Μία ακόμα πρόταση στο τραπέζι: Το Σάλαρι Καπ (Sportday / Χρ.Χαραλαμπόπουλος)

Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς για την «επί ίσοις» όροις επιχειρηματική συμπεριφορά των ομάδων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με την έννοια ότι είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν κοινοί κανόνες για όλους, εκτός και αν οι ομάδες μετατραπούν σε επιχειρήσεις

Οι κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης, που είναι πάντα και οι πλουσιότερες, ψάχνουν εδώ και καιρό να βρουν τρόπους να περιορίσουν τις επώδυνες επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης που πλήττει το ποδόσφαιρο και παράλληλα να περιορίσουν τα έξοδά τους. Εγραφα χθες για τις επιπτώσεις που είχε η απόφαση Μποσμάν, ειδικά σε ό,τι αφορούσε στις αμοιβές των ποδοσφαιριστών, που εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Η κρίση που ξέσπασε με την κατάρρευση της τηλεοπτικής αγοράς προξένησε προβλήματα ακόμη και στους ισχυρούς, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να προβλέψουν τους πιθανούς κινδύνους και προχώρησαν σε μεγάλα οικονομικά ανοίγματα.

Η μείωση των εσόδων, κυρίως από την πηγή των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, έφερε σε πολλές περιπτώσεις και τις ζημιές στους ισολογισμούς, επειδή δεν ήταν δυνατόν να καλυφθούν οι υπερβολικοί μισθοί. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, οι μισθοί και τα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών ξεπερνούν κατά πολύ το συνολικό ποσό των εσόδων μιας ομάδας. Το μέγεθος της ζημιάς έγινε ιδιαίτερα εμφανές στην Ιταλία, όπου, για παράδειγμα, τη σεζόν 2002-03 οι τέσσερις «μεγάλοι» του ιταλικού ποδοσφαίρου (Μίλαν, Γιουβέντους, Λάτσιο και Ιντερ) δαπανούσαν για μισθούς και συμβόλαια ένα ποσό που έφθανε το 136% των εσόδων τους.

Την ίδια στιγμή, η Φούλαμ στην Αγγλία δαπανούσε για μισθούς και συμβόλαια το 197% των εσόδων της. Η ομάδα των ισχυρότερων ευρωπαϊκών συλλόγων, η γνωστή μας G-14, που περιλαμβάνει 18 μέλη πλέον, φλέρταρε με την ιδέα του Σάλαρι Καπ από την ημερομηνία που ιδρύθηκε, παρ' όλο που πολλοί εκπρόσωποι των συλλόγων διατύπωναν επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του μέτρου.

Η βασική αντίδραση των ομάδων στην υιοθέτηση και την εφαρμογή του Σάλαρι Καπ έγκειται στο ότι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε την εναντίωση της Ε.Ε., μιας και θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συνιστά παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού. Απ' ό,τι φαίνεται όμως, η Ε.Ε. το συζητάει.

Σύμφωνα με τις ιδέες της βρετανικής προεδρίας, το θέμα του Σάλαρι Καπ, όπως και το ζήτημα των γηγενών ποδοσφαιριστών στις ευρωπαϊκές ομάδες, τα φυτώρια και η γενικότερη οικονομική κατάσταση του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, πρόκειται να συζητηθούν στην επόμενη συνάντηση των υπουργών Αθλητισμού. Πέραν της σπουδαιότητας του ζητήματος του Σάλαρι Καπ και των προϋποθέσεων εφαρμογής του στο μέλλον, το γεγονός ότι η Ε.Ε. αρχίζει να στρέφει την προσοχή της στο ποδόσφαιρο δείχνει τη διαρκώς αυξανόμενη οικονομική σημασία που αποκτά ο χώρος του ποδοσφαίρου.
Οι σyλλογοι τησ G-14 πάντως έχουν αποφασίσει από καιρό να κινηθούν προς την κατεύθυνση του Σάλαρι Καπ, που φυσικά δεν μπορεί να έχει τη μορφή που έχει στο NBA, για παράδειγμα. Από το 2003 οι ομάδες του ισχυρότερου ποδοσφαιρικού λόμπι είχαν συμφωνήσει σε ένα «προσχέδιο» του Σάλαρι Καπ, που άρχισε να εφαρμόζεται από φέτος. Σύμφωνα με αυτό, οι ομάδες της G-14 αποφάσισαν να ξοδεύουν για μισθούς και συμβόλαια των ποδοσφαιριστών και των διοικητικών τους υπαλλήλων ένα ποσό που δεν επιτρέπεται να ξεπερνά το 70% του συνολικού τους τζίρου.

Αυτή η συμφωνία των μελών της G-14, που θα ισχύσει κατ' αρχάς μόνο για τα μέλη, ονομάζεται «σύμφωνο ελέγχου του κόστους». Οι άνθρωποι της G-14 θα προτείνουν να ισχύσει αυτό το σύμφωνο για όλες τις ευρωπαϊκές ομάδες –πράγμα που είναι αρκετά δύσκολο να γίνει, διότι υπάρχουν νομικά κυρίως προβλήματα– και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο θα ξεκινήσουν μία μεγάλη καμπάνια πληροφόρησης των ευρωπαϊκών ομάδων. Το Σάλαρι Καπ είναι μία αμερικανική πρακτική που εφαρμόζεται κυρίως στο επαγγελματικό μπάσκετ, αλλά εκεί οι ομάδες δεν υποβιβάζονται και υπάρχει ένα ειδικό καθεστώς στις μεταγραφές νέων παικτών.

Ακόμα και αν εφαρμοσθεί το Σάλαρι Καπ στην Ευρώπη, οι ισχυροί –οικονομικά– σύλλογοι θα μπορούν πάντα να αγοράζουν εκείνους που θέλουν και το κόστος του συμβολαίου του ποδοσφαιριστή θα παραμένει ουσιαστικά υψηλό, μιας και εκεί θα ενσωματώνονται τα «πριμ» των δικαιωμάτων εικόνας (image rights) και οι αμοιβές από τους σπόνσορες και τις διαφημίσεις (που οι ισχυροί μπορούν να προσελκύσουν πιο εύκολα). Είναι δεδομένο ότι πιθανή γενίκευση της εφαρμογής του Σάλαρι Καπ θα διευρύνει το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς συλλόγους εις βάρος των δευτέρων.
Αυτουσ τουσ κινδύνους δεν μπορούν να τους αγνοήσουν ούτε η ΦΙΦΑ, αλλά ούτε η ΟΥΕΦΑ, που πιστεύει ότι εκείνο που προέχει είναι η σωστή επιχειρηματική λειτουργία των συλλόγων βάσει ενός αποτελεσματικού και συνεκτικού business model, το οποίο και έχει προτείνει με το Licensing project.

Παντωσ, ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς για την «επί ίσοις» όροις επιχειρηματική συμπεριφορά των ομάδων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με την έννοια ότι είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν κοινοί κανόνες για όλους, εκτός και αν οι ομάδες μετατραπούν σε επιχειρήσεις, οπότε και θα ακολουθήσουν τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων.