Το ποδόσφαιρο των περιορισμένων απαιτήσεων (... και δυνατοτήτων) (Sportday / Χαραλαμπόπουλος)

Μετά την ισοπαλία της ισπανικής Σεβίλλης στην Πετρούπολη, πολλοί ανέπνευσαν με ανακούφιση, αφού ο αριθμητικός περιορισμός της ελληνικής συμμετοχής στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ μετατίθεται χρονικά. Μία μετάθεση που δεν προσφέρει κανένα απολύτως κέρδος. Γιατί δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο αναμόρφωσης των χαρακτηριστικών του ποδοσφαίρου της χώρας μας. Πολλές φορές αν τολμήσει κάποιος να κάνει συγκρίσεις με γεγονότα που συμβαίνουν σε άλλες χώρες, μελαγχολεί. Δεν μιλώ, φυσικά, για κινήσεις όπως αυτή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που υπέγραψε τη νέα τετραετή συμφωνία για διαφήμιση στη φανέλα. Μία συμφωνία που θα της αποφέρει 21,2 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.

Η δεύτερη ακριβότερη φανέλα της Ευρώπης ύστερα από εκείνη της Γιούβε που βάζει στο ταμείο της κάθε χρόνο 1 εκατομμύριο ευρώ περισσότερα από την Tamoil, την εταιρεία πετρελαίου της Λιβύης. Ομως, η περίπτωση της Βιγιαρεάλ είναι πολύ πιο κοντά στα ελληνικά πράγματα. Μιλάμε για μία ομάδα που μέχρι το 1997 δεν είχε ανέβει ποτέ στην Πριμέρα Ντιβιζιόν και στην οποία επενδύθηκαν και δεν σκορπίστηκαν χρήματα, για να φθάσει μέχρις εδώ. Το δυστύχημα των Ελλήνων φιλάθλων είναι ότι ειδικά φέτος η ποιότητα των τριών διεκδικητών του τίτλου δεν ξεπερνά τη μετριότητα, ενώ η απόδοση της διαιτησίας είναι πολύ κακή. Ετσι, βοηθούμενοι και από τη χρόνια καχυποψία μας και το ταλέντο μας στην ανακάλυψη των συνωμοσιών, αναλωνόμαστε σε συζητήσεις αφόρητης μιζέριας και κακοπιστίας, που επί της ουσίας καμία σχέση δεν έχουν να κάνουν με το ίδιο το παιχνίδι.

Αυτή η κατάσταση αντανακλά το σύμπαν των ελάχιστων απαιτήσεων που έχουν οι Ελληνες φίλαθλοι από τις ομάδες που υποστηρίζουν και τους ανθρώπους που τις διοικούν. Και οι ελάχιστες απαιτήσεις περιορίζουν όλο και περισσότερο τους φιλάθλους και δίνουν το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής σκηνής στον οπαδό, που το μόνο που γνωρίζει και αντιλαμβάνεται είναι ότι ο άλλος είναι εχθρός και πρέπει να συντριβεί, πάση θυσία. Ο οπαδός ξεχνά ό,τι τον πληγώνει ή τον φέρνει σε αμηχανία, δηλαδή ξεχνά τα λάθη. Ενας εγχώριος τίτλος ή μία μεγάλη νίκη σε ένα ντέρμπι μπορούν να σώσουν μία κακή χρονιά. Με αυτόν τον τρόπο οι φίλαθλοι που σιγά σιγά μεταλλάσσονται σε οπαδούς με στενό ορίζοντα, θεωρούν θεμιτή τη σκανδαλώδη εύνοια του κράτους προς την ομάδα τους και θεωρούν σκάνδαλο την κρατική εύνοια που κατευθύνεται στους αντιπάλους.

Εκείνο που τους ενδιαφέρει δεν είναι η ισονομία, αλλά η εύνοια. Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι ο πρόεδρος να φέρνει παικταράδες και να μπορεί να «προστατεύσει» την ομάδα. Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι να έχουν λόγο στη διοίκηση, το έργο του προπονητή και τις μεταγραφές. Εκείνο που τελικά τους ενδιαφέρει είναι η τακτοποίηση του μικρόκοσμού τους. Αντί να τους ενδιαφέρει το πώς οι ομάδες τους θα ξεφύγουν από τη μιζέρια του ελληνικού πρωταθλήματος και θα επιδιώξουν την ευρωπαϊκή διάκριση. Αντί να τους ενδιαφέρει ο τρόπος που οι ομάδες τους ανακαλύπτουν, συντηρούν και αναδεικνύουν τους ταλαντούχους ποδοσφαιριστές. Αντί να τους ενδιαφέρει η ποιότητα του ποδοσφαιρικού θεάματος που παρακολουθούν και το οποίο το πληρώνουν πανάκριβα, συγκρινόμενο με άλλα πρωταθλήματα του εξωτερικού. Αντί να τους ενδιαφέρει η ποιότητα, τα κίνητρα και η ικανότητα των παραγόντων που διοικούν το παιχνίδι. Αντί να τους ενδιαφέρει το κίνητρο της παρέμβασης του κράτους στον χώρο του ποδοσφαίρου και η αποδεδειγμένη αδυναμία ουσιαστικής πολιτικής δράσης στον χώρο του αθλητισμού. Αντί να τους ενδιαφέρει η ποιότητα της αθλητικής ενημέρωσης. Και η βελτίωση του επιπέδου της ελληνικής διαιτησίας.

Ολα αυτά διαμορφώνουν ένα σύμπαν των ελάχιστων απαιτήσεων των φιλάθλων-οπαδών από τις ομάδες τους. Οσο οι απαιτήσεις μας από τις ομάδες και τους παράγοντες είναι μικρές, τόσο θα αναλωνόμαστε σε συζητήσεις μιζέριας για τους διαιτητές που σφύριξαν λάθος ένα οφσάιντ, ένα φάουλ ή έδωσαν δύο κίτρινες κάρτες παραπάνω. Βλέπετε, εκείνο που μας ενδιαφέρει εδώ και χρόνια είναι να «εξασφαλίσουμε» τη συμμετοχή στη χρυσοφόρο φάση των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ. Μέχρις εκεί. Αλλωστε, οι σάκοι του μποξ δεν πήγαν ποτέ μακριά.

Πόσο έχει ωριμάσει το ελληνικό μπάσκετ;

Θυμάμαι -δείγμα ότι γερνάω όπως λέει ένας φίλος μου όταν αρχίζω με αυτή τη λέξη ένα κείμενο- πως όταν άρχισα να ασχολούμαι με το μπάσκετ, ο Γκάλης έκανε τα πρώτα του βήματα στο παρκέ του Αλεξάνδρειου και το άθλημα ήταν λιγάκι περιθωριακό. Ηταν ένα άθλημα για κυριλέδες, ίσως και για φραγκάτους (τα παπούτσια του μπάσκετ ήταν πάντα ακριβότερα), ένα άθλημα με περιορισμένους χώρους, ένα άθλημα για «πειραγμένους». Για τους αριστοκράτες της άθλησης. Πηγαίναμε στον Φωκιανό ή στον Αγιο Κοσμά και όταν βρίσκαμε μπασκέτα με διχτάκι πάνινο κάναμε λόγο για χλιδή. Για παρκέ, φυσικά, ούτε λόγος. Το τρίποντο δεν υπήρχε ακόμη και η πιο μούρη μπάλα ήταν η Voit, ενώ ο μύθος της φοβερής ομάδας του Παγκρατίου ήταν ακόμη ζωντανός.
Ο Joulius Erving ήταν ο Τζόρνταν της εποχής και όποιος αγόραζε δερμάτινα all star από Κέφαλο-Κορωναίο, για μια βδομάδα δεν τα φόραγε αλλά τα γύριζε στη γειτονιά για να τα δουν και να τα αγγίξουν όλοι και, μετά την πρώτη βδομάδα, τα φορούσε και στον ύπνο. Από τότε, το μπάσκετ πρόκοψε πολύ, η αφεντιά μου κατάλαβε ότι δεν έκανε για το άθλημα και χάρη στον «ολλανδό» έγινα διαιτητής και σφύριξα για μια οκταετία γεμάτη, μέχρι το 1988. Ενα χρόνο μετά τον θρίαμβο του Ευρωμπάσκετ, τα παράτησα. Το άθλημα έγινε πολύ της μόδας, μαζεύτηκε πολύς κόσμος, έγιναν πολλά καινούργια γήπεδα, έβρισκες μπασκέτες μέχρι και στα ξερονήσια, άλλαξα και προσανατολισμούς και, όπως ήταν φυσικό, παρακολουθούσα με ενδιαφέρον το άθλημα, αλλά από απόσταση.

Μετά την περίοδο της μεγάλης ακμής, έχασα πολλά επεισόδια και ίσως να ήταν καλό αυτό που έγινε, γιατί δεν πήρα είδηση πόσο χαμηλά έφτασε το παιχνίδι. Το μόνο που έβλεπα ήταν ο ΠΑΟ, μια ομάδα που έμοιαζε φάρος για να μη φάει κάποιος τα μούτρα του στις ξέρες του ελληνικού μπάσκετ. Φέτος τα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν. Το παιχνίδι ξανασηκώνεται σαν τον μποξέρ που έφαγε μία γερή αλλά ο διαιτητής δεν χρειάστηκε να μετρήσει ούτε μέχρι το 4. Φέτος θα δούμε πόσο μπορεί να ωρίμασε και τι μπορεί να έμαθε από τα πέτρινα χρόνια του το εληνικό μπάσκετ. Η αναβολή του ντέρμπι της Κυριακής θα ήταν μία καλή ένδειξη. Γίνεται;