Τα όρια της βλαστήμιας (Sportday / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Η εισαγωγή του Ρονάλντο στο νοσοκομείο περίπου μία εβδομάδα πριν είναι πιο ανησυχητικό γεγονός από τη νέα κακή εμφάνιση της Βραζιλίας. Από το 1986 και μετά, οι Βραζιλιάνοι στα Παγκόσμια Κύπελλα παίζουν για το αποτέλεσμα σχεδόν όσο και οι υπόλοιποι. Οταν μπορούν, ομορφαίνουν κάποιες νίκες (εναντίον μικρών και «ψαρωμένων» αντιπάλων) με περίτεχνες ενέργειες των προικισμένων παικτών τους –όταν δεν μπορούν, δεν το κάνουν κι απλώς περιορίζονται στο να κερδίζουν. Ομως η περίπτωση του Ρονάλντο δημιουργεί κάποιες απορίες για το αν μπορούν πλέον να χαίρονται το παιχνίδι.

Η περίπτωση του Ρονάλντο είναι μια μελαγχολική ιστορία. Αν υπήρχε ένας Βραζιλιάνος που δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε κανέναν, αυτός είναι ο Ρονάλντο. Το 1998, κάνοντας μέτριες εμφανίσεις, πήγε τη Βραζιλία στον τελικό. Ηταν κακός σ' ένα μόνο ματς, το τελευταίο, και η «σελεσάο» έχασε 3-0. Μετά τσακίστηκε, έφτασε ένα βήμα από το να κόψει το ποδόσφαιρο εξαιτίας των τραυματισμών και των εγχειρήσεων, πρόλαβε και γύρισε ακριβώς πριν από το ξεκίνημα του Μουντιάλ του 2002 και σαν θεός που αναστήθηκε, το κέρδισε μόνος του. Κανένας ποδοσφαιριστής δεν έδωσε πιο σκληρές και πιο δύσκολες εξετάσεις. Και κανένας δεν τις πέρασε με τόσο λαμπρά αποτελέσματα.

Πρωταγωνιστής

Είναι λογικό ο ποδοσφαιριστής να θέλει να είναι και σε αυτή τη διοργάνωση πρωταγωνιστής, έτσι είναι οι ποδοσφαιριστές. Οταν σταματούν το ποδόσφαιρο, παίζουν μπάλα στις παραλίες. «Σκοτώνονται» στα 5Χ5, διηγούνται με περηφάνια κατορθώματα και αμαρτίες, απολαμβάνοντας τον θαυμασμό και την αθανασία των εικόνων της τέχνης τους. Ο Ρονάλντο τέτοιες εικόνες έχει δώσει πολλές –ακόμα κι αν σε αυτό το Μουντιάλ πάει χάλια, κανείς δεν μπορεί να μην τον κατατάσσει στους αληθινά μεγάλους. Καταλαβαίνω επίσης το τεράστιο πατριωτικό του φρόνημα: θα 'θελε η Βραζιλία του να ξανακερδίσει τον παγκόσμιο τίτλο. Ομως άλλο είναι η προσμονή του ονείρου κι άλλο το καταπιεστικό «θέλω» ενός ακόμα θριάμβου.

Φρένο

Καταλαβαίνω τη διάθεση ενός ανθρώπου που δεν θέλει να βάζει φρένο στις φιλοδοξίες του –δεν με ενοχλεί ούτε η τεράστια απαίτηση που μπορεί να έχει από τον ίδιο τον (αδύναμο) εαυτό του: δεν κατανοώ όμως τους υπόλοιπους. Δεν καταλαβαίνω γιατί ο αριστερός πρόεδρος της χώρας Λούνα πρέπει να τον μειώνει, αποκαλώντας τον δημόσια «χοντρό». Δεν καταλαβαίνω γιατί ο προπονητής του Παρέιρα πρέπει να του δίνει προθεσμίες για να βελτιωθεί, απειλώντας τον με αποκλεισμούς από την ενδεκάδα. Δεν καταλαβαίνω τη σιωπή των συμπαικτών του, από τους οποίους δεν άκουσα ούτε έναν αληθινό λόγο συμπαράστασης. Κι όλο αυτό το δράμα με κάνει ειλικρινά να μελαγχολώ όταν σκέφτομαι ότι έχει ως σκηνικό, όχι μια χώρα της μεσογειακής Ευρώπης, στην οποία οι αθλητές μεγαλώνουν μαθαίνοντας ότι κάθε σκοπός αγιάζει όλα τα μέσα, αλλά τη Βραζιλία –πρέσβειρα του ωραίου ποδοσφαίρου και της χαράς του παιχνιδιού. Σόρι, αλλά αν οι Βραζιλιάνοι στέλνουν εν μέσω Παγκοσμίου Κυπέλλου στο νοσοκομείο το καλύτερο παιδί τους, φορτώνοντάς του απαιτήσεις που δεν μπορεί να αντέξει ακόμα κι αυτός που το Παγκόσμιο Κύπελλο το 'χει κερδίσει, τότε δεν είναι πρεσβευτές του «ωραίου ποδοσφαίρου», αλλά ένα τσίρκο που έχει πουλήσει τα πάντα στις πολυεθνικές.

Κέρδος

Ποιοι θα είχαν κέρδος από έναν ακόμα βραζιλιάνικο θρίαμβο; Ο ίδιος ο Ρονάλντο δύσκολα θα ζούσε καλύτερα. Τα συμβόλαια που έχει υπογράψει με ομάδες και εταιρείες πιο μεγάλα αποκλείεται να γίνουν. Ούτε η όποια εκτίμηση του κόσμου φαίνεται να αλλάζει, όσοι δεν τον αγαπούν έχουν ήδη ξεχάσει τον προσωπικό του θρίαμβο στα γήπεδα της Κορέας: και δέκα γκολ να βάλει, πάλι θα είναι χοντρός και loser, αν η ομάδα του δεν κερδίσει τον τίτλο. Αν υπήρχε απαίτηση για ωραίο παιχνίδι, θα τον έβγαζαν εκτός ενδεκάδας για να βάλουν τον Φρεντ ή τον Ρομπίνιο, που μπορούν να παίξουν καλύτερα: όμως οι Βραζιλιάνοι θέλουν αυτόν επειδή έτσι επιβάλλουν οι χορηγοί, οι τηλεοπτικές διαφημίσεις, τα κανάλια που πουλάνε σ' ένα αποβλακωμένο κοινό «μάγους της μπάλας», ακόμα κι όταν αυτοί είναι ψυχολογικά ράκη που μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία. Τον ταλαιπωρούν διότι έχουν «πουλήσει» την παρουσία του.

Στόμα

Ποιος μπορεί να μιλήσει για χαρά του ποδοσφαίρου όταν μαθαίνει ότι οι κορυφαίοι εκπρόσωποι του ποδοσφαίρου της ανεμελιάς και της σάμπας υποβάλλονται σε τέτοιους ψυχαναγκασμούς; Εβλεπα το ματς του Ρονάλντο με την Αυστραλία: χωρίς να είναι κακός, καταλάβαινες σε κάθε του προσπάθεια ότι λειώνει από το άγχος, ότι θα ήθελε να κάνει τα αδύνατα δυνατά όχι για την ομάδα του, αλλά για να κλείσει τα στόματα των τριγύρω: τι θλίψη να προσπαθείς να απαντήσεις σε ανθρώπους που κανονικά δεν θα 'πρεπε να σε πιάνουν στο στόμα τους!

Ιερότητα

Δεν ξέρω αν είναι μάγοι οι Βραζιλιάνοι, αυτό όμως που βλέπω είναι ότι δεν τους έχει απομείνει ίχνος ηθικής: απαξιώνουν μόνοι τους το τελευταίο μεγάλο σύμβολο του ποδοσφαίρου τους, όχι επειδή δεν μπορεί να παίξει, αλλά διότι δεν μπορεί να κάνει τα θαύματα που έχουν υποσχεθεί στους χορηγούς τους. Με δεδομένο τον «ιερό» χαρακτήρα που έχει κάθε θαύμα, η αντιμετώπιση του Ρονάλντο αγγίζει τα όρια της βλαστήμιας.

Εγκλήματα

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αγώνων, ελάχιστοι προπονητές για την ώρα παίρνουν καλό βαθμό. Σε μερικές περιπτώσεις οι εμπνεύσεις κάποιων κορυφαίων προπονητών αποδεικνύονται κορυφαίες κουταμάρες:

• Ο Μαρτσέλο Λίπι στο ματς της Ιταλίας με τις ΗΠΑ τα έκανε θάλασσα. Η έξοδος του Τότι δεν είχε καμία λογική, ακόμα κι όταν οι Ιταλοί αγωνίζονταν με έναν παίκτη λιγότερο. Ο Ιταλός προπονητής έπρεπε απλώς να βγάλει τον έναν από τους δύο επιθετικούς του (τον Τόνι ή τον Τζιλαρντίνο) και να μη στερήσει από την ομάδα τον μόνο ποδοσφαιριστή που στους κενούς χώρους μπορεί να κατεβάσει άκοπα την μπάλα. Λάθος ήταν και το πέρασμα του Ιακουίντα: οι Ιταλοί έβλεπαν τους Αμερικανούς με τέσσερις στην ευθεία, έχουν στον πάγκο τον καλύτερο φορ στην Ευρώπη κόντρα στη ζώνη, δηλαδή τον Ιντσάγκι, και προτίμησαν να παίξουν μέχρι τέλους με δύο στατικούς παίκτες μπροστά. Ο Λίπι ξέχασε και τον Καμορανέζι, τον μοναδικό που μπορούσε να «ανοίξει» το ματς προς το πλάι, εκεί που υπήρχαν κενά, ειδικά όταν οι Αμερικανοί έπαιζαν με εννέα παίκτες. Ολα αυτά ίσως πληρωθούν μ' έναν ταπεινωτικό αποκλεισμό από τον πρώτο γύρο.

• Ο Παρέιρα επιμένει στο 4-2-2-2 μολονότι οι δύο μπροστά (ο Αντριάνο και ο Ρονάλντο) πατάνε στα ίδια τετραγωνικά. Αυτό είναι το πιο μεγάλο πρόβλημα των Βραζιλιάνων όταν αναπτύσσονται. Οταν αμύνονται έχουν πολλά, αλλά αυτά εξαρτώνται κυρίως από την κακή φυσική κατάσταση των αστεριών. Οι Βραζιλιάνοι αμύνονται έχοντας κατοχή μπάλας –αν δεν μπορούν να έχουν την κατοχή σε κάθε ματς, ο αντίπαλος θα τους κάνει ευκαιρίες.

• Ο Ντομενέκ κοιμήθηκε βαριά στο ματς της Γαλλίας με τη Νότια Κορέα. Ο Αντβοκαατ είχε αλλάξει όλους σχεδόν τους επιθετικούς του και ο Γάλλος ανάθεμα κι αν το κατάλαβε. Οι Κορεάτες έτρεχαν πιο πολύ, επειδή είχαν τρεις φρέσκους παίκτες. Ο Γάλλος έκανε την πρώτη του αλλαγή στο 87’…

• Τέλος, ο Μπρούκνερ, βγάζοντας τον Γκάλασεκ, θέλησε να παίξει με τρεις κεντρικούς αμυντικούς απλωμένους στο πλάτος του γηπέδου. Είναι τυχερός που οι Γκανέζοι απλώς σταμάτησαν στο 2-0…