Η «Κυρία» που έγινε γεροντοκόρη (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Η Γιούβε έκανε πέρυσι την καλύτερη μεταγραφή στην Ιταλία αποκτώντας τον Βιεϊρά κι έχει έναν σπουδαίο προπονητή, τον πολυνίκη Φάμπιο Καπέλο, έναν από τους λίγους που θέλουν όλοι. Κι όμως, αποχαιρέτησε το Τσάμπιονς Λιγκ τελείως άδοξα. Χρειάστηκε ένα τυχερό γκολ για να αποκλείσει τη Βέρντερ Βρέμης στους «16», δεν κατάφερε να νικήσει σε κανέναν από τους δύο προημιτελικούς με την Αρσεναλ, δεν έκανε ούτε καν ένα αληθινά μεγάλο ματς, από αυτά που μένουν αξέχαστα στην πρώτη φάση. Την Τετάρτη το βράδυ δεν κατάφερε ούτε καν να πιέσει την Αρσεναλ. Εδώ και μία εβδομάδα είχε αποδεχτεί στωικά τον αποκλεισμό της.

Η φετινή Γιουβέντους είναι η καλύτερη Γιουβέντους των τελευταίων χρόνων. Το υλικό της (και ειδικά σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, σαν αυτή που διανύουμε) είναι καταπληκτικό. Δείτε μόνο την επίθεσή της: ελάχιστες ομάδες έχουν την πολυτέλεια να έχουν τέσσερις επιθετικούς όπως ο Τρεζεγκέ, ο Ιμπραΐμοβιτς, ο Ντελ Πιέρο κι ο Ζαλαγέτα, που θυμίζω ότι πριν από λίγα χρόνια υποχρέωσε την Μπαρτσελόνα στην τελευταία ήττα της στο «Καμπ Νου».

Παράδειγμα

Αν δεν είχε «καθαρίσει» το πρωτάθλημα Ιταλίας από τα Χριστούγεννα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η φετινή «Κυρία» είναι ένα παράδειγμα ομάδας με εξαιρετικούς παίκτες, που όμως δεν έδεσαν μεταξύ τους. Δεν είναι όμως έτσι. Η ομάδα του Καπέλο, ειδικά μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου, για ένα τρίμηνο πετούσε. Μάλιστα, έκανε σπουδαία ματς όχι στηριγμένη σε μία μόνο ενδεκάδα και σε λίγους πρωταγωνιστές –όπως συμβαίνει π.χ. με την Μπαρτσελόνα, που φτάνει να μην έχει δύο παίκτες για να κατεβάσει ταχύτητα–, αλλά εναλλάσσοντας διάφορους αστέρες σε πρωταγωνιστικούς ρόλους. Με καλύτερους πότε τον Τρεζεγκέ και πότε τον Ντελ Πιέρο, πότε τον Βιεϊρά και πότε τον Εμερσον, πότε τον Μούτου και πότε τον Ιμπραΐμοβιτς, η «Κυρία» ήταν ασταμάτητη. Είτε παίζοντας με τρεις επιθετικούς είτε με κλασικό 4-4-2 είτε με ρόμβους και κλικάκια, κανείς δεν μπορούσε στην Ιταλία να της αντισταθεί. Στην Ευρώπη, όμως, σχεδόν πάντα ζοριζόταν.

Θρίαμβοι

Από τότε που θυμάμαι τη Γιουβέντους, συμβαίνει το ίδιο. Την έχω δει να αποκλείεται από τη Λα Κορούνια με δύο ήττες, από τη Λεβερκούζεν, από τη Θέλτα, να αγκομαχεί με τον Παναθηναϊκό, τη Γαλατασαράι, τη Σπόρτινγκ Λισσαβώνας –επίτηδες αναφέρομαι σε αξιοπρεπείς ομάδες και όχι σε μεγαθήρια: με αυτά έτσι κι αλλιώς σπάνια έχει τύχη. Ακόμα και στα χρόνια που έπαιζε τελικούς στη σειρά, οι μεγάλες εμφανίσεις της «Κυρίας» ήταν μετρημένες στα δάχτυλα. Η πιο ευρωπαϊκή Γιούβε, η ομάδα του Λίπι, πέτυχε πολλές νίκες, αλλά πρόσφερε ελάχιστους θριάμβους. Γιατί; Διότι πάντα στα ευρωπαϊκά ματς της μοιάζει αγχωμένη, φοβισμένη, νευρική και γεμάτη ανασφάλειες.

Δομή

Δεν έχει ανάγκη από ψυχανάλυση η «Κυρία»: η εξήγηση είναι απλή. Ολη η δομή της εταιρείας που λέγεται Γιουβέντους δεν στοχεύει σε μια ευρωπαϊκή διάκριση. Ποτέ η Γιουβέντους δεν αντιμετώπισε τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις με μεγαλύτερη προσοχή από το Καμπιονάτο. Οι Ανιέλι έβλεπαν την «Κυρία» σαν μηχανή φτιαγμένη για να κερδίζει πρωταθλήματα. Γι' αυτούς η Γιούβε και η FIAT ήταν το ίδιο πράγμα: ένα «made in Italy» για ιταλόφιλους και για εσωτερική κατανάλωση. Ο Μότζι, που ουσιαστικά τους διαδέχτηκε, έχει την ίδια λογική, αλλά όχι και την αριστοκρατικότητά τους. Αν για τους Ανιέλι η Γιούβε ήταν ένα κόσμημα το οποίο έπρεπε να προστατεύσουν, για τον Μότζι και τους συν αυτώ η «Κυρία» είναι μια εταιρεία που πρέπει να κρατά τα κεκτημένα της. Ολο το σύστημα Γιούβε δουλεύει πάνω σε αυτή τη λογική: υπάρχουμε για να αποδεικνύουμε στους υπολοίπους την ιστορικά αδιαμφισβήτητη πρωτιά μας. Ενίοτε, μάλιστα, δεν διστάζουμε να τους βγάζουμε και την πίστη…

Κυνηγάει

Λέγεται ότι η Γιουβέντους είναι στην Ιταλία υπερπροστατευμένη. Λάθος. Προστατεύεσαι όταν υπάρχει κάποιος που σε κυνηγάει. Τη Γιουβέντους δεν την κυνηγάει κανένας: θα 'λεγα ότι αυτή κυνηγάει τους υπολοίπους! Η Γιουβέντους στην Ιταλία είναι στην έδρα της: έχει τους πιο πολλούς οπαδούς, ακριβώς όπως η FIAT πουλάει περισσότερα αυτοκίνητα. Είναι μια πολύ ιταλική πραγματικότητα –ως εκ τούτου, ο σεβασμός που έχει κερδίσει είναι αυτονόητος: αν δεν παινέψεις το σπίτι σου (πόσω μάλλον αν δεν το προσέξεις), θα πέσει να σε πλακώσει! Η Γιούβε είναι για τη χώρα κάτι σαν αγαπημένη κόρη. Μία από εκείνες τις ευγενικές κοπέλες που οι γονείς έχουν μεγαλώσει με γαλλικά και πιάνο για να μη φύγουν ποτέ από το σπίτι και να τους φροντίσουν στα γεράματα: η κατάληξη είναι ότι η «Κυρία» έχει γίνει μια μεγάλη γεροντοκόρη.

Περιβάλλον

Μακριά από την Ιταλία η Γιούβε δεν έχει αυτοπεποίθηση, αφού όλος ο κόσμος τής φαίνεται ξένος, εχθρικός. Οι αντίπαλοι δεν αποτελούνται από παίκτες που θα 'θελαν να παίζουν σε αυτήν. Οι διαιτητές παίζουν 50-50, χωρίς να πρέπει να δείχνουν σεβασμό και λίγη δουλικότητα. Οι οπαδοί στις εξέδρες δεν νιώθουν το παραμικρό δέος: κανείς δεν μεγάλωσε με τα θαύματα της «Κυρίας». Οι διοικούντες, γνωρίζοντας ότι στα ευρωπαϊκά ματς δεν μπορούν να κάνουν και πολλά για να δημιουργήσουν ένα ανάλογο ιταλικό και οικείο περιβάλλον, καταφεύγουν στην τακτική της πίεσης: η καυτή πατάτα καταλήγει στους ποδοσφαιριστές και τους προπονητές. Μόνο που η πίεση δεν φτιάχνει καλές ομάδες: οι τρεις αποβολές στα δύο ματς με την Αρσεναλ είναι αποτέλεσμα αυτής της ανυπόφορης στρατηγικής –ακόμα και για θηρία σαν τον Πάβελ Νέντβεντ, έρχεται μια στιγμή που δεν αντέχουν.

Σκόνη

Δύο χρόνια τώρα η Γιούβε αποκλείεται από αγγλικές ομάδες. Από τη Λίβερπουλ και την Αρσεναλ. Για τον Μότζι οι παράγοντες των ομάδων αυτών είναι «κυδώνια», που τα αφήνουν όλα στην τύχη. Για τους Αγγλους ο Μότζι και οι συν αυτώ ακολουθούν πρακτικές ακατανόητες –δεν θα 'πρεπε να υπάρχουν. Η Γιούβε, αν τους είχε αντιπάλους στο Καμπιονάτο, θα τους έριχνε δεκαπέντε βαθμούς στο κεφάλι. Στην Ευρώπη, όμως, τρώει τη σκόνη τους, ίσως διότι σε αυτές τύποι σαν τον Μότζι δεν θα δούλευαν ποτέ…

Στον πάτο

Αγωνιούσε η χώρα χθες για το αν η Ζενίτ θα νικούσε τη Σεβίλλη. Αν αυτό συνέβαινε, θα μας περνούσαν οι Ρώσοι και θα βγάζαμε τέσσερις ομάδες στα Κύπελλα Ευρώπης από του χρόνου: δηλαδή χέστηκε η φοράδα στ' αλώνι!

Δεν έχω ιδέα τι έκαναν τελικά τα Ρωσάκια. Αυτό που ήλπιζα ήταν να νικήσουν και το ήθελα για το καλό μας: όσο λιγότερες ομάδες βγαίνουν στην Ευρώπη, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες υπάρχουν για να δούμε ένα πρωτάθλημα της προκοπής. Δεν θα με χαλάσει καθόλου η ευλογημένη εκείνη στιγμή που ο πρωταθλητής θα παίζει στον προκριματικό του Τσάμπιονς Λιγκ –ίσα ίσα που ζω για να το δω.

Τι έκαναν οι ελληνικές ομάδες όταν έφτασαν αισίως στην έκτη θέση της Ευρώπης, εκμεταλλευόμενες κυρίως την παρακμή των συλλόγων του κάποτε ανατολικού μπλοκ; Απολύτως τίποτα. Ούτε έσοδα καινούργια δημιούργησαν ούτε επενδύσεις έκαναν ούτε μεταγραφές ούτε καλύτερες ομάδες έγιναν. Ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟ, σχεδόν μόνιμοι εκπρόσωποι της Ελλάδας στο Τσάμπιονς Λιγκ, έχουν χειρότερες ομάδες σήμερα από αυτές που είχαν πριν από τρία-τέσσερα χρόνια. Οι υπόλοιποι, που πήραν σταθερά μέρος στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, ανάθεμα κι αν έχουν κάνει καμιά προκοπή. Η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ κι ο Ηρακλής κόντεψαν να διαλυθούν από τα χρέη, ο Αρης πήγε στη Β' Εθνική, ο Πανιώνιος, που έπαιξε δύο φορές σερί Ευρώπη, χαροπαλεύει, η Ξάνθη δεν έχει κάνει ακόμα ευρωπαϊκή νίκη, το Αιγάλεω έγραψε ιστορία στο Ιντερτότο: η έκτη θέση, που εξασφαλίζει εκπροσώπηση από πολλούς συλλόγους, είναι μια περιττή πολυτέλεια, ειδικά για μια χώρα που δεν κατάφερε να φτιάξει καλύτερο ποδόσφαιρο ούτε καν όταν έγινε πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Θα πει κάποιος ότι τώρα που είδαν όλοι πόσο εύκολα μπορεί να χαθεί, θα σοβαρευτούν και θα αρχίσουν να δουλεύουν σωστά. Δεν το πιστεύω. Οποιος, πάντως, επενδύσει και σοβαρευτεί, έχει πάντα πιθανότητες να βγει στην Ευρώπη. Δεν νομίζω ότι οι ομάδες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στις πρώτες τέσσερις θέσεις του βαθμολογικού πίνακα κάνουν την Ευρώπη να τρέμει από τον φόβο της: αν έχεις χρήματα για επένδυση, σοβαρούς ανθρώπους, σχέδια και όραμα, το να βγεις τέταρτος στο ελληνικό πρωτάθλημα δεν είναι δα και τίποτα φοβερά δύσκολο. Κι αν γίνει δύσκολο, ακόμα καλύτερα. Σημαίνει ότι πολλοί από τους τωρινούς ξαφνικά σοβαρεύτηκαν…