Ο ιδιόμορφος «ευρω-ρατσισμός» του Αρσέν Βενγκέρ (Sportday / Χρήστος Χαραλαμπόπουλος)

H αντιπαλότητα ανάμεσα στους συλλόγους και τις εθνικές ομάδες είναι παλιά ιστορία. Ομως, μόνο μετά την απόφαση Μποσμάν άρχισε να ζωηρεύει, για προφανείς λόγους. Οι τιμές των ποδοσφαιριστών εκτοξεύθηκαν και οι ομάδες, που μεταβάλλονταν με αργούς ρυθμούς σε επιχειρήσεις, ήταν φυσικό να θέλουν να προστατέψουν τις «ακριβές» τους επενδύσεις. Και η προστασία των επενδύσεών τους επιβάλλει την όσο το δυνατόν περιορισμένη χρησιμοποίηση των ποδοσφαιριστών με τις εθνικές ομάδες. Ενας ακόμα παράγοντας που έχει συμβάλει στην ευπάθεια των «ακριβών» ποδοσφαιριστών είναι οι πάρα πολλοί αγώνες. Οι ποδοσφαιριστές καταπονούνται σε μεγάλο βαθμό και τραυματίζονται πιο εύκολα. Σε αυτή την αντιπαλότητα μεταξύ συλλόγων και εθνικών ομάδων είναι ενδιαφέρουσα η θέση που παίρνουν οι προπονητές των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων.

Ενας από αυτούς, ο Αρσέν Βενγκέρ, πριν από λίγο καιρό, παρεμβαίνοντας στη δημόσια συζήτηση που γίνεται στο νησί για τον προπονητή της εθνικής Αγγλίας, υποστήριξε ότι ο διάδοχος του Ερικσον πρέπει να είναι Εγγλέζος. Τεκμηριώνοντας την άποψή του ο Βενγκέρ, είπε πως βασίζεται στη βαθιά ριζωμένη αντίληψη στο ποδόσφαιρο ότι οι εθνικές ομάδες οφείλουν να είναι η έκφραση της εθνικής ταυτότητας ενός λαού. Οταν, όμως, η συζήτηση έρχεται στους συλλόγους, ο Αλσατός προπονητής έχει τελείως διαφορετική άποψη. Πιθανότατα γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο προπονητής τής Γουέστ Χαμ, εκφράζοντας και αρκετούς άλλους συναδέλφους του, κατηγόρησε την περασμένη εβδομάδα τον προπονητή της Αρσεναλ για έναν ιδιόμορφο «ρατσισμό» σε ό,τι αφορά στη μεταγραφική του πολιτική, από την οποία έχει εξορίσει τους Αγγλους ποδοσφαιριστές. Και αυτή η πολιτική του Αλσατού κάνει μακροπρόθεσμα ζημιά και στην εθνική ομάδα, αφού οι νεαροί Αγγλοι ποδοσφαιριστές δεν βρίσκουν χώρο και χρόνο συμμετοχής σε ομάδες όπως η Αρσεναλ, ώστε έτσι να μπορέσουν να αποκτήσουν εμπειρίες από ποδόσφαιρο επιπέδου. Τέτοιου είδους φωνές ακούστηκαν (και συνεχίζουν να ακούγονται) και από πολλούς Γερμανούς, μετά την απογοητευτική εικόνα της «νατσιοναλμανσάφτ» στο Euro 2000. Ομως η εικόνα αυτή δεν είναι ξένη και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο Βενγκέρ, βέβαια, έχει διαφορετική άποψη. Μια άποψη η οποία πηγαίνει πιο μακριά από το ποδόσφαιρο. Ο Αλσατός θεωρεί πως, αν θέλουμε να οικοδομήσουμε μια ενωμένη Ευρώπη, δεν μπορούμε όταν δουλεύουμε στο εξωτερικό να συνεργαζόμαστε μόνο με ανθρώπους της χώρας στην οποία εργαζόμαστε. Ο Αλσατός, που είναι υποστηρικτής της ευρωπαϊκής ενοποίησης, έχει την ίδια αντίληψη για τη σπουδαιότητα της κινητικότητας των εργαζομένων μέσα στην Ε.Ε. με αυτήν που είχε –για παράδειγμα– ο Ζακ Ντελόρ, όταν πρωτοστατούσε το 1987 στην υπογραφή της ενιαίας πράξης από τους ηγέτες των χωρών της –τότε– ΕΟΚ. Μιας συνθήκης που προέβλεπε τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς, που θα μπορούσε να λειτουργήσει κάποια στιγμή όπως λειτουργεί μια ενιαία αγορά στο εσωτερικό των ΗΠΑ.

«Στην Αγγλία», είπε την περασμένη βδομάδα ο Βενγκέρ, «οι άνθρωποι συμπεριφέρονται όπως στη Γαλλία. Οι Γάλλοι καταψήφισαν το Ευρωσύνταγμα, αλλά θέλουν την Ευρώπη. Θέλουν να αγοράζουν μεγάλες επιχειρήσεις εκτός Γαλλίας, αλλά όταν μεγάλες ξένες επιχειρήσεις προσπαθούν να αγοράσουν γαλλικές εταιρείες, αυτό δεν τους αρέσει καθόλου. Τα πράγματα δεν λειτουργούν όμως έτσι». Ο Αλσατός είναι νομίζω εμφανές ότι είναι αντίθετος σε κάθε πολιτιστικό και οικονομικό προστατευτισμό. Εκτός από προπονητής είναι και οικονομολόγος και συχνά την οπτική του επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό η οικονομία. Ομως, αν ο Βενγκέρ έχει απόλυτο δίκιο, οι ποσοστώσεις που προβλέπει η ΟΥΕΦΑ για τους γηγενείς ποδοσφαιριστές και τους προερχόμενους από τα τμήματα υποδομών θα κάνουν ζημιά στο ποδόσφαιρο. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι μια ποδοσφαιρική ομάδα, ακόμα κι αν έχει στοιχεία μιας επιχείρησης, δεν μπορείς να τη βλέπεις ως τέτοια. Αλλωστε, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η συνθήκη της Νίκαιας αναγνώρισε την κοινωνική σημασία του αθλητισμού. Για να μη μεταβληθεί το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο σε μια ζούγκλα, στην οποία θα κάνει κουμάντο η τρομοκρατία των λιονταριών. Της G-14, για παράδειγμα.

Ενα ακόμα πείραμα στην περιφέρεια

H Λάρισα είναι το δεύτερο, μετά την Ξάνθη, αξιόλογο ποδοσφαιρικό πείραμα που εξελίσσεται στην ελληνική περιφέρεια. Η θεσσαλική ομάδα ευτύχησε τα τελευταία τρία χρόνια να έχει στο «τιμόνι» της μια τριάδα ανθρώπων που έχουν κοινές αντιλήψεις για το ποδόσφαιρο. Πηλαδάκης, Δώνης και Λυράκης. Ο καθένας δουλεύει στον τομέα του χωρίς παρεμβάσεις και συνεργαζόμενος παράλληλα με τους άλλους δύο. Το γενικό πρόσταγμα, φυσικά, ανήκει στον Πηλαδάκη, έναν νέο άνθρωπο που –ευτυχώς– ξεφεύγει από τα κλασικά παραγοντικά απολιθώματα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Σε αυτή την προσπάθεια των τριών, που επιδιώκουν να καλύψουν επαρκώς τις προκλήσεις τόσο στον αγωνιστικό όσο και στον επιχειρηματικό τομέα, έχει σταθεί πολύτιμος αρωγός και συμπαραστάτης ο φίλαθλος κόσμος της Λάρισας.
Οι φίλοι της «βυσσινί θύελλας», κατανοώντας το καινούργιο που προσπαθεί να ορθοποδήσει εκεί όπου 18 χρόνια πριν γράφονταν λαμπρές ποδοσφαιρικές σελίδες, γέμισε και εξακολουθεί να γεμίζει το Αλκαζάρ. Ενα ιστορικό γήπεδο που, αν όλα εξελιχθούν με βάση τις προβλέψεις των ανθρώπων της ομάδας, θα πάψει να αποτελεί την έδρα της Λάρισας ύστερα από μία τριετία. Στον θεσσαλικό κάμπο έχουν αλλάξει πολλά από τότε που η Λάρισα πήρε το πρωτάθλημα. Η κρίση της ομάδας από τα τέλη της δεκαετίας του '80 και έπειτα συνέπεσε με την κρίση του αγροτικού τομέα, τη μετατόπιση μεγάλου βάρους της οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής από τον πρωτογενή, κυρίως, στον τριτογενή τομέα της οικονομίας, την αλλαγή στην πληθυσμιακή σύσταση, όχι μόνο της Λάρισας αλλά και των άλλων θεσσαλικών πόλεων, και την ίδρυση του πανεπιστημίου.

Το «υπέδαφος» πάνω στο οποίο πατά η νέα Λάρισα είναι τελείως διαφορετικό. Πολλοί συνάδελφοί μου γράφουν για την έξοδο της ομάδας στο ΟΥΕΦΑ. Μια έξοδος που προβάλλει ως πιθανή και που, αν συμβεί, θα είναι μια επιβράβευση της πορείας των τριών τελευταίων χρόνων. Ομως, για να σταθεροποιηθεί σε αυτό το επίπεδο η ομάδα είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν ακόμα. Και το πείραμα αυτό της Λάρισας, που έως τώρα εξελίσσεται απρόσμενα καλά, θα μπορούσε να αποτελέσει μια χρήσιμη case study και για άλλες ομάδες της ελληνικής περιφέρειας που παρουσιάζουν ομοιότητες με τη Λάρισα. Αρκεί να βρεθούν νέοι άνθρωποι με όρεξη για δουλειά, ανοιχτό μυαλό και ιδέες.