Με το φτωχό μου το μυαλό, λέω εγώ (Sportday / Αντώνης Πανούτσος)

Στους φακέλους που έρχονται στο γραφείο συνήθως υπάρχουν:

1) Προσκλήσεις σε πάρτι. Οχι σε κανονικό πάρτι, αλλά σε μαγαζιά. «Η εισαγωγική "Από τα Σεπόλια στο Ποτήρι σας" σας προσκαλεί σε πάρτι στο "Manolia" της Λεωφόρου Ποσειδώνος, όπου θα παρουσιαστεί το ουίσκι The Puking Highlander». Τις πετάω αμέσως. Πάντα βρίσκομαι σε αμηχανία. Γιατί μιλάς με έναν γενικό διευθυντή εισαγωγικής εταιρείας αλκοόλ; Το «να το πίνω σε ψηλό ή χαμηλό ποτήρι;» μου φαίνεται πολύ ειδικό και το «τώρα πες μου την αλήθεια, είναι μπόμπα;» πολύ αγενές. Επίσης, τα μαγαζιά της παραλίας έχουν όλα πλαστικούς καναπέδες, όπως τα καθίσματα των λεωφορείων των ΚΤΕΛ της δεκαετίας του '60, και το καλοκαίρι το παντελόνι κολλάει στον κώλο.

2) Προσκλήσεις σε συνεντεύξεις Τύπου. «Η ΑΕΚ σας προσκαλεί στην παρουσίαση του νέου της χορηγού, της εταιρείας ενοικιάσεως αυτοκινήτων Karamouz». Και πάλι δεν πάω. Ο μοναδικός λόγος που θα μπορούσα να πάω σε παρουσίαση χορηγού θα ήταν να έχει κάποιο προϊόν που θα μπορούσε να το δίνει για δώρο. Τα περισσότερα δώρα σε συνεντεύξεις Τύπου είναι πλαστικοί χαρτοφύλακες ή μια μπάλα. Από τους πρώτους, έχω μία από τις μεγαλύτερες συλλογές στον δυτικό πολιτισμό. Από τις δεύτερες, έχω κάνει μια στρατιά από άγνωστα σε μένα παιδάκια ευτυχισμένα, αφού τις δίνω στο πρώτο παιδί που θα βρεθεί μπροστά μου. Δεν ενδιαφέρομαι να διευρύνω τη συλλογή από χαρτοφύλακες και αν συνεχίσω αυτό το βιολί με τις μπάλες, κάποιος μπάτσος θα με τσιμπήσει για παιδεραστή.

3) Προσκλήσεις σε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, ομιλίες και τα σχετικά. Πάντα ξεκινάω με τη διάθεση να ξυπνήσω αυτό το ανώτερο που κρύβουμε όλοι μέσα μας. Πάντα καταλήγω σε ένα μπαρ να πίνω. Ετσι, έχω χάσει ενδιαφέρουσες ομιλίες όπως «Η λατρευτική παράδοση της Παναγίας της Μπίθιανης και το έθιμο της πιδριμιάς» και όλες τις προσπάθειες να σώσουμε είδη σε επικινδυνότητα, από την Καρέτα Καρέτα μέχρι τα Datsun με ανοιχτή καρότσα.

4) Βιβλία, CD και άλλα αντικείμενα. Λατρεύω τα CD. Το τι θα βρεις μέσα είναι ο απόλυτος τζόγος. Ακούω ροκ και έθνικ, αλλά έχω πάρει CD από δισκογραφικές που κυμαίνονται ανάμεσα στο «Ο Ευθύμης Μπελιάς διασκευάζει Εύη Θώδη στο πανηγύρι του Πρόδρομου» μέχρι το «Stinking Corp», το αριστούργημα του γοτθικού μέταλλου των Vegetarian Cannibals. Τα βιβλία είναι περισσότερο προβλεπόμενα. Ποδοσφαιρικά, άντε και κάποιο ιστορικό από όσες εκδόσεις έχουν πάρει πρέφα ότι είμαι κολλημένος με το είδος. Πάμε λοιπόν σε εντυπώσεις από κάποια βιβλία που έχουν έρθει εδώ και καιρό στο γραφείο. Διότι και οι εκδοτικές εταιρείες θα είχαν δίκιο να πιστεύουν ότι τα πούλησα στο Μοναστηράκι χωρίς να γράψω λέξη.

Το «Monthly Review» δεν είναι βιβλίο, αλλά -όπως γράφει στο εξώφυλλό του- «Ανεξάρτητο Σοσιαλιστικό Περιοδικό». Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Οποιοδήποτε περιοδικό βάζει τον τίτλο του με λατινικούς χαρακτήρες, δεν μπορεί να είναι τόσο σοσιαλιστικό που να γίνεται επικίνδυνο. Το «MR» είναι απλώς αριστερό και διατηρεί την ανάλογη προοπτική στα θέματα που εξετάζει. Ομολογώ ότι δεν το είχα πάρει πρέφα μέχρι να φτάσει στα χέρια μου το τεύχος 18, το οποίο είναι αφιερωμένο στο ποδόσφαιρο. Σχεδόν όλα τα κείμενα είναι μεταφρασμένα από τα αγγλικά και σχεδόν σε όλα τα κείμενα υπάρχει κάποια πληροφόρηση που δεν θα τη βρείτε πουθενά αλλού. Από την «Ιστορία του ποδοσφαίρου» μέχρι το «Ποδόσφαιρο εναντίον του ΜακΚόσμου», το «MR» δεν πέφτει στη μεγάλη παγίδα των αριστερών εντύπων να έχουν χιλιάδες λέξεις για την κοσμοθεωρία του συγγραφέα και ούτε ένα όνομα και στοιχείο για να βγάζεις τα δικά σου συμπεράσματα. Στην «Ιστορία του ποδοσφαίρου» το «MR» έχει λεπτομέρειες, όπως ότι «το 1740 προγραμματίστηκε ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου στο Κέτερινγκμε με πεντακόσιους άνδρες σε κάθε ομάδα, αλλά το σχέδιο ήταν να γκρεμίσουν τους μύλους της λαίδης Μπέτυ Ζεσμαίν». Οποιος γράφει το Μπέτυ με «υ» και μου δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το πώς καταστράφηκαν οι μύλοι της λαίδης, είναι δικός μου άνθρωπος και θα κοιτάξω να βρω παλιότερα τεύχη του «MR».

Το «Τα δοκάρια του Κάστελ ντι Σάνγκρο» του Τζο ΜακΓκίνις ανήκει στην κατηγορία των βιβλίων που με μαγεύουν. Οπου ο συγγραφέας αποφασίζει να αλλάξει ζωή και να ζήσει εκείνη του αντικειμένου του. Στο γκολφ, για παράδειγμα, υπάρχει το «Four iron in the Soul», στο οποίο ο συγγραφέας του, Lawrence Donegan, αποφασίζει να μεταφέρει τα μπαστούνια του γκολφ του Russ Drummond για μια ολόκληρη σεζόν. Δίπλα σε έναν μέτριο γκόλφερ, ο συγγραφέας προσπαθεί να καταλάβει το μυαλό και την πίεση στη ζωή του γκόλφερ μέσα στο tour. Στο βιβλίο του ΜακΓκίνις ο συγγραφέας αποφασίζει να μείνει στο Κάστελ ντι Σάνγκρο, ένα χωριό των πέντε χιλιάδων κατοίκων, που η ομάδα του το 1996 ανέβηκε στη δεύτερη κατηγορία της Ιταλίας και έπρεπε να επιβιώσει ανάμεσα σε ομάδες επιπέδου της Τορίνο και της Μάντοβα. Στα υπέρ του βιβλίου η μετάφραση του Νίκου Παπαδογιάννη, που δεν φοβάται να αφήσει ορισμένες φράσεις στα ιταλικά, πιστεύοντας ότι η αίσθηση της γλώσσας είναι σπουδαιότερη από τη μετάφραση της κάθε λέξης.

Το «Ο σέντερ φορ δολοφονήθηκε το σούρουπο», που όπως και το προηγούμενο βιβλίο εκδόθηκε από το «Μεταίχμιο», είναι περισσότερο αστυνομικό βιβλίο παρά αθλητικό. Συγγραφέας του είναι ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν και ανήκει στη σειρά των περιπετειών του επιθεωρητή Πέπε Καρβάλιο, ο οποίος στο συγκεκριμένο βιβλίο προσπαθεί να εξιχνιάσει μια υπόθεση απειλητικών επιστολών στον σέντερ φορ της πλουσιότερης ομάδας του κόσμου. Η αστυνομική σειρά με ήρωα τον Καρβάλιο μπορεί να συγκριθεί σε πιστούς μόνο με την αντίστοιχη του Ρίπλεϊ.

Τελευταίο βιβλίο της σειράς του «Μεταίχμιου», το «Κερκίδες» του Τζον Γκρίσαμ. Πολύ αμερικάνικο για να είναι κατανοητό από το ευρωπαϊκό κοινό, το αμερικανικό ποδόσφαιρο βασίζεται στον μύθο του κόουτς. Λίγο πριν από τον θάνατο ενός θρυλικού κόουτς του κολεγιακού πρωταθλήματος, οι παίκτες του θυμούνται τις στιγμές μαζί του και εμείς μαθαίνουμε τη ζωή τους. Ομολογώ πως αν και λατρεύω το αμερικάνικο ποδόσφαιρο, δεν το διάβασα όλο. Ορισμένα πράγματα, όπως το κρασί Ρομπόλα και οι αμερικανικές αθλητικές νουβέλες, καλό είναι να καταναλώνονται στον χώρο παραγωγής τους...

Τελευταίο στο πλαίσιο της σεμνότητας βιβλίο, το «Οι φιλόσοφοι παίζουν μπάλα» του Mark Perryman από τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια». Ο Perryman φτιάχνει μια ενδεκάδα φιλοσόφων αποτελούμενη από τον Αλμπέρ Καμί στη θέση του τερματοφύλακα, τον Βιτγκενστάιν και τον Νίτσε στα στόπερ, τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Ζαν Μποντριγιάρ στα άκρα της άμυνας, τον Σουν Τζου, τον Σαίξπηρ και τον Γκράμσι στα χαφ και τον Οσκαρ Γουάιλντ, τον Ουμπέρτο Εκο και τον Μπομπ Μάρλεϊ στην επίθεση. Ο Perryman εξηγεί γιατί έπρεπε να παίζει ο καθένας τους στη δεδομένη θέση. Τη μετάφραση έκανε ο Αλέξανδρος Φιλιππίδης, τον οποίο ευχαριστώ θερμότατα, αφού την είχα ξεκινήσει εγώ και ανάθεμα αν θα την τελείωνα στη διάρκεια της ζωής μου. Οπότε περιορίστηκα να γράψω το εισαγωγικό σημείωμα. Ενα από τα πιο ιδιότυπα βιβλία που έχω ποτέ διαβάσει.