Ντέιβιντ Μπέκαμ: το όνομα που έγινε σήμα κατατεθέν ( Sportday / Χρήστος Χαραλαμπόπουλος)

Η πορεία του μέχρι τώρα θυμίζει έναν παλιό αφορισμό του Αϊνστάιν, σύμφωνα με
τον οποίο «...αν το Α ισούται με την επιτυχία, τότε η εξίσωση έχει ως εξής: Α= Χ+Ψ+Ζ, όπου Χ είναι η εργασία, Ψ το παιχνίδι και Ζ να κρατάς το στόμα σου κλειστό». ΦαντΑζομαι ότι όλοι θα διαβάσατε τον κατάλογο των πλουσιότερων προσώπων στο αγγλικό ποδόσφαιρο, που δημοσιεύει κάθε χρόνο το αγγλικό περιοδικό «Four Four Two».

Το γεγονοσ ότι το αφεντικό της Τσέλσι, ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς, βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των επενδυτών με ένα πορτοφόλι 16 δισ. ευρώ, 13 δισ. περισσότερα από αυτά που έχει το πορτοφόλι του Τζότζεφ Λούις των Τότεναμ και Ρέιντζερς, που βρίσκεται στη δεύτερη θέση, δεν θα πρέπει να προξενεί εντύπωση.

ΟπωΣ δεν προξενεί έκπληξη και η πρώτη θέση του Μουρίνιο στη λίστα των προπονητών, με την περιουσία του Πορτογάλου να φθάνει τα 32 εκατομμύρια ευρώ, και η πρώτη θέση του Μπέκαμ στη λίστα των ποδοσφαιριστών, με περιουσία που εκτιμάται γύρω στα 120 εκατομμύρια ευρώ.

Τα διπλΑ απ’ όσα εμφανίζεται να έχει ο δεύτερος στη λίστα Ντένις Μπέργκαμπ. Το εκπληκτικό ή το περίεργο που συμβαίνει με τον Μπέκαμ είναι ότι τα πλούτη δεν προήλθαν από την εκμετάλλευση των ποδοσφαιρικών του ικανοτήτων –άλλωστε υπάρχουν τουλάχιστον πέντε καλύτεροι ποδοσφαιριστές απ' τον Αγγλο στον κόσμο- όσο από την εκμετάλλευση της εικόνας του. Ο Μπέκαμ είναι ο πρώτος ποδοσφαιριστής που το όνομά του έγινε ένα brand name, ένα σήμα κατατεθέν.

Ο Αγγλος ποδοσφαιριστής είναι το απόλυτο είδωλο, ένα ποδοσφαιρικό προϊόν που, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο οικοδομήθηκε η εικόνα του, έχει τη μεγαλύτερη εμπορική διείσδυση στις μάζες από οποιονδήποτε άλλο. Κάποτε, οι φίλαθλοι και οι οπαδοί λογομαχούσαν για το ποιος είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του κόσμου. Και ο καλύτερος ήταν αυτομάτως και ο δημοφιλέστερος. Την εποχή της παγκοσμιοποίησης, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.

Ο ΜπΕκαμ είναι ο δημοφιλέστερος ποδοσφαιριστής του κόσμου χωρίς να είναι καν στην πεντάδα των καλύτερων, όπως έγραψα πιο πάνω. Είναι ο απόλυτος pop-star, ο απόλυτος λαϊκός ήρωας. Μια εικόνα αναγνωρίσιμη το ίδιο στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Κίνα ή την Ιαπωνία. Αλλά εικόνα που, στην εποχή της κυριαρχίας των ΜΜΕ, είναι το απόλυτο όπλο στα χέρια κυρίως των διαφημιστών. Ενα όπλο που, όταν το παντρέψεις με τη δημοσιογραφία του life style, με το κουτσομπολιό, μπορεί να εισχωρήσει παντού.

Ο Μπεκαμ και η πορεία του μέχρι τώρα θυμίζουν πολύ έναν παλιό αφορισμό του Αλμπερτ Αϊνστάιν, σύμφωνα με τον οποίο «...αν το Α ισούται με την επιτυχία, τότε η εξίσωση έχει ως εξής: Α= Χ+Ψ+Ζ, όπου Χ είναι η εργασία, Ψ το παιχνίδι και Ζ να κρατάς το στόμα σου κλειστό».

Το νοΥμερο 23 της Ρεάλ, που έχει εργαστεί σκληρά, μιλά ελάχιστα (καθώς δεν έχει κάτι άξιο λόγου να πει), προτιμώντας άλλοι –και κυρίως τα media– να μιλούν γι' αυτόν. Και όταν τα ΜΜΕ μιλούν, μεγαλοποιούν και παραμορφώνουν τα πάντα. Αλλωστε ο Μπέκαμ δεν χρειάζεται να μιλήσει. Του αρκεί ένα καινούργιο κούρεμα, που αμέσως γίνεται μόδα. Ή ένα τατουάζ.
Ο Μπεκαμ είναι η ευρωπαϊκή απάντηση στο αμερικανικό όνειρο, η γραφική απεικόνιση της οποίας είναι η πορεία από το πουθενά στο παντού. Αν στην αγγλική κοινωνία ίσχυαν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτά που ισχύουν στην αμερικανική κοινωνία, ο Μπέκαμ θα ήταν ο ιδανικός υποψήφιος πρωθυπουργός. Γεννημένος το 1975, προοριζόταν να γίνει ένας από τους πιο κλασικούς εκπροσώπους μιας γενιάς που ονομάστηκε «τα παιδιά της Θάτσερ».

ΜιαΣ γενιΑΣ που μεγάλωσε με διαφορετικά πρότυπα από τις προηγούμενες γενιές, ενθουσιασμένη με την προοπτική του γρήγορου πλουτισμού, τρομαγμένη από την υψηλή ανεργία, σημαδεμένη από την απληστία του θατσερικού νεοφιλελευθερισμού, αδιάφορη για όλα, εκτός από τον εαυτό της.

Μια γενια ναρκίσσων, που κατέλαβε τη θέση της μεσαίας τάξης στη Βρετανία, που -λόγω Θάτσερ και Μπλερ- τη συναντά κάποιος, πλέον, στα συγγράμματα των κοινωνιολόγων. Ο Μπέκαμ γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Λονδίνο και κληρονόμησε τη λατρεία του πατέρα του για τη Γιουνάιτεντ. Για τον πατέρα του, η ομάδα του Μάντσεστερ αντιπροσώπευε μια διαφορετική κλίμακα αξιών.

Εκεινη τησ παραδοσιακής βρετανικής μεσαίας τάξης. Μια κλίμακα αξιών που, κατά έναν μοιραίο τρόπο, ο ίδιος ο Μπέκαμ θα τινάξει στον αέρα. Γνωρίζοντας ότι δεν έχει να πει κάτι ενδιαφέρον και φοβούμενος μήπως αυτό που πει γίνει ένα όπλο που θα στραφεί εναντίον του, αποφεύγει τη δημοσιότητα –εκτός αν πρόκειται να φωτογραφηθεί- και προστατεύει την ιδιωτική του ζωή. Η αφέλεια και ο ρομαντισμός του ίδιου και της συζύγου του είναι παροιμιώδεις.
Μια αφελεια που μένει προστατευμένη πίσω από τον τεράστιο πλούτο του. Η προσωπική του ιστορία είναι ένα παραμυθάκι, ένα fairy tail από αυτά που λατρεύει το Χόλυγουντ. Ολα αυτά μπορεί να είναι ευχάριστα και χαλαρωτικά, αλλά δεν έχουν σχέση με την μπάλα. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, εκείνο που έχει σημασία είναι το φαίνεσθαι, η εικόνα, και όχι το είναι, η ουσία.

Σε αυτη την εποχή, η ουσία είναι βαρετή και δεν πουλάει, διότι δεν είναι πάντα ευχάριστη. Και να σκεφθεί κανείς ότι ο Μπέκαμ έγινε παγκόσμια εικόνα χάρη στον Ανελκά. Που είχε όλες τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί στην πρώτη παγκόσμια ποδοσφαιρική εικόνα, αλλά δεν άντεξε την αφόρητη πίεση του star system. Βέβαια, ο Ανελκά είχε δύο ακόμα μειονεκτήματα, που δεν είχε ο Μπέκαμ. Δεν μιλούσε αγγλικά και δεν ήταν λευκός.