Τα ταλέντα, τα χαρακτηριστικά τους και η διαχείρισή τους (Sportday / Χρήστος Χαραλαμπόπουλος)

Το ποδόσφαιρο έχει πλέον ανάγκη από δυνατούς ποδοσφαιριστές με απεριόριστες αντοχές, χαρακτηριστικά που διαθέτει η πλειονότητα των παικτών από τη «μαύρη ήπειρο»

Ενα ακOμA ταλέντο, σύμφωνα με τα όσα λέγονται και γράφονται, έρχεται στον Ολυμπιακό το καλοκαίρι. Ο 22χρονος Νε, Αφρικανός από την Ακτή του Ελεφαντοστού, που είναι επιλογή του Σόλιντ, όπως ήταν και ο Τουρέ.

ΕIναι δεδομEνο ότι οι Αφρικανοί ποδοσφαιριστές έχουν αρκετές ιδιομορφίες, οι οποίες, πολλές φορές, αποτελούν τροχοπέδη στην εξέλιξή τους. Οπως επίσης είναι δεδομένο ότι οι ελληνικές ομάδες, ακόμα κι αν μπορέσουν να εντοπίσουν και να αποκτήσουν ένα ταλέντο, δεν έχουν το know how, την τεχνογνωσία που θα βοηθήσει στην ωρίμανση και την ανάπτυξή του. Και αυτό δεν αφορά μόνο στους ταλαντούχους παίκτες που έχουν αποκτηθεί από το εξωτερικό.
Την τελευταIα δεκαετία οι περισσότερες ευρωπαϊκές ομάδες ανακάλυψαν τη δεξαμενή ταλέντου της Αφρικής, ανακάλυψη που συνέπεσε με την αλλαγή στα χαρακτηριστικά του παιχνιδιού. Το ποδόσφαιρο έχει πλέον ανάγκη από δυνατούς ποδοσφαιριστές με απεριόριστες αντοχές, χαρακτηριστικά που διαθέτει η πλειονότητα των παικτών από τη «μαύρη ήπειρο».
ΧαρακτηριστικA, όμως, που δεν υποστηρίζουν τη δημιουργική πλευρά του ποδοσφαίρου, αλλά την αμυντικογενή. Αφρικανούς ποδοσφαιριστές μπορεί πια να δει κάποιος αγωνιζόμενους σε όλες τις ευρωπαϊκές ομάδες. Εχω γράψει και άλλοτε για τα φαινόμενα της ποδοσφαιρικής παγκοσμιοποίησης, αλλά εκείνο που πραγματικά έχει ενδιαφέρον –κατά τη γνώμη μου- αφορά στην ομογενοποίηση ή όχι των χαρακτηριστικών του παιχνιδιού των εθνικών ομάδων. ΚατA πOσον, δηλαδή, μοιάζει όλο και περισσότερο ο τρόπος παιχνιδιού τους, ως αποτέλεσμα της ποδοσφαιρικής παγκοσμιοποίησης. Φαντάζομαι ότι το καλοκαίρι θα έχουμε αρκετές αφορμές να προβληματιστούμε πάνω σε αυτό, καθώς στις οθόνες των τηλεοράσεών μας θα κυριαρχεί η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική συνάντηση του πλανήτη. Το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Ο γρAφων, τα τελευταία χρόνια, έχει διαμορφώσει την αντίληψη ότι οι ομάδες κυρίως της Λατινικής Αμερικής συνεχίζουν να διατηρούν τα αγωνιστικά τους χαρακτηριστικά, γεγονός που σε ένα μεγάλο βαθμό οφείλεται στο ότι εκεί η οργάνωση των ομάδων στο «επιχειρηματικό-βιομηχανικό» πρότυπο υστερεί σημαντικά σε σχέση με την Ευρώπη. Αυτό φυσικά οφείλεται και στην οικονομική κατάσταση και συμπεριφορά των κρατών αυτών, που βρίσκονται αρκετά χαμηλά στην παγκόσμια κατάταξη ανταγωνιστικότητας. Ισως να έχετε διαπιστώσει κι εσείς ότι ένας Βραζιλιάνος ή ένας Αργεντινός ποδοσφαιριστής αγωνίζεται πολύ διαφορετικά όταν αγωνίζεται με την εθνική ομάδα της χώρας του από ό,τι με τον σύλλογο στον οποίο ανήκει. Διαπίστωση που, αν ισχύει, δεν οφείλεται μόνο στο αγωνιστικό σύστημα.

Στη ΛατινικH Αμερική, το ποδόσφαιρο είναι και παραμένει περισσότερο «αλήτικο», αντάρτικο και τα μεγάλα ταλέντα της Λατινικής Αμερικής είναι αυτά που προσφέρουν περισσότερο στη δημιουργική πλευρά του παιχνιδιού. Πρόκειται για ποδοσφαιριστές που μπορούν να αναδειχτούν σε ηγέτες, που συγκεντρώνουν τα περισσότερα χαρακτηριστικά από αυτά που έχουν παίκτες οι οποίοι αγωνίζονται με το 10 στην πλάτη.

ΣυχνA ξεφεύγουν από τον κανόνα της αγωνιστικής πειθαρχίας που κυριαρχεί στα ποδοσφαιρικά χαρακτηριστικά των Ευρωπαίων. Μια πειθαρχία που επιβάλλεται από τη μεγάλη οικονομική σημασία του αποτελέσματος. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά συχνά παρατηρώ ότι το ταλέντο των Λατινοαμερικανών που αγωνίζονται στις ευρωπαϊκές ομάδες τιθασεύεται. Το αγωνιστικό σύστημα του φορά χαλινάρι. Αυτό το χαλινάρι απαγορεύει την περιττή ενέργεια, που σχεδόν πάντα είναι εκείνη που προσφέρει το θέαμα, αφού είναι έκφραση ενός προσωπικού ταλέντου που συχνά βαφτίζεται ατομισμός.

ΦυσικA, το ποδόσφαιρο είναι ένα συλλογικό άθλημα που βασίζεται στην αρμονική συνεργασία 11 ατόμων μέσα στο γήπεδο. Ομως εκείνο που του προσθέτει μια πινελιά ανυπέρβλητης γοητείας είναι όταν μέσα στη συλλογικότητα υπάρχει χώρος για την προσωπική ανάσα. Ενα τακουνάκι, μία ριψοκίνδυνη ντρίμπλα έξω από τη μεγάλη περιοχή, μία προσποίηση που μπορεί να μην οδηγήσει πουθενά, αλλά που μας ξεσηκώνει. Συχνά αυτή η έκφραση του ατομισμού που χαρακτηρίζει τους πραγματικά πολύ ταλαντούχους ποδοσφαιριστές μπορεί να κρίνει και το παιχνίδι. Και θέλει εντός από ταλέντο και κότσια μια τέτοια πρωτοβουλία. Κότσια που έχει ο ξεχωριστός ποδοσφαιριστής.

Ο μεγAλοΣ Αγιαξ της περιόδου '71-'74 είχε ένα εξαιρετικά αποδοτικό αγωνιστικό σύστημα, που όμως έφερε τη σφραγίδα ΚΑΙ των ατομικών εκρήξεων ενός Πυθαγόρα που φορούσε ποδοσφαιρικά παπούτσια. Του Γιόχαν Κρόιφ. Αυτό το «επιπλέον» είναι η μαγεία. Πολλές φορές θυμάμαι την περίπτωση της κόρης ενός καλού μου φίλου που έπαιζε βιολί. Ο πατέρας της, που κάτι κατάφερνε με το «άθλημα» αλλά όχι τόσο καλά όσο η κόρη του, πολλές φορές τη βοηθούσε στη μελέτη, παίζοντας ένα δεύτερο βιολί.

Ενα απΟ τα μουσικά κομμάτια που μελετούσε η πιτσιρίκα ήταν ένα ντουέτο για δύο βιολιά του Μότσαρτ. Το αξιοπερίεργο με αυτό το ντουέτο είναι ότι έχει γραφεί στην ίδια παρτιτούρα. Και για τα δύο βιολιά. Οι εκτελεστές του κομματιού πρέπει να σταθούν ο ένας απέναντι από τον άλλον, με την παρτιτούρα τοποθετημένη επίπεδη, ανάμεσά τους. Ο ένας διαβάζει τη μουσική από πάνω προς τα κάτω, ενώ ο άλλος ανάποδα, από κάτω προς τα πάνω. Ο ήχος των δύο βιολιών εναρμονίζεται πολύ καλά.

Ο ΜΟτσαρτ δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει σημεία δίεσης γιατί δεν έχουν αξονική συμμετρία, οπότε το έγραψε σε σολ ματζόρε, το οποίο δεν χρειάζεται διέσεις. Το κομμάτι αυτό ήταν μια άσκηση ευφυΐας, ένα παιχνίδι του Μότσαρτ και μου αρέσει να φαντάζομαι ότι μοιάζει με το ποδόσφαιρο. Στην ίδια παρτιτούρα διαβάζεται από πάνω προς τα κάτω η συλλογικότητα των 11 μελών μιας ομάδας και από κάτω προς τα πάνω διαβάζονται οι νότες του ταλέντου ενός ποδοσφαιριστή. Που τις περισσότερες φορές είναι Λατινοαμερικανός.