Η σχέση λατρείας του Κρόιφ με την ομάδα και τους Καταλανούς δεν σκοτείνιασε ακόμα κι όταν εκδιώχθηκε από τον πάγκο της ομάδας -της χάρισε ως προπονητής το μοναδικό της Κύπελλο Πρωταθλητριών- στα μέσα της δεκαετίας του '90
Τα δώρα είναι ωραίο πράγμα. Οχι τόσο για το αντικείμενο ή την υπηρεσία που σου κάνουν όσο γιατί σε θυμούνται αυτοί που σου προσφέρουν το δώρο. Φυσικά, υπάρχουν φορές που το δώρο είναι κάτι που ξεπερνά τις προσδοκίες ή τα όνειρά σου. Κι αυτό, συχνά, δεν οφείλεται στην τιμή όσο στη σπανιότητα ή τη δυσκολία που συναντάς όταν προσπαθείς να βρεις κάτι που θες απεγνωσμένα.
Ενας από τους παλιούς και καλούς φίλους, που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό αλλά πάντα στις γιορτές βρίσκεται εδώ, μου έκανε το καλύτερο δώρο φέτος (μέχρι στιγμής τουλάχιστον, διότι εκκρεμεί ένα ραντεβού με τη Σαρλίζ Θέρον). Μου έφερε σε βιντεοκασέτα (και έψαχνα σαν τρελός βίντεο χρονιάρες μέρες) ένα ντοκιμαντέρ που γύρισε ένας πολύ έμπειρος κινηματογραφιστής, ο Ραμόν Γκίλινγκ.
Το ντοκιμαντέρ, που έχει τίτλο «Τη δεδομένη στιγμή» (At a given moment), ξεκινά με μια σκηνή που για τους ανθρώπους της Καταλωνίας, και ειδικά τους φίλους της Μπαρτσελόνα, έγινε εφάμιλλη με τη Δευτέρα Παρουσία. Την άφιξη του Γιόχαν Κρόιφ στη Βαρκελώνη τον Αύγουστο του 1973. Εκείνη την εποχή κορυφωνόταν η αντίθεση των Καταλανών στη δικτατορία του Φράνκο, που τους είχε απαγορεύσει να μιλούν τη γλώσσα τους. Ο μόνος τόπος που άκουγες καταλανικά ήταν το «Νου Καμπ» και ο Κρόιφ έγινε ο άγγελος της εκδίκησης απέναντι στη Μαδρίτη, τη Ρεάλ και τον Φράνκο, που έφτασε στη Βαρκελώνη την κατάλληλη στιγμή.
Ο Γκίλινγκ στην κινηματογραφική του αφήγηση υπογραμμίζει μια σειρά συμπτώσεων που ενδυνάμωσαν τη σχέση του Κρόιφ με τους Καταλανούς. Το 1974 η γυναίκα του βρισκόταν σε προχωρημένη εγκυμοσύνη και η γέννα έγινε λίγες ημέρες νωρίτερα από την καθορισμένη ημερομηνία, γεγονός που επέτρεψε στον Ολλανδό να αγωνιστεί στη «μητέρα των μαχών». Το ντέρμπι με τη Ρεάλ στη Μαδρίτη, στο οποίο η Μπάρτσα νίκησε με 5-0, με τον Κρόιφ να πετυχαίνει ένα γκολ, να φτιάχνει τα υπόλοιπα τέσσερα και να κάνει μαγικά πράγματα στο γήπεδο. Εκείνο το παιχνίδι βρίσκεται πλέον τυλιγμένο στην αχλύ του μύθου και ακόμα και σήμερα οι Καταλανοί μιλούν γι' αυτό με δέος και θαυμασμό.
Μετά ήρθε το όνομα του νεογέννητου, που ο Κρόιφ και η γυναίκα του επέλεξαν να ονομαστεί Jordi, καθώς ο San Jordi είναι ο άγιος προστάτης της Καταλωνίας. Οταν ο Κρόιφ πήγε στις αρμόδιες υπηρεσίες για να δηλώσει το όνομα του παιδιού, το Jordi δεν έγινε δεκτό, καθώς ο Φράνκο είχε απαγορεύσει τη χρήση της καταλανικής γλώσσας. Στο ληξιαρχείο πρότειναν στον Κρόιφ να ονομάσει το παιδί Jorge (Χόρχε, το αντίστοιχο του Jordi στα ισπανικά), αυτός όμως αρνήθηκε και δήλωσε το όνομα του παιδιού στο ολλανδικό προξενείο, όπου οι Αρχές δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτε. Ο Κρόιφ άρχισε σιγά-σιγά να αντιλαμβάνεται τι ακριβώς σημαίνει να είσαι Καταλανός.
Με την πρώτη χρόνια της παρουσίας του στους «μπλαουγκράνα» η Μπάρτσα πήρε το πρωτάθλημα και ο κόσμος σταματούσε τον Ολλανδό στον δρόμο και του έδειχνε σεβασμό και λατρεία ανάλογη με αυτή που δείχνει ο απελευθερωμένος σε εκείνον που τον βοήθησε να απελευθερωθεί. Το ντοκιμαντέρ του Γκίλινγκ, παρά το γεγονός ότι τελειώνει με μια μεγάλη συνέντευξη του «ιπτάμενου Ολλανδού», δεν μπορεί να θεωρηθεί τυπικό αθλητικό ντοκιμαντέρ, μιας και ο δημιουργός του εστιάζει τον φακό του σε απλούς, καθημερινούς ανθρώπους.
Σε υπαλλήλους, γκαρσόνια, οδηγούς ταξί και λεωφορείων, συνταξιούχους και νοικοκυρές. Ενας γέρος κιθαρίστας του φλαμένκο μιλά για τον Κρόιφ χρησιμοποιώντας συχνά τη λέξη duende, που σημαίνει κάτι σαν θεϊκή έμπνευση. Όλοι έχουν να διηγηθούν μια διαφορετική αγαπημένη ιστορία από την ποδοσφαιρική μαγεία του Κρόιφ. Ο Γκίλινγκ έχει κι αυτός τη δική του από ένα παιχνίδι του Γιόχαν με τον Αγιαξ, όταν με το τακουνάκι αλλάζει κάτω από τη σέντρα την μπάλα με έναν συμπαίκτη του και μετά φεύγει στην επίθεση, όχι τρέχοντας, αλλά σχεδόν πετώντας, σαν άγγελος. Το ντοκιμαντέρ, φυσικά, είναι διανθισμένο με άπειρα στιγμιότυπα της ποδοσφαιρικής μαγείας του Γιόχαν, τον οποίο οι Καταλανοί λατρεύουν σαν θεό.
Ακόμα και σήμερα, αν ο Κρόιφ κάνει την πιο κοινότοπη παρατήρηση, τα λόγια του αντιμετωπίζονται από τους Καταλανούς σαν δελφικός χρησμός. Παρ' όλο που πολλοί θεωρούν ότι ο Κρόιφ είναι λίγο αλαζών και απόμακρος, ο Γκίλινγκ πιστεύει ότι η συμπεριφορά του αποπνέει μια ταπεινότητα ριζωμένη στο παρελθόν του. Ηταν 12 χρόνων όταν πέθανε ο πατέρας του, και η μητέρα του, που ήταν καθαρίστρια στα αποδυτήρια του Αγιαξ, τον πήγε στα τσικό της ομάδας για να βρίσκεται κοντά του. «Ίσως γι' αυτό θεωρώ ακόμα και σήμερα τα αποδυτήρια έναν ιερό χώρο», λέει ο Κρόιφ.
Η σχέση λατρείας του Κρόιφ με την ομάδα και τους Καταλανούς δεν σκοτείνιασε ακόμα κι όταν εκδιώχθηκε από τον πάγκο της ομάδας –της χάρισε ως προπονητής το μοναδικό της Κύπελλο Πρωταθλητριών, στα μέσα της δεκαετίας του '90.
Ακόμα και ΕναΣ από τους μεγάλους αντιπάλους του στο γήπεδο, ο Εμίλιο Μπουντραγκένιο, μιλά γι' αυτόν με τρόπο που ξεπερνά τον απλό και συνήθη θαυμασμό και αγγίζει τον τρόπο που επιδοκιμάζει κάποιος ένα έργο τέχνης. Οταν ο Γκίλινγκ ρωτά τον Κρόιφ για τη χειρότερη στιγμή της καριέρας του, εκείνος απαντά «ο τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974». «Και το μεγαλύτερο πλεονέκτημά σου;», ρωτά ο Γκίλινγκ. «Το ένστικτό μου, που με οδηγούσε να βρίσκομαι στην κατάλληλη θέση την κατάλληλη στιγμή». Ενας τέτοιος ποδοσφαιριστής, συμπεραίνει ο Γκίλινγκ στο τέλος του ντοκιμαντέρ, έμπαινε στο γήπεδο κάθε Κυριακή και έκανε αυτό που έπρεπε.
Ποτέ δεν έκανε εκείνο που ζητούσε ο κόσμος και ακόμα και όταν έχανε, έχανε με τους δικούς του όρους. Οταν περπατάς στη ζωή φτιάχνοντας τον δρόμο σου, όπως ο Κρόιφ, δεν χάνεις ποτέ.
Ακολουθήστε τον bwinΣΠΟΡ FM 94.6 στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι τα τελευταία νέα από την Ελλάδα και τον κόσμο.
