φάσεις ούτε για σύνθετες άμυνες: χαίρομαι που τα ξέρετε. Θέλω να μου γράφετε για ανθρώπους, για όσα σε αυτούς θαυμάζετε, για όσα σας ενοχλούν, για όσα από αυτούς και χάρη σε αυτούς μάθατε. Γιατί κυρίως θέλω να μαθαίνετε από τους ανθρώπους και ο Οτο μάς έμαθε πολλά.

Νόημα

Στο τέλος ενός κύκλου η κριτική δεν έχει νόημα. Οι παρατηρήσεις, οι παρεμβάσεις, οι τοποθετήσεις, οι αναλύσεις έχουν χρησιμότητα όταν θα αρχίσει ο επόμενος. Η Εθνική Ελλάδας δεν έχει την πληρότητα που έχουν άλλες ομάδες και μην έχετε αμφιβολία ότι ο προπονητής της την έφτιαξε διαλέγοντας τους καλύτερους ποδοσφαιριστές που βρήκε, δίνοντας βάρος στο χαρακτήρα, τη σοβαρότητα, την πίστη και το πάθος. Ο Ρεχάγκελ πρέπει να έχει τη δυνατότητα να κλείσει ήρεμα τον κύκλο αυτής της ομάδας. Οποια κι αν είναι τα μελλοντικά αποτελέσματά του, είμαστε υποχρεωμένοι, μην το ξεχνάτε. Μη φτάσουμε σε λίγο να του κάνουμε και κριτική γιατί δεν νίκησε τη Βραζιλία…